Vísir - 09.09.1957, Blaðsíða 5

Mánudaginn 9. september 1957
r --------------
YlSIR

Það er hörgull á íslenzkum
bókum í Glasgow11.
segir Leslie Rogers docent, sem komi'nn
er í bókaleit til Islands.
fslerulingar reka jafnan upp
etór augti, er þcir liitta erlendan
jniann, seni kann íslenzku sænii-
lega, hvað {>á ef hann talar með
ágætum íslenzku og kann þar að
auki betri skil á íslenzkri sögu
<*g bókmenntun en alniennt ger-
Ist nieðal íslendinga sjálfra, en
hér er á ferð nm jiessar mundir
einn slíkur maður, sem allmarg-
ir íslendingar kannast við, Les-
fie Rogers, áður nemandi við Há-
skóla fslands, nú dósent i íslenzk-
um fræðimi við háskóla í Glasg-
IOW.
,,Eg hef ekki komið til íslands
siöan ég d%'aldi hér um eins árs
skeið við íslenzkunám í Háskóla
Islands árin 1952—53,“ sagði
Rogers, er fréttamaður Vísis
hitti hann snöggvast að máli í
gær. „Og nú er ég kominn til
þess að út\æga háskólanum i
Glaskow íslenzkar bækur.
— Hvaða bækur helzt?
— Að vísu skortir okkur fjöl-
breytni í bókum, en ég hef helzt
í huga gamlar bækur, fornsögur
og svo nútímabækur.
— Leggja margir stund á ís-
lenzkuna í Bretlandi?
— Þeim fer fjölgandi. Til dæm-
is \'oru aðeins þrír nemendur í
islenzku við Glasgow háskóla,
þegar ég kom þangað frá Exeter
í Suður-Englandi fyrir þremur
árum, en þangað fór ég þegar ég
kom frá Islandi. Nú eru 15 sem
nema islenzku við háskólann i
Glasgow. Annars eru margir sem
lesa íslenzku í sambandi við nám
í enskum fræðum.
, — Hvaða bækur eru lesnar
helzt?-
— Við höfum lesið Njáls sögu,
Hrafnkels sögu, Islendingabók,
Eddu og Eiríks sögu rauða.
— Eru íslenzkudeildir við
marga háskóla i Bretlandi?
Nei, aðeins fjóra. Edinborg-
ar háskóla, þar kennii- Hermann
Pálsson; við Lundúnanáskóia,
Peter Fooe, og í Oxford, Turville
Petre, en hjá honuYn nam ég is-
lenzku áður en ég fór til fslands.
Og svo er nú islenzkudeild við
háskólann í Glasgow.
-— Hvað er að frétta af útgáfu
íslenzkra bóka í Bretlandi?
— Eg held að það sé áreiðan-
legt að Gunnlaugssaga orms-
tungu komi út í haust í bóka-
flokknum „Icelandic Classics".
Það mun vera ákveðið að í þess-
um bókaflokki komi út fleiri is-
lenzkar bækur í enskri þýðingu,
en ég veif ekki hvaða bækur það
verða.
— Hverjir hafa þýtt bókina og
séð um útgáfuna?
— Eg held Peter Foote og mað-
ur sem heitir Randolþh Querg,
lektor við Durham háskóla, hafi
gert það. Annars eru það þeir
Turville Petre og Sigurður Nor-
dal, sem sjá um allar bækur í
þessari útgáfu.
Svo er Magnús Magnússon að
þýða Njáls sögu á ensku. Hún á
að koma út í „Penguin Classics".
Ekki veit ég h\ að verkið er langt
komið, en ég býst við því að þýð-
ingin verði mjög góð. Prófessor
Rieux, sem er ritstjóri „Penguin
Ciassics" vildi ekki trúa því að
Njála væri meðal sigildra bók-
menntagimsteina, en svo þýddi
Magnús kafla úr Njálu og séndi
honúm og þá opnuðust augu
prófessor Rieux og ákveðið var
að gefa hana út í þessum út-
breidda bókaflokki.
Nú, svo er ég að þýða Hrafns
sögu Sveinbjarnarsonar. Hún
verður ekki tilbúin fyrr en næsta
vor. Útgáfan var hugsuð þannig
að öðrumegin á opnunni væri is-
lenzkur texti en þýðingin hinu-
megin. Jón heitinn Jóhannesson
prófessor ætlaði að sjá um ’is-
lenzka textann.
*
A að lengja skólaskyldu-
tímann ?
