Morgunblaðið - 28.01.1918, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Erí- stmfregnir
frá fréttar. Isafoldar og Morgunbl.
Kaupm.höfn, 27. jan.
Allir bandamenn eru andvigir ræðu
ríkiskanzlarans og ræðu Czernins
taka þeir varlega.
Póstsamgöngur eru aftur byrjaðar
milli Rússa og Miðrikjanna og sima-
sambönd og járnbrautasambönd tek-
in upp aftur.
Hörmungar fara vaxandi í Finn-
landi. Þjóðin sveltur og borgara-
styrjöld geisar um landið.
Kvikmyndin af »Fjalla-Eyvindi«,
sem sýnd er í Palads-leikhúsinu, á
dæmalausum vinsældum að fagna.
Ert. símfregnir
Opinber tilkynning frá brezku utan-1
rikisstjórninni í London.
London ódagsett.
Þýzki rikiskanzlarinn svaraði frið-
arskilmálum Wilsons forseta í þýzka
þinginu 24. jan. og var því sam-
þykkur, að það skyldu vera beinar
samninga-umleitanir. Þýzkaland krefð-
ist þess, að fá fult frelsi á hafinu,
á ófriðar- jafnt sem friðartímum, og
að til þess væri nauðsynlegt, að
Bretar létu af hendi flotastöðvar, svo
sem Gibraltar, Malta, Aden, Hong-
kong og aðrar. Þýzkaland væri því
samþykt, að afnumdar væru allar
viðskiftatakmarkanir og visaði alveg
á bug viðskiftastyrjöld. Takmörkun
herbúnaðar mætti ræða nánar. Það
væri erfitt að leysa úr nýlendu-spurs-
málinu, en það mætti athuga nánar
uppástungu Wilsons viðvíkjandi þeim
nýlendum, sem Þjóðverjar krefðust.
Það varðaði að eins Rússa og Mið-
rikin, hvort Þjóðverjar yfirgæfu þau
héruð, sem þeir hafa tekið í Rúss-
landi. Máli Belgíu væri að eins hægt
að ráða fram úr, þegar friðarsamn-
ingar yrðu gerðir, en Þjóðverjar hefðu
aldrei krafist landvinninga í Belgiu
með valdi. Landvinningar i Norður-
Frakklandi væri mál, sem eingöngu
varðaði Frakkland og Þýzkaland, en
það kæmi ekki til mála, að láta
Elsass-Lothringen af hendi. Þjóð-
verjar og Austurrikismenn væru ein-
huga um það, að láta breyta landa-
mærum ítaliu, þær þjóðir i Austur-
ríki, sem ekki eru austurríkskar, fái
að ráða sér sjálfar og ráðstafanir
gerðar til þess að skila aftur þeim
héruðum, sem tekin hafa verið í
Rúmeníu, Serbíu, Montenegro og á
Balkan. Miðríkin væru sammála
Tyrkjum um það, að þeir hefðn
Hellusund áfram, en ekki Slavar.
Framtið Póllands yrði ákveðin af
Þýzkalandi og Austurriki einum.
Þjóðverjar væru fúsir til þess að
ræða um bandalag þjóðanna, þegar
leyst hefði verið tir öllnm öðrum
spursmálunum.
Mótorkútter
til sölu,
einmastraður, lengd 45 fet, breidd 13,3 fet, dýpt frá þilfari að innri
klæðningu 6,5 fet. Smiðaður árið 1851 í Faaborg fyrir dönsku stjórn-
iná. Arið 1907 sett í hann 8 hestafla »Gideon«-hreyfivél, sem hefir
reynst ágætlega, skríður um 5 mílur í góðu veðri. Skipið er »kravel«-bygt
úr eik. Því fylgja 2 stórsegl, 1 stagfokka, 4—5 klyverar, alt í
góðu ásigkomulagi.
Tilboð sendist sem fyrst í Pósthólf 291. Beykjavík.
Það er alment álit um ræðu þessa,
að hernaðarvaldinu (militarisme) hafi
ekki verið hnekt og að rikiskanzlar-
anum hafi ekki tekist að komast
minstu vitund nær friði.
Czernin mælti í líka átt i Vinar-
borg, en tónninn var dálitið sátt-
fúsari.
