Alþýðublaðið - 28.05.1949, Blaðsíða 6

s
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 28. maí 1949.
Síuttur léikþáttur.
Leibsvið: Gangstétt við
Hverfisgötuna. Strætis-
vagnamerki. Brún gangstétt-
arinnar rauð, eins og stein-
arnir hafi á tímabili verið
rifnir upp og notaðir í götu-
bardaga. Einn maður stend-
ur slcammt frá strætisvagnal
merkinu. Hann stendur með
hertdur í vösum og leiðinda-
þreytusvip á andlitinu. Hann
bíður auðsjáanlega eftir ein-
hverju, einhverri eða ein-
hverjum. Hefur auðsjáanlega
beðið lengi. Býst auðsjáan-
lega við að bíða þó nokkra
stund enn, — eða bið sín
verði árangurslaus.
Og nú kemur annar maður
fram á sviðið. Hann nemur
staðar, gengur síðan nokkur
skref áfram, —■ eins og hann
hafi í hyggju að bíða ekki,
nemur síðan staðar, eins og
hann hafi séð sig um hönd.
' Sá nýkomni: Er strætisvagn-
inn farinn . . .
Biðandinn: Hann hefur ekki
farið framhjá síðan ég kom . ..
Sá nýkonmi: (Eftir nokkra
þögn): Hann hlýtur þá að fara
að koma.
Biðandinn: Já, hann ætti að
fara að koma úr þessu . . .
(Alllöng þögn).
Sá nýkomni. (kveikir sér í
vindlingi). Hafið þér beðið
Iengi? |
Bíðandinn: Ætli það sé ekki
orðið nálægt klukkutíma . . . |
Sá nýkomni: Hvað segir þér,
•— klukkutíma?
Bíðandinn: Já, ég sagði það.
Sá nýkomni: Og allan þann
tíma hefur enginn strætisvagn
numið hér staðar? j
Bíðandinn: Nei, enginn ... |
Sá nýkomni: Hvernig stend-
ur á þessu . . . (Hann er sýni-
lega æstur. Ekki laust við að
hendur hans titri). Ég kann
ekki við þetta! Finnst yður
sjálfum þetta ekki vera dálítið
dularfullt ... j
Bíðandinn: Dularfullt ... I
(það dimruir á syið'.nu ’Jm)
leið kvkaKr á götnljóíkeri
og dauíur bjarmi íe’.Lur á
andlit bíöandans. Rómur
hans verður myrkur, næst
um því áhugnanlega myrk-
ur). ■ ó
Mér finnst ekkert dularfullt
framar. . .
Sá nýkomni: Tókuð þér eitir
þessu?
Bíðandinn: Ég tek eftir öllu.
Sá nýkomni: Það er komið
myrkur.
Bíðandinn: Já, það er komið
myrkur. (Lítur á armbandsúr
sitt). Helgi Hjörvar er senni-
lega að byrja á þingfréttun-
um . . .
Sá nýkomhi: Þingfréttir . . .
Hvað eigið þér við? Hvers-
vegna minnist þér á þingfrétt-
ir . . .
Bíðandinn: Það má niinnast
á þær ekki síður en annað.
Sá nýkomni: (Óttaslegirm),
Sjáið! Sjáið! , . . Tunglið er að
koma upp!
Bíðandinn: Já, — það er
sennilega orðin nokkurnveg-
in föst venja hjá því að koma
upp á kvöldin.
Sá nýkomni: Og bað er fullí!
Bíðandinn: í þessari borg
vsari víst öllu furðulegra, ef
það væri ófullt . . .
Sá nýkomni: (Virðir bíðand-
ann fyrir sér um hríð. Lágt,
næstum því hvíslandi) Hver . .
hver . . . eruð þér . . .
Bíðandinn: Ég er niaðuriun,
sem bíð eftir strætisvagninum.
(Leiksviðið verður r.íða-
myrkt. Tónar úr 9 symf. Beet-
hovens úr fjarska) .
d borð Gfi
heiSur veizfumafur
sendur út um allan bæ.
SÍLD & FISKUR.
Minningarspjöld
Jóns Baldvinsonar íorseta
Fást á eftirtöldum stöðum:
Skrifstofu Alþýðuflokksins.
Skrifstofu Sjómannafélags
Reykjavíkur. Skrifstofu V
K.F. Framsókn Alþýðu-
brauðgerðinni Lau-gav. 61.
