Tíminn - 12.12.1964, Blaðsíða 11

I.AUGARDAGUR 12. desember ft)G4
Tí
n
50
í
Þegar ég renni augunum í huganum yfir þennan tíma, þá
finnst mér hann ekki lengri en fjórar vikur. Það hefur oft
verið sagt — og það get ég staðfest, að er satt — að í suð-
urfcöfum glati menn tímaskynjuninni. í loftslagi, þar sem
alltaf er sumar og einn dagurinn er öðrum líkur, líða dag-
arnir án þess að maður taki eftir því.
Árið 1790 er hamingjusamasta ár, sem ég hef lifað, og
mér finnst það stytzta árið, sem ég hef lifað. Og árið 1791
byrjaði líka vel. Janúar og febrúar liðu. í miðjum marzmán-
uði sigldi Tehani ásamt Vehiatua umhverfis eyjuna til þess
að taka þátt í helgisiðaathöfninni á ströndinni hinum meg-
in. Mér þóttu þessar helgiathafnir leiðinlegar, og þess vegna
varð ég eftir á Tantira ásamt mági mínum. Konan mín hafði
verið fjarverandi í vikutíma, þegar skipið kom.
Við Tuahua höfðum verið á skemmlun nóttina áður. Við
komum seint heim, svo að ég svaf fram yfir sólarupp-
komu. Tuahu vakti mig á þann hátt, að hann lagði hönd-
ina á öxl mér. — Vaknaðu, sagði hanri mjög æstur, — það
er komið skip.
Ég neri stírurnar úr augunum og gekk með honurn ofan
til strandarinnar, þar sem fjöldi fólk-s var saman kominn.
Allir störðu í austurátt í skini morgunsólarinnar. Það var
ljúfur byr og langt úti á sjónum sá ég evrópiskt skip.
Vegalengdin var of mikil, til þess að hægt væri að greina
hverrar þjóðar skipið væri. Eyjarskeggjar voru fullir eftir-
væntingar.
— Ef skipið er spánskt, heyrði ég einhvern segja, — þá
kemur það hingað.
— Og ef það er franskt, fer það til Hitiaa.
— Brezk skip varpa venjulega akkerum á Matavai, sagði
Tuahu og leit á mig til þess að fá staðfestingu orða sinna.
Ég yppti öxlum, og einn hinnaaúnfæd.du sagðj- — Þaö
gamla frænka konu minnar. ! f'V ’fr’
— Heldurðu að skipið sé brezkt spurði Tetuanui, það
er að minnsta kosti ekki spánskt, það siglir svo langt undan
landi.
Skipið nálgaðist nú land og það var bersýnilegt, að það
stefndi ekki að spönsku höfninni við Pueu. Þetta gat verið
frönsk freigáta á leið til Bougainville, eða enskt skip á
leið til Matavai. Við settumst í grasið. Þegar skipið nálgaðist,
þóttist ég nærri því viss um, að skipið væri brezkt. Ég
stökk á fætur.
— Tuahu, sagi ég. — Ég held, að þetta sé enskt skip!
Við skulum taka litla bátinn og fara til Matavai!
Mágur minn stóð rösklega á fætur. — Verðum nokkrum
klukkutímum á undan þeim hrópaði hann. — Það er alltaf
beztur byr inni við land.
Við rifum í okkur matinn, kalt svínakjöt og yamsrætur,
sem við höfðum leift kvöldið áður. Svo hlóðum við bátinn
matvælum og drykkjarföngum, fengum mann með okkur
og höfðum undið upp segl innan klukkutíma. Eins og
Tuahu hafði sagt, var blásandi byr inni við land, en skipið,
sem lá 4—5 mílur undan landi, fékk engan byr í seglin.
Bátur okkar skreið inn fyrir rifin við Pueu, sigldi fram hjá
Hitiaa og Tiarei. Það var orðið áliðið dags þegar við fórum
gegnum brimgarðinn fyrir framan hús Hitihitis. Hús hans
var autt, því að fregnir höfðu borizt út um komu skipsins
og taio minn var, ásámt allri sjölskyldu sinni, farinn til
One Tree Hill til þess að horfa á. skipið.
XIV.
„Pandora."
Allan daginn komu eyjarskeggjar hópum saman til Mata-
vai. Meðfram ströndinni lágu margir bátar. Þegar ég kom
upp á One Tree Hill, var þar þéttskipað fólki, sem horfði
á skipið. Allir vóru fullir eftirvæntingar. Þannig hefur eft-
irvæntingin verið, þegar Wallis skipstjóri kom fjörutíu ár-
um áður á skipinu „Dolphin“, en það var fyrsta Evrópuskip-
ið, sem kom til Tahiti. Mannfjöldinn var svo mikill, að mér
veittist örðugt að finna Stewart. Að lokum hitti ég hann
ásamt nokkrum Matavai-búum rétt hjá hinu gamla, blómstr-
andi tré, sem hæðin var heitin eftir. Hann kom til mín þeg-
ar í stað.
