Morgunblaðið - 05.01.1916, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
að allar líkur eru til þess, að eig-
endurkvikmyndahúsanna gætu heimt-
að stórar skaðabætur, væri atvinna
þeitra stöðvuð svona þeim að ó-
sekju, úr því leyfið til atvinnurekst-
ursins er þeim eittsinn veitt, og þeir
búnir að verja miklu íé til að byrja
á honutn. Og einnig má minna á,
að bærinn hefir einnig miklar tekjur
af kvikmyndahúsunum, svo að mik-
ið fjárhagslegt tap gæti það orðið
bænum, ef þeim væri »lokað«. En
þetta er nú víst lítil mótbára í aug-
um »sparsemdarmannannat. Enda
þetta ekki skrifað til að umvenda
þeim, (sem er hverjum ofætlun),
heldur til að setja þá og vitleysu
þeirra i gapastokk þann, er þeir eiga
heima i.
Erl. símfregnir
Opinber tilkynning
frá brezkn ntanríkisstjórninni
i London.
Frá Kameroon.
London 4. jan.
Flotamálastjórmn tilkynnir 3. jan.:
x. janúar tók brezka liðið, undir
stjórn Gorges ofursta, Jaunde, höf-
uðborgina í Kameroon.
Ovitiirnir héldu undan suður á við
og i suðaustur. Lið vcrt á í höggi
við afturfylkingar óvinanna.
Þýzku embættismennirnir flýðn
allir frá Jaunde.
CDAGMÖÓfíIN. £=3
Afniæli í dag:
GuSrún Egilsson, húsfrú.
Siggeir Torfason, kaupm.
Sigurður Þórðarson, trésm.
Vilh. Bernhöft, tannlæknir.
Þorst. Sigurðsson, skósmiður.
Sólarupprás kl. 10.20 f. h.
S ó 1 a r 1 a g — 2.45 e. h. •
Háflóð i dag kl. 5.50 e. h.
og kl. 6.14 f. h.
Nýtt tungl (jólatuDgl) kl. 3.45 f. h.
Þrettándinn er á morgun.
Veðrið í gær.
Þriðjudaginn 4. jan.
Vm. logn, hiti 3.5.
Rv. n. kaldi, hiti 3.0.
ísaf. nv. Snarpur vindur, hiti 2.7.
Ak. nv. andvari, frost 3.0.
Gr. n. kaldi, frost 7.0.
Sf. a. stinnings kaldi, hiti 1.7.
Þh., F. ssv. snarpur vindur, hiti 6.5.
Samverjinn bvrjar starf sítt mið-
vikudaginn 12. þessa inánaðar. Verða
þar flestir hinir sömu starfsmenn og
Tí. P. Duus JT-deiíd.
Hafnarstræti.
Nýkomið: Svart Alklæði, sérstaklega góð tegund. Regnkápur
svartar og mislitar.
vorn þar í fyrra til útbýtingar matn-
um. — Nú þegar verður byrjað að
safna gjöfum og matvælum. Er það
sennilegt, að Samverjanum verðl vel
tiJ gjafa sem áður, því ab hann hefir
getið sór gott orð í bænum.
Hadda Padda verður leikin næst á
morgun. Er það í áttunda skifti og
hefir aðsókn að leiknum verið hin
ákjósanlegasta.
Hekla fer á morgun til Bretlands
til þess að sækja salt, sem hún síðan
fer með til Færeyja.
Dansleika fyrir börn hefir Verzlun-
armannafólag Reykjavíkur á laugardag
og sunnudag.
Bráðabirgðalög hafa verið gefin út
um sektarákvæði við því, ef brotið er
út af fyrirmælum verðlagsnefndar.
Kom það upp úr kafinu, þegar mjólk-
ursalarnir höfðu við orð að óhlýðnast
boði verðlagsnefndar, að slík ákvæði
vantaði alveg inn í lögin um skipun
nefndarinnar.
Nóbelsverðlaunin.
í fyrra var Nóbelsverðlaununum
ekki úthlutað, en núna hefir [svo
tveggja ára verðlaunum verið úthlut-
að í þess stað.
Friðarverðlaununum verður þó alls
eigi úthlutað. En nú mælir regul-
gerðin svo fyrir, að sé einhverjum
verðlaunum ekki útbýtt, geymist þau
til næsta árs, en sé eigi heldur hægt
að útbýta þeim þá, skulu þau annað-
hvort leggjast í aukasjóð, eða þá
leggjast við höfuðstólinn. Úthlut-
unarnefndin hefir ákveðið að friðar-
verðlaunin frá 1914 skuli leggjast i
aukasjóð, en verðlaunin 1915 skuli
geymast til næsta árs.
Eðlisfræðisverðlaunin 1914 fær v.
Laue, prófessor í Frankfurt í Þýzka-
landi. Efnafræðisverðlaunin 19x4 fær
Th. W. Richardt, prófessor við Har-
ward-háskóla. Bókmentaverðlaunin
er mælt að Verner von Heidenstam
hafi fengið.
Læknisfræðisverðlaunin fekk aust-
urrískur læknir, dr. Barany. Hann
Mannslát.
Stefanía Magnúsdóttir, húsfrú á
Klöpp á Miðnesi, andaðist 2. þessa
mánaðar. Hún var gift Birni Hall-
grímssyni bónda, bróður Halldórs
klæðskera hér í bænum og þeirra
systkina. Móðir hennar er Gróa
systir Einars Sveinbjörnssonar í
Sandgerði.
