Tíminn - 10.11.1948, Blaðsíða 3

249. blaff
TÍMINN, miðvikudaginn 10. nóv. 1948.
3

1 NÝJAR BÆKUR.
::
*♦
Marta Leijon: Ingibjörg í
Holíz. Kristmundur Bjarna
son íslenzkaði. Stærð: 253
bls. 18X12 sm. Verð: kr.
18.00 6b., 26.00 innb. Bóka-
útgáfan Norðri.
Enn hefir Norðri látið frá
sér fara sænska sveitasögu. í
Ingibjörg í Holti og Benedikt |
maður hennar eru fátæk!
hjón. Benedikt leitar metn-1
aði sínum fullnægingar í,
mannvirðingum og verður
oddviti. Ekki sést, að það sé
til að ráða málum og fylgja
stefnu sinni frsm, heldur ek-
ur hann seglum eftir vindi
og leitar færis. Hann er hug-
sjónamaður um jarðrækt, en
nennir ekki að fylgja bví eft-
ir í verki og hlítir ekki hinu
fornhelga bcðorði, að neyta
brauðsins í sveita síns and-
litis.
Börnin þeirra 10 vaxa upp
og dreifa.st. Allt er þetta mik-
ið söguefni og nástætt ís-
lenzkum lesendum. Það er
lífsbarátta fátækra hjóna, á-
hyggjur þeirra af börnunum
og afkomunni.
Þrátt fyrir erfiðleika og
ýmiskonar andstreymi fer
sagan vel. Gömlu hjónin
verða því samrýndarí, sem
þau eldast meir, og í ellinni
trúa þau á tilgang og þýð- .
ingu lífs síns.
Yngri synirnir eru líka
myndarmenn, sem eru á
góðri ieið að gera Holt að
fyrirmyndarbýli. Og þeir
veljast til féiagslegrar for- j
ustu vegna hæfileika sinna
til að vinna fyrir þá stefnu,
sem unga fólkið í sveitinni
aðhyllst.
Því miður hafa orðið nokk- 1
ur mistök á búningj þessarar
sögu á íslenzkuna. Ekki veit
ég, hvort það eru yfirsjónir
þýðandans, eða handrit hans
hefir brjálast við prentun og
prófarkalestur ekki gert við,
en í einn stað kemur les-
anda. Ef fært er saman nokk
uð af því, sem ég kann illa
við, kemur fram svona frá-
sögn: ■
Hqnum þótti fátt um,
hverhig vatnið leitaði á hall- |
anh unz það hvarf fyrir
beygjuna. Hann lét sér einu j
skipta þó að væri svarað með
fólslegu hundsgá. Börnin
nugguðu á honum þrátt um
það:
Dæmi um stafsetningu:
Honum var „dyllað“. „Köku-
hnufl“. „Snöktum“ meira og
„snökkti um“ lengur.
Að þessu leytj er frágang-
ur bókarinnar allt annað en
góður. En annars er sagan
sönn mynd úr lífsbaráttu al-
þýðunnar og bregður upp
ýmsum myndum frá þeirri
þróun og andlegu hreyfing-
um, sem borizt hafa um öll
nálæg lönd á undanförnum
::
::
M
Minningarspjöld
Kvenfélags Neskirkju
fást á eftirtöldum stöðum:
Mýrarhúsaskóla.
Verzl. Eyþórs Halldórs-
sonar, Víðimel. Pöntunarfé-
laginu, Fálkagötu. Reynivöll-
um 1 Skerjafirði og Verzl.
Ásgeirs G. Gunnlaugssonar,
Austurstræti.
áratugum. Og einmitt vegna
þess, að sagan er sænsk,
megum við vel hlusta eftir
þeim boðskap, sem hún flyt-
ur, og mæla íslenzk mál eft-
ir því. Við sjáum þá líka bet-
ur, hvað skamrnt er á milli
islands og Svíþjóðar.
H. Kr.
Stefán Júlíusson: Auður
og Ásgeh. Lesbók handa
litlum börnum. Teikningar
eftir Halldór Pétursson.
Stærð: 176 bls. 18X12 sm.
Verð: kr. 20.00. Bókaútgáf-
an Björk.