Athugasemd vft útvarpseríndi.
um, sem nokkrir einstaklingar
telja sér hag í að láta ekki
vanta. Síðan liggur svo leiðin
hjá mörgum lengra niður á við
til hverskyns siðspillingar og
afbroía. Margir þessara ung-
linga eru vel gefnir þótt þeir
séú svo mjög frábitnir bóknámi.
að jafnvel tiltölulega stutt seta
í iðnskóla sé þeim fyrirkvíðan-
legur þröskuldur á leið til að
öðiast starfsréttindi í iðngrein,
sem þeir hafa sýnt sig að vera
flestum öðrum færari til að
nema. í þessum hópi er mikið
af unglingum sem þjóðfélagið
hefur mikla þörf fyrir, engu
síður en námshestana þótt þeir
séu auðvitað ágætir með, Þarna
er að finna efni í dugnaðar
verkamenn og sjómenn sem ^
þjóðina vantar svo mjög, aukj
þess sem nokkrir brjóta sér.
braut tii meiri mannvirffinga,'
! þótt sú leið sé torsóttari þeim
sem lítið hafa skeitt um skóla-
nám.
Það er vissulega kominn tími
til að breyta fræðslufyrir-
komulaginu gagnvart þessum
unglingum. Losa þau við
hættulega skyldusetu eftir 13
— 14 ára aldur, en gefa þejm
mun meiri kost á námi eftir
eigin vali, aðalléga verklegu.
Það má segja, að á milli
þeirra tveggja hópa sem eg hefi
rætt um, sé stærsti hópurinn.
• Þessi þriðji hópur eru þau
börn sem talin eru vera í með-
ailagi að hæfileikum og áhuga.
Samkvæmt athugun minni og
revnslu era þessi börn búin að
fá sig fullsödd í bili er þau hafa
setið á skólabekk til 14 ára aJd-
j urs. Er þau liafa- hvílst frá
! skólariámi ca. 2 ár vaknar c ft
1 hjá þeim löngun til einíiyc s
framhaldsnáms. Þessi lör.guri
þarf að vera til staðar þegar
unglingur hefur nám þvi þá
lærir hann. En þessi löngun er
nú drepin niður með þvingunar-
setu langt fram yfir hæfilegan
tíma til óbætanlegs tjóns' fyrir
einstaklingana og þjóðfélagið
Eg tel að við eigum tafarlaust
að stytta skólaskylduna þann-
ig, að ekkert brn sé skólaskylt
lengur 'en til 14 ára aldurs.
Þau sem þess óska geti aftur á
móti notið framhaldsmenntun-
ar eftir eigin vali við ekki lak-
ari skilvrði en nú tíðkast.
Sendi§veinn
Duglegur unglingur óskast
október n.k.
Uppl. í skrifstofunni.
til sendisveinsstarfa frá 1.
huntlssnt éd/fiif
Margur uriglngúr sem losnar
úr skóla á vorin hefur mikla
löngun til að starfa eitthvað úti.
Mér hefur því oft dottið í hug
hvort -ekki væri rétt að skipu-
leggja vinnu handa þessu unga,
vinnufúsa fólki, með því að
Sl. fimmtudag flutti ,hr. skylda sé. ef þau aðeiris hai'a
skóíástj. Ól. Haukur Árnason möguleika til að afla sér rnennt-
útvarpserindi ér hann- nefndi: unar. Þessum tiltölulega fá-
„Hugsað um lítið ljóð.“ Líkaði menna hópi gerir hin lariga
mér erindið vel og vildi ógjarn- skólaskylda í mörgum tilfellum
an að erindi af svipuð tagi væru ógagn með því að skipa þeim
flutt hlustendum útvarpsins í be-kk með öðrum áhugaminni stofnaður vrði einskonar vinnu-
reglulega með ekki allt of löngu og tornæmari,. samanborið við skóli sem tæki við 14 ára fulln-
rpillibili. i það sem væri, ef þau hefðu aðarprófsunglingum og setti þá
Þó var éitt atriði, þar sem frjálsari hendur um val náiris- ,til nánis t.’d. í 1 ár við hvers-
eg er ekki sammála skólastjór- efna og kennara. Þó má full- konar framleiðslustörf, v.ega-
aium' en það er um skóla- yrða að einmitt börn af þessu gerð. brúársmiði. hafnargerðir,
langbezt
Bronze og lökk
á sprautukönnum, fjölbreytt litaúrval.
Einnig enskt vélabronze fyrir Dieselvélar.
SMYRILL,
Húsi Sameinaða
Sími 1-22-60.
Solvol Autosol
Hinn nýi CHROME-hreinsari, sem ekki rispar.
Sinclair Silicone bílabón,
hreinsar og’ bónar í einni yfirferð.
SMYRILL,
Húsi Sameinaða
Sími 1-22-60.
Deilt um fyrirkomulag
á skákmóti.
Eru óánægBír með fyrirkomulag
Stáhlbergmóisins.
Virðingarfyllst.
Egg'tM-t Gilfer, Jón Þorsteinsson,.
Lárus Jolinsen, Jón Pálsson,
Ásmunclur Ásgeirsson, Óli Valdi
marsson, Birgir Sigurðsson,
Guimar Ólafsson, Konráð Árna-
son, Jón Signrðssoii, Haukur
Sveinsson, Jón Guðmundsson,
Benóný Bcnediktsson, Þórður
Þórðarson, Ivári Sólmundarson,
Reimar Sigurðsson.
