Vísir - 12.07.1943, Blaðsíða 2

VISIR
Ilenr'y S ái 111 s«»n heimsækir
Island á le£ð til London.
-o—
Hann heimsótti ríkisstjóra og skoðaði herstöðvar
H
‘ENRY L. STIMSON hermálaráðherra Banda-
ríkjanna kom hingað síðastliðinn laugardag á
leið til Bretlands. Dvaldi hann einn sólar-
hring hér á landi, en hélt þá áfram för sinni. Meðal
förunauta ráðherrans var Alexander Surles, hershöfð-
ingi, sem er vfirmaður félagsmáladeildár hermála-
ráðuneytisins.
Willfarn S. Key hershöfðingi, yfirmaður ameríska setuliðsins
hér, lók á móti Stimson, er flugvél hans lenti á laugardags-
morgun, en heimsóknin til ríkisstjóra fór fram um klukkan
líu. Var ráðherrann drykklanga stund hjá ríkisstjóra, en ók
síðan á hrott.
DAGBLAÐ
Ötgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 1 6 60 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 35 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Auður í annars
garði.
M argur liyggur auð í annars
garði, og’enn sannast það,
sem Páll skáld Ölafsson kvað,
að: „Hver vill annars eignum
ná, um einskilding og dalinn,
menn eru að kíta að ýtazt á
unz þeir falla í valinn.“ Ekki
spillir það tilverunni að barátta
þessi er klædd oftast í grímu-
húning niargra og misjafnra
liugsjóna, eftir því sem hver
hefir gáfur og getu til. Stundum
virðist mönnum þó viðleitni
þessi keyra úr öllu hófi,
áróðurinn verða of barnalegur
og vesældarlegur, og fyrst og
fremst miðaður við að vekja
óánægju án þess að hafa nokk-
ura hagkvæma þýðingu að
öðru leyti.
Fyrir nolílcru birtist í Tímr
anum grein um fjárhirðingu í
sveitum og fleira þess eðlis.
Komst greinarhöfundur m. a.
svo að orði að fjármennirnir
settust ekki upp í „Iuxus-hif-
reiðar“ er út fyrir kæmi hús-
dyrnar og gegndu fjárliirðingu
á l>ann hátt. Nei mikil ósköp.
Þeir yrðu að fara gangandi til
fjárliúsanna, og virtist jafn-
framt draga í efa að Reykvík-
ingar, — í öllum „luxus-bifreið-
unum“ gætu skilið það fyrir-
brigði, að menn þyrftu að ganga
á tveimur jafnskjótum til fjár-
liúsa í stað þess að fara á fjór-
um hjólum, hafandi eitt „vara-
dekk“ að auki. Er nú ekki von
að fjárhirðunum gremjist til-
veran? Allir Reykvíkingar ak-
andi i bifreiðum, en þeir einir,
— vesalingarnir, — fótgang-
andi. Já, margt er manna bölið
misjafnt drukkið ölið, lífs um
íæpa tíð.
Ekki alls fyrir löngu flutti
rektor Menntaskólans, erindi í
ríkisútvarpinu, um merkileg-
nstu fyrirbrigði liér á landi, og
staldraði þá m. a. við á Laugar-
vatni. Hafði hann þar um þau
orð, að á sumrum dveldi fína
fólkið úr Reykjavík þar og spil-
aði „bridge“, en um engar þarf-
legri aðgerðir væri þar að ræða,
eða að minnsta kosti urðu orð
hans ekki skilin á annan veg.
Mönnum virtist sein þarna væri
utangarðsmaður að tala, sem
hefði ekki yfir höfuðið þak,
hvað þá heldur að hann væri
einvaldsherra í stærsta sumar-
bústað hér á landi, — Mennta-
skólaselinu, — með öllum þess
gróðurliúsum og vermireitum.
Nei, — fína fólkið í Reykjavík
gat eitt veitt sér það óhóf að
dvelja á Laugarvatni, en það
fylgdi ekki sögunni að þetta fína
fólk hefir ekkert Menntaskóla-
sel til sumardvalar, — jafnvel
ekki þak yfir höfuðið nema
ieiguíbúðir hér í höfuðstaðnum,
en leitast samt sem áður við að
veita óþroska börnum sínum
sæmilega heilsusamlegt uppeldi.
