Vísir - 14.04.1935, Blaðsíða 2

VlSIR
«
Pappíp
llíZllllffSllÍllllllf111111111:21
Pokar
iiiiiiiiiiiiii:iisssass3ss33ss::|
Fyrlrliggjandi
Gúmmíbönd
:i::::::::s:i:i:i:::ii:ii:iiis::|
Seglgarn
Tíu norsk selveiöaskip
í mikilii hættu stödd.
Tíu norsk selveiðaskip eru innilukt í ísbreiðunni
milli Jan Mayen og Grænlands. Skipin hafa ekki
loftskeyta-senditæki. Á þeim eru samtals 160 menn.
— Hjálparleiðangur verður sendur af stað frá
Noregi.
Fyrstu fregnirnar
um kúafárið í Eyjafirði sanna, að alment hefir ver-
ið litið svo á, að það stafaði af „eitruðu“ rúgmjöli.
Oslo 13. apríl. FB.
Selveiðaskipin Veslikari, Sig-
nalhorn og Istind eru nýlega
komin heim lil Noregs úr veiði-
ferð til Norðuríshafsmiða.
Skipshafnirnar segja, að tíu
norsk selveiðaskip séu innilukt
í ísnum milli Jan Mayen og
Grænlands. Skipin eru þessi:
Polhavet, Polartind, Vestad,
Grandi, Randi, Brandal, Skan-
sen, frá Mæri, Selis og Vester-
is frá Tromsö, Veiding frá
Hammerfest. Á skipunum er
samtals 160 manna áhöfn. Ekk-
ert skipanna liefir loftskeyta-
senditæki. Auk þeirra eru 4
skip frá Tromsö, sem hafa loft-
skeytasenditæki, enn norður í
liafi. Ef eitthvert þeirra liefði
getað komið þeim til hjálpar,
sein innilukt eru í ísnum, hefði
þegar borist fregnir um það. —
Stöðvarstjorinn á loftskeyta-
London 13. apríl. FB.
Frá Stresa bárust þær fregn-
ir síðdegis i dag, að Frakkar,
Bretar og Italir hefði tekið þá
ákvörðun, að boða til Dónár-
ríkjafundar, til þess að ræða
Donárrikjasáttmála, á þeim
grundvelli, sem lýst var í fyrra
skeyti. Fundur þessi verður að
líkindum haldinn í næsta mán-
uði. Gert er ráð fyrir, að Aust-
urríki, Þýskaland, Ungverja-
land, Tékkóslóvakía og Júgó-
slavía sendi fulltrúa á fundinn.
Þriveldin gera sér vonir um, að
Utan af landi.
Frá Eskifirði. .........
13. apríl. FtJ.
Kolaleysi.
Norskt gufuskip, Henry, frá
Haugesund, kom til Eskif jarÖar í
gær me'Ö kol, og hafði þá verið
kolalaust um hríð og horfði til
vandræða. Var jafnvel í nokkrr^
daga kenslufall í barnaskólanum
vegna kolaleysis.
Jarðbönn.
Óvenjulega mikinn snjó segir
fréttaritari útvarpsins á Eskifirði
nú vera á Austfjörðum, og alger
jarðbönn.
stöðinni á Jan Máyen segir, að
mikið brim sé við jaðar ís-
breiðunnar og horfi því enn
alvarlegar um skútur þær, sem
inniluktir eru i ísnum. — Sel-
veiðaskipa-útgerðarmenn i
Álasundi hafa ákvarðað, að
koma því til leiðar, að hjálp-
arleiðangur verði sendur af
stað liið fyrsta. — í viðtati, sem
birt er í Dagbladet, segir
Hoel docent, að horfurnar fyr-
ir skipshafnirnar á þessum
skipum sé mjög alvarlegar.
Getur liann þess, að árið 1917
hafi sex selveiðaskip farist i
ísnum og 96 menn. — Sein-
ustu fregnir lierma, að út-
gerðarmenn í Álasundi liafi
snúið sér til ríkisstjórnarinnar
og beðið liana um aðstoð til
þess að senda hjálparleiðang-
ur af stað hið bráðasta.