Forseti brezku verkamannaráðstefn-
unnar mælti í Nottingham 23. jan.,
að ef Þjóðverjar vildu ekki ganga að
grundvallarskilyrðum þeim, sem feld-
ust i ákvörðunum Lloyd George’s,
Wilsons og verkansannaráðstefnunn-
ar, þá væri bandamönnum eigi ann-
ar kostur en að berjast til þrautar.
Alment verkfall í Austurriki og
Ungverjalandi. Tvö hundiuð þús-
und verkamenn í Vinarborg hafa lagt
niður vinnu vegna friðarskilmálanna
og matarskorts. Málið hefir verið
til umræðu i aðalnefnd þýzka þings-
ins og Scheidemann hefir skýrt yfir-
völdunum frá þvi, að ástandið sé
eigi mjög ólikt í Þýzkalandi og í
Austurríki.
Þýzki bryndrekinn »Goeben« og
létti-beitiskipið »Breslau«, sem flýðu
inn í Bosporus á fyrsta mánuði ó-
friðarins, brutust út úr Hellusundi
20. jan. og réðust á brezk herskip
fyrir norðan eyna Imbos og söktu
þar tveim fallbyssubátum. »Breslau«
sigldi inn á tundurduflasvæði Breta,
rakst þar á tundurdufl og sökk. En
»Goeben« sigldi fullum hraða í átt-
ina til Hellusunds, rakst einnig á
tundurdufl og sigldi siðan á grunn
fyrir framan Nagarahöfða. Hefir sið-
an sifelt verið varpað á það sprengi-
kúlum úr flugvélum.
Simskeyti frá Madrid hermir þá
fregn frá Kanarieyjum, að brezkt
skip hafi lent i orustu við tvo þýzka
kafbáta. Hyggja menn, að báðirkaf-
bátarnir hafi sokkið. Staðfesting at-
viks þessa mun fást við yfirheyrslu
þeirra, sem bjargað var.
Tveir þýzkir tundurspillar sukku
i Norðursjónum. 17 menn kom-
ust af.
2255 skip komu til brezkra hafna
vikuna sem leið, en 2242 skip fóru.
6 brezkum skipum stærri en 1600
smál.,þar af einu frá vikunni sem endaði
5. jan., og tveim smærri skipum,
var sökt. Skýrslan tvær síðustu vik-
urnar er hin bezta siðan í febrúar
fyrra ár.
Spænska stjórnin hefir sent út
cpinbera tilkynningu, þar sem hrund-
ið er lygum Þjóðverja um spitala-
skipið. í þvi segir: »Ekkert brezkt
spítalaskip með spænskum fyrirliðum
innanborðs hefir á nokkurn hátt mis-
beitt þeirri tryggingu, sem Spánn
veitir slíkum skipum og aldrei hafa
þau flutt herlið eða hergögn*.
Þing Rússa kom saman í Petro-
grad. Yfirlýsing Bolshevíka um að
Rússland sé þingbundið lýðveldi var
feld og þingið var leyst upp með
valdi.
Londoe, ódagsett
Hernaðarskýrsla um vikuna sem
lauk 24. jan.
Hernaðarviðburðir voru lítilfjör-
legir og ekkert í samanburði við
politiska viðburði í Rússlandi. Trot-
zky hamlar enn á móti Kfihlmann
og í Austurríki hafa orðið áköf upp-
þot gegn yfirdrotnun Þjóðverja.
A vesturvígstöðvunum hafa skær-
ur'og útrásir farið vaxandi og í loft-
inu hafa flugmenn jafnan verið að
verki þegar sýni hefir verið sæmi-
lega gott. Þjóðverjar gerðu, eða
reyndu að gera 21 árás samtals í
vikunni, tíu á Breta og eina á Frakka.
Höfðu þær engan markverðan árang-
ur og oft var áhlaupsliðinu gertvístr-
að áður en það komst að gaddavirs-
girðingunum. Bretar og Frakkar
gerðu færri áhlaup, en með meiri
árangri. Hvorir tveggja gerðu fjórar
árásir á óvinina og handtóku menn
og náðu vélbyssum.
Þýðingarúieira, en þó í smáum
stíl, var áhlaup það er óvinirnir
gerðu 23. janúar á herlínu Frakka
fyrir austan Nieuport. Náðu þeir
þar fótfestu i fremstu skotgröf Frakka,
en voru þegar hraktir þaðan aftur.
