Morgunblaðið - 01.09.1917, Blaðsíða 2

2
MOKGUNSLAÐIfi
Herbúnaður Bandarikjanna
í vinstra horni myndarinnar að ofan sézt liðsöfuunarskrifstofa i New
York. Má þar líta ávörp, prentuð með griðarstóru letri og skora þau á
alla unga menn að ganga i herinn. í hægra horninu sézt Wilson forseti
þar sem hann veitir hermanni heiðursmerki. Að neðan sézt mynd af
nýju hernaðartæki, sem nd er verið að reyna í Ameriku. Er það bryn-
varin bifreið og upp af henni turn úr stálgrind, sem nota má til loít-
skeytasendinga, sem merkj?stöð og skygniístöð. Turn þenna má fella
saman og fer þá ákaflega Jitið fyrir honum.
Skrifstofa andbaimingafélagsins,
Ingóifstræti 21,
opin hvern virkan dag kl. 4—7 síOd.
Allir þeir sem vilja koma áfengis-
málinu í viðunandi horf, án þess að
hnekkja persónufrelsi manna og al-
mennum mannréttindum, eru beðnir
að snúa sér þangað.
Sími 544.
Frá aiþingi.
Nýungar.
Skiftinq bœjarfóiretacmbattisins.
* Framhaldsálit allsherjarnefndar Nd.
»Háttv. Ed. hefir gert þá einu
efnisbreytingu á frumv. þessu, að
lögreglustjóraebættið skuli konung-
ur einnig veita. Nefndin er öll á
einu máli um það, að full sanngirni
sé f þessu, þar sem hér á hlut að
máli sá maður, er væntanlega ber
mesta peningaábyrgð allra starfs-
manna landssjóðs.
Aðrar breytingar háttv. Ed. eru
flestar til skýringar, og hefir nefnd-
in ekkert við þær að athuga.
Samkvæmt þessu ræður nefndin
háttv. deild til að samþykkja frumv.
óbreytt.
Frsm. Einar Arnórsson.
Frv. verður því væntanl. að lög-
um frá þinginu f dag.
Dósentsembatti i lceknadeildinni í
sóttkveikjufræði og liffærameinfræði.
Mentamálanefnd Ed. felst á það
frv. óbreytt. Segir svo í nefndar-
álitinu:
»Þörfin fyrir sérstakan kennara við
læknadeild Háskólans í þeim fræði-
greinum, er hér ræðir um, hefir
þegar verið viðurkend, og engar
hoifur á, að sú þöif þverri á kom-
andi tímum.
Fé til þess að halda þennan sér-
staka kennara er þegar veitt í nú-
gildandi fjárlögum og tekið áfram
upp i f]árlagafrumvarpið fyrir árin
1918—1919, svo að frumvarp þetta
hefir engin veruleg útgjöld í för
með sér«.
Framsögum. Eggert Pálsson.
Lögrœði — löqráð.
Um orðfærið á þvi frv. hafa alls-
herjarnefndirnar þráttað mjög, eink-
um um ýms ný lögheiti i frv. Alls-
herjarnefnd Ed. hafði umturnað þess-
um nýyrðum í stj.frv., (en þau hefir
Lárus próf. Bjarnason gert), en alls-
herjarnefnd Nd. hefir breytt öllu aft-
ur og sett í upprunalegt horf.
Nú vikur Efrideildarnefndin öllu
við enn í framhaldsáliti sínu um
málið, og kveðst hafa ráðfært sig
við góða sérfræðinga í orðmyndun
islenzkrar tungu.
í stað orðanna: lögræði, sjálfræði,
fjárræði, sjálfráður, fjárráður, fullráð-
ur, ósjálfráður, ófjárráður, ófullráður
setur nefndin orðmyndirnar: lögráð,
sjálfsráð, fjárráð, sjálfráða, fjárráða,
fullráða, ósjálfráða, ófjárráða, ófull-
ráða.
Framsögumaður Hannes Hafstein.
Flóadveitan.
Landbúnaðarnefnd Nd. felst á smá-
breytingu, sem Ed. hefir gert við
Flóaáveitufrumvarpið, og mun það
mál því verða að lögum, eins og
frv. er nú.
Landseinkasala á steinoliu.
Fjárhagsuefnd Nd. felst á breyt-
ingu Ed. um, að helmingur ágóða
landsverzlunarinnar af steinolíu renni
í landssjóð, í stað 3/4, og ræður
deildinni til að samþykkja frv., eins
og það liggur nú fyiir.
Frsm. Magnús Guðmundsson.
Hakkun vitaojalds.
Fjáihagsncfnd Ed, ræður til að
að samþ. verði frv. stjórnarinnar um
hækkun vitagjalds — telur »þá hækk-
un, sem frumvarpið fer fram á, eft-
ir atvikum, hæfilega mikla, En hins
vegar dylst nefndinni ekki, að þegar
vitakerfi landsins er komið í sæmi-
legt horf, eins og fynrhugað er, þá
muni gjald þetta fulllágt og þá þörf
á að hækka það að mun«.