Sumt af þessu fólki á ekki að
öðru að flýja en afarkostum
sumargistihúsanna, og getur
jafnvel sannazt á því að það er
dýrt að vera fátækur, þótt það
sjái ekki ástæðu til fyrirlestra-
halds í sambandi við óhófslíf-
ernið og þægindaværðina 1
Ivlukkan 2.45 fór fram her-
sýning fyrir utan liáéinn og gekk
ein hersveit (battallion) fýrir
ráðherrann með lúðrasveit í
broddi fylkingar, en að því búnu
ók hann á brott. Skoðaði liann
lierbúðir og sá hermannaflokka
að æfingum með ýmis vopn.
Hann ók einnig niður að höfn
kannaði herflokk hér í bænum
og skoðaði samkomusali amer-
íska Rauða lcrossins.
Um liádegið áttu hlaðamenn
stutt viðtal við Stimson. Sagði
liann, að sér væri mikil ánægja
að koma hingað, þar eð araer-
ískir .hermenn hefði fyrst verið
sendir liingað í baráttunni fyrir
frelsinu. Þeir hefði verið lengi
fjarri heimilum sínum og þess
vegna liefði Jiann lvomið við til
þess að heilsa upp á þá. Þeim liði
vel hér'og sér væri það ánægju-
efni að komast að því, hvað
Menntaskólaselinu. Það er ó-
sköp leiðinlegt, er menntaðir
menn sýna slílca smekkleysu í
málflutningi, sem ætti að vera
gjörsneyddur allri ])ersónulegri
áleitni, en smekkurinn vill loða
við kerið, liafi lengi legið í því
fúll grautur.
Hér hafa tvö dæmi verið val-
in af liandaliófi af þeim fjöl-
mörgu smekkleysum, sem alls-
staðar úir og grúir af í mæltu
máli á opinberum vettvangi eða
hinu ritaðfy orði. Vita ástæðu-
laus öfund og áreitni virðist
vera svo ríkur þáttur í eðli
sumra þeirra manna, sem þyk-
ir við eiga að hafa sig í frammi,
að full ástæða virðist til að
vekja á þessu athygli öðrum til
viðvörunar, enda eru vítin til
þess að varast þau. Smáborgara-
bragurinn og rætnin virðist eiga
liér svo rik ítök, jafnvel á ólik-
legustu stöðum að góðir og
gegnir menn, sem dvalið hafa
langdvölum erlendis, en hingað
flytja að nýju, geta ekki liafst
við í slíku andrúmslofti, en
kjósa að flýja land til þess að
forðast ósómann. Er þannig
fullyrt að eitt af frægustu skáld-
um þjóðarinnar liér og erlendis
liafi orðið liér fyrir slikri áreitni
og móðgunum, að hann treyst-
ist ekki til að una hér áfram svo
sem hann ætlaði, eða bera þar
beinin sem vaggan stóð, en það
verður ávallt ríkasta ósk hvers
íslendings þrátt fyrir allt. Öf-
und og áreitni eru eiginleikar.
sem rót sína eiga að rekja til
menningar- og menntunar-
skorts, en stjórnmálamenn ýms-
ir virðast telja það æðsta lilut-
verk sitt að viðhalda og auka
á þessar hvatir, fyrst og fremst
til eigin lífsframfæris. Hálf-
menntun eykur á skilyrði sliks
gróðurs, en liin sanna menntun
verkar eins og eiturlyf á skað-
semdargerla þessa. Auður í ann-
ars garði er oft minni, en marg-
ur liyggur, en tryggasti auður-
inn er vafalaust sá að sjá ekki
ofsjónum yfir annara lífskjör-
um eða velgengni, ef tryggður
er að öðru Ieyti fyllsti réttur
lianda öllum.
samliúð liersins og Islendinga
væri góð.
Þá sagði Stimson, að það væri
sér gleðiefni að liafa Jiaft tæki-
færi lil að tala við Svejn Björns-
son ríkisstjóra.
