Alþýðublaðið - 03.01.1958, Page 6

AlpyauDiaöiö

MAGNÚS H. JÓNSSON
fæddist í Lambhói við Reykja-
vík hinn 8. ýúií 1895, og þar.átti
bann iheimili unz aevinni lauk.
Poreldrar Magnúsar voru hjón-
in Jón Magnússon og Ragnhild-
ur Einarsdóttir í Lambhól, en
annars kann ég ekki a5 rekja
aefctir hans.
Magnús H. Jónsson byrjaði
aði læra prentverk í prent-
smiðju Skúla Thoroddsens, en
lauk náminu í Gutenberg, þar
sem hann vann síðan til ársins
1944. Eftir það var hann vél-
setjari í prentsmiðjunni Odda
til dauðadags.
Árið 1922 kvæntist Magnús
ágætri konu, Sigurlínu Ebenez-
ersdóttur, sem lifir mann sinn
ásamí fjórum dætrum, er þau
eignuðust og allar-eru nú upp
komnar.
Magnús H. Jónsson andaðist
af völdum heiLablóðfans hinn
19. desember síðasthðinn á
Landsspítalanum. Hann er
jarðsettur í dag.
Að loknu prentnámi gekk
Magnús H. Jónsson eins og iög
géra ráð fyrir í stéttarfélag
prentara, Hið íslenzka prentara
félag, hinn 10. júlí 1916, og var
þess þá eigi langt að bíða, að
hæfist sá þáttur ævistarfs hans.
sem lengi mun halda á loft
minningunni um hann, en þar
er átt við afskipti hans af fé-
lagsmálum Hins ísienzka prent-
arafélags oj hagsmunamálum
stéttar sinnar.
Guðmundur sál. Halldórsson,
sem árum saman var náinn
samstarfsmaður Magnúsar bæði
á vinnustað og í stjórn HÍP,
hefur lýst fyrstu sporum Magn-
úsar í félaginu á þessa leið:
„Ekki hafði Magnús lengi
verið meðlimur prentarafélags-
ins, þegar hann fór að kveðja
sér hljóðs og taka þátt i umræð-
unum. Hann var snemma djarf
mæltur og hélt skoðun sinni
fram af fullri einurð, svo að at-
hygli vakti þeirra, sem eldri
voru. Það einkenndi sömuleiðis
fljó.tt ræðumennsku Magnúsar,
að hann flutti mál sitt af þeim
dr~ngskap, festu og sannfær-
ingarkrafti, sem jafnan hefur
einkennt málflutning hans inn-
an nrentarafélagsins."
Prenturunum varð það.fljót-
lega Ijóst. að 'hér hafði heim
bætzt liðsmaður, sem líklegt
mátti tölja, að trúand; væri
fyrir hinum vandasömustu trún
að^rotörfum, sem félagið þurfti
að' láta vinna. og revnd: brátt
á bao Magnús reyndist þá þeg-
ar mns og tll hinztu stundar
reiðubúinn til stnrfa. hv°r* sinn
se— pr°ntarafélagið taidi sig
þti^a á starfskröftum hans að
ha^s Arlð 1919 var hann kos-
in" siúkrasamlaas nrent-
ara, sem var ekki einunvis
tír-afrokt stsrf, heldur einnig
át>n-fT*nririiyf[ og vandssamt,
eiris no- starfsemi siúkrasam-
lapdns var bá háttað. Mavn”s
le,rst; b°tta starf ágæta vel af
höndurn. en hann g“gndi því,
Ur7 honn var í fvrcta •sVi'nti
koc,-„„ fo-^naður Hins ísl°nzka
pr"v,+0T„.r«iqrrs árið 'Wav’n
gor-vivi; formannsstörfum eitt ár
í Jt-* '■i-in „n sat í TVpJra- ot
m s^ ".-nondasætura næstu ár
in. Árið 1Q34 var Magnús aftur
Jjpno- 0n pnWwVos-
inn á hvoriii ári til 1943. að
hgnn óoVol>ij að Iát" for-
monnjjstörfum. Liágu til b°ss or-
saiv:„ o-no oisi er ás*~'í‘t'j tíl
að j-oi-ío iViór. en Magnús dj-ó sjg
eDh”’ "'"T”' í hlé frá cólo«s-
stöyv,!''v'v'n o'ð öðrn 1 TT^
Jip-P*- l-. rí J7>vi jytlVjlc*
tTVf"0* r, 'XongfÖT-f nro^'tornfo.