Höfundur fylgir bólc sinni
úr hlaöi með þessum orðum: i
„Þessu kveri er ætlað að
bæta ofurlítið úr brýnni þörf
á léttu lesefni handa börnurn,
sem eru að byrja að spila
á eigin spýtur í lestrlnum.
Kverið er ekki svo úr garði
gert, sem ég hefði helzt kosið.
Sérstaklega hefði ég viljað
hafa mikið af alls konar verk
efnum, spurningum, úrlausn-
um og orðaæfingum aftan við
sjálft lesefnið. Orðasafn hafði
ég líka í huga. — En að at-
huguðu máli þótti mér ekki
fært að lengja kverijð svo
mjög, þar sem það á að selj-
ast á frjálsum markaði, en
slíkt hefði að sjálfsögðu gert
það óhæfilega dýrt. Hef ég
því sleppt verkefnum að
þessu sinni, en á þau í fórum
mínum, ef kverið fær svo góð-
ar viðtökur, aö síðar megi úr
því bæta“.
Þó að kverið sé ekki að
þessu sinni svo íulikomið sem
höfundur hefði kosið, mun
það þó víða þykja góður feng
ur. Sögurnar eru vel við hæfi
ungra barna, léttar og auð-
veldar til skilnings og búa
þó ýmsar yfir miklu efni og
góðum boðskap. Mál og frá-
gangur er létt og ljóst.
Efnið er ekki allt eftir Stef-
án sjálfan, því að þarna eru
ýmsar gamlar vísur og smá-
ljóð eftir kunna höfunda.
Einnig eru þar nokkrar frá-
sagnir eftir aðra. Meginefni
bókarinnar hefir Stefán þó
samið eða endursagt.
Það er áreiðanlega óhætt
að mæla með þessu kveri.
Jens Sigsgaard: Palli var
ei-nn í heiminum. Teikn-
ingar eftir Arne Unger-
mann. Vilbergur Júlíusson
þýddi. Stærð 46 bls. 22X14
sm. Verð: kr. 15.00. Bóka-
útgáfan Björk.
i þessu ævintýri er jafnan
önnur síðan litmynd og eru
þær óvenjulega litfagrar eft-
ir því, sem gerist hér á landi.
Þær eru margar með fjórum
litum.
Sjálf er sagan lærdómsrík
fyrir unga borgara, sem stund
um eiga erfitt með að sætta
sig við hinar flóknu reglur
og öll boö og bönn, sem stafa
af því, að taka verður tillit
til annarra, og er það raunar
ærin þraut fyrir ýmsa þá,
sem fullorðnir eru að árum.
Menn gleyma svo oft hver
blessun það er, að lifa í mann
legu samfélagi, af því ófrelsi,
sem sambýlinu fylgir, og hend
ir það eldri menn en Palla
litla.
Þetta kver mun eflaust
vinna sér vinsældir yngstu
lesendanna.
Ólánið elltir ný-
sköpun bæjarins
Á það var drepið hér í blað
inu í fyrravetur í sambandi
við nýsköpun bæjaryfirvald-
anna inn við Hringbraut, að
þau létu sprengja burtu holt
og hæðir til að búa til bíla-
stæði eða grasflatir. Nú hef-
ir þessi nýsköpun haldið á-
fram. f fyrsta lagi var skap-
aður nýr vegur. Hringbraut |
var með stórri auglýsingu
lögð á líkbörurnar í Austur- |
bænum. En Snorrabraut1
sköpuð. í öðru lagi var
,,Botnlangagötu“ gefið nýtt
nafn og heitir nú Þorfinns-
gata. í þriðja lagi var skörp-
ustu nýsköpunarbeygjunni á
Eiríksgötu skellt í burtu. Og
má þó betur seinna, og verð-
ur væntanlega gert, ef alvar-
legt slys verður þarna á beygj
unni og brekkunni, sem oft
er glerhál. í fjórða lagi er
verið að gera grasflöt og
brekkur á auða svæðinu milli
Snorrabrautar, Eiríksgötu,
Þorfinnsgötu og Egilsgötu.
Hafa verið flutt þangað mörg
hundruð bílhlöss af mold og
getur þetta orðið fallegt með
tímanum.
Er ekkert sérstakt að státa
af, þótt hægt sé að gera snotr-
an blett, þar sem ausið er í
tugum og hundruðum þús-
unda af almannafé.