árangurinn af fundinum verði
sáttmáli, sem þessi riki undir-
skrifi, sjálfstæði Austurríkis til
öryggis, og innihaldi hann á-
kvæði, sem skuldbindi hvern
undirskrifanda um sig til þess
að hafa engin afskifti af innan-
ríkismálefnum Austuríkis.
Nokkurar líkur benda til, að
fundur þessi verði haldinn í
Rómaborg, og að auk framan-
nefndra ríkja verði Póllandi og
Rúmaníu boðið að senda full-
trúa á hann. (United Press).
Dánarfregn.
Nýlátinn er Pétur Kjartansson
í Eskifjarðarseli, á sextugsaldri.
Frá Seyðisfirði. ....
Inflúensa á Seyðisfirði.
Fréttarritari útvarpslns segir, að
inflúensa sé nú jlmenn á Seyðis-
firði, en væg. Barnaskólanum er
lokað vegna faraldursins.
Mjög mikill snjór
er nú á Seyðisfirði og í nærliggj-
andi sveitum, og algerð jarðbönn.
í sambandi við heiftaræði
það, sem gripið liefir Hrifl-
unga-snepilinn út af greininni
í Vísi um „eitraða“ rúgmjölið
og réttarmeðvitund rauðliða,
er rétt að rifja upp fyrstu
fregnirnar ,sem bárust út um
kúafárið í Eyjafirði og orsalc-
ir þess.
Snepill Hriflunga lætur svo
sem Vísir liafi átt einlivern höf-
uðþátt í því, að koma á loft
þeim „óhróðri" um Kaupfélag
Eyfirðinga, að það hafi selt
bændum „eitrað“ rjúgmjöl, og
að bann sé jafnvel höfundur
að „gróusögunum“ um „eitr-
aða“ rúgmjölið. En svo sem
áður liefir verið sagt, þá var
það sjálft „Ríkisútvarpið“, sem
fyrst flutti þessar fregnir út um
allt landið. Þar áður höfðu að
vísu Akureyrarblöðin sagt frá
þessu, en með nokkuð mismun-
andi hætti.
í framsóknarblaðinu „Degi“
á Akureyri, birtist þ. 4. þ. m.
auglýsing frá Kaupfélagi Ey-
firðinga, þess efnis, að félagið
hefði vegna skcpnudauða i hér-
aðinu „stöðvað sölu á fóður-
blöndum og öllu rúgmjöli“,
sem það hefði til, þar til lokið
yrði rannsókn, er það væri að
láta Efnarannsóknarstofu rík-
isins framkvæma. En niðurlag
auglýsingarinnar er á þessa
leið: „Jafnframt aðvarast
menn, sem kynnu að eiga rúg-
mjöl frá okkur, um að nota
það livorki til manneldis né
handa skepnum, fyr en efna-
rannsóknin liggur fyrir.“
Af þessu er auðsætt, að rúg-
mjölið liefir verið talið sérstak-
lega hættulegt, og það af kaup-
félaginu sjálfu, því að aðvör-
unin gildir um það eitt, en ekki
um aðrar fóðurtegundir.
Sama auglýsing birtist svo í
blaðinu „íslendingi“ daginn
eftir, og á öðrum stað í blað-
inu eftirfarandi fréttagrein um
kúafárið:
„Kýr drepast úr fóðureitrun.
Undanfarið hefir mikill sjúk-
dómsfaraldur verið í kúm hér
í nágrenninu, og eru 20 dauð-
ar, að því er blaðið hefir frétt.
Um 12 þeirra mun vissa fyrír
að liafi drepist af því að éta
eitrað rúgmjöl, er þeim var
gefið sem fóðurbætir. Rúgmjöl
þetta var úr Kaupfélagi Eyfirð-
inga og hafði það verið keypl
frá Póllandi. — Vissa er og
fengin um það, að nokkrir
bændur notuðu rúgmjöl þetta
síðastl. liaust í slátur, og að
maturinn gereyðilagðist. —
Hefir rannsókn leitt í ljós, að
^mangan" er í mjölinu.“
Af þessu er augljóst, að þar
nyrðra hefir í rauninni ekki
verið talinn nokkur vafi á því,
að rúgmjölið væri „eitrað“, eða
skaðlegt til neyslu, enda birtir
„Ríkisútvarpið“ fregnina um
kúafárið (sama dag og íslend-
ingur“) með þeim ummælum,
að einkum leiki grunur á því,
að orsökin liggi í pólsku rúg-
mjöli frá Kaupfélagi Eyfirð-
inga.
