Morgunblaðið - 22.07.1917, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIB
fiskimenn, að þeim var trúandi fyrir
skipum, því af fiskiskipum að vera,
voru þau sannarlega vel hirt og að
síðustu komu trollararnir og vita
allir að sú veiðiaðferð hefir verið
stunduð svo, að lengra er varla hægt
að komaSt. Þetta gera þeir æfingar-
laust og munu allir kannast við að
hún er nauðsynleg. Ekki síður er
hún það fyrir farmenn, en hvar á að
fá hana svo dugi nú?
Á skömmum tíma hafa hingað
verið keypt vöruflutningaskip, öllum
að óvörum að heita má, og íslenzk-
ir farmenn óundirbúnir að taka að
sér stjórn þeirra og siglingar á þeim;
þessi skip erm þegar orðin mörg og
fleiri má búast við, — og hvað tek-
ur þá við? Skólaskip er hér ekkert,
en skóla fyrir íslenzka farmenn tel
eg efalaust, að mætti fá á hægan
máta og hann er þessi. Að stjórn
landsins eða skipaeigendur færu þess
á leit við enska ræðismanninn, að
fyrir hans milligöngu, gæfist íslenzk-
um hásetum 'kostur á að sigla eina
eða tvær langferðir með enskum
seglskipum frá 150- -3000 tons, til
Astralíu, Asíu eða til vesturstrandar
á Ameríku. Þeir mundu vera 1 ár
til 18 mánuði í ferðinni, hafa lært
ensku og koma heim aftur full-
komnir hásetar, því á þeim skipum
má læra alt fljótt og vel. Að menn-
irnir færu þannig með þeirri von
að fá stöðu á góðum skipum er
heirn kæmi, ætti að vera trygging
fyrir því, að þeir töpuðust ekki og
kæmu heim aftur. Færu t. d. 10
menn í einu árlega, þangað til að
slíkt væri óþarfi og að íslenzku skip-
in tækju við að uppala síua háseta
og stýrimenn, þá tel eg víst að öllu
væri borgið hér að fullu og öllu,
því íslendinga vantar ekki hæfileika,
heldur æfinguna á þessu sviði.
Reykjavik, iS. júlí 1917.
Sveinbjörn Egilson.
Iveir synir Roosevelts fyrv. Banda-
ríkjaforseta, eru liðsforingjar í liði
því, sem Bandaríkjastjórn hefir sent
áleiðis til Frakklands.
Eftir öllum fregnum að dæma,
virðast flligvélarnar nú vera svo
öruggar til flugs, að þegac eftir stríð-
ið megi telja þær með almennum
samgöngutækjum. A sumum sviðum
munii flugvélarnar geta kept við
þau flutningstæki, sem nú tíðkast.
En hvernig flugvélarnar verði
notaðar erlendis, varðar oss að
svo komnu lítið um, hitt skiftir
miklu meira máli, hvernig horfurn-
ar séu á því, að nota þær hér
á landi. Margir munu óttast,
að vegna þess að landið er fjöllótt,
stafi fiugvélunum mikil hætta af
kastvindutn. Þetta hefir vafalaust
við allmikil rök að styðjast, og tals-
vert vandasamara mnn vera að fljúga
með flugvél hér, heldur en þar sem
sléttlent er erlendis. Samt ætti þetta
Dómsmálafréttir.
Yfirdómur 16. júlí.
Málið: Valdstjórnin
gegn
læknunum Davíð Sch.
Thorsteinsson og Eiríki
Kjerúlf.
í héraði var mál þetta rekið fyrir
lögregluretti ísafjarðarkaupstaðar og
nefndir læknar sakaðir am brot gegn
17. gr. aðflutningsbannlaganna. Voru
þeir dæmdir þar í sektir, 400 kr.
hvor, og til að greiða allan kostnað
málsins.
Dómi þessum var síðan áfrýjað
til yfirdóms.