Stefanía var mesta myndar- og
dugnaðarkona. Hún lætur eftir sig
5 börn kornung, það elzta xx ára
gamalt.
Hollenzkur ritstjóri
handtekinn.
Stjórnin í Hollandi er mjög ákveðin
í því, að hindra það að nokkuð sé
sagt eða aðhafst þar í landi, sem
kallast geti hlutleysisbrot. Hollend-
ingar allflestir — nær hver einasti
máður — fylgja bandamönnum að
máli, og mun Þjóðverjum vera það
vel kunnugt.
í blaði einu í Rotterdam, »De
Telegraaf«, hafa undanfarið birst
ritstjórnargreinar, sem þóttu nokkuð
svæsnar í garð Þjóðverja. Nú kemur
sú fregn, að ritstjóri blaðsins hafi
verið tekinn fastur og sakaður um
hlutleysisbrot.
----------------------
var áður kennari við háskólann í
Wien, en þegar ófriðurinn hófst,
gerðist hann sjálfboðaliði, og var
gerður herlæknir í Przemysl. Meðan
Rússar sátu um bargina var hann
eini læknirinn i sjúkrahúsi þar í
borginni, og vann þar með afbrigð-
um vel. í 10—14 stundir á dag
varð hann að standa með hnífinti í
höndunum, og srieiða af hendur og
fætur, skera út kúluflísar og svo
framvegis. Þegar Przemysl féll, fluttu
Rússar hann, ásamt öðrum föngum,
til Síberíu, og þar er hann enn í
varðhaldi, og þangað fær hann fregnir
um þann heiður, sem honum hefir
hlotnast.
Eðlisfræðisverðlaunin 1915 fá tveir
brezkir feðgar, er heita Braggs. Er
annar þeirra prófessor í Leeds, en
hinn í Cambridge. Efnafræðisverð-
launi" 1915 fær þýzkur prófessor,
sem Willstátter heitir.
Viðureignin hjá Tigris,
»Times* flytur þessa ritstjórnar-
grein i fyrra mánuði og nefndi hana
»The Truth About Bagdadc (Sann-
leikurinn um Bagdad).
Það er engum blöðum um það
að fletta, að viðureigninni hefir hall-
að ískyggilega á Breta í Meðalfljóta-
landi, og að það eru engar líkur til
þess að Bretar geti aftur hafið sókn
til Bagdad fyrst um sinn. Indverska
skrifstofan hefir gefið út fjórar til-
kynningar, hverja á eftir annari, uffl
orustuna hjá Ctesiphon og afleiðing-
ar hennar. Samkvæmt þessum til-
kynningum, sem eru sæmilega opin-
skáar, og samkvæmt tilkynninguffl
Tyrkja, sem maður verður þó að
trúa sem varlegast, er nú hægt að
gera sér nokkra hugmynd um það,
hað skeð hefir.
Fyrsta skýrslan hermdi það, að
Townshend hershöfðingi hefði ráðist
á óvinina hjá Ctesiphon þann 22-
nóvember; að eftir grimmilega or-
ustu allan daginn, hafi hann náð
borginni og handtekið 800 manns;
að hann hefði sjálfur misst tvæt
þúsundir særðra manna og fallinnaf
að hann hefði hafst' við á vígvellin-
um nm nóttina, hrundið gagnáhlaupi
næsta kvöld, en orðið að halda til
Tigris 24. nóvember sökum vatns-
skorts. Hér virðist því vera una
sigur að ræða, enda þótt hann værl
nokkuð dýrkeyptur.
Næsta tilkynning er enn einkenni-
legri. Hún segir að 25. nóvembef
hafi Townshend hershöfðingi tekið
orustustöðvarnar aftur, Tyrkir hafi
hörfað xo mílum nær Bagdad; að
1300 tyrkneskir hermenn hefðu ver-
ið teknir höndum; að af voru lið1
hefðu særst 2500, en um töju fal*’
inna manna var ekkert sagt. Það
er enn svo að sjá sem hér h<*fi
unnist sigur, þó að haun sé enn
dýrkeyptari en hinn, því að þfe03
dögum siðar halda Bretar enn vrg'
stöðvunum.
29. nóvember var gefin út þrið)a
tilkynningin. Sú tilkynning herrfí^1
það, að áætlað væri að Tyrkir hefð°
haft fjórar herdcildir í orustunni nl
Ctesiphon, og að eftir að Townshen
hershöfðingi hefði komið unda0
særðum mönnum og herteknnf0’
hefði hann dregið lið sitt til annaf3
stöðva neðar með ánni.
6.
Fjórða tilkynningin kemur svo
að
desember. Þar er skýrt frá þvl
Townshend sé á fullkomnu unda0
haldi til hinna vlggirtu stöðva I
Kut-el Amara og Tyrkir séu á hæl111)1
hans. Þar er eiunig skýrt fr^ P'
að manntjón vort í orusrunn1 ^
Ctesiphon og á undanhaldinn
verið 4567, en handteknutn 100
um hafi fjölgað í 1600.
Það virðist erfitt að draga sat0^
þessar mislitu skýrslur, en oss ^
ist sem þær geti allar verið r ^
og samhengi þeirra augljds1-
virðist augljóst, að hjá CtesíP ^
hefir staðið grimmileg ornsta