En hvað um það. Mörgum
finnst, að þarna 'verði
skemmtilegur staður fyrir
augað að horfa á, og e. t. v.
geti fólk hvílt sig þar, er
stundir líða.
En það er rétt eins og ó-
lánið elti þá, sem að fram-
kvæmdunum standa, og að
þeim sé áskapað að gera ein-
hver mistök, sem flestir sjá
aðrir en þeir. Þarna eru
snotrir kantar, en mjög bratt
ir, eða nær lóðréttir. Kant-
ana löguðu þeir vísu menn úr
'z'ramhald á 6. síðu).
Söngmót kirkjukóranna
Veslur-Skaftafells-
Fyrra sunnudag, 31. okt., efndi kirkjukórasam-
band Vestur-Skaftafellsprófastsdæmis til söngmóts í kirkj-
unni í Vík í Mýrdal. Aff söngmótinu stóðu þessir kirkju-
kórar úr sambandinu: Kirkjukór Prestsbakkasóknar,
Kirkjukór Víkurkirkju, Kirkjukór Reynissóknar og Kirkju-
kór Skeiðflatarsóknar.
Söngmótið hófst með því,
að formaður kirkjukórasam-
bandsins, sr. Jón" Þorvarðs-
son, prófastur. í Vík, flutti á-
varpsorð. Eftir það hófst
samsöngur með því, að
kirkjukór Prestbakkasóknar
söng 4 lög undir stjórn' Esra
Péturssonar, héraðslæknis að
Breiðabólstað. Undirleík ann
aðist Sigurjón Einarsson,
Mörk, sem er organleikari í
Prestéakkakirkju. Þar næst
sungu sameinaðir kirkíukór-
ar Reynis- og Skeiðflatar-
sókna 4 lög undir stjórn
Sveins Einarssonar, bónda að
Reyni, sem er öfgáhléikari
Rey nissóknar,...en imdirleik
annaðist frú Ástríður Stef-
ánsdóttir, Litla-Hvammi, org
anleikari Skeiðflatarsóknar.
Þá söng Víkurkirkjukór 4
lög. Stjórnandi þess kórs var
sr. Jón Þorvarðssop.; prófast-
ur í Vík. Undirleik annaðist
organleikari ‘ -• Víkúrkifkjú-
kórs, Óskar Jónsson; bókari í
Vík.
Að lokum sungu allif kór-
arnir sameinaðir þessi 3 lög:
Þú Guð, sem stýrir..stj.arna-
her. lag eftir W. A,- Mozart,
undir stjórn söngstjóra- Prest
bakkasóknar, Vor Guð er
borg á bjargi traust, lag M.
Lúthers, stjórnaði því song-
stjóri Reynis- og Skeiðflat-
Söngur Mr. Cosmans
Á Norðurlandi var fyrir |
nokkrum árum dansk-pólsk- \
ur verzlunarstjóri, og var það
segin saga, að danskari þessi j
auglýsti og „reklameraði“
• hvað mest þær vörur verzlun
J arinnar, sem skemmdar voru,
( og urðu því margir til þess
j að glæpast á því að kaupa
j þessar skemmdu vörur þessa
dansk-pólska kaupmanns.
Eitthvað líkt þessu var aug
lýsingastarfsemi útvarps og
blaðanna um einn enskan
söngmann, sem efndi til
söngskemmtunar s.l. sunnu-
dag — því ef svo ólíklega
hefði viljað til, að þessi
enski maður, sem heitir Jul-
es Cosman, hefð verið list-
rænn söngvari, og þannig
staðizt hinn feikna útvarps
og blaða „reklame“, sem um
hann var útbreiddur áffur en
hann lét í sér heyra, hefði
verið öðru máli að gegna. —
Þá hefði einnig utanríkisráð-
ið, sem veitt hefir þessum
enska mannj leyfi til þess að
„upptroða“ hér, staðið með
pálmann í höndunum, því
það er vitað mál, að ekki einn
einasti útlendur söngmaður
— þótt hann væri að drepast
úr magapínu — má gefa eitt
einasta hljóð frá sér í heima-
landi Mr. Cosmans — Eng-
landi.
Því miður framreiddi Mr.
