Tíminn - 01.10.1946, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEPANDI:
FR AMSÓKN ARFLOKKURINN
Símar 2363 og 437*
PRENTSMIÐJAN EDDA hJ.
30. árg.
Reykjavfk, þriðjudaginn 1. okt. 1940
177. blað
Samvinnumenn hafa eignazt stærsta skip íslenzka flotans
Kveðjusamsöngvar
Karlakórs Reykja-
Skipið á að halda uppi beinum flutuingum
milli dreifbýlishafnanna og útlanda
Skip það, sem Samband ísl. samvinnufélaga keypti í Ítalíu og
hlotið hefir nafnið Hvassafell, kom til Akureyrar um klukkan 7
síðastliðinn föstudagsmorgun. Blaðamönnum var boðið í flugvél
norður til þess að skoða skipið og sitja hóf sambandsstjórnarinnar
að Hótel KEA í tilefni af komu þess. Hvassafell er fyrsta skipið,
sem Sambandið eignast, og má segja, að myndarlega sé af stað
farið, þar sem skip þetta er stærsta og vandaðasta skip íslenzka
flotans. Ákveðið hefir verið, að heimahöfn Hvassafells verði
Akureyri, og verður skipið notað til þess að flytja vörur beina
leið frá útlöndum og til hafna utan Reykjavíkur, einkum á
Norðurlandi. Hvassafell fer næstu daga hlaðið síld til Finnlands
og kemur þaðan aftur með timburfarm til samvinnufélaganna.
Strax og komið var til Akur-
eyrar var gestum boðið um borð
í hið nýja skip, sem þá var
lagzt að bryggju. Sýndi skip-
stjóri, Gísli Eyland, skipið sem
er mjög vandað að öllum frá-
gangi. Er betur séð fyrir þörfum
skipverja en áður hefir sézt í
islenzkum skipum. Yfirbygging
skipsins er öll að aftan, og þil-
farsrúm því í einu lagi, og not-
ast við það betur en ella.
Tveir klefar eru á skipinu
handa farþegum, og er útbún-
aður þeirra eins og hið bezta,
sem þekkist á farþegaskipum.
Er hver klefi fyrir tvo farþega.
Þá er einnig sérstakur klefi fyr-
ir hafnsögumann.
Gerð skipsins.
Skipið er byggt af Ansaldo
Ltd. — skipasmíðastöð í Genúa,
samkvæmt samninga dagsett-
um 2. apríl 1946, gerðum af
Gunnari Larsen f. h. Sambands
íslenzkra samvinnufélaga. —
Skipið er 1665 brúttó smálest-
ir að stærð, 1208 smálestir nettó,
burðarmagn 2.300’ smálestir.
Lengd 83,6 metrar. Breidd 12,3
m. Meðal djúprista 17*4 fet full-
hlaðið. Það er því langstærsta
|Jónsson bæjarfulltrúi, Sigurður
Jónsson á Arnarvatni og fleiri.
Margra ára draumur rætist.
Einar Árnason þakkaði öllum
þeim er stuðlað hefðu að því, að
Sís gat eignazt þetta skip. Hann
þakkaði og áhöfn skipsins og
sklpstjóra. Hann skýrði frá því,
að Akureyri ætti að verða heim-
Einar Árnason á Eyrarlandi,
formaður S. í. S.
skipið sem íslendingar eiga nú.
Aðalaflvél skipsins er Ansaldo-
fiat dieselvél, 1200 til 2000 hest-
öfl, að auki er það búið öllum
nauðsynlegum hjálparvélum.
Skipið er einnig útbúið með olíu-
kyntum gufukatli fyrir vindur
skipslns, stýrisvél, til upphitun-
ar og fleira.
Veizla að Hótel KEA.
Stjórn Sambandsins og' fram-
kvæmdastjóri höfðu boð inni að
Hótel KEA fyrir ýmsa forystu-
menn samvinnuhreyfingarinn-
ar á íslandi og nokkra aðra, er
sérstaklega hafði verið boðið.
Undir borðum voru fluttar
margar ræður, sem ekki er rúm
til að rekja hér, þótt full á-
stæða væri til.
Meðal þeirra, er ræður fluttu,
voru Einar Árnason á Eyrar-
landi, formaður S. í. S., sem
setti hófið og bauð gesti vel-
komna, Vilhjálmur Þór forstjóri
S. í. S., sem rakti aðdraganda
þess, að skip þetta er nú komið
til landsins og lýsti því, Pálmi
Loftsson forstjóri, Þorsteinn M.
