Tíminn - 22.09.1961, Qupperneq 11

Tíminn - 22.09.1961, Qupperneq 11
jífcÍMINN, fdstudaginn 22. aeptember 196L A Það er Kaupmannahöfn, sem hefur æruna af því að eiga fyrstu vísindalegu hjóna bandsmiðstöðina. Að vísu eru þar enn þá fundnir makar á gamaldags hátt með því að mannahendur flokka saman á gerilsneyddan og mjög hreinlegan hátt gataspöld kala og kvenna, en innan skamms verður rafmagns- heila falið að gera alla gróf- ari flokkun á þessu sviði. Dönsk fjölskyldustofnun — eins og fyrirtækið heitir á svo yfirlætislausan hátt, hefur haft nóg að gera, síðan það var stofn- að fyrir hálfu ári. Hugmyndin er sótt íil USA og Frakklands, en að stofnun fyrirtækisins stendur lítill hópur þjóðfélags- legra áhugamanna með þjóðfé- vei'ða kynntir fyrir mótparti, en fá ómakslaunin, 200 krónur danskar, endurgreidd. Kannske hafa þeir ekki meint það alvar- lega, að þeir vildu komast í hjóna sængina, eða þá að þeir hafa sjálfir útvegað sér maka með venjulegri kirtlastarfsemi og á óvísindalegan hátt. Einnig getur átt sér stað, að þeir hafi einfald- lega fallið, það er að segja, að staifsfólk fyrirtækisins hafi síað þá frá. Þannig hefur til dæmis farið fyrir einstaka áhangendum Freuds, Kinsleys eða annarra „villutrúarmanna.“ í hálfrökkri sjónvarpsins Hin hamingjusömu 80%, sem Ijúka hjónabandsskólanum, fá að vita heilmikið um vandkvæði þess að eiga maka. Þeir læra meðal annars, að það er ekkert lítillækkandi við að leita lífs- hamingjunnar opinberlega. 10— 11 þús. manneskjur leita ham- ingjunnar árlega með auglýsing- um í Kaupmannahafnarblöðun- um. Og annar eins fjöldi étur sig hægt, en bítandi gegnum sand- kökur hinna venjulegu hjóna- bandsskrifstofa eða reynir að finna sér maka í hálfrökkri sjón- hefði félagsskap af konunni og væri ekki sínkur á fé við hana, og loks kom það, að hann full- nægði henni kynferðislega. Þar að auki tíndu húsmæðurnar til fjölda af öðrum atriðum, hvers- dagslegri og efnislegri, sem þeim fannst nauðsynleg fyrir heimilis- friðinn. Það var t. d. léttur og heilbrigður matur, kaffidiykkja, að fá minnsta kosti tvenna nýja skó á ári hverju og að þær ættu sjálfar teppin á gólfunum. Svo er paraö Og svo kemur sjálf pörunin. Hún er gerð í samræmi við sam- safn upplýsinga um aldur, mennt un, þyngd, hæð, afstöðu til barna og trúar, frítíma og skoðanir á kynlífi, svo að nokkur atriði séu nefnd af þeim , sem tekin eru til greina. Valið er þó ekki að öllu leyti vélrænt, segir frú Högh ráðgjafi. Upphafíega höfðu þjóðfélags- fræðingarnir áætlað, að það tæki 45 sekúndur að velja saman eitt par, en þar taka þjóðfélagsráð- gjafarnir fram fyrir hendur þeirra. Þeir þekkja viðkomandi fólk og þegar upp kemur vanda- : Við hittumst í rafmagnsheilanum Tíður handþvottur er nauðsynlegur lagsfræðinginn og lögfræðinem- ann Erik Högh í broddi fylking- ar. Sér til aðstoðar hefur hann ráðgefandi lögfræðing, frú Helle Högh, sem hefur yfir að ráða nokkrum hóp þjóðfélagslegra ráð gjafa, sem heimsækja viðskipta- vinina. 400 spurningar Það er ekki auðvelt að giftast á vísindalegan hátt. Þeir, sem sækja til stofnunar- innar, verða að stunda nám í bréfaskóla og læra um hjóna- bandslega jafnvægislist og' stand- ast skriflegt próf í því fagi. Þeir verða að svara spurningalistum með alls 400 spurningum, og þjóðfélagslegur ráðgjafi, sem ekki hefur séð þessi svör, heim- sækir þá til þess að kynna sér þá enn þá betur. Þeir geta fallið 20% aí umsækjendunum, en það eru viðskiptavinirnir kallaðir — komast aldrei svo langt að varpsins í hinum og þessum vin- áttúklúbbum. Alger tilviljun Umsækjendurnir eru einnig leiddir í allan sannleika um nokkrar þær þjóðfélagslegu kenn ingar, sem liggja að baki fjöl- skyldustofnuninni. Ein þeirra segir, að það sé tilviljun, ef ein- hver ekki giftist. Sá, sem piprar, þarf ekki nauðsynlega að vera öðruvísi en fólk er flest, hvorki líkamlega né andlega. Kynferðishliðin lítið atriði Á grundvelli rannsókna, sem þjóðfélagsskólinn í Kaupmanna- höfn hefur gert hjá fjölda giftra húsmæðra í Kaupmannahöfn er því slegið föstu, að hin kynferðis lega hlið hjónabandsins skipti minna máli en öryggið. Konurn- ar lögðu áherzlu á það, að maður þeirra væri fyrst og fremst góð- ur félagi, snyrtilegur, tryggur, og að hann sýndi þeim fyrst og fremst trúnað og ást, að hann mál, láta þeir skynsemina ráða fremur en álit gataspjaldanna. Ófriðsöm bernskuheimili Umsækjendurnir koma úr bók- staflega öllum stéttum þjóðfélags ins, en konurnar eru þó almennt í.