A vesturvígstöðvunum voru 40
flugvélar óvinanna skotnar niður og
af þeim féllu 11 stjórnlausar til jarð-
ar, annaðhvort ónýttar eða mjög
skemdar. Af þessum flugvélum
skutu Belgar niður þrjár. Sex loft-
árásir voru gerðar af brezkum flug-
mönnum á þýzkar þorgir i Metz-
héraðinu og Caurtrai-héraði, þar
sem er stór hergagnaverksmiðja. Þar
var varpað niður um 600 sprengi-
kúlum. Þjóðverjar halda þvi fram,
að á þessu ári sé aðstaða þeirra sér-
staklega góð, þar sem þeir enga sókn
þurfi að óttast frá Rússum, svo þeir
geti notað hergögn þau, flugvélar,
fallbyssur og skotfæri, sem annars
hefði orðið að senda til Austurvig-
stöðvanna, á aðalvigstöðvunum.
Þessi staðhæfing er að eins rétt að
nokkru leyti. Þjóðverjar þurftu
ekki að senda nema mjög Jitið af
þessum hlutum til Rússlands á sið-
astliðna|[ári, þeir* fluttu (hvað eftir
annað fallbyssur og flugvélar að
austan til Vesturvigstöðvanna, svó
þeir gátu eigi að eins notað sér alla
hergagnaframleiðslu ársins, heldur
reyndu þeir að auka hana sem mest
mátti verða með því að nota allar
keldur, sem eru langt frá því að
vera ótæmandi, og sem þeir þó ekki
mega þurausa, ef þeir vilja þykjast
vera öruggir.
Eftir orustuna hjá Somme árið
1916, voru flugsveitir Þjóðverja á
mikilli ringulreið og gerðu þeir þeg--
ar miklar breytingar á flugsveita-
fyrirkomulaginu, stækkuðu verk-
smiðjurnar og juku mjög framleiðsl-
una. Þeir gerðu sér mjög mikið
far um það árið 1917, að bæta loft-
hernað sinn; þeir gátu bætt sig dá-
lítið, en yfirráðin i loftinu hafa
bandamenn enn, og þegar flugsveitir
Bandaríkjamanna bætast við, verða
yfirburðirnir afskaplegir.
Þýzkar hersveitir halda áfram að
streyma frá Rússlandi og Ítalíu.
Fyrir nokkrum vikum voru alls
komnar 160 herdeildir til vesturvíg-
stöðvanna. Herskyldumenn frá ár-
inu 1919, sem sendir voru til Rúss-
lands í fyrra, munu bráðlega sýna
sig á vesturvigstöðvunum. Sýnilega
þykir þýzku herstjórninni nauðsyn
bera til þess, að yngri hermönuum
sé teflt fram nú þegar. Enn hafa
bandamenn fleiri menn á vesturvíg-
stöðvunum.
Austurrikskir og ungverskir her-
menn, sem herteknir hafa verið af
ítölum, segjast mjög nauðugir vilja
láta senda sig til vesturvígstöðvanna
til þess að berjast fyrir Þjóðverja.
Þeim þykir nógu leitt, að þurfa að
berjast á vígstöðvum ítala, en þeir
berjast þó fyrir takmarki, sem þeif
að meira eða minna leyti skilja, og
nálægt sínu eigin landi. Jafnvel á
þessum vigstöðvum er þeim mjög
ógeðfelt að halda áfram að berjast,
mannfall þeirra hefir verið mikið og
viðbúnaður þeirra nær óbærileg3
illur.
Mannfall óvinanna í hinni siguf'
sælu árás Frakka hjá Monte Totflh*
sýnir ljóslega, hve ákaft barist er.
A Saloniki-vígstöðvunum er a^
með tiltölulega kyrrum kjöruö1
Tveim árásum njósnarliðs óvinann3
hefir verið hrundið hjá SkumeSt a
Frökkum. Þessi hluti vígstöðv3
bandamanna er fyrir vestan Ochr'^3
vatn, í mjög fjöllóttu héraði.
urinn liggur fram með vatnin° a
vestanverðu, en að öðru leytr er°
engir vegir i því héraði. Búlgara^
hafa aðhafst eitthvað [í þessu héra