Vilhjálmur Þór,
forstjóri S. f. S.
ili þessa fyrsta skips, Sis. Hann
minntist á nauðsyn þess, að
Sambandið annaðist sjálft
flutninga á milli landa, og með
komu þessa skips rættist margra
ára draumur íslenzkra sam-
vinnumanna, sagði Einar á Eyr-
arlandi.
Norðlendingar fá beinar sigl-
ingar til útlanda og frá.
Vilhjálmur Þór, forstjóri S. í.
S., rakti ýtarlega sögu skipa-
kaupanna. Hann skýrði frá því,
að í vor hefði Sambandið ráðið
sænskan skipaverkfræðing til
að fara suður á Ítalíu til að
skoða skipið og hefði hann gefið
þann úrskurð. að skipið virtist
i alla staði hið vandaðasta og
(Framhald á 4. síöu)
víkur
Hér sést „Hvassafell," hið nýja skip S.Í.8. við Torfunefsbryggjuna á Akureyri, skömmu eftir komuna. Hópur manna
virðir það fyrir sér með aðdáun. — Það er sameiginieg ósk allra íslenzkra samvinnumanna, að því megi fylgja
farsœld og blessun, islenzkri alþýðu og verzlunarsamtökum til handa.
Ljósm. Edvard Signrgeirsson.
Fjórir tugir manna, sem
marga undanfarna mánuði hafa
komið saman fjögur kvöld í
viku hverri til söngiðkana, gáfu
höfuðstaðarbúum kost á að
dæmp, um árangur iðju sinnar 1
sl. viku. Karlakór Reykjavíkur
hefir sem sé búið sig kappsam-
lega og af afsláttarlausri ósér-
plægni undir hina mestu land-
kynningarför, er nokkur flokkur
íslenzkra söngmanna hefir far-
ið. Um ferðalagið sjálft er óþarfi
að fjölyrða nú, því að frásögn
af því birtist mjög nýlega hér
í blaðinu.
En um sönginn getur „áhuga-
maður í faginu“ varla sagt öllu
meira en það, að hann er ein-
hver sá allra bezti, sem heyrzt
hefir til ísl. karlakórs. Á þriðja
og seinasta kveðjusamsöng
kórsins var t. d. lag söngstjórans,
„Þér landnemar," betur sungið
en undirritaður minnist að hafa
heyrt það áður. Af heildarsöng-
skrá Vesturheimsfararinnar, 32
lögum, sungu þeir hvert sinn
Menntaskólinn settur
í 101. sinn
Menntaskólinn verður settur
í dag 1 hátíðasal skólans kl. 1.30
eftir hádegi.
Þetta er i 101 skipti, sem
skólinn er settur og má þvi
segja, að merkileg tímamót séu
í sögu hans.
Um afmælisrit skólans, sem
er nýkomið út, blrtir blaðið
grein í dag eftir dr. Þorkel Jó-
hannesson.
Dreng bjargað frá
drukknnn
Eins og bæjarbúum er
kunnugt er iðulega margt barna
að leikjum á hinni gömlu
Kveldúlfsbryggju við Skúla-
götu.
Á laugardaginn voru þar mörg
börn að venju, meðal annars
að veiða seyði á handfæri.
Tókst svo slysalega til, að smá-
drengur, á að giska fimm ára,
féll af bryggjunni 1 sjóinn. Til
allrar hamingju flaut drengur-
(Framhald á 4. síðu)
Brezk skilaboð til
*
Islendinga
íslenzka utanríkisráðuneytinu
heflr borizt svohljóðandi til-
kynning frá ríkisstjórn Breta:
„Ef íslenzka ríkisstjórnin og
Alþingi samþykkja ekki það
samningsfrumvarp vlð Banda-
ríkin, sem nú liggur fyrir, og
þannig að ástæðulausu hindra
nauðsynlegt samband við setu-
lið Bandaríkjanna í Þýzkalandi,
mun það mælazt illa fyrir í
Bretlandi."
I
Mynd þessi er tekin á stjórnpallinum á „Hvassafelli“. Sést vel yfir þilfarlð.
Ljósm. Edvard Sigurgeirsson.
Brennumennirnir
dæmdir
Sakadómari hefir nú kveðið
upp dóm sinn yfir þeim mönn-
um, sem stóðu að ikveikjum
þeim, er upp komust 1 vetur.
Kveiktu þeir meðal annars í
sláturhúsinu á Akranesi og
brenndu þar vörur, er þeir
höfðu vátryggt. Og ennfremur
höfðu þeir gert tilraunir tll
fleiri íkvikna.
