Vísir - 17.03.1919, Blaðsíða 2

V i o * i
.1
Olsen
skiftamönnum m:r
finnast vnrti-
Á lager
Herls.ules-l> Ond
BeltlsDorðar
Sntirulegglngar

LEREFT
bleikjað
verð:
1,351,50 pr.mtr.
Smjörlér. 0,50 mtr.

Egill iacobsen
t
Frn latrin Briem
frá Yiðey
andaðist i fyrrinótt.
Símskeyti
frá fréttaritara Vials.
Khöfn 15. mars.
Stjórnarskiftin
eru enn óútkljáö. ítrekaðar tilraun-
ir til samkomulags bafa alg’erlega
mistekist.
Suður-Jótar.
í dag komu hingað fyrstu her-
fangar frá Slésvík, og var fagnað
meö kostum og kynjum. Blöðin eru
þrungín þjóðernismetnaði, og
gleðjast mjög yfir samskotum
þeim, sem hafin ltafa verið til
hjálpar Suður-Jótum. Safnast hafa
•2 miljónir króna i peningum, auk
fata, matvæla og annara nauð-
synja.
Friðarfulltrúar
Dana hafa farið frá París til Lond-
on. Árangur farafinnar sagður
góður.
Peningamarkaðurinn.
ioo kr. sænskar ..... kr. 108.15
[ioo kr. norskar.... — Ó03.35
Sterlingspund .......... — 18.34
100 dollarar ........... — 385.50
Loftskeyti.
London, 17. mars.
V opnahlésskilmálar.
Fregnir frá París og Bryssel
fullyrða, að Þjóðverjar hafi geng-
ið að hinum nýju vopnahlésskil-
máJum orðalaust. Það er búist við,
að Þjóðverjar niuni þegar i stað
byrja að afhenda kaupskip sín,
sem sögð eru í góðu ásigkomu-
lagi. Bretar ætla að tryggja Þjóð-
verjum 370 þús. tonn af matvæl-
nm mánaðarlega. Þau eiga að
greiðast í gulli eða verðbréfum. —
Ráðstafanir verða gerðar til að
leyfa Þjóðverjum fiskiveiðar í
Eystrasalti og þeir mega hafa tak-
mörkuð skifti við hlutlausar þjóð-
ir eftir gerðum samningum.
Mr. Roberts, vistaforstj. Bret-
lands, hefir lýst yfir því, að Eng-
land hafi gert ráðstafanir til bess,
að senda 10 þús. tonn af kartöfl-
um til Rotterdam og þaðan til
Þýskalands, og ennfremur mikið
af niðursoðinni mjólk.
Friðarfundurinn.
Nú er störfum friðarfundarins
svo komið, að nálega öllum undir-
búningsstörfum hefir verið lokið
í fjarveru Wilsons forseta, og
verða nú endanlegar ákvarðanir
teknar mjög fljótt, svo að innan
hálfs ntánaðar eða þriggja vikna
munu bandamenn geta lagt hráða-
birgðafriðarsamninga fyrir Þjóð-
verja.
Ritlaonin.
iu a nýjustu bókunum oröið nógu
bátt — ekkert siður þeim, sem við
ritstörf fást, en öðrum.
Hina háttvirtu höfunda að grein-
um þeim, sem birst hafa í Visi
um þetta mál, má ekki furða, þó
eg líti nokkuð öðrum augu...
en þeir, enda vildi eg mega gera
dálitlar athugasemdir við greinar
þeirra.
M“’- finst ekki eins sjálfsagt og
hr. „Scriba“, að heimta ..u, . ’ '.
af tímaritum, „sem á annað borð
borga“; um þol þeirra til þess
skulum við ekki tala. Það er ekki
altaf tímaritanna þægðin, að taka
sumt sem þau þó af einhverjum á-
stæðum birta, og ekki rétt að loka
alla úti frá þeim aðra en þá fær-
ustu. En annað er sjálfsagðara,
sem Eimreiðin mun sennilega
framkvæma bráðlega, að borga
v e 1 það sem ritstjórinn sækist
eftir, hitt alls ekki.
Að koma launum (þ. e. borgun
trá kaupanda) fyrir bókmentaleg
ritstörf i það horf hér, að þau
..verði ekki ver borguð en hvert
annað starf í landinu" held eg að
væri sérstakt kraftaverk. Hvar í
beiminum er það, nema sem und-
antekning? Menn mega í þessu til-
felli ekki einblína á þá tiltölulega
fáu höfunda, sem lagt hafa undir
sig miljónamarkað stórþjóðanna.
— Og helst hefði hr. „Scriba“ átt
að segja þetta á einhvern annan
veg, ef hann ann bókmentum. —
Aðallífeyrir höfunda getur það því
seint orðið hér, síst þeirra sem
fáguðustu ginisteinana bera fram.
Nei, stofnið til félagsskapar með
ykkur, rithöfundar, eins og hátt-
virtir greinarhöfundar benda á.
Tryggið vður launin fyrir ritstörf
yðar eins vel og unt er. Svo kem-
ur til kasta okkar, útgefandanna,
að taka eða hafna — og svo kaup-
endanna. Áhættan eykst. og þið
megið búast við að minna komi
út en annars hefði orðið. Og kröf-
urnar verða um leið harðari um