Mál þetta hefir á engan hátt
verið notað sem árásarefni á
Kaupfélag Eyfirðinga af and-
stæðingum „samvinnumanna“,
eins og Hriflunga-snepillinn
staðhæfir. Blöð sjálfstæðis-
manna hafa sagt frá málavöxt-
um eins og þau vissu réltast,
en án þess á nokkurn hátt að
sveigja að Kaupfélaginu. Ríkis-
útvarpið hefir gert slíkt liið
sama. Kaupfélag Eyfirðinga
hefir heldur ekki á nokkurn
liátt reynt að fara í launkofa
með þetta, heldur beinlínis var-
að almenning sérstaklega við
því, að nota rúgmjölið, sem
mestur grunur lá á.
Blöð Hriflunga liafa liinsveg-
ar forðast alt umtal um þetta,
þar til nú. „Dagur“ birtir að-
eins auglýsingu Kaupfélagsins,
en lætur ekki eitt orð fylgja
henni frá sjálfum sér. Hann
segir ekki einu sinni frá þvi í
fréttaskyni, að nokkur óvenju-
leg ólieilbrigði sé i kúm i Eyja-
firði um þessar mundir, þó að
honum hljóti að liafa verið
kunnugt um það, að 12—20 kýr
liöfðu drepist í nágrenni Akur-
eyrar, á skömmum tíma, úr
einhverjum ókennilegum sjúk-
dómi!
Og nú er bersýnilegt, að
blöð Hriflunga ætla sér að
reyna að bæla algerlega niður
alt umtal um þetta, með frekju-
legum ógnunum um málshöfð-
anir og skaðabótakröfur á
hendur þeim, sem á málið
kunna að minnast opinberlega,
þrátt fyrir það, þó að ekkert
sé ennþá upplýst um það, lwer
orsök kúafársins sé, að því er
þau sjálf segja, og þrátt fyrir
það, þó að þau liafi það eftir
Trausta Ólafssyni, forstöðu-
manni Efnarannsóknastofu rík-
isins, að náttúrlega sé það ekki
útilokað, að kúafár þetta stafi
frá pólska rúgmjölinu!
Þetta mál virðist ekki þurfa
nokkurar gagngerðari rann-
sóknar við, að þeirra áliti, þó
að vitanlegt sé, að líf og heilsa
manna og skepna sé i veði, ef
ekki verður kbmist til botns
í því.
Það var öðru máli að gegna
um bökunardropana og „eitr-
uðu“ matvælin i vetur, sem
enginn veit þó til að nokkurri
skepnu hafi orðið meint af!
Norskt skip ferst.
Oslo 12. april. iFB.
Einiskipiö Havmöy frá Osló hefir
farist í fárviöri 20 sjómílur frá
Jamaica aðfaranótt þriöjudags
síðastliSins. Af 18 manna áhöfn
var sjö bjargað til Kingston á
Jamaica, mjög aðþrengdum af
sulti og þorsta. — Havmöy var
2.500 smálestir á stærð og var
smíðað fyrir einu misseri í Lange-
sund skipasmí'Sastöönni. Skipi'S
var á leið frá Black River á Jama-
ica til Le Havre í Frakklandi.
)
Eigendur Havmöy liafa feng-
ið símskeyti þess^efnis, að eigi
sé kunnugt, hver orsökin sé til
þess, að skipið fórst, þar sem
skipstjórinn og allir stýrimenn-
irnir fórust. Dagbók skipsins
glataðist og. Menn vita það eitt,
að skipið söklc á mjög skammri
stupdu.
Vinnustöðvun
hjá Norsk Hydro.