larr’*
^o^roaður bocc> ' 11 ár
eSá lengrí t^a en
M inttingarorð
MAGNÚS H . JÓNSSON.
nokkur annar maður fyrr eða
síðar og hafði þannig leyst af
höndum svo mikið starf í þágu
prentarastéttarinnar, að vel
iefði hann verið að þvi kom-
inn a ðlosna nú við það um-
stang allt og mega nota tóm-
stundir sínar í eigin þarfir. En
því var eigi að heilsa, því að
árið 1948 var enn leitað til
Magnúsar um að taka að sér
formannsstarfið. Má af þvi
marka traust það, er hann naut,
en ósérhlífni Magnúsar lýsir
; sér í því, að hann skyldi enn
i fást til að taka að sér þetta erils
sama starf, en hann var þá nær
hálf-sextugur að aldri. Hann
I var nú kosinn formaður sjö
| sinnum í röð, en lét þá af for-
I mennsku að eigin ósk, eftir að
hafa gegr.t því starfi alls í 18
■ ár. Öðrum i rúnaðarstörfum
j 'T'jsnd; hann áfram f.yrir félag-
. ið. Magnús sat alla félagsfundi,
| 'T hann var ekki utan bæjar,
sem sjaldan kom fvrir, og hinn
-í^octo fíórum dögum fyrir
. andlát sitt.
j Auk þ’irra trúnaðarstarfa,
! s°m npfud hafa verið. var
. Magnús H. Jónsson í r f rgvís-
la?u öðru starfi fvrir prsntara-
íélagið. Hann var t. d. árum
-aman fulltrúi félagsins á al-
Hvðusambandsþingum og átti
~æti í miðstjóm Alþýðusam-
bands Llands og Al’-'ýðuflokks-
5.np hvíS rftir annað.
í viðurkenninsarvkyn: fvrir
7törf sín ýar hsnn eiv>róma
;,,í”i.v'i b°iðursfélági. Hms ís-
lenzka pren+arsfé'ass á 60 ára
oí'-o—i- hot's á s]. vori.
MoSo-i ]y/Torrnitc jj. Jónsson
-ror for-oo^,,r Hins íslenzva
-oc-rntora'fóVorTc o17 neíndarmað-
•’r Vror cf'dlot félafrið m’ög á
-'rmcqn h'á** cqrmtírnic h'rí SPm
tiom,r fót.oCTcrr>annanna fór
'oo t.ri Or,rV:^ ívrorrrlr ánoot’T fÓ'S íTS
-ooomm P++-’ ovörntoi'? Kát+ í b”í,
'"O o*7 T-clacfor uton oð kom-
p r*+cir>^?TiT» TT’rj o»l Jijrn 3Pt^3
ocó rro-^-f •rq'ncrf fi] Vir^f; cqgf;
~c\ qt5) onrrívv^. "'i-m-rj mc/Íi'ij' qfi
7Qcrt qnnp^? ojnc qf rrif
bessu pfn' o" Magnús gerði.
Hann leysti af hendi ótrúlega
mikla vinnu fyrir féiagið um
langt árabil og fórnaði til þess
flestum tómstundum sínum.
Þess er vitanlega enginn kóst-
ur að gera störfum hans að fé-
lagsmálum prentara í meira en
aldarþriðjung nein fullnægj-
.andi skil í stuttri minningar-
grein, svo umfangsmikil og
■ margþætt sem þau eru, en hér
skal aðens drepið lausiega á fáa
! þætti.
i Magnúsi var frá uo”hafi
starfs síns í prentárafélaginu
J vel Ijóst, hvílík höfuðnauðsyn
prentarastéttinni Var á því, að
tryggingarstarfsemi félagsins
• væri efld og aukin svo sem
! mögulegt værik. endá voru þá
engar almannatryggingar til.
Hann gerði sér því far um það
að hlynna sem b?zt að trygg-
ingasjóðunum svo að þeim
wri kleift að styrkja félags-
mennina svo að um munaði,
begar sjúkdóma, atvinnuleysi
eða elli bar að höndum. En sjóð
irnir urðu ekki auknir eða
starfsemi. þeirra efld til muna
i nema með því móti að félags-
| mennirnir sæju nauðsyn bass
að.leggia á sig tiltöluléga mlkl-
t fórnir í háum félagsffjöldum.