^okkuð hærri stéttum en karl- arnir. Mest af þessu fólki er milli þrítugs og fertugs, og marg- ir eru trúaðri en fólk er flest. Og algengt er að komast að raun um, að þetta fólk hefur átt ó- friðsöm og óskemmtileg bernsku- heimili. Bíða nema.... Það, sem kom þessari stofnun mest á óvart, var það, að margir þessara umsækjenda voru ekki einmanalegt fólk, heldur einmitt fólk, sem er mikið á meðal fólks og félagslynt. Og um leið gera þeir miklar kröfur til hins út- valda mótparts. Annað ófyrir- sjáanlegt var feimnin. Frægur læknir, sem hefur gefið stofnun- inni ráð, heldur því fram, að bezt sé að bíða með allt hjóna- líf þar til eftir brúðkaupið, „nema allar kringumstæður mæli með öðru.“ Enginn undrandi Flestir þeirra, sem snúa sér til stofnunarinnar, eru algerlega heiðarlegir, að því er virðist. Það er að minnsta kosti gott samræmi milli spurningalistanna, sem um- sækjendurnir svara, og þess, sem þeir láta i ljós við þjóðfélagsráð- gjafana. Þeir taka vel á móti ráð- gjöfunum, og enginn virðist vera undrandi yfir starfsháttum fjöl- skyldus tof nunarinnar. Frjálst val Stofnunin segir við umsækj- endurna: Við getum ekki lofað ykkur ást, en fyrir okkar tilstilli hafið þið góða möguleika til þess að hitta manneskju, sem er á sömu bylgjulengd og þið sjálf, og þið getið lært að láta ykkur þykja vænt um. Hér er um að ræða frjálst val undir öruggu eftirliti. Tíður handþvottur f síðasta hefti bréfaskólans, sem umsækjendurnir lesa áður en þeim er sleppt lausum á gift- ingarmarkaðinn, er rætt um fyrsta fundinn. Engu er gleymt. Þar eru lögð á ráðin um það, hvernig fólkið eigi að koma fram og líta út, og lögð áherzla á, að það sé snyrtilegt. Um þetta síð- asta atriði er svo sagt, að „tíður handaþvottur, steypibað með 30 stiga heitu vatni og gufubað við og við“ sé hin eina verulega góða lausn á þvottavandamálinu, en þó sé hægt að þvo sér vel um allan kroppinn upp úr vaski eða þvottafati. í hreinni skyrtu Karlmönnum er uppálagt að mæta í hreinni skyrtu og að hafa ekki hné í buxunum. Kon- unum er skipt í alls níu flokka, allt frá „háum og digrum“ niður í „stuttar og grannar“ og þeim er ráðlagt að láta hárgreiðslu- stúlkur og afgreiðslustúlkur hjálpa sér með hárgreiðslu og klæðaburð. Sumir þola ekki fundinn Og loks kemur sjálfur fyrsti fundurinn. Þá dregur fjölskyldu- stofnunin sig alveg í hlé og lætur það, sem eftir er, í hendur parinu sjálfu. Samkvæmt bréfa- skólanum á karlmaðurinn þó allt- af að eiga frumkvæðið, svo sem hvar og undir hvaða kringum- stæðum hann vill hitta gata- spjalds-unnustuna sína. í ljós hef ur komið, að sumir karlmann- anna hafa ekki þolað þetta, og hafa á siðustu stundu fengið slæma inflúensu eða farið skyndi lega í langt ferðalag. Styðja við bakið En fan fundurinn eins og hann á að gera, kemur stofnunin enn með uppörvandi stuðning í bakið. Líki aðilum hins vegar ekki hvorum við annan, eru þeim sýndir nýir aðilar, því að stofn- unin hefur skuldbundið sig til að hjálpa viðskiptavinunum, þangað til þeir komast í hjónabandsins höfn, Og hvað gera svo sálfræðing- arnir, lögfræðingarnir, þjóðfélags fræðingarnir og þjóðfélagsráð- gjafarnír eftir brúðkaupið? Það er hægt að biðja þá ásjár ó- keypis, ef til rifrildis dregur. En það verður vonandi sjaldgæft. Ef kenningarnar um gataspjalda- hiónaböndin eru réttar. 11. síðan Ef gataspjöldin okkar eiga saman, munum við aldrei framar skiljast

x

Tíminn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.