Kröfðust læknarnir fyrst og fremst
að málið yrði ónýtt sökum óleyfi-
legrar samsteypu, en eigi þátti yfir-
dómi taka því. Þar næst vildu
þeir fá sýknudóm. Yfirdómur taldi
það algerlega upplýst, að þeir hefðu
gerzt brotlegir við téð lög, með því
að þeir höfðu á vissu timabili látið
úti óhæfilega mikinn fjölda læknis-
seðla upp á áfengi, marga seðla þar
á meðal til sömu manna, án þess
um reglulega sjúkdóma gæti hafi
verið að ræða (sem oftast nefnist
»kveisa* og þessh.), heldur til naun-
ar. —
Sektina færði þó yfirdómur niður
í 200 kr. hjá hvomm, og skyldu
þeir greiða in solidum allan kostnað
sakarinnar, þar á meðal 20 kr. til
hvors hinna skipuðu málaflutnings-
manna við yfidóminn.
Málið: Gunnar Ólafsson
gegn
íslandsbanka.
Mál þetta höfðaði í undirrétti,
gestarétti Rvíkur, íslandsbanki gegn
G. Ol. konsúl í Vestmanneyjum,
til greiðslu á kr. 3100,00 með vöxt-
um, en það var gömul skuld Guð-
laugs heitins Guðmundssonar bæjar-
fógeta (upphafl. 6000 kr.). Höfðu
G. Ó. og fleiri verið sjálfskuldar-
ábyrgðarmenn skuldarinnar, en skuld-
in átti eftir ákvæðum skuldabréfsins
að greiðast innan 6 mánaða, en ella
greindi bréfið ekkert um það, að
ailt eigi að aftra mönnum frá því að
nota flugvélar hér. Menn hafa flogið
víða erlendis þar sem fjöllin eru
hærri og vindarnir óhagstæðari og
gengið það vel. Og mikið væri unn-
ið, ef vel tækist að fljúga hér. Illir
vegir og vegleysur á sumrum og
ófærð á veturna hamlar mjög sam-
göngum á landi. Allar þær umbætur
á samgöngunum, sem vér byggjum
á umferð um landið, koma seint og
verða oss dýrar, vegna þess hve vega-
lengdirnar eru miklar í hlutfalli við
fólksfjöldann óg vegalagningarnar
erfiðar vegna landslagsins. Og þó
koma þessar vegalagningar sjaldn-
ast að fullu gagni, því að vegirnir
eru meira eða minna teptir af snjó
nokkurn hluta ársins. Og hið sama
mun verða um járnbrautir. Það ligg-
ábyrgðarmenn væru bundnir, ef
skuldin væri framlengd o. s. frv.
Bankinn frgmlengdi nú sámt skuld
þessa fyrir lántakandann, með vaxta-
greiðslum og afborgunum við og við,
um 10 ára skeið alls, án þess að
gefa ábyrgðarmönnunum nokkura
vitneskju um það. Er svo skuldu
nautur (Guðl. Guðm.) dó, og var
gjaldþrota, rukkaði bankinn ábyrgð-
armennina, en þeir vildu nú ekki
greiða skuld þessa, en kváðu svona
komið vegna athafna bankans, sem
þeir ættu enga sök á. Fór þá bank-
inn í mál við einn þeirra.
í undirrétti var Gunnar Ól. dæmd-
ur til að greiða bankanum hina um-
stefndu skuld með vöxtum, en máls-
kostnaður skyldi falla niður. Yfir-
dómur þar á móti komst að allt
annari niðurstöðu: Feldi úr gildi
undirréttardóminn og sýknaði ájrýj-
andann G. Öl. alqerleqa aj kröjum
bankans. Lét þó málskostnað fyrir
báðum réttum falla niður.
Málið: Réttvísin
gegn
Páli Benediktsyni.
Mál þetta er úr Vindhælisrheppi
í Húnavatnssýslu. Ákærði sakaður
um stuld á 2 kindum. Var dæmd-
ur samkv. 250. (sbr. £49.) gr. hegn-
ingarlaganna, í undirrétti í refsingu
2X5 daga vatn og brauð, í yfirdómi
3X7 daga og bæti allan kostnað
sakarinnar.
Undirdómarinn var vittur fyrir of
langan drátt í málinu, en þótti ekki
nægileg ástæða til að sekta hann.
Hafði og gefið út stefnu í málinu
öðru vísi en vera bar.
Málið: Jóhannes Pétursson
gegn
Gisla Jóhannssyni.
Málið var höfðað af Gísla Jóh. til
greiðslu skuldar, á Bíldudal í Barða-
strandarsýslu. Skuldin var 400 kr.
og var J. P. dæmdur í héraði af
gestarétti Barðastrandarsýslu.