Samkv. fregnum frá Norsk
Hydro eru likur til, að einnig
í sumar verði vinnustöðvun hjá
félaginu, sennilega um tveggja
mánaða tíma frá júní-byrjun
að telja. Vinnustöðvunin er
þáttur í skipulagsbundinni tak-
mörkun framleiðslunnar, til
þess að koma í veg fyrir of
mikla framleiðslu, og láta eins
marga verkamenn og auðið er,
fá atvinnu þann tíma, sem unn-
ið er.
Dónárrikjafundur
verður haldinn í næsta mánuði, sennilega í Róma-
borg, til þess að ganga frá sáttmála um að tryggja
sjálfstæði Austurríkis.
Heill sé ykkur,
rafvirkjar!
Það er þó gleðilegt að sjá, að
til eru menn í þessu landi, sem
hafa rænu á þvi, að bera hönd
fyrir höfuð sér og fylgja fram
réltu máli. — Á eg þar við ykk-
ur, rafvirkjar.
Sigurður Jónasson, forstjóri
lóbakseinkasölunnar og raf-
tækjaverslunareigandi, hefir
verið ráðinn til þess, að veita
forstöðu raftækjaeinkasölu rík-
isins. — Ráðning þessi er full-
komið hneyksli af ýmsum
ástæðum. Hún er svo mikið
hneyksli, að jafnvel Alþýðublað-
ið fekk ekki orða bundist og
krafðist þess, að stjórnin ræki
Sigurð tafarlaust úr starfi því,
er liún hafði þá rétt áður ráðið
liann til að gegna. Eysteinn seg-
ir — og Jónas „fyrverandi for-
ingi“ — að Alþýðublaðið sé
reitt við Sigurð og þyki það of
gott fyrir hann, að fá þennan
feita bita. Þetla er ekkert annað
en vitleysa. Sigurður er og hefir
verið i mjög miklum metum hjá
Alþýðublaðinu og alþýðuflokkn ■
um. Og svo mikið hefir dálætið
með Sigurð verið þar í sveit, að
Alþýðublaðið hefir viljað fá
honum i hendur stjórn bæjar-
ins. Alþýðuflokkurinn hefir
viljað gera Sigurð að borgar-
stjóra hér í Reykjavik og Al-
þýðublaðið hefir flutt hjart-
næma pistla um það, hversu
ágætlega Sigurður væri til borg-
arstjórnar fallinn. En þrátt fyrir
þetta taumlausa dekur við
manninn og hið mikla álit, sem
alþýðullokkurinn i heild hef-
ir haft á Sigurði, var þess þó
krafist að hann yrði rekinn frá
raftækjaeinkasölu ríkisins.
Ástæðan var m. a. talin sú, að
þetta væri allsendis óhæfileg
ráðstöfun sakir þess, að Sigurð-
ur kæmi til með að skifta við
sjálfan sig, þar sem hann væri
eigandi eða meðeigandi raf-
tækjaverslunar sem fyrir væri.
Alþýðublaðið var nú reyndar
látið éta þetta ofan i sig og vita
menn gerla, livernig þetta of-
aníát er tilkomið. —
Rafvirkjar í Reykjavík mót-
mæltu þegar því athæfi fjár-
málaráðherra, að skipa Sigurð .