T-"o'" Ko^ anðvitað oft í hiut for
mannsins að skýra þvilík mál
fvri" télRgsmönnunum. begar
rfsldahækkun var nauðeynleg,
og létu. menn sér þ°fta vfh’l°itt
vrf skiHast. Um E'list.v-rktar-
HÍP sagði Guðmundur
Halldórsson, sem mn'c* mát+i
”m ■'ri+a. að bað hrfði fyrst
og fremst verið Magnúsi að
bakka hversu fliótt sá sjóður
gat tekið til starfa.
Eitt hið fyrsta, sem um var
rætt í prentarafélaginu eftir
stofnun þess fyrir sevt íu árum,
var nauðsyn þess að ko'hq á fót
atvinnulevsisstyrktarsjóji fyrir
nrentaras+éttina. Sá sjóður
komst á laggirnar skömniu eft-
ir aldamótin og h°fur starfað
síðan. Það varð eitt a“ síðustu
verku"7 Magnúsar H Jónsson-
ar í formannssæti að ná um það
samkomulagi við for'-áðsmenn
prentsmiðjanna, að stofnaður
ský-Idi nýr afcvinnuleysisstyrkt-
arsjóður með þeim hætti, að
HÍP legði fram fjárfúlgu sem
höfuðstól, en síðan skyldu
orentsmiðjumar og prentar-
árnir leggja fram að jöfnú
vikuleg tillög til sjóðsins, sem
átti að vera undir sam. ,'unlegri
stjórn atvinnurekenda og prent
ara. Magnús var af prentarafé-
lagsins hálfu kosinn í stjórn
sjóðsins. Áður en sjóður þessi
‘æki til starfa, kom upp hug-
myndin. um hínar almennu at-
vinnulevsistryggingar. þar sem
nréntarár eru áðiíar eins. og
áðrar vinnustéttir.. en hér var
um merkilegt nýmæli að ræða,
sem Mavnús ha+ði mikinn á-
huga á. óg vahn hann ötu.ilega
að . því að koma því í fram-
kvæmd.
Á 50 ára afmæli HÍP árið
1947 gerðist Magnús H. Jó”s-
'on frurpkvöðull að því, að fé-
lagið sambykktí að stofna sjóð í
bví skyrii fyrst og fremst að
"tyrkja unva og efnilegá menn
í orentar°stétt til utanfára þ’im
M1 auk’v’.”ar þekkinrivr og
broska. S+óðurinn er kal'nður
'^'rám'ásTÓður o« hafa novvrir
félagsmenn hlorið scvrk úr hon
um árlega hin síðari ár.
Það var lenvri mikið ábuga-
mál einstaka frampvnna félags
manna' í nrentarastétt. að prent
arafélágið eignaðist hús fvrfr
starfsé’n, s.ína og varstofnaður
svonefnd’jr Hússióður í bví
skvni. Þeð Vom f hlut Mághús-
ar H. Jónssonar sem formanns
að koma bessu milda nauðsvnja
máli í hö+n. er félagið f~sti
kaup á húseigninni Hverfísgötu
21 fvrir miög hagstætt vérð ár-
ið 1941. Þar °r nú aðse*”r fé-
lagsins, og þar starfar félags-
b~i’”i]i pr°ntana síðan 1. mai
1956. Á sama ári og húsið v?r
kevot f°stí félqgið einnig kaup
á bújörð, Miðdal í Árnessýslu,
með-.það-fyrir augum að greiða
fyrir þvír að prentarar • ietfu
kost á dvalarstað í sveit að sur.i
ariagi. Þar eru nú sumarbústað
ir prentara. en fyrirhugað að •
reisa þar orlofs-heimili íyrir
stéttina í framííðinn. Ekk er of
mælt, að Miðdalur væri aiíá tíð
eitt af óskabörnum Magnúsar
H. Jóhssonar, ef svo má að orði
komast. Hanrt var einr. þéirrá,
sem fastast hafa beitt sér fvrir
þvir að prentarafélagið hefur
stóraukið ræktun járðáfmnaf
og reist þar veglegt íbúðáihús
úr steinsteypu.
