Morgunblaðið - 26.02.1918, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
Nokkur lítil hús
t ' i
laus til ibúðar 14. maí, vantar mig.
Gunnar Sigurósson
frá Sel.ilæk.
Hús Nathan & Olsens 2. hæð. Sjálfur við kl. 11 —12 og 4—6.
Rðskur unglingspiltur
sem er vel að sér í reikningi og kann að skrifa á ritvél, getur fengið at-
vinnu við verzlun nú þegar.
Umsóknir, ásamt meðmælum frá fyrri húsbændum, merktar »Röskur
piltur«, sendist afgreiðslu Morgunblaðsins.
nrlandi, þá mun ísinn eigi vera svo
Lngt undau landi, enn aö hann geti
ekki lokað öllum fjörðum á svo sem
einum degi, ef norðanstormur kæmi.
Það er mjög áríöandi að kjötið uáist,
og er það vonandi að það takist.
Skipti á kornvöruseðlum og brauð-
seðlum byrjar í dag. Þá verða afhentir
seðlar til ibúa í:
Aðalstræti, Amtmannsstíg, Ána-
naustum, Austurstræti; Bakkastíg,
Baldursgötu, Bankastræti, Barónsstíg,
Bergstaðastræti, Bjargastíg, Bókhlöðu-
stíg, Bráðræðisholti, Bröttugötu,
Brekkustig, Brunnstíg, Bræðraborgar-
stíg, Eskihlíð, Fisciierssundi, Frakka-
stíg, Framnesvegi, Fríkirkjuvegi,
Garðarsstræti, Grettisgötu, Grímsstaða-
holti, Grjótagötu, Grundatstig, Hafnar-
stræti, Holtsgötu.
Mnninn, skip Kveldúlfsfólagsins
er komið til Aberdeen, eftir hálfsmán-
aðarferð hóðan.
Ófriðarmyndir hefir gamla Bíó sýnt
undanfarin kvöld við mikla aðsókn.
Eru þær sumar teknar á vesturvíg-
stöðvunum og sýna meðal annars á-
hlaupið hjá Baupaume. Þá sér maður
brezka flotann á siglingu í Norður-
sjónum, flugæfingar o. fl. — Fram-
hald þessarar myndar verður sýnt næstu
kvöld. M. a. ægilegur kafli sem Býn-
ir >tankana< ensku sækja fram gegn
varnarvirkjum Þjóðverja. Mannfall
verður mikið. — Myndir þessar hafa
verið sýndar um alt England og víðar
og aðsókn að þeim sýningum verið
mikil, enda eru þær sórstaklega fróð-
legar.
John Glayde, kvikmynd sú, sem
talað var um hór í blaðinu í gær,
verður nú aftur sýnd í Nýja Bíó í
kvöld.
Fyrir 8 árum var sjónleikur þessi
sýndur hér í leikhúsinu og var nefnd-
ur »Ástir og miljónir«. Lóku þau
þar aðalhlutverkin Stefanía Guðmunds-
dóttir og Árni heit. Eiríksson, og þótti
fólki mikið til leiksins koma. Geta
menn nú borið saman meðferðina á
leiknum hjá íslenzku og ameríksku
leikendunum.
—----------------------
12 þúsund ára hvalur.
í fyrrasumar fanst beinagrind af
hval i Rekavík, skamt frá Larvik i
Noregi. Voru öll bein n hirt með
oiestu nákvæmni og eru nú komin
á »hvalasafnið i Sar.de-firði*.
Beinin, sem fundust, voru kjálk-
arnir, nokkuð af höfuðkúpunni og
Ookkrir hryggjarliðir og rif. Hafa
Qienn séð á því tð þetta hefir verið
sléttbakur (Grænlands-hvalur; Ba-
laena mysticétus). En sá hvalur er
Qú fyrir löngu horfinn frá Noregs-
ströndum og hefst nú að eins við
D°rður í íshafi, milli Grænlands og
■^oaeríku. Er þetta i fyrsta skifti að
bein af slikum hval hafa fundist í
^0regi, en áður hafa fundist bein
sléttbökum bæði í Sviþjóð og
^aomörk.
beinunum sem fundust vor«
kjálkarnii minst skemdir en þó
nokkuð. Ætla menn að þeir muni
hafa