Um kveldið var veizla í aðal-
herbúðunum. Þar voru Sveinn
Björnsson ríkisstjóri, Vil-
Iijálmur Þór útauriivisráðlierra
og Björn Ólafsson fjármálaráð-
lierra gestir herstjórnarinnar.
Þegar Stimson kom til
Bretlands, tóku Devers liers-
Iiöfðingi, Averill Harriman o. fi.
á móti iionum á flugvellinum,
þar sem fiugvél lians lenti.
Stimson mun taka þátt í mikil-
vægum ráðstefnum á Bretlandi.
Henry L. Stimson.
Henry Lewis Stimson, herinála-
ráðherra Bandarikjanna, er 75
ára að aldri, fæddur í New York
City 21. september 1867, og hét
faðir hans Lewis Atterbury Stim-
son, en móðir hans Candace, fæcjtl
Wheeler. Lauk fyrsta lagaprófi sínu
við Yale-háskóiann 1888 og meist-
araprófi við Harvard-háskólann
1889. Stundaði laganám 1889 og
1890 við Harvard og gerÖist hæsta-
FagrabreWka á Þingvöllum.
Það hefir mörgum landanum
hlýnað um hjartarætúrnar við að
athuga trjágróðurinn í Fögru-
hrekku, þar sem fyrsta sporið hefir
verið stigið til að skrýða Þingvelli
aftur þeim skógi, sem forðum
prýddi þá. Maður nokkur, sem ný-
lega athugaði skógræktina þarna,
hefir sent mér þessa athugasemd:
„Eg hafði ekki komið til Þing-
valia í nokkur ár, hugði gott til að
sjá framfarirnar í „Fögrubrekku".
Þar er að vísu um nokkurn vöxt að
ræða, en þar eru líka auðsæ dauða-
merki á allmörgum trjám og öm-
urlegt um að litast meðal furu-
trjánna.
Furuskógurinn í „Fögrubrekku'1
á Þingvöllum er í hættu. Ekkert
virðist hafa verið lagfært þar. Trén
brotin. Greinar hanga hálfbrotnar
við stofninn, eða leggjast niður í
moldina. Feyskjur engar teknar
hurt. Grisjun engin. Girðingin viða
siiguð eða hálfrifin upp. Dauða-
merki á allmörgum trjám. Þarf
bráðra aðgerða við, ef ekki á að
fara á sömu leið og furan við
Rauðavatn."
Þetta eru vissulega slæmar frétt-
ir. Eg gat ekki haft tal af skógrækt-
arstjóra. Hann er norðanlands, og
aðstoðarmaður hans er austur í
Múlakoti. En eg skal koma þessu
til þeirra við fyrsta tækifæri.
réttarmálaflutnigsmaður 1891. Fyr-
ir réttum 50 árum, 6. júlí 1893,
gekk hann að eiga konu sína, Mabel
Wellington White. Hann gérðist
saksóknari ríkisins í suðurhluta
New, York-horgar 1906 og gegndi
því starfi til 1909, en 1910 bauð
hann sig fram sem ríkisstjóra í New
York ríki af hálfu repúblikana-
flokksins. Þetta er ekki i fyrsta
skipti sem hann er hermálaráðherra,
því að það var henn einnig fyrir
Á laugardaginn keppti Fram
við úrvalslið úr Knattspyrnufé-
lagi Akureyrar og Þór, og lykt-
aði leiknum með jafntefli 1:1.
í kvöld verður næsti lcapp-
leikuriniú við Fram og fellur
það í lilutskipti K. A. að keppa
við þá.
I gær fóru Framarar í boði
íþróttaráðs Akureyrar í Vagla-
skóg.
Fimleikaflokkur Ár-
manns hafa lokið
sýningum nyrðra,
Fimleikaflokkur Ármanns
hélt síðustu sýningu sína á
Norðurlandi að Laugum í gær-
kvöldi. Þeir munu samt dvelja
Kvikmyndahúsin.
