Morgunblaðið - 17.01.1918, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
Wilson um friðinn.
Ávarp til þingHÍDB
Nokkru áður en bandamenn komu
fram með friðarskilmála sína, beindi
Wilson Bandarikjaforseti ávarpi til
þingsins og er það mjög merkilegt,
það sem það nær. *
Forsetinn segir þar:
— Vér ætlum oss auðvitað að
sigra, en hvenær getum vér álitið
það að vér höfum unnið sigurf
Þjóðin er óánægð með þá menn,
sem æskja friðar, hvað sem það
kostar og hdn mun verða jafn
óánægð með oss ef vér gerum henni
það eigi ljóst hvert ófriðartakmark
vort er og hvernig vér höfum ætl-
að oss að berjast til friðar.
Þá talar hann um það, að meðan
Þjóðverjar komi svo fram, sem þeir
hafi gert í þessu stríði, sé eigi við-
lit að semja frið við þá. En ef
Þjóðverjar fái sér fulltrúa, sem séu
fúsir til þess í nafni þjóðar sinnar
að beygja sig uDdir lög og rétt al-
þjóða, þá muni bandamenn fúsir til
þess að semja frið, þá sé stríðið
unnið. Og friðutum verði þá að
byggjast á fullkomnu og óhlutdrægu
réttlæti i garð hverrar einustu
þjóðar.
— Ófriðnum má eigi lykta þannig
að nokkur þjóð reyni að hefna sín
sjálf. Engri þjóð má hegna fyrir það
þótt leiðtogar bennar hafi gert sig
seka í þvi, að beita aðra órétti. Og
það er þessi hugsuo, sem kemur
fram iorðunum: Enga langvinninga,
engar hernaðarskaðabætur.
Það er eigi hægt að mæla rétt-
lætið á neinn mælikvarða, meðan
höfðingjavaldið í Þýzkalandi er eigi
brotið á bak aftur. Þá fyrst, er það
hefir verið gert, er hægt að koma á
gerðardómstóli og sáttasemjara milli
þjóðanna. Og þegar þar að kemur,
þá eigum vér óbundoar hendur með
það, að gera það, sem aldrei hefir
verið gert fyr, og vér skulum þeg-
ar láta uppi hvað það er. Það er að
byggja friðinn á göfugmensku og
réttlæti, þannig að allar singjarnar
kröfur, jafnvel af hálfu sigurvegar-
anna, komist hvergi að.
Friðurinn verður að leysa ibúana
í Belgiu og Norður-Frakklandi und-
an ánauð Prússa og yfirvofun. En
hann verður einnig að gera frjálsar
þjóðirnar í Austurriki- og Ungverja-
landi, þjóðirnar á Balkan og i Tyrk-
landi, bæði i Evrópu og Asiu, — leysa
þær undan yfirdrotnun Prússa. En
vér skulum þegar taka það fram, að
vér ætlum eigi að veikja eða endur-
skapa hið austurriksk-ungverska keis-
arariki. Það er oss óviðkomandi
hvernig þær þjóðir skapa framtíð
sina. Vér viljum að eins að þær
hafi óbundnar hendur i öllum sin-
Qm málum. Og sama máli er að
. gegna um þjóðirnar á Balkan og
'Tyrkja-þjóðirnar í Asiu.
Afstaða vor gagnvart Þýzkalandi
er hin sama. Vér ætlum eigi að
^eita það órétti, eða sletta oss fram
í innanrikismálefni þess. Hvort-
tveggja væri gagnstætt þeirri stefnu-
skrá, sem vér höfum sett oss að fara
eftir.
Það versta, sem komið gæti fyrir
Þýzkaland, er það ef framvegis stjórna
þar þeir menn, sem aðrar þjóðir geta
eigi borið traust til. Þá getur það
orðið ómögulegt að láta það vera
með i alþjóðasambandinu, sem á að
tryggja heimsfriðinn framvegis. Og
af þessu leiddi þá aftur það, að það
yrði að útiloka Þýzkaland frá heims-
markaðinum.