gildi þess, sem dýrt er keypt. Eg
get samsint það, sem annar grein-
arhöf. getur um, að tvent geti unn-
ist með þessu: Betri laun fyrir
starf ykkar og betra (= minna) á
markaðinn.
, Ársæll Árnason.
Það er ekki rétt, að ritlaun hafi
ekkert hækkað. — í Eimreiðinni ^
hækkaði eg þau strax utn fs (lág- j
mark).
Eg held að enginn af þeim, sem ,
við bókaútgáfu fást hér, hvorki eg !
ne „keppinautar“ mínir, séu svo |
gerðir, að þeir v i 1 j i ekki borga ‘
höfundum vel rit þeirra. Atinað er
jtað. að g e t a það. Það mun flest- :
um vera farið að jtykja nóg urn
útgáfukostnaðinn, eins og liann er
nú orðinn, og mér hefir heyrst við-
Engin fyrirmynd.
Það er oft talaö um jtað, að
Reykjavík eigi að vera fyrinnynd
annara kaupstaða og jijóðarinnar
í heild sinni, i menningarlegu og
siðferðislegu tilliti, því þaðan
hreiðist áhrifin úf um landið. Eft-
ir höfðinu dansa limirnir, Og jiað
er eg viss um, að allir þeir, sem
bera velferð jtessa bæjar fyrir
brjósti, muni æskja þess, að allir
þeir, sem til Reykjavíkur kæmu.
eða ættu þar heima, sæju þar fyr-
irmynd í reglusemi og stjórnsemi
c" yfl-LLi jiZú »ynr peim áhrif-
um, sem gerðu þá að sannmentaöra
mönnum, hvað sem nú bóklegutn
lærdómi liði. Því sá er ekki alt*£
mentaðastur, sem mestan hefir lær-
dóminn. Og hvert skyldu memt
fara ef ekki til höfuðstaðar lands-
ins, til að fá fyrirmyndina at*
reglusemii.-l háttprýðinni, þai;
sem öll æðstu stjórnarv- ’ 'ands-
ins eru samankomin, og lögreglu-
eftirlit alt ætti að vera í besta lagi?,
F.n liver er svo reynslan? Þ,rí
miður symr nun T' '
sem uppaldir eru i öðrum héruðum
landsins, ofbýður stjóníleysið og
skrílshátturinn, sem alt of oft blas-
ir við mönnum í þessum bæ; þaíí
er engu líkara stunjdum, en að mað-
ur sé kominn í tröllahellir, eins og
þeim var lýst í gamla daga. Fullir
menn fara um göturnar með alls-
konar háreysti, söng og óhljóðum
fram yfir miðjar nætur, og raska
meþ ]>ví næturfriði fólks í nálæg-
um húsurn. Og þá er íramferði
unglingánna ekki glæsilegt. Eg
held það geti ekki meiri skrílshátt
5 afkymum miljónaborganna, held-
ur en maður hefir fvrir augjum
hér, oft og iðulega, sérstaklega í
útjöðrum bæjarins, Þessir hópar af
bálffullorðnum, iðjulausum ung-
tingum, með áflog og gauragang,
og .oröbragðið eftir því, vaða inn*
í búðir þar sem þeir geta, híma
þar og slóra og hnupla, jtví að stel-
sýkin elst upp í jteim í iðjuleys-
inti: þeir skemma og brjóta girð-
ingar og skáka svo í þvi skjólinu,
að þeir þekkist ekki. Að hóta með
lögreghmni er. ekki tíl neins, hún
sést sjal.dan, að minsta kosti ekki
í útjöðrum bæjarins.
Fljer þarf því nauðsynlega að
ráða bót á hið bráðásta; enginn
dráttur og ekkert kák má eiga sér
stáð, ef þessi bær á ekki að verða
miðstöð allskonar óreglu og ó-
knytta. Því hvað veröur svo um
þessa unglinga, sem svona alast
upp. þegar þeir eru orðnir full-
orðnir? Eru þeir færir um að ala
tipp börn og gefa gott eftirdæmi?
Það getur hver sagt sér sjálfur.
Óreglan og spillingin magnast, et
ekki er tekið í tauniana. Það eru
ekki allir gVo kærulausir unt frant-
tíð og uppeldi barna sinna, að þeim
standi á sama unt framferði ung-
linganna, sem jtau verða að unt-
gangast, og munu þvi lteldur kjósa
að fara burt með þau úr jtessum
bæ, heldur en að fórna þeint á
altari siðleysisins og spillingarinn-
ar, ef ekki verður ráðin bót á.
Framferði og uppeldi unglinganna
er framtíð jtjóðarinnar. Ef rótin
spillist, þá rotnar tréð.
Eg held, að eitt af jtvi allra
nauðsynlegasta i þessum bæ, væri
að konta upp unglíngahælunt, þar
sem iðjulausir unglingar gætu
fengið eitthvað að gera og læra
sér til nytsemdar, og ætti jtað að
vera lögboðið, eftir þar til settum
reglunt. Uitglingar geta margt
gert, sem jteint og öði-um gæbi
komið að góðunt notum, ef valið er
við hvers hæfi; t. d. gæti það veriö
margs konar iðnaður, sem mætfei