Jóhs. P. áfrýjaði þá til yfirdóms
og hafði til þær ástæður, að stefna
hefði honum birt verið í sölubúð
hans en ekki á lögheimili, enda
mætti hann eigi i málinu fyrir gesta-
ur þess vegna beint við að reyna
undir eins og færi gefst að fara þær
leiðirnar, þar sem engra vegalagn-
inga þarf við og aldrei teppast af
snjóum né hafísum eins og land-
leiðin og sjóleiðin norðan um landið.
Það er eigi bíðandi eftir því, að
einstakir menn geri tilraunir með
flugvélar hér á landi. Landinu
sjálfu er skylt að kosta fyrstu til-
raunirnar og það því fremur, sem
það hefir ágætt verkefni fyrir flug-
vélarnar.
Landpóstarnir, eins og þeim er
fyrir komið, fullnægja alls eigi þörf-
unum. Þeir eru of lengi á leiðinni
og of langt á milli ferðanna, og
samt geta þeir eigi flutt allan póst-
flutning. Flestalla póstböggla verð-
ur að geyma þangað til skipsferð
rétti. Þetta taldi yfirdómur varða
ónýting, og dæmdi gestaréttardóm-
inn ómerkan, og meðferð málsins
áður; málinu skyldi vísað frá qesta-
réttinum og G.J. qreiða 27 kr. í
málskostnað.
Ny bók.
Conrad Ferdinand Meyert
Ættjörðin umfram alt eða
Jtirg Jenatsch. Saga frá
Biinden. íslenzkað hefir
Bjarni Jónsson frá Vogi.
Reykjavik 1916. Prent-
smiðja Þ. Þ. Clementz.
288 bls.
Paul Heyse er talinn merkasta
smásagnaskáld Þjóðverja á 19. öld,
enda lærði hann mest af Goethe og
hugsæisskáldunum þýzku. En tveir
aðrir Þjóðverjar eru taldir hafa kom-
ist næst Heyse í frásögusnild á síð-
ustu öld; Hans Theodor Woldsen
Storm (1817—88) og Conrad Ferdin-
and Meyer 182 5-96. Reyndar er sá síðari
Svisslendingur, en hefir í ritum sín-
um eindregið hvatj Svisslendinga að
semja sig að háttum Þjóðverja. Kvart-
að hefir verið undan því, hve lítinn
bókmentaarð stríðið 1870—71 flutti
Þjóðverjum. Eftir þann tíma varð
Meyer þýzkur í anda, Gustav Frey-
tag reið það ár i fylgd ríkiserfingj ans
þýzka um Frakkahéruð og fyltist guð-
móði og ásetti sér að rita um feðr-
anna frægð; varð úr því ferðalagi
sagnabálkurinn »Die Ahnen«, er
Bjarni frá Vogi hefir þýtt tvo kafla
úr (bækurnar Ingvi hrafn og Ingvi
konungur). Richard Wagner gerði
þá keisaraskrúðgöngulag sitt og gerði
sjálfur kvæði við. Wildenbruch samdi
leikrit um ófriðarviðburði og Felix
Dahn kvað stríðsljóð sín.
Meyer hefir eingöngu ritað skáld-
sögur um söguviðburði og er hann
vanur í þeim að láta sögumann ein-
hvern segja frá og er þá fléttuð
ýmsum endurminningum sögumanns
inn í til breytinga eins og í sögunni .
»Amulet« eða »Der Heilige«, en
einkum þó í sögunni »Hochzeit des
fæst. Hér norðanlands er mönnum
það bagalegt að verða að biða oft
lengi eftir erlendum póstbögglum,
sem af einhverri tilviljan hafa verið
sendir til Reykjavíkur, og verða að
bíða þar eftir skipi og sú bið er
stundum löng á veturna, Þó að er-
lend bréf, sem flækjast til Reykja-
víkur, þurfi eigi endilega að bíða
eftir skipsferð, tefjast þau samt ó-
hæfilega mikið, af því að landpósta-
ferðirnar eru svo strjálar og póstarn-
ir lengi á leiðinni. Það er eins og
menn finni minna til þess þó seint
gangi með innlendar póstsendingar;
menn hafa í því átt eigi öðru að
venjast, og verða þess vegna síður
varir við þann skaða, sem seinar
og slæmar póstgöngur gera. Nú
upp á síðkastið hafa menn einna