Það vírðist ekki vera ráðstöfun,
sem nein mein læknar, þótt þau
kvikmyndahús, sem nú starfa, séu
tekin úr einkarekstri og tekin í
bæjarrekstur. Það sem vantar eru
fleiri kvikmyndahús, og úr þvi að
bærinn hefir skyndilega fyllzt slík-
um áhuga fyrir bíórekstri, hvers-
vegna lætur enginn sér detta það í
hug að láta hann reisa nýtt kvik-
myndahús — eitt e^a fleiri? Ein-
hverir forráðamanna bæjarins hafa
efalaust séð, hvernig ástandið
byggir hentu g kvikmyndahús í
bröggum sínum, og má margt af
því læra, fyrst og fremst það, að
því ódýrara sem húsið er, því ó-
dýrara er hægt að selja inngang-
inn og græða þó drjúgan skilding.
Svo væri náttúrléga hægt að full-
gera Þjóðleikhúsið, en það er önn-
ur saga.
Vinsamleg' tilmæli fyrir 62 árum.
I blaðinu Fróða, sem hóf göngu
sína á Akureyri 1880, birtist 3. maí
1881 svohljóðandi auglýsing:
„Þar eð eg er genginn í bind-
indisfélag Höfðhverfinga, vil eg
mælast til við kunningja mína að
bjóða mér ekki áfenga drykki.
Staddur á Grímsnesi 28. marz l88x.
Sigurður Guðjónsson."
meira en 30 árum, frá því í maí
1911 þar til í marz 1913, í ráðuneyti
Tafts forseta. RáÖherratign hlaut
hann aftur 1927, þegar hann var 1
sendur sem séstakur fulltrúi Hoov-
ers forseta til Nicaragua og skömmu
síðar gerður landsstjóri á Filipps-
eyjum, til 1929, er hann gerðist ut- j
anríkisráðherra í ráÖuneyti Hoov-
ers. Gegndi hann því starfi til 1933.
Ilann var formaður fulltrúanefndar
Bjandaríkjanna á flotaráðstefnunni
í London 1930 og -foringi sendi- j
nefndar Bandaríkjanna til afvopn- j
unarráðstefnunnar í Genf 1932.
í heimsófriðnum starfaði hann :
með her Bandaríkjanna í Frakk- i
landi frá því í desember 1917 og |
þar til í ágúst 1918, og var þá of- j
ursti að tign. í heiðursskyni gerði |
St. Andrews háskólinn ^kozki hann
að heiðurscloktor í lögum.
enn um stund norðanlands og
ekki koma suður fyrr en n.k.
sunnudag.
Var fimleikaflokkunum hvar-
vetna tekið með kostum og
kynjum, enda létu þeir ekki sitt
eftir liggja og lögðu oft mikið
að sér á ferðinni. Sem dæmi naá
nefna það, er þeir fóru til Siglu-
fjarðar . s.l. miðvikudagslcvöld,
og sýndu þar, en liéldu svo
áfram að sýningu lokinni til
Ólafsfjarðar og sýndu þar kl.
hálf eitt um nóttina. Var þeirri
sýningu ekki lokið fyrr en kl.
2. Var hver einasti maður í
þorpinu á fótum, til að taka á
móti ]>eiin enda var fjöldi á-
horfenda á sýningunni og hrifni
mikil.
Minningarsjóður um
Þórarin Kristjánsson,
Nýlega hefir starfsfélk Hafn-
arinnar hafist handa um stofn-
un minningarsjóðs um Þórar-
in heitinn Krisljánsson, hafn-
arstjóra.
Safnazt hafa rúmlega
13.600.00 kr. og eru þar með
taldar kr. 1000.00, sem Slippfé-
lagið gaf í sjóðinn.
Það er ætlun starfsfólks
Hafnarinnar, að minningar-
sjóðurinn verði stofnaður með
hinni fyrrgreindu fjárupphæð,
en það er enn óákveðið, til hvers
honum skuli varið.
Sjóðurinn hefir nú verið af-
hentur ekkju Þórarins heitins,
frú Ástríði Hannesdóttur, til
ráðstöfunar.
SlÐUSTU FRÉTTIR.