Cosman aðeins skemmda
vöru handa þeim ensku og
íslenzku áheyrendum, sem
mættir voru í Gamla bíó s.l.
sunnudag — svo skemmda
vöru, að vælulegri „falsetto“-
söngur — samfara óþolandi
kokhljóðum — hefir víst ekki
heyrzt hér fyrr í Reykjavík.
Það er því ómögulegt að taka
,,söng“ Mr. Cosmans alvar-
lega, og þessvegna ekki hægt
að taka sérstakt lag eða aríu,
sem söngskráin tilkynnti að
Mr. Cosman ætlaði að syngja,
og gera að umtalsefni. Því
allt, sem Mr. Cosman söng,
var undir núlli, þótt út yfir
tæki söngur og meðferð
hinna þriggja Schuberts-
laga.
Hinn ágæti' og 'hákvæmi
píanisti, hr. Wéisschappel
aðstoðaði Mr. Cosman, og
varð herra Weis$chappel að
gera mörg heljarstökk á
píanóið, til þess að ná í hið
„músikalska“i skott á Mr.
Cosman, sem dinglaði fyrir
öllum vindum, án takts, stíls
og tempós.
Well!
Milljónaþjóðirnar aka einn
ig Wheel barrows!
Sig. Skagfield.
arsókna. Loks var þjóðsöng-
urinn, Ó, Guð vors lands, sung
inn undir stjórn söngstjóra
Víkurkirkjukórs. Að söngn-
um loknum kvaddi sér hljóðs
sýslumaður héraðsins, Jón
Kjartansson. Þakkaði hann
sönginn fyrir hönd allra við-
staddra og mælti, að kórarn-
ir hefðu með þessu söngmóti
innt af hendi merkilegt mehn
ingarafrek í héraðinu með
sínu mikla og fórnfúsa starfi,
sem með vaxandi þroska
mundi setja nýjan og betri
svip á allt kirkjulíf og annað
samkomuhald héraðsbúa. Að
endingu sungu kórarnir og
allir viðstaddir Ó, Guð vors
lands.
Kirkjan var þéttskipuð á-
heyrendum hvaðanæfa að.
Var það mál allra, er hlýddu
á sönginn, að hann hafi.tek-
izt með ágætum, jafnvel
framar beztu vonurn, - þegar
tekið er tillit til hins skamma
undirbúnings og erfiðu að-
stæðna söngfólksins, ei*
margt þarf að fara óraleiðir
til söngæfinga. Er óhætt að
segja, að með söngmóti þessu
hafi kirkjukórasamband V.-
Skaftafellsprófassdæmis unn
ið glæsilegt menningarafrek.
Undirbúning að söngmót-
inu annaðist stjórn kirkju-
kórasambandsins í samvinnu
og samráði viðsöngmálastjóra
þjóðkirkjunnar, hr. Sigurð
Birkis, sem um nokkurn
tíma hafði starfað með hin-
um einstöku kórum. Verður
honum seint þökkuð hans ó-
metanlega aðstoð og tilsögn.
Þá lagði prófasturinn, sr. Jón
Þorvarðarson í Vík, mikla
vinnu í undirbúning mótsins,
enda má hiklaust þakka hon-
um framar öðrum þann
glæsilega árangur, sem á
söngmótinu náðist.
Móttökur söngfólksins, ut-
an Víkur, annaðist Víkur-
kirkjukór. Að söngmótinu
loknu efndi hann til samsæt-
is og veitti af rausn öUum
þátttakendum mótsins, um
80 manns. Fór það hóf fram
með miklum myndar- og
menningarbrag. Fjöldamarg-
ar snjallar ræður voru flutt-
ar og hvatt til aukins söngs
og menningarlífs í héraðinu.
Milli ræðuhalda var almenn-
ur og góður söngur, er stjórn
að var af Óskari Jónssyni,
bókara í Vík.
Samsætið fór fram að gisti
húsinu í Vík. Ber að þakka
eiganda þess, hr. Brandi
Stefánssyni og frú hans Guð-
rúnu Jóhannesdóttur, fyrir
lipra og góða framreiðslu á
allan hátt.
Það var vissulega góð ráð-
stöfun gerð, er stofnað var,
eftir ósk og beiðni þjóðkirkj-
unnar, embætti söngmála-
stjóra þjóðkirkjunnar. Og
ekki sízt vegna þess, hversu
(Framhali á 6. síðu).