Hér hefur nú verið stuttlegá
drepið á sumt af því, sem Magh
ús H. Jónsson vann að og lét
sér annt um meðan hann hafði
Jforustu um mál prentáfástétf-
arinnar. Enn hefur ékki -verið
minnzt á starf hans að þeiiii
málum, sem eínha mikils verð-
:ust eru í hverju stéttarfélági,
kjaramálum - stéttarinnar. Þati
er skoðun mín, að nauihast
1 verði um það deilt, að forusta
Magnúsar í þeim málum hafi
reynzt prenturum næsta giftu)-
drjúg. Um það efni kýs ég annr
ars að vitna enn til GuðmúndV
ar Halldórssonar, sem ég ætlá
að hafi bekkt allra manna bezt
til starfa Magnúsar af margra
ára samvinnu þeirra að þeim
málum. Guðmundur segir í af-
mælisgrein sinni: • á
„Það lætur að líkum, að ekki
| mundi Magnús H. Jónsson hafa
i verið formáður prentarafélags
jins iafnlengi og raun ber vitni,
| ef hann hefði ekki fleiri góða
eiginleika en þá að safna í kora
hlöður handa þeim, sem verst
eru settir atvinnulega séð inn-
an félagsins, þótt sú forusta sé
ærið starf hverjum meðal-
manni. Enn er ótalinh sá þátt-
ur í formannsferli hans, sém
einna bezt hefur leitt í ljós
hæfileika Magnúsar til forustú
í verkalýðsfélagi, en bað er frá-
bær lagni og þolgæði í samn-
ingum við atvinnurekendur. Ég
hygg, að engum sé gert rangt
til bótt fullyrt sé, að Magniis
sé einhver rnesti samningamað-
ur. sem félaeið hefur teflt fram
frá fyrstú tíð. Hann hefur með
sinni alkunnu lagni haldið
Kramlialrt » «' «4u.;
ÞEGAR við kveðjum í dag'
vin rninn, Magnús H. Jónsson,
lángár mig aö þakka hóntim j
margra ára ógleymanleg kynnj!
: og einstaka sanivinnu. Betri!
dreng get: ég naumast hugsað
mér, hugljúfari og skémmti-
legri íéiaga og einlægari vin.
Slikra manria verður ávallt
gott að minnast, og færi vel, ef
margir yrðu honum líkir.
Magnús H. Jónsson starfaði
í prenlsmiðjunni Odda þau
fimmtán ár, sem liðin eru frá
stófnun hennar. Áður höfðum
við átt samvinnu í stjórn Hins
íslenzka prentarafélags um
nokkurra ára skeið. Alkunna er
hvíHkúr foringi Magnús var ís-
lenzkum prenturum. En hann
var jafnframt vinur þeirra og
félagi víðar en í baráttunni um
kaup og kjör og aðrar stéttar-
legar framfarir. Á góðra vina
fundum var hann hrókur alls
fagnaðar, kom jafnan fram til
góðs og vildi alltaf láta gott af
sér leiða, brennandi í andanum
af baráttugleði og umbótah’jg,
en þó mildur, réttsýnn og um-
burðarlyndur. Sömu sögu var
að segja af honum á vinnu-
staðnum. Þ~ss vegna v-rður
hann ógleymanlegur í endur-
minningunni öllum þ°im, sem
voru honum samferða á íífsl°ið-
inni, kynntust mannkostum
hans'og áttu þess kost að þókkj'a
hann óg fyrlgjast með starfi
hans. Magriús er. í hópi þeirrá,
sem íslenzkir prentarar eiga
mest að þakka. Ög yfirbui’ðir
hans komu ekki aðéins í ljóé,
er hann stóð í fylkingarbriósti
stéttar sinnar og barðist fyrir
réttindum hennar og ktörum.
Þeirra gætti í öllu dagfari
mannsins. Og því munu viri-
sældir Magnúsar H. Jónssonair
svo - alm/’nnar, að einsdænti
mesra h°ita.
Magnús H. Jónsson var lvug-
siónamaðu.r. Han” vildi gera
veg íslerzkrar aibýðu svo mik-
inn og góðan, að samtíðin yrði
•^ikils metin fy’’ir a+geryi,
mannd°m og mennin«m. b'gar
trqrntíðin kveðurmm sinn dóm.
Honum várð mik’ð áeengt í
Koccjj ofӒ. enda vann hann vel,
taldi a1 drei eftir s+a’’f’-'rlq”ana
pcr hará+t’istundirnar. m>+ ekki
hvíldar: ef gott mál-
ofv’i 4 liðv®’71” qS haldá.
rriundi aó+sf °f+:r ein-
cJ-qVTirrcrvium. hó að bqnn bæri
r-pTofr,; heildarinnar fyrir
Vr-Ióo+j Tjoss V°p-nq VPrð bessi
í°v’:nsri ógleymanlegur fé-
: Tqrtj ocr vinur.
Tr:-» j.,T0g^UTT1 J ]\/Tncfn.ÚS
tt ta^ooovj m°ð höVV o« virð-
’.n«ni. hl°ssí m’””ingn hans.
Baldur Eyþórsson.