Frsm. Halldór Steinsson.
Verðlaqsncjnd.
Álit bjargráðanefdar Ed. um heim-
ild handa landsstjórninni til að skipa
nefnd til að ákveða verðlag á vör-
um.
»Nefndin hefir athugað frumvarp
þetta og komist að raun um, að það
er samhljóða gildandi ákvæðum um
þetta efni í öllu verulegU. Þó vfll
nefndin vekja athygli háttv. deildar
á því, að í 2 gr. frumv. er það ný-
mæli, að landsstjórnin getur undan
skilið ákvæðum laganna þær inn-
lendar vörur, sem útflutningsbann
er nú á eða kann að verða lagt á,
og vill nefndin eftir atvikum fallast
á, að frumvarpið nái fram að ganga
með þessu nýrræli, og verði því
samþykt óbreytt*.
Frsm. Karl EinarssoD.
Abyrqð landssjóðs á jé kirkjusjóðs.
Mentamálanefnd Nd., sem hefir
haft til meðferðar frv. þetta, sem
komið er frá Ed., þykir það vera
óþörf endnrtekning á lögum þeim,
sem verið er að breyta. Þar sé ljós-
lega tekið fram, »að stiftsyfirvöldin
(nú stjórnarráð eða byskup) hafi um-
sjón og ábyrgð á kirknafé, og að
það skuli ávaxtað á sama hátt og
fé landssjóðs.
Nefndin verður að líta svo á, að
þessi ákvæði laganna séu full-tryggi-
leg, og að meðferð á kirknafjám
muni eigi breytast til bóta, þótt
frumvarp þetta verði að lögum, enda
nú aldrei úr sjóðnum lánað, nema
gegn fylstu tryggingu.
Fyrir þessa skuld telur nefndin
frumvarpið þarflaust og leggur til að
það sé felt«.
Framsögum. Sveinn i Firði.
Prestsmötufrumvarpið
vill minni hluti allsherjarnefndar Nd.,
Einar Arnórsson og Magnús Guð-
mundssOD, afgreiða með svofeldri
rökstuddri dagskrá:
Dr.P.J.OIafson
er fyrst um sinn að hitta í
Kvennaskólanum við Frikirkjuveg
kl. 10—n og 2—3
á virkum dögum.
í þvi trausti, að landsstjórnin fylgi
sömu reglu og verið hefir um aflausn
prestsmötu, án tillits til sölu þjóð-
jarða og kirkjujarða alment, tekur
deildin fyrir næsta mál á dagskrá.
Frsm. minni hlutans er M. G.
Fiá meiri hluta er ekki komið
nefndarálit, en hann vill, að því er
séð verður af nefndaráliti minni hlut-
ans, að þingsályktun sé gerð i mál-
inu, er m. a. heimli stjórninni að
selja prestsmötu vægara verði en nú
á sér stað.
Símleið í Norður-Isafjarðarsýslu.
Sigurður Stefánsson flytur svo
látandi tillögu til þingsályktunar um
rannsókn simleiðar.
Neðri deild Alþingis ályktar að
skora á landsstjórnina að hlutast til
um, að rannsökuð verði á næsta ári
simleiðin til Snæfjalla, Grunnavíkury.
Aðalvikur og Hafnar á Hornströnd-
um, og símalina þessi lögð svo fljótt
sem nokkur tök eru á.
Ur efri deild í gær.
1. Frv. um mjólkursölu í Reykja-
vík; ein umr.
Frv. var samþykt óbreytt, eins og
það kom frá Nd., og afgreitt sem
lög frá Alþingi.
2. Frv. til fjiraukalaga 1916 og
1917; 3. umr.
Eftir nokkrar umræður var geng»-
ið til atkvæða.
Breytingartillðgur þær, sem fram
komu, voru allar samþyktar, sem sé
a) að veita til bátaferða á ísafjarðar-
djúpi 1000 kr. (frá M. T.)
b) að heimila stjórninni að láta
leggja símalínuna frá Borgarnesi
að Svinaskarði á árinu 1917, (frá
fjárveitinganefnd).
c) að hækka styrkinn til Flensborg-
arskólans um helming, eða úr 1
þús. upp í 2 þús. kr. (frá Kr. D.).
3. Frv. um stefnubirtingar; 3.
umr.
Samþ. og endursent Nd.
4. Frv. um lýsismat; 2. umr.
Breytingartillögur allsherjarnefndar
gengu fram og frv. vísað til 3. umr.
í stað fjármálaráðherra Sigurðar
Eggerz voru kosnir í nefndir þær,.
sem hann hafði átt sæti í og var
það eftir samkomulagi milli flokk-
anna:
í fjárhagsnefnd: Guðmundur Ól-
afsson. I samgöngumálanefnd: Krist-
inn Daníelsson. í fossanefnd Magn--
ús Torfason. í bjargráðanefnd: Magn-
ús Kristjánsson.