Vísir - 06.05.1975, Blaðsíða 6

6
Vísir, Þriðjudagur 6. mai 1975.
visir
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
yAuglýsingastjóri:
Auglýsingar:
AfgreiOsla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Haukur Helgason
Skúli G. Jóhannesson
Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 44. Simi 86611
Slöumúla 14. Simi 86611. 7 Hnur
Áskriftargjald 700 kr. á mánuði innanlands.
1 lausasölu 40 kr.eiptakið. Blaðaprent hf.
Bókhaldsnúllið
Þegar útgerðin gengur illa, kvarta ráðamenn
hennar við stjórnmálamennina og fá yfirleitt
góða áheyrn. Útgerðin er nefnilega með bezt
skipulögðu þrýstihópum i landinu og hefur mikil
áhrif á þingi.
Stjórnmálamennirnir fela Þjóðhagsstofnuninni
að kanna málið. Hún skoðar rekstrar- og efna-
hagsreikninga útgerðar og fiskiðnaðar og jafnvel
bókhald þeirra. Hún kemst venjulega að raun
um, að kvartanirnar séu á rökum reistar.
Hagfræðingarnir reikna út, hve mikið þurfi að
fella gengið til að koma rekstri útgerðar og fisk-
iðnaðar upp i núll að meðaltali.
Þá kemur strax babb i bátinn. Gengislækkunin
kemur útgerðinni ekki að gagni, þar sem ranglát-
ar hlutaskiptareglur taka ekki tillit til núverandi
tækjakostnaðar og oliukostnaðar útgerðarinnar.
Næsta skref i þessum menúett er að fara i
kringum hlutaskiptin. Það er gert með þvi að láta
gengislækkunina ekki endurspeglast að fullu i
hækkuðu fiskverði til útgerðar og sjómanna.
í staðinn er fiskvinnslan látin greiða sifellt
meira i sjóði, sem létta undir með rekstri út-
gerðarinnar. Þannig greiðir vinnslan nú orðið
hundruð milljóna á ári til niðurgreiðslu á oliu til
fiskiskipa og til greiðslu á afborgunum, vöxtum
og tryggingum skipanna.
Með þessum hætti hefur verið byggt upp flókið
og spillt millifærslukerfi, sem gagnar þeim mest,
sem mestri oliu eyða og mest skulda, á kostnað
hinna, sem fara sparlega með oliu og halda
skuldum sinum hóflegum.
Yfirleitt tekst að ná afkomu útgerðar og fisk-
iðnaðar úr minus og upp á núllpunkt með þessu
flókna kerfi gengislækkunar, fiskverðshemlunar
og millifærslna.
En meira geta stjómmálamennirnir ekki gert
fyrir sjávarútveginn, þvi að þá er öðrum þrýsti-
hópi að mæta, sem er enn valdameiri. Af eðlileg-
um ástæðum berjast alþýðusamtökin gegn
gengislækkunum, sem lækka lifskjörin, og tekst
jafnan að hindra, að þær verði nægilega miklar.
Þannig safnast ekki fyrir auður i útgerðinni til
kaupa á nýjum skipum til jafnrar og þéttrar
endurnýjunar flotans. Stjórnmálamennirnir
svipast þá um eftir leiðum til að bjarga þessu.
Venjulega leysa þeir málið með þvi að auka
ýmiss konar fjárhagslegar fyrirgreiðslur til út-
gerðarinnar umfram fyrirgreiðslur til venjulegr-
ar starfsemi i landinu. Þeir útvega fé til meiri og
meiri lána, betri og betri lánakjara, hækkun hlut-
falls lána af fjárfestingarkostnaði og æ sjálfvirk-
ari lána.
Meðan aðrir aðilar i þjóðfélaginu verða að
leggja fram 40-75% eigið fé til fjárfestingar og að-
eins með veikri von i lánum, þarf útgerðin ekki að
leggja fram nema 10-20% eigið fé og i sumum til-
vikum enn minna. Hitt fær hún sjálfkrafa lánað,
með óeðlilega lágum vöxtum i samanburði við
aðra vexti i þjóðfélaginu.
Þetta gerir vissulega vandræðamönnum kleift
að kaupa skip fyrir litið og taka þátt i bókhalds-
leik millifærslukerfisins. En skip eru alténd
keypt og þar með gengur hið sérkennilega dæmi
upp.
Þannig er orðinn hálfgildings rikisrekstur á út-
gerðinni. Hún er ekki lengur sjálfstæður atvinnu-
vegur heldur bókhaldsatriði hins opinbera.
— JK
Franskir vísindameim
samfœrðir um töfra-
Uri Geller, sem rekið hefur visindamennina á gat.
Skeiö, sem Geller braut með því einu að horfa á hana, þar sem hún
lá á borðinu, og billykill, sem hann hefur beygt I hendi annars
manns.
Hópur franskra
vísindamanna heldur því
fram, að Uri Geller, sem
með hugsanaf lutningi
sinum hefur látið undur
og stórmerki gerast —
m.a. beygt með viljanum
einum skeiðar og skeifur
— búi yfir einhverjum
óþekktum kynngikrafti.
Geller var á ferð i Frakklandi
i nóvember s.l. og kom þar fram
i sjónvarpsþætti, þar sem
milljónir manna sáu hann gera
það, sem þótti kraftaverki
likast. Þátturinn olli miklu
fjaðrafoki og lengi eftir gátu
menn gengið að þvi visu, sæju
þeir tvo menn rifast úti á
götuhorni, að annar tryði krafti
Gellers, en hinn teldi hann
svindlara.