í Verzlun Valdimars Lon-g,
Ffafnarf. og hjá Sveinbírm
Oddssyni, Akranesi.
ÞÓRARINN JÓNSSON
löggiltur skjalþýðandi
1 ensku.
Sími: 81655. . Kirkjuhvoii.
rei
&Iþýðubtaðið!

Vicki Baum 55
HOFUDLÁUS ENGILL
„Hvað? En Caralinda, vegna
þess, að þeta er eini staðurinn,
sem við erum örugg á, þó svo
að þú kallir mig bleyðu.“
Hami tók af mér kíkinn og
leit yfir hlíðarnar. Nú hafði
safnazt þar saman hópur
manns. Það húkti þarna, var
að borða og dreka og starði
fram fyrir sig eins og það
væri að bíða eftir einhverju.
„Ég ætla að segja þér dá-
lítið, en láttu það ekki á þig
fá,“ hélt Felipe áfram. „Eitt-
hvað um sjötíu eða áttatíu Ev-;
rópumenn yfirgáfu borgina;
síðustu daga. í morgun feng-
um við þá óheyrilegu frétt, að
allir, nema átta eða niu þeirra
hefðu verið teknir af uppreisn-
arm.nnunum og drepnir.
Spurðu mig ekki, hvers vegna
við verðum að dvelja þar, sem
við erum. Ég þakka guði á
hnjánum, að ég skyldi vera
fær um að koma þér hingað í
öruggt skjól.“
„En Felipe,“ sagði ég; „ég
skil þetta ekki. Hvað býr
margt fólk í Guanaxuato?
Sextíu þúsundir? Hvað margir
Spánverjar eru hér í Granadi-
íos? Ekki tvö hundruð. Hefur
þér aldrei komið það til hugar,
að Mexíkanarnir gætu haft
rétt til að stjórna Mexíkó?“
,Þú kynntist fáeinum sönn-
um Mexíkómönnum í gær.
Mundir þú kæra þíg um að
láta þá stjórna þér?“
„Ég vildi heldur láta föður
Hidalgo stjórna mér, heldur
en landsstjóra líkan Iturri-
garay. Það eru miklu fleiri
hæíileikamenn í Mexíkó held-
ur en þarf til að stjórna landi.
Finnst þér þessi þrjózkufulli
mótþrói gegn sjálfstæði Mexí-
kó ekki heimskulegur, órétt-
látur og vitlaus?“
Felipe beið með svar sitt.
Hann leitaði eftir hönd minni
á girðingunni og hélt henni
fast.
„Ef ég væri Mexíkani, þá
fyndist mér það líklega. En ég
er fæddur Spánverji og verð
að deyja sem Spánverji.“
„Lofaðu mér að segja það
öðruvísi þá: Finnst þér það
vera þess virði að deyja fyrir
það?“
Felipe brosti til mín, eins og
karlmenn brosa allt af að þess-
um barnalegu og skemmtilegu
verum: konum.
„Við skulum ekki vera að
kýta, elskan mín,“ sagði hjnn
og tók hönd mína og kyssti á
hána með tilgerð, handarbakíð,
lófann, úlnliðinn og hvern
fíngurgóm. „Það er til nokkuð,
sem heitir heiður. Heiður er
þáð eina, sem vert er að deyja
fyrir, vegna þess að. líf án
heiðurs er ekki meira virði en
’Úldnar maískökur -frá í gær.
'Hörfðu á þennan himinn, gerðu
það fyrir mig, horfðu á þennan
Jjiminn. Hefurðu nokkurn
fíma séo himininn eins fagran
og í dag? í nótt ætla ég að
setja þig á stóran, svartan hest
með stóra, svarta vængi og
svo þeysum við saman upp til
þessa himins.“
Það er ekki hægt að rökræða
við hann, hugsaði ég; það er
aðeins hægt að elska þennan
órökvísa útlending. Síðan fór
ég niður í eldhúsið til að hafa
eítirlit með hádegismatnum.
Ekkert skeoi þar til klukk-
an var ellefu, að tveir ríðandi
menn í lítið hermannlegum
búningum komu að borgar-
hliðinu og kröfðust þess að
vera leiddir fyrir yfirumsjón-
armanninn til þess að færa
honum boð frá yfirhershöfð-
ingja hers Ameríkumanna,
Don Miguel Hidalgo y Costilla.