Svar mun ekki liafa borizt frá .
stjórninni eiui, en mótið liefst á
mLðvikudag.
skyldu unglinga, sem hann taldi tagi sleppi
nú ekki of langa. Eg tel hana skemmdarstarfsemi
aftur á móti allt of lánga, jafn- meingölluðu' fræðslulaga.
frá vitabyggingar og yfirleitt alls-
okkar kona vinnu til sjós og lands
v.el hættulega langa og vil eg
nú reyna að skýra það nánar; ]
•Þótt eg sé ekki kennari hefi
eg, eins og flestur fullorðnir
menri, einhvcr kynni af upp-
eldi barna bg únglinga. Eg hefi
reynt að veita því nána atliygli,
hver óhrif hin langa skóla-
eftir því sem húgur hvers og
eins stendur til og.sem þjóðfé-
Hugleiði maður aftur á mótijlaginu er hollt að þegnarnir
aðstöðu þeirra barna, sem frá- , kynnist. Ekki er ómögulegt að
bitin eru bóknámi og auk þess það gæti orðið til þess að ein-
máske tornæm, þótt það þurfi hverjir unglinganna gerðust
alls ekki að fara saman. verður' sjómenn sem ella hefðu ekki
útkoinan hörmule$r. Þeim er komist í kynni við sjómennsku,.
skólávistin kvöl óg þvi niéiri, cn'eins og allir vita horfir nú
skylda (námsskylda) hefir á því Iengri sem hún er.'Þeim or' til stórvandræða hjá okkur ís-
börn mcð mismunandi upplagi,
en eins og ailir vita, eru börn
mjög mishneigð til náms. Börn,
sem eru virkiliega gefin. fyrir
þóknám, svokallaðir námshest-
»r, munu’ læra þótt engin skóla-
Eftii'farandi liefur Vísi borizt:
Með tilvisun til væntanlegs
móts, sem stjórn Taflfélags
Reykjavikur hefur ákveðið að
halda hér í Reykjavik, þar sem
fyrirhuguð er þátttaka stórmeist
aranna H. Pilnicks og G. Stál-
bergs og alþjóðameistaranna P.
Benkö og Friðriks Ólafssonar á-
samt átta öðrum islenzkum skák
meisturum, sem stjórnin mun
þegar hafa valið til móts þessa,
viljum við undirritaðir, setja
fram þá eindregnu ósk, að stjórn
in geri grein fyrir vali keppenda
og öðrum þýðingarmiklum at-
riðum í skipulagi mótsins á al-
mennum félagsfundi, sem boðað
verði til án tafar.
Hér er um það merkilega;r
skákviðburð að ræða, að við
teljum sérstaka þörf á að athuga
hvort itauðsyn beri til að sníða
þessu skákþingi svo þröngan
stakk, sem fyrirhugao virðist.
Við viljúíri sérstaklega benda á
að keppni með 16—24 þátttak-
endum i móti þessu væri mjög
æskilegt þannig að teflt yrði eftir
„Svissneska-kerfinu" svonefnda,
-mcð þeirri viðbótarreglu að
mótinu skuli þá fyrst lokið er
rótin af keppendaf jöldanum
hefur teflt innbyrðis.
Stöðumælar settir
við Laugaveg.
í niorgun var byrjað að setja
upp stöðumæla við Laugaveg
inn.
Verða scttir þar allmargir
mælar til viöbótar þeim, sem
búið er að setja i Miðbænum.
Lögreglan væntir sér góðs ’af
þessu og býst við aö þetta
greiði verulega úr umferðinni
um Laugaveginn ■ ekki síður en-
stöðumælarnir hafa greitt úr
umferðinni í miðbænum.
* V •
lhliftumn verði
vitt -
■ V
Þegar alisherjarþingið kem-
ur saman á morgun verður
hver kennslustund löng bið eft- lendingum ef Færeyingar
ir næstu frímínútum og til að skyldu einn góðan veðurdag
leita mótvægis' er reynandi að hætta;að manna fiskiflota okk-
leita til vindlinganna, sem rík- ar. ■
ið sér um að aldrei skoríi og J Þarna yrði ékki um neina
æsimynda i kvikmyndahús -, heilsúspiilandi kyrsetu að ræða
heldur hæíilegt erfiði, samfara
útilofti Óg góðri aðbúð, tilvalin
þroskaskilyrði fyrir hrausta og
heilbrigðá únglinga.
Þessú ér hér slégið fram til ,'
hugleiðingar, ekki sízt fyrir þá akýrsla Ungvcrjalandsnefndar
sem kynni að þykja íullsnemt,* clagskrá. ,
að það opinbera sleppi alveg J Lögð mun verða fram tillaga
hendinni af unglingunum 14 j lmi> i að þingið samþykki
ára gömlum. En hér er ólíku skýrslum og telji hana þar me'ð
samán að jafna.
Reykjavík, 24. ágúst 1957.
... Þorv. Jónssou.
gilt sönnúnargagn. Einnig verði
Ráðstjórnarríkin vítt fyrir
íhlutun sína í Ungveijalaudi.