„Þvi fer fjarri, að hann sé
sjónhverfingamaður eða uglu-
spegill,” segir Albert Ducrocq,
einn þessara frönsku visinda-
manna, sem loks nú eru að láta
i ljós álit sitt á fyrirbærinu
Geller.
Ducrocq kom á laggirnar
nefnd visindamanna fyrir fimm
mánuðum, þegar von var
á Geller til Frakklands, og áttu
þeir af vizku sinni að fletta ofan
af Geller, ef hann væri svika-
hrappur, en ella skýra út,
hvaðan honum kæmi þessi
töframáttur.
Ducrocq er nú sannfærður
um, að þessi 28 ára gamli
ísraelsmaður hafi ekki blekkt
neinn.
Israelski kraftaverka-
maðurinn hefur eins og lesend-
um er kunnugt af fréttum
siðustu ára gengizt undir alls
konar próf i Bretlandi og i
Bandarikjunum. Ýmsir há-
skóla- og visindamenn lögðu sig
i framkróka við að prófa þennan
kynngikraftGellers og ganga úr
skugga um, að ekki væri um að
ræða neitt svindl.
Þeir stóðu uppi mát á eftir.
Enginn skildi upp né niður i
neinu. Þetta var töfrakynngi
likast. Það eina, sem menn þótt-
ust vita alveg fyrir vist, var að
þeir hefðu útilokað, að Geller
hefði getað haft brögð i frammi.
Geller beygði lykla, knúði nál
á áttavita til að snúast að hans
vilja (án þess að snerta átta-
vitann auðvitað) þurrkaði for
skrift af vasatölvu með handar-
hreyfingu einni saman, kom
manneskju til að hugsa á þann
veg, sem hann vildi og spáði
fyrir, hvaða tölur kæmu upp á
teninginn, sem hann var látinn
varpa.
Ducrocq sagði, að teningun-
um hefði verið komið fyrir i
málmkassa og að Geller hefði
aldrei getað snert þá.
Visindamennirnir frönsku,
sem voru vitni að afrekum
Gellers, voru allir á einu máli
um það, að maðurinn væri al-
gert undur. En þeir treystu sér
ekki með nokkru móti til að út-
skýra þann kraft, sem hann býr
yfir, eða hvaðan honum komi
hann. — Þeir eru sem sé á sama
báti og sá kunni eðlisfræðingur
og geimvisindamaður, Werner
von Braun, i Bandarikjunum,
sem hélt þvi fram, að Geller
bryti gersamlega lögmál eðlis-
fræðinnar.
„Þegar Curie uppgötvaði
geislavirknina, hló fólk að þeim
hjónum og umgekkst þau sem
svikahrappa,” segir Ducrocq.
„Nú er fólk ekki lengur
vantrúað á þá hluti, eftir að
geislun hefur verið útskýrð fyrir
þvi. Það mun á sama hátt hætta
að lita á Geller sem sjón-
hverfingamann, þegar mönn-
um hefur tekizt að finna
skýringu á dularkröftum hans.”
Geller sjálfur segist ekki vera
eini maðurinn, sem geti beygt
málma með vilja sinum einum.
— „Það eru að minnsta kosti
fimmtiu börn i Englandi, sem
ég .veit af, og þau hafa öll
þennan sama kraft. Ég er ekk-
ert einsdæmi,” segir hann.
Geller fór fyrst til Banda-
rikjanna i boði geimfarans,
Edgar Mitchell.
„Visindamenn þar vildu
rannsaka mig. Ég fór til Stan-
fordháskóla og gekkst gekkst
undir alls konar próf og þrautir,
sem þeir lögðu fyrir mig,”
sagði hann eftir förina þangað.
Hann segist vera eltur, hvar
sem hann fer um.
,,,Ég er að velta þvi fyrir mér,
hvort þeir sem elta mig eru frá
léyniþjónustu Bandarikjanna,
Bretlands, Sovétrikjanna eða
Kina? Sjálfur veit ég það ekki,”
viðurkennir hann.
í fyrra hitti hann sovézka
visindamenn I Genúa.
„Þeir fengu mikinn áhuga á
þessum krafti minum og buðu
mér að koma til Sovétrikjanna
og láta prófa mig þar,” segir
Geller.
Hann var spurður að þvi,
hvort hann mundi fáanlegur til
að láta loka sig inni á tilrauna-
stofu i 2 ár i þágu visindanna,
gegn rausnarlegri umbun. —
„Ég hef fórnað visindunum 20%
ævi minnar. En ég mundi ekki
sjálfviljugur láta loka mig sem
fanga svo lengi. Ég er enda vel-
stæður maður og frægð hef ég
öðlazt þegar.”
Það virðist þvi ekki margt
koma til, sem gæti freistað hans
til slikrar sjálfprisundar.
Geller gekkst inn á að halda
sýningu á dularmætti sinum
fyrir þröngan hóp blaðamanna i
Paris. — Honum gekk eitthvað
erfiðlega að einbeita sér. En
eftir miklar grettur, stunur og
gnistran tanna tókst honum aö
láta áttavitanál hreyfast, en
ekki mikið þó — Flestum
viðstaddra þótti þó nokkuð til
hans koma, en einstaka
hnussaði þó.
Geller vildi gjarnan reyna að
sannfæra þá vantrúuðu og fékk
þá einn hnussaranna til að rétta
fram lófann með lykli i.
Viðstaddir sáu, hvar lykillinn
kengbeygðist I hendi blaða-
mannsins, án þess að Geller svo
mikið sem snerti hann.
„Rækallinn! Þetta var bil-
lykillinn minn,” sagði blaða-
maðurinn og teygði fram
álkuna.