— Ég hef beðið eftir yður í allan dag, Byam, sagði
hann. — Hvað segið þér um skipið? Þér hljótið að hafa
séð það, þegar þið komuð fram með ströndinni.
— Já, svaraði ég, — ég held, að þetta sé ensk freigáta.
— Ég held það líka, svaraði hann dauflega. — Ég ætti
sennilega að vera glaður. Og að sumu leyti er ég líka glað
ur. En örlögin hafa reynzt okkur glettin. Það finnst yður
sennilega líka.
Fyrst þegar ég sá skipið, var ég mjög hamingjusamur.
Ég vissi, að nú fékk ég að fara heim. En eftir þessa löngu
löngu dvöl mína var Tahiti orðið annað heimili mitt og mér
var það ljóst, að bönd þau, sem tengdu mig við eyjuna,
voru jafnsterk þeirri taug, sem dró mig til Föðurtúna.
Mér fannst örðugt að velja milli þess að vera kyrr og fara,
en jafnframt vissi ég, að ekki var um neitt val að ræða.
Skylda okkar var augljós. Um leið og skipið varpaði akker-
um, yrðum við að fara um borð og gefa skýrslu um uppreisn-
"iil'á.:;’0'' ...or.os ,.ix s
“Ýið efúðúmst ekki um, að skipið hefði verið sent út til
þess að leita að Bounty. Eyjarkseggjar höfðu auðvitað ekki
hugmynd um þetta, Þeir álitu auðvitað, að skipið tilheyrði
Cook skipstjóra, og væri það sent til þess að sækja brauð-
ávaxtatré, og að Bligh skipstjóri væri með skipinu.' Meðan
við Stewart vorum að tala saman, kom boð frá Teina.
Hann bað okkur að koma og heimsækja sig. Við létum skila
til hans aftur, að við kæmum.
— Hvað eigum við að gera við konur okkar og börn?
spurði Stewart þungur í skapi. — Yður finnst það máske
einkennilegt, Byam, en sannleikurinn er sá, að mér hefur
aldrei dottið í hug, að ég þyrfti að flytja héðan í burtu.
England er svo langt 1 burtu, að manni finnst nærri því,
að það sé á annarri stjörnu.
— Ég skil, hvernig yður líður, og mér líður eins.
Hann hristi höfuðið dapur í bragði. Við skulum ekki tala
NÝR HIMINN - NÝ JÖI RD
EFTIR ARTHEMISE GOERTZ
60
ætlarðu aldrei að fara þangað aft-
ur. Þú ætlar að vera kyrr héma
í Louisiana og verða vinsæll lækn-
ir í félagi við Larouche lækni.
Honum féllust hendur. Hann
þagði um hríð. Svo mælti hann:
— Er þér það virkilega svo mik-
ils virði?
— Já, ó, já. Hún þrýsti sér
að honum. — Lofaðu mér því, Vik.
Lofaðu mér því.
Hann starði þegjandi á vegginn
yfir höfði hennar og beit á vör.
— Gefðu mér þetta loforð á
hátíðisdaginn minn, ástin min.
Það væri dásamlegasta gjöfin af
öllum. Ó, segðu já — viltu það
ekki....
Ef til vill — kannski gat eitt-
hvað gott sprottið upp af félags-
skap hans við Larouche. Hennar
vegna vildi hann að minnsta kosti
gera tilraun. Hann ætlaði ekki
að skrifa undir neinn samning.
Þá gat hann alltaf dregið sig til
baka ....
Hann dró andann djúpt. — Gott
og vel, vina mín. Ef það er það,
sem þú óskar eftir
Hún dró höfuð hans niður að
sér og þrýsti vörum sínum að
munni hans, æst og óstjórniega,
eins og hún skildi til hlítar þá
gífurlegu fórn, sem hann færði
henni.
25. kafli.
Á þriðjudagsmorgun lagði hann
þrjú bréf í póstkassann. Eitt var
1 til , þess að afturkalla pöntun
hans á farseðlinum. í öðru var
r uppsögn hans á stöðunni hjá
stjórnarnefnd skurðarins í Isthm-
ia og hið þriðja var til Larouche
læknis, frænda hans. Það var stutt
ort, því hann var ekki í skapi til
langra skrifa. Lét hann sér nægja
að skýra honum frá því, að hann
myndi koma til New Orleans ein-
hverntíma í lok mánaðarins í því
skyni að ræða málið nánar.
| Eftir að síðasti sjúklingurinn
var farínn, sat hann um hríð við
skrifborð Jolivets, og '’ugsaði ráð
I sitt. Hann var haldinn einkenni-
| legri tómleikatilfinning eftír að
i hafa sent þessi bréf. Allt til þessa
dags hafði hann einbeitt hugsun-
um sínum að því, ’wersu mikla
! gleði hann hafði veitt -íólettu. En
! nú var hann allt í einu gripinn
hugsuninni um framtíðina —
framtíð, sem hafði verið þreidd út
fyrir fætur honum, rétt eins og
þegar maður kaupir sér hraðsaum
uð föt. Engin spenna. Éngin bar-
átta. Engin eftirvænting. Engin
snerting við hið ókunna, sem lað-
ar.