Riano liðsforingi, hinn fjör-
ugi og gáfaði sonur umsjónar-
mannsins, sem var með mönn-
um sínum við yztu víggirðing-
una, tók á móti sendiboðunum
með kuldalegri kurteisi, lét
binda fyrir augun á þeim og
Iqiða þá gegnum varnarvirkín.
1 Það sló svo djúpri þögn á
alla, að jafnvel konurnar í
eldhúsinu hættu masi sínu.
Kófsveittur hermaður kom
þjótandi inn og krafðist þess,
að sett yrði upp borð í skálan-
um og matur og vín af beztu
tegund yrði sent þangað upp
vegna þess, að heiðra átti og
fara með þessa tvo sendiboða
sem gesti Rianos.
Um leið gullu herlúðrarnir
við í öllum áttum og það var
þrammað fram og aftur á her-
mannastígvélum, og það glamr
aði í sverðum og hermanna-
sporum upp alla stiga, og skip-
unarhrópin blönduðust lúður-
hljóminum, og liðsforingi, sem
hljóp fram hjá eldhússdyrun-
um, hrópaði: „Allir upp á þak;
allir menn safnist saman. Það
á að tilkynna þeim dálítið.
Upp á þak! Allir upp á þak!
Ég ákvað að taka þet.ta svo
sem mér væri einig boðið, og
þegar hávaðinn hafði færzt
efst upp í stigann, fetaði ég
gætilega á eftir mönnunum og
faldi mig bak við dúfnakoíann.
Nú, þegar allur liðsafli
Granditos hafði safnazt saman
á litlu þakinu, þá virtust þeir
vera talsvert margir. Á aðra
hönd höfðú hinar reglulegu
hersveitir raðað sér upp, en
gegnt þeim var hinn fámenni
hópur af sjálfboðaliðum, og
yzt í hópnum stóðu nokkrir
klerkar í svörtum skikkju-
ræflum, nokkrir gamlir borg-
arar, kaupmenn og noltkrir af
sömu tegund og Don Lorenzo.
Tveir lúðurþeytarar gáfu til
kynna, að yfirumsjónarmaður-
inn nálgaðist, og hann birtist
uppi á þakinu í fylgd með syríi
sínum og aðstoðarmönnum
hans. Hann deplaði þrútnum
og svefnvana augunum móti
sólinni og ýtti hattinum framar
til að skyggja fyrir augun.
Hann var í aðskornum spænsk-
um einkennisbúningi, svört-
um, settum rauðu og gullnu
skrauti, og hann gekk með
hinu stirðbusalega göngulagi
gamals liðsforingja, sem er fyr-
ir löngu hættur störfum.
Þegar hann leit framan í
hinn fámenna hóp af sjálfboða
liðum, þá ræskti hann sig,
fálmaði eftir pappírsblaði, sem
aðstoðarmaður hans rétti hon-
um, og byrjaði að tala.
„Ég verð að láta yður vita
af bréfi, sem ég hef fengið frá
prestinum í Dolores, Don Mi-
guel Hidalgo y Costilla, sem
ég síðan mun lesa fyrir yður,“
sagði hann og hélt bréfinu í
skjálfandi h^ndum fyrir fram-
an þrútin augun og las það.
Ég hevrði ekki nema mola
úr því vegna þess, að dúfurn-
ar kumruðu í kofanurn. Klukk-
an í Belén sló hægt ellefu, og
í knæpu var hljómsveit að
leika. Fn mér skildist, að Hi-
dalgo hefði verið útnefndur
yfirhershrf’nngi og hefði feng-
ið vald til þess að lýsa Mexikó
stjálfstætt ríki. En það hefði
verið álitið nauðsynlegt að
flytja burt þá Evrópumetm,
sem voru þrándur í götu sjálf-
stæðisins. Að eigur þeirra
skyldu gerðar upptækar og
þeim haldið í varðhaldi. Að
þeim yrði bó allur sómi sýndur
og skyldu njóta allra mögu-
legra þæginda, þar til sá tími
kæmi, að þeir kysu annað
hvort .i3 fara heim ti! Spánar
MVNDASAGA ALÞÝÐUBLAÐSINS: ELDING
ÁÐUR EN ÖRN leggur af stað í ferðalag sitt til strandar, kaupir hann sér föt, sem hann álítur að vekja muni minni athygli en þau, sem hann hefur borið
síðustu dagana. Þegar hann gengur út úr fataverzluninni er hann skyndilega lostinn h'öggi í hnakkann----------------