I þýzku herstjómartilkynn-
ingunni í morgun segir, að
bandamenn hafi í gær gert ár-
angurslausar tilraunir til að
breikka „brúarsporða“ sína og
möndulsveitir hafi byrjað skipu-
lagðar gagnárásir. Mörgum
sídpum var sökkt, m. a. 10.000
smál. beitiskipi.
Kafbátar hafa sökkt 6 skip-
um, 42.000 smál., á Atlantshafi.
Þá segir tilkynningin, að mik- j
ið lið Rússa hafi verið innikróað
og eytt milli Orel og Byelgorod.
I gær voru 220 skriðdrekar og
70 flugvélar eyðilagðar fyrir j
Rússum.
Scrutator:
TÁudAb. aAfti&JMWjtyS

STIMSON TALAR VIÐ BLAÐAMENN.
Frá hægri: Mr. Stimson, amerískur foringi, Váldemar
Björnsson sjóliðsforingi, Surles liershöfðingi og blaðamenn.
rrðin - Rkureyrfssor 1:1
Seyðfirðingar vilja
lýðveldi strax.
Samþykkt bæjar-
stjórnar.
Á fundi sínum 5. júlí 1943
samþykkti bæjarstjórn Seyðis-
fjarðarkaupstaðar eftirfarandi
ályktun einróma:
„Bæjarstjórn Seyðisfjarðar-
kaupstaðar lýsir sig eindregið
fylgjandi ]>ví, að lýðveldi verði
stofnað hér á landi, og skorar á
Alþingi, þegar það kemur sam,-
an í sumar eða haust, að sam-
þykkja án tafar stjómarskrá
fyrir lýðveldið, og verði hún lát-
in ganga í gildi svo fljótt sem
framast er unnt og eigi síðar en
1. febrúar 1944.
Bæjarstjórnin vill í sambandi
við afgreiðslu þessa máls leggja
áherzlu á eftirfarandi atriði:
1. Með mál þetta verði farið
sem algert sérmál íslend-
inga. Engar samningaumleit-
anir varðandi það verði upp-
teknar við dönsku stjórnina
og afskiptum hennar og ráð-
leggingum annara þjóða, ef
fram koma, vísað á bug.
2. Ef nauðsynlegt þykir að
þj óðaratkvæðagreiðsla verði
höfð um málið, þá verði hún
látin fara fram eigi síðar en
fyrrihluta janúarmánaðar n.
k. og standi yfir svo marga
daga sem þurfa þykir, svo
tryggt sé, að allir sem, vilja,
fái neytt atkvæðaréttar síns.
Atkvæði verði talin heima í
hverju kjördæmi að lokinni
atkvæðagreiðslunni.
3. Minningardagur um endur-
reisn lýðveldis hér á landi,
sem einnig verði gerður að
minningardegi Jóns Sigurðs-.
.sonar verði hafður einhvern
dag á tímabilinu frá 10. júlí
til 10. ágúst, t. d. 2. ágúst ár
hvert. Vegna veðurfars og
staðhátta einkum á Aust-
fjörðum og víðar um land
verður að telja 17. júní mið-
ur lieppilegan sem þjóðhá-
tíðardag.
Þá vill bæjarstjórnin skora á
alla stjórnmálaflokka að liefja
nú þegar sameiginlega sókn í
hlöðum og útvarpi og með
fundahöldum, til þess að vekja
áhuga og styðja að einingu þjóð-
arinnar i þessu stærsta velferð-
armáli hennar.“
5 manna
bill
til sölu; sérstaklega hentugur
til lahgferða. — Til sýnis á
horninu á Vesturgötu og
Framnesveg kl. 7—9 síðd.
Mig vantar
|
2ja til 3ja herhergja íbúð nú
þegar. Uppl. i sima 1886, frá
kl. 9—5 alla virka daga,
nema laugardaga frá kl.
10—12.
Þorsteinn Sveinsson,
lögfræðingur.
Bílsætí
Vil kaupa aftursæti og
stóla í 4ra manna bil.
Uppl. í síma 1396 eftir kl.
6. —
Magnús Thorlacius
hæstaréttarlögmaður.
Aðalstræti 9. — Sími: 1875.
*