Snorri Jónsson og Jóhannes
Pálsson fengu þýngsta dóma og
var hvor þeirra dæmdur í sex
ára fangelsi. Ástráður Proppé
og Sigurður Jónsson voru
dæmdir í þriggja ára og sex
mánaða fangelsi hvor. Gisli
Kristjánsson var dæmdur í 2
ára fangelsi, Þórður Halldórsson
í 18 mánaða fangelsi, Baldur
Þorgilsson var dæmdur i 15
mánaða fangelsi og Þorgils
Hólmfreð Georgsson var dæmd-
ur í eins árs fangelsi. Allir voru
þeir sviftir kosningarétti og
kjörgengi til opinberra starfa
og almennra kosninga.
Ennfremur voru hinir seku
dæmdir til að greiða vátrygg-
ingarfélögunum samtals 160 þús.
krónur í skaðabætur, sem
greiddar skulu innan 15 daga
frá birtingu dómsins. Auk þess
skulu þeir og greiða allan sak-
arkostnað og hver um sig greið-
ir kostnað víð gæsluvarðhald
sitt.
Þess skal skal getið, að timi
sá, sem þeir hafa setið i gæzlu-
varðhaldi, verður dreginn frá
þeim tíma, er þeir þurfa að sita
inni til fullnægingar dóms-
ins.
Stofmm félags til
verndar sjálfstæði
landsins
í gær héldu reykvískir og
hafnfirskir borrgarar með sér
fund. Fundarefni var stofnun
félagsskapar, sem stæði á verði
um sjálfstæði landsins. Kjörin
var nefnd til að annast undir-
búning að stofnun slíks félags.
í nefndinni eiga sæti: Frú Að-
albjörg Sigurðardóttir, Bergur
Jónsson sakadómari, Bolli Thor-
oddsen bæjarverkfr., Hákon
Bjarnason skógræktarstj., dr.
Jón Jóhannesson, Sigríður Ei-
ríksdóttir hjúkrunarkona og
Sigurbjörn Einarsson dósent.
Nefndin biður háskólastúd-
enta alla að koma til fundar við
hana á Gamla Garði i kvöld kl. 6
Sigurður Þórðarson,
nál. helming, að meðtöldum
aukalögum. Frammistaða kórs-
ins var að öllu samanlögðu svo
góð, að ómögulegt var annað en
að hugsa með aðdáun til þeirrar
(Framhald á 4. síOu)
Raráttau við sjúkdómaiia:
Gigtarlækningar í heitu lofti
Ráðstefua norrænna gigtarlækna í Kaup-
mannahöfn
í fyrri hluta septembermánaðar koma gigtarlæknar frá
Norðurlöndum saman til fundar í Kaupmannahöfn. Báru menn
þar saman ráð sín og reynslu á þessu sviði og ræddu nýmæli
þau, sem fram hafa komið hin síðustu ár. Meðal annars flutti
sænskur yfirlæknlr frá Lundi erindi um orsakir gigtarsjúkdóma
og lækningatilraunir sínar, og voktu kenningar hans hina mestu
athygli. Af fslendinga hálfu mun Kristján Hannesson læknlr
hafa setið ráðstefnu þessa, en hann er ekki enn kominn heim.
Tilraunir i heitu loftslagl.
Menn hafa komizt að þeirri
niðurstöðu, að sumir gigtarsjúk-
dómar séu smitandi. Sýkilllnn,
sem veldur gigtinni og hefir
aðsetur I hálsi manna, lifir ekki
i heitu loftslagi.
Gunnar Edström yfirlæknir
og dósent í Lundi, sem lengi
hefir helgað sig rannsóknum á
gigtarsjúkdómum, lét þess
vegna útbúa tilraunastofu, þar
sem andrúmsloftið var með sér-
stökum tækjum gert sem lík-
ast því, sem loítslagið er í heit-
um löndum. Flytur hann siðan
sjúklinga sína í þessa tilrauna-
stofu, þar sem hann rannsakar
nákvæmlega sýklana og hring-
rás þeirra i hinum sjúku líkams-
hlutum.
Þessar rannsóknir geta haft
mikla þýðingu í baráttu lækn-
anna við gigtarsjúkdómana í
framtíðinni.
Lekandi og gigt.
Annar sænskur læknir hefir
gert þá uppgötvun, að fólk, sem
sýkzt hefir af lekanda, er miklu
móttækilegra fyrir gigt en aðr-
ir, jafnvel þótt sýkingin sé væg,
og hlutaðeigendur hafi ekki
orðið hennar varir sjálfir. Eink-
um er þetta greinilegt, þegar
konur eiga hlut að máli.
Alvarlegur gigtarsjúkdómur
læknaður með röntgengeislum.
Tanberg yfirlæknir frá Osló
hefir uppgötvað byrjunarein-
kenni nýs alvarlegs gigtarsjúk-
(Framhald á 4. síOu)