Hann spratt upp úi sæti sínu,
eins og hann vildí flýja sjálfan
sig, og stóð augliti ti’ auglitis við
Mirjam, frammi við dyrnar.
— Ég er komn tíl þess að
kveðja, mælti hún með þjáningu
í dökkbláum augum. - Ég sá að
Rougette stóð íyrir utan, svo ég
vissi að þér voruð hér enn þá.
Hann steig skref í átt til henn-
ar
— Ég fer ekki, Mirjam.
Hún hallaði sér aftur að hurð-
inni og starði forviða á hann eins
og hún skildi ekki við hvað hann
ætti. Loks sagði hún lágt: — Ætlið
þér ekki að fara?
— Nei, aldrei.
Hann greíndi sjálfur beiskjuna
í rödd sinni og skildi nú til fulls
áhrifamátt þessa orðs — aldrei,
sem hún fyrirleit.
Skyndilega fleygði hún sér í
fang hans og vafði örmunum fast
um háls honum. Hún hló og grét
í senn. Hún þrýsti sér að honum,
eins og það sem hann hafði sagt,
gæti ekki verið satt, og einhver
ætlaði að rífa hana burtu frá hon-
um.
— Svona, svona! Hann klapp-
aði á höfuð henni, líkt og hún
væri lítil telpa.
— Ég get ekki að þessu gert!
Hún leit framan í hann og brosti
gegnurn tárin. — Ég var dauð, en
er nú vöknuð aftur tii lífsins!
— Þá hlýt ég að vera glaður,
en ekki hryggur, yfir bví að verða
hér.
Hún sleppti honum, og alvöru-
svipur leið yfir andlit henni.
— Hvers vegna eruð þér hrygg
ur?
— Vegna þess, að eftir nokkr-
ar vikur yerð ég að fara til borg
arinnar og taka til við störf, sem
ég hef engan áhuga fyrir.
— Er það hún, sem óskar þess?
— Já.
— Þá er eitthvað, sem hún elsk
ar heitar en yður — þá getur hún
aldrei tilheyrt yður fyrst og
fremst — og til fulls!
Tryggð hans til Kólettu vaknaði
við aðfinnslu Mirjams. Og þó gat
hann engin orð fundið til svars.
Það varð löng þögn. Svo mælti
hún, 0£ var nú meiri ró yfir rödd-
inni: Eg skil vel tilfinningar yðar.
Ég hef lesið rit Thoreaus. Hann
forðaðist að lifa eftir annarra hug-
sjónum. Það var eins og að ganga
í gatslitnum fötum, sagði hann.
í Walden segíst hann óska að lifa
lífinu eftir eigin höfði, og vilji
ekki verða þess visari á banadægr
inu, að hann hafði eiginlega alls
ekki lifað.
Hann var smám saman farinn
að venjast þessum furðúlégu ham
skiptum hennar úr barni í konu
Hann dáðist að hugkvæmni heww
ar. En svo dapur í huga sem hann
var nú, fannst honum hann ekki
skilja hvað hún fór. Hann reyndi
þó að átta sig.
— Þér viljið að ég leggi leið
mína út í skógana, eins og Thor-
eau?
— Já, svaraði hún. — Staður
hvers manns í heimi hér er þar,
sem aðrir þarfnast hans.
Hún var svo alvörugefin. Hann
hló og reyndi að hressa sig upp á
ný.
— Þá það! En ég myndi þurfa
á yðar hjálp að halda. ef oft.kæmu
svipuð tilfelli fyrir og með frú
Gaspard.
— Ég hef aldrei sagt yður frá
því — mér fannst það svo grimm-
úðlegt, en ég var frú Gaspard
þakklát fyrir að hún skyldi missa
barnið sitt. Því I það eina skipti
þurftuð þér mín við — ekki að-
eins handa minna, íeldur min
sjálfrar.
Hann minntist greinilega
kvöldsins, er hann sat á bekkn-
um úti í garði Gasþards. Mundi
vesaldóm sinn, höfuð sitt við
brjóst hennar. Hann vildi ekki
segja henni það, en í rauninni
þurfti hann hennar ekkert síður
við á sama hátt nú, í vafa sínum
og sjálfsásökun. Undarleg ein-
manakennd kom allt í einu yfir
hann. Hann lagði arminn um háls
henni, laut höfðu og fann andar-
drætti þeirra renna saman í eitt.
Hægt og hægt færði hann hand-
legginn niður eftir benni og
þrýsti henni fast að brjósti sínu.
Hann rétti úr sér og leit framan
í hana. Tillit hennar var dreym
andi og þrungið undrun. Hún
lagði gómana á varir hans og
hvíslaði: — En hvað þetta var fali
egt!
Þá kom steinn fljúgandi inn
um gluggann á biðstofunni fyrir
framan. Rúðan fór i mola. Viktoi
þaut út að glugganum og i nie