Alþýðublaðið - 22.03.1970, Blaðsíða 5

Mániuda’gur 22. marz 1970 5
Alþýðu
blaðið
Útgcfandi: Nýja útgáfufélagið
Framkvaemdastjóri: I'órir Sæmundsson
Ritstjórar: Kristján Bcrsi Óláfsson
Sighvatur Björgvinsson (áb.)
Rrtstjórnarfulltrúi: Sigurjón Jóhannsson
Fréttastjóri: Vilhclm G. Kristinsson
Auglýsingastjóri: Sigurjón Ari Sigurjónsson
Prcntsmiðja Alh.vðublaðsins
Bætur almannatrygginga
Síðast liðinn föstudag afgreiddi neðri deild Allþing-
is frá sér fruimiv'airp ,um hækikun á bótum almanna-
‘try'g'ginigia. Samikvæmt þessu frumvarpi munu el'li-
óg örorku'bætur hækka um 5,2%, en það er sam-■
bærileg hækkun og ýarð á því kaupi verkafólks, s'em i
tnesta hækfcun hfaut við kjarasamningana s.l. vor. 1
Árið 1967 var kaupmáttur tryggingabófa í há- gjj
marki. Á fundi dei'ldarinnar.upplýsti Bragi Sigurjónis- 8
son, framsöigumaður heilbrigðis- ,og félagsmálanefnld- ®
ar deildarinnar, að ef tryggingabæturnar ættu að 1
öðllást samia kaupmátt nú og þær höfðu árið 1967, er I
kaupmáttur bótanna var hæ'stur, hefðu þær þurft að "
hækka um rölsk 12% ef miðað er við vísitölu fram-1
færstuklositnáðar, en rúmfega 16%, ef miðað er við 1
vísitölu neyzluvöruverðlags. ■
1 ísH'enzka þjóðin hefur liflað erfiða tímá hin þrjú 1
síðustu ár sjöunda áratufgisinis. Þeir erfiðleikar hafa l
komið niður á kaupi og kjörum allra lánd'smanna og I
m.a. orlsakiað það, að vferuieg rýrnun hefur orðið á "
kaupmætti tryiggiinfgábóta. Frumvarp það um 5,2% I
hækkun ellli- oig örorjkuhfeyris, ,sem var til afgreiðslu I
hjá neðri deild Alþinfgis, er vissufega ndkkur lag-
færing á þessu bótagreiðslum, þótt sú hæ'kkun sé 1
(hvengi nærri nóg til þess ,áð bæta gömlu fóliki og ör-1
yrkjuim þá kjanarýrnun að fullu, -sem þetta fóik hef- ■
’ ur oúðið að taka á sig s.l'. þrjú ár.
Alþýðufllokkurinn viðurkennir fyllilega, að þessi I
Ihælkkun, (s!em ráð er fyrir gert í umræddu stjórnar- I
frumvarpi, er því hvergi nærri nægjanlieg. Alþýðu- *
flokfcsmenn hafa ætíð barizt fyrir auknuim framför-1
um ,á sviði tryggingamá'la ,enda hafa aldrei verið H
gerðar heinar mieiriháttar um'bætur í þeim efnum ■
nema þegar Aiþýðuflökkurinin hefur átt aðild að I
ríki'sstjóm. Hins vegar verður að segja hverja sögu I
einls og hún gengur, að vegna erfiðra f járhágsástæðna Jg
hjá þjóðinni tókist ekki að knýja fram meira fé til 9
hækkunar á bótum trygginganna að þessu sinni, en ■
raun ber viltni um. , ^
r Á fundi neðri deildar Alþingis bar Hannibal Valdi-
r marteson fram tililögu um 15% hækkun á þessum bót-1
um. VitalskuM er Ifitilll vandi að f'lýtja slíkar tillögur,
ten meiri vandi er hitt, að,sjá fyrir því fjármiagni, sem ■
þarf til .slíkrar hæklkunar. Þannið tillögu flutti Hanhi- i
bál Valdimarsson heldur ekki og því var algerlega I
útilbkað að Alþingi gæti fal'lizt á tillögu Hannibals 9
Valdimars'sonar, hversu réttmæt og æskil'eg sem sú 8
tillága er í sjálfu sér,
Allþýðuflokksmienn eru hvergi nærri ánægðir með j|
þá hækkun á bótagreiðslum til öryrkja og aldraðs _
fóllks, s'em stjómarfruimvarpið g!erir ráð fyrir. Því er 1
það eindreginn vilji Allþýðúflbkksinis, að hið skjót- 1