stöðuna. Rafvirkjar i Hafnar-
firði tóku þegar undir þau mót-
mæli, og siðan liafa bættst við
rafvirkjar á Siglufirði og Akur-
eyri og ef til vill viðar. Allir eru
rafvirkjar þessir á einu máli
um það, að skipan Sigurðar Jón-
assonar í forstjórastöðuna sé
fullkomið hneyksli og óhæfu-1
verk. —
Rafvirkjar biðu þess rólegir |
nokkura daga, að Eysteinn f jár-
málaráðherra sæi sig um hönd
og viki Sigurði úr starfinu. En
er það dróst vonum lengur,1
fóru á fund ráðherra þar til
kjörnir menn og kröfðust leið-
réttingar. Ráðherrann hafði
ekkert fyrir sig að bera, nema
marklaust rugl, sem fráleitt
verður tekið alvarlega. Fengu
nefndarmenn, þ. e. rafvirkjar,
loðin svör og ófullnægjandi, en
skilist mun þeim hafa einna
lielst, að alt yrði látið sitja við
það sem komið væri. Sigurður
yrði forstjóri, hverju sem
lautaði. ,
Eg sé að Visir birtir nöfn
nokkurra manna, sem lagt liafa
fé i raftækjaverslun þá, sem
Sigurður hefir rekið hér að und-
anförnu. Þar eru m. a. allir for-
stjórar Sambands ísl. sam-
vinnufélaga. Þykjast inenn af
þvi geta ráðið sitt hvað um af-
stöðu stjórnarinnar til þessa
máls. En mér er ekki grunlaust,
að fleiri framsóknarmenn, en
Vísir nefndi, eigi þarna hags-
muna að gæta. Það upplýsést
væntanlega siðar. —
Það er liressandi og öldun^jis
nýtt, að sjá hvernig rafvirkjam-
ir snúast gegn því ofbeldi
stjómarinnar, að gera Sigurð
Jónasson að forstjóra raftækja-
einkasölunnar. Venjan er sú, að
liver nöldri i sínu homi, þegar
rauða stjómin fremur illvirkhi.
Ilefi eg iðulega undrast hviliku
langlundargeði Reykvíking'ar
eru gæddir og hvilík deyfð er
yfir þeim, livernig sem með þá
er farið. — Þeir, sem forystuna
hafa, mega sannarlega vara sig
á þvi, að ofbjóða þolinmæði al-
mennings. Vitanlega er iang
lundargeð mikil dygð í sjálfu
sér, en of mikið má af öllu
gera. Og það er of mikið að
láta bjóða sér hvað eina, sem
illgjörnum mönnum kann að
detta í liug til niðurdreps heil-
um bygðarlögum. —
Mér hefir skilist, að rafvirkj-
arnir ætli að halda máli sínu til
slreitu. Þeir ætli ekki að gefast
upp i baráttu sinni fyrir góðum
og réttum málstað. Vona eg að
dæmi þeirra geti orðið til þess,
að vekja menn af sinnuleysinu
— vekja þá til alvarlegrar um-
hugsunar um það, sem skyldan
býður hverjum þeim, sem fyrir
ofsóknum og blóðugu ranglæti
verður að ósekju. —
Hún býður mönnum að verjast
drengilega og neyta allra lög-
legra ráða og vopna í baráttunni
við ofbeldi og kúgun.
Heill fylgi baráttu ykkar, ís-
lensku rafvirkjar! Berjist uns
yfir lýkur og sigurinn er unn-
inn. 1
Iðnaðarmaður.
Landvarnir Frakka
og herskyldan í Þýskalandi.
• Flandin forsætisráðhecra
heldur ræðu í fulltráa-
deild Þjóðþingsins og boð-
ar auknar ráðstafanir til
landvarna.
Þ. 2. apríl síðastl. flulti Pier-
re-Etienne Flandin, forsætis-
ráðlierra Frakka, ræðu í full-
trúadeild þjóðþingsins, og lýsti
yfir því, að vegna hinnar auknu
ófriðarhæltu yrði Frakkar enn
að gera auknar ráðstafanir tíl
þess að verja land sitt. Kvað
hann stjórnina mundu fylgja
þeirri stefnu, að efla lierinn og
leita samkomulags, friðinum
til verndar, við þjóðir, sem
liefði eins mikinn áhuga fyrir
þvi og Frakkar, að koma i veg;
fyrir, að ný styrjöld brytist út.
Merk erlend blöð sögðu dag-
inn eftir að ræðan var lialdin,
að nú væri sýnt, að sú stefna
væri orðin ofan á i Frakklandi,
að gera hernaðarbandalag við
aðrar þjóðir, vegna óttans við
vígbúna'ð Þjóðverj a.I ræðu þess-
ari gerði Flandin einnig að um-
talsefni gjaldeyrismálin, á-
kvarðanir um lengri herskyldu-
tíma o. fl. Að ræðunni lokinni
var samþykt traustsyfirlýsing
til stjórnarinnar með 410 atkv.
gegn 134.