Kaf-beitiskip.
Eftir áreiðanlegum upplýsingum,
sem bandamenn hafa fengið frá
Þýzkalandi, eru Þjóðverjar nú að
láta smiða kafbáta, sem eru miklu
stærri en þeir bátar, sem þeir hingað
til hafa sent út til þess að granda
kaupförum. Er sagt að hinir nýju
kafbátar líkist mjög lécti-beitiskipum,
hafi samskonar fallbyssur og þau,
að mestu útbúin sem beitiskip, en
hafi þann stóra kost að þau geti
siglt neðansjávar. Þeir eru 1500
smálestir að stærð og hafa 40— 50
skipverja.
Fregnir um þessa nýju kafbáta hafa
bandamenn frá frönskum sjóliðsfor-
ingja, sem var svo heppinn að »fá
vinnu« á skípasmíðastöð í Kiel. Hann
hefir sent bandamönnum þessar og
margar aðrar mikilsverðar upplýsingar.
Stærsta loMeytastöð í heimi.
Svo sem menn muna ákvað norska
stjórnin fyrir 5 árum að koma upp
stórri loftskeytastöð f nánd við
Stavanger, stöð, sem ætti eingöngu
að hafa samband við aðra álíka stóra
loftskeytastöð i Ameriku, sem Mar-
conifélagið er að reisa. Var nýbyrj-
að á því að koma stöðinni upp,
þegar ófriðurinn skall á, og varð þá
þegar nokkur tregða á sendingu
efntsins frá Englandi. Fór það svo
að brezka stjórnin neitaði Marconi-
félaginu um að láta Norðmenn fá
vélarnar, þar eð stjórnin þyrfti á
öllu því að halda, sem félagið gat
framleitt.
Norðmenn urðu að stöðva smiði
stöðvarinnar um hrið, en nú herma
fregnir það, að allar vélarnar hafi
komið til Stavanger i byrjun desem-
bermánaðar, og það sé verið að full-
gera stöðina núna.
Stavangerstöðin verður stærsta
loftskeytastöð i heimi. Henni er
ætlað að flytja öll skeytaviðskifti
Norðmanna, og mikinn hluta skeyta
Svia yfir Atlanzhafið, og er talið
víst að það verði miklu ódýrara en
sæsimasambandið er nú.
í byrjun marzmánaðar er búist
við þvi að örugt samband verði
komið á milli Noregs og Ameriku.
Ostars
Mysu
Mejeri
Gouda
Bachsteiner
Steppe
Edam
Special
Schweiser
Ementhaier
Roquefort
•
Nýkomnir i
Livirpool.
I
Avextir
og
Kálmeti
Hvítkál
Rauðkál
Gulrætur
Rauðrófur
Purrur
Laukur
Kartöfiur
Appelsínur og Epli.
Nýkomið í Liverpool.
Prjónapeysur
á karlmenn og kvenfólk
nýkomnar i verzlun
* »
Amunda Arnasonar.
Hverfisgötu 36.
^ €&unóió
Stein-brjóstnál fundin. Vitja má á
skrifstofu ísafoldar.
Terpentína,
Zinkhvíta,
Blýhvíta,
Kítti,
Linoleum-
fernis,
fæst hjá
Aru Jóissfii,
Laugaveg 37.
Zebra-ofnsverta
og
Taublámi
fæst í
Liverpool.
Saumur
allar venjulegar tegundir frá 1"—7”»
Pappasaumur,
Blásaumur
og Rær.
Nýkomið i
Hafnarfirði.
Salkjöt og Kartöflur
fæst ódýra t i
verzlun Ingvars Pálssonar.
Vindíar
Lopez y Lopez,
Phönix '
Crown,
Times.
Nýkomnir í
Liverpooí.