ásta verði málefni almannatrygginganna tekin til _
ræki'legrar endurskoðunar og tryggingabætur hækk- 8
aðar verulega.,
| ERLEND MÁLEFNI
j Rússar í
minnihiuta
ií Sovét
□ Þegar niðurstöður síðasta
b.eiJ.darmanntais í iSovétríkjun-
um Jiggja fyrir kemur greimlega
í ljós, að Rússar eru orðnir í
minnibluta í landinu. I þessa átt
befur greinilega stel’nt um ára-
biJ. Öðrum þjóðum hefur fjölg-
að mun meira en .Stórrússum og
Hvítrússum. FjöJ.m.ennastar
þeirra þjóða sem ekki eru rússn
eskar eru Úkraírumenn og
þjcðir Miðasíu og Kákasusf jaJIa,
en auk þeirra eru yfir 90 aðr-
ar m.innihlutaþjóðir í iSovétríkj-
Þessi tölfræðilega staðreynd
varpar ljósi á vandamál, sem
er talsvert hættulegt í Sovét-
ríkjunum. Vandamálið er það,
hvernig kom.a eigi í veg fyrir al-
varlegri árekstra milli Rússa og
annarra þjóða en þegar hafa
komið fyrir. Hvernig eiga stjórn
arvöldin að fara að til að ná
réttu jafnvægi, þannig að þjóð-
ar.hagsmuna hinna ýmsu þjóða
sé gætt, án þess þó að það stefni
einmgu ríkisheildarinnar í
vcða?
I
Þegar yestrænir menn eða
Kfniyeriar hafa bent á þjóðern-
isvandamálið í Sov.étrílkjunum
hafa sovézkir ráðamenn kallað
það fjandsamlegur áróður. En í
sovézkum blöðum kemur greini-
lega fram að þetta er vanda-
mál, sem yfirvöldin velta mjög
fyrir sér og hafa enn ekki fund-
ið neina endanlega lausn á.
Vandam.álið er kannski ekki eins
alvarlegt og .látið er í veðri
vaPsia í hinu f.ræga riti Amalriks
urn frarot.ið Sové.te'kjanna, en
það er samt nógu alvarlegt til
þers að blöðin fjalla um það
að staðaldri og flokksforystan
tekur það til meðferðar annað
kastið.
Eíns og kunnugt -er vann
Stalín þvsrt geg.n iþeirri frjáls-
lyndisstefnu, sem Lenín á sín-
um tíma rak gagnvart minni-
hl.utaþjóðunum. Og jafnvel þótt
reynt væri á síjórnarárum Krút
sévs að bæta fyrir ýmislegt per-
ræði gagnvart minnihlutaiþjóð-
unum, er arfu.rinn frá steínu
Stalíns í þióðernism.álunum enn
lifandi í Sovétríkjunum. Hann
kemur fram þegar menn eru
létnir víkja úr ábyrgðarstöðum
í hinum einstöku sovétlýðveld-
um vegna „borgaralegrar þjóð-
ernishyggju". Slíkrar „borgara-
legrar þjóðernishyggju“ hefur
orðið vart í Eystrasaltslöndun-
um, í Úkraínu og í sovétlýðveld-
um Mfð-A.síu. Þá hefur borið á
taJsverðum óróa meðal minni-
hlutaiþjóða, sem ekki búa í sér-
s;ökum lýðveldum eða njóta á-
kveðinnar sjálfstjórnar eða eru
jafnvel dx'eifðar um öll Sovét-
ríkin. Átakanlegast hefur þetta
komið fram í viðureigninni við
Krímtartarana.
• i
En óánægjan meðal margra
m.inniMutalþjóðanna er þó eng-
an veginn a'lltaf sama eðlis. I
Sovétríkjunum er ekki hægt að
tala um kyniþáttamisréíti í sama
skilningi og í Bandaríkjunum
og Suður-Afríku, jafnvel þótt
að kymþættir séu stundum með-
höndlaðir á mismunandi viegu
o.g evrópskir sovétborgarar hafi
oft til'hneigingu til að iíta niður
á asiubúa, georgíumenn og ar-
m'eniuimenn. En efna'hagslega og
félagslega er staðan sú, að í sum
um sovéilýðveldunum er hagur
almennings betri en í Rússlandi
sjálfu, til dæmis í Eystrasalts-
löndunum og Georgíu. (Grúsíu).
Það má jafnvei heyra Stórrússa
taia með nokkurri öfund um
hin góðu lífskjör þessara þjóða.
Óánægja minnihlutalþjóðanna
á sér margar ástæður. Fyrst og
fremst stafar hún af 'þvf að þeim
finnst að unnið sé að því að
breyta þeim í Rússa hægt og
hægt og að ekki sé nægjanlega
mikið tillit tekið til þjóðernis-
legrar sérstöðu þeirra. Þetta
kann að Iþykja kynlegt þegar
iþess er gætt hve mikið far
stjórnarvöld’n gera sér til dæm
is um að síyðja þjóðdansa og
þjóðlega tóniist minni'hlutaþjóð
anna. En þjóðmenning er auð-
vitað langtum meira en slíkar
skrautsýningar. Vandamálin
koma sJerkast fram í sambandi
við þjcðlegar bc'km.sr.nþr, en
þeii’ra verður vart á ótý svið-
um samféla.y.’lífsins, 1
Það gífur t.i'l kxpna hvé rnálið
er alvarlegí að soy.égkum kenn-
urum hefur verið upp.áfagt að
gei'a þv.í sé.rstakar gæ.túr. En
eins og nýlega kom fram í blaða
grein gera kennaram'r sér grein
fyr.ir þ.ví að m.áJið er í; hæsta
máta viðkvænjt. I þer,sari grein
reypir G. YolJcey p.róíessor í upp
eld'.sfræðum að kil° ’eiua vandá
m.álið og finna rétt jafnvægi
m.illi þi,óð3rn,;<d.egrar sprstöðu
og „a’i''>jóða:hva.e.iu“. í Sovét-
r'kjunujn þýðir o’’ð.’ð ..ailbióða-
hvg“ia“ ba«,-muni rfikisHeildar-
innar anHstætt hinum; ýmsu
þióðaihagsmunum. Pxpfessor
V-ílkov á bersýnilega erlitt um
vik. Annars vegar vitnai hann
í Lenm og skrifar fagurlega
um þýðingu ættjarðará.^tar og
þjóðerniskenndar. Hins vegar
varar harm við „borga.ralegri
>þjóðemlshyggju“ og „þjóðernis-
hroka“. En hann varap sterk-
lega við því að þjóðerroskennd
minni’hlutaþjóðanna sé lítilsvirt.
Það getur haft hættulegar af-
leiðingar, segir hann.
Það athvglisverðasía í g’-ein
prófessorsins er það sem lesa
m.á milli línanna, en þar kem-
ur fram að ekki hafi verið tek-
ið nægjaniegt ti'llit til þjóðern-
islegrar sérstöðu hinna ýmissa
þjóða í skólakerfi Sovétríkj-
anna. Prófessorinn virðis.t. telja
að lausnin verði að felast í
meira umburðarlyndi af hálfu
stjórnarvaldanna. En þetta er í
andstöðu við kröfu hans um
aukna sovézka, þ. e. stórrússn-
eska „þjóðerniskennd“ og varn
aðarorðum hans um „borgara-
lega þjóðernishyggju“ og „þjóð
ernishraka“. Á þeim ráðstefnum
sem haldnar hafa verið með
flokksstarfsmönnum um hug-
myndafræðileg efni frá áramót-
um hefur verið varað stferklega
við því að ástæður yrðu ■ gefnar
ti’l að nota þjóðernismáiin í „á-
róðri heimsvaldas’nna“. Þjóð-
erni.smálin eru sovézkum. síjórn
völdum greinilega erfið og setja
þau mikinn vanda.
(Arbeiderbladet
Jan Otto Johansen).
STÖKK 61.5 M!
□ Uim he'Tgina stökk NorÖmað
urinn Dag Jensvold, iþjálfari
Sigflfirðinga, 61.5 m. í stökk-
bnaut Siglfirðir.ga, seim er
leng t rkíðastökk hérlendis. —
Nckikrir Siglfirðingar stukku
einnig í brautinni og stökk-
len.gdir 'þeirra voru 45—50 m.
Fréttaritari blaðsins símaði
í morgun, að prýðisveður væri
á SiglTuifirði. sólariaust en hlýtt.
Á Siglufirði er gífurlega mik-
i'll og ske'mimtilegur skíðasnjór.
Skíffamótið verffur sett í kvöld'
'kl. 20 30 og.kl. 21.00 ganþa þátt
takendur og aðrir til messu. Á.
f
morgim kl, 2 hefst keppnin meffi
15 km. göugu. ísfirðingat. komu
tiil Siglufjjarðar í gærkvöldi. —
Akureyringar koma á morgun.
Frá Sauðíárkróki tiil l SLglú-
fjarffar var i gær 3vá tírna akst
ur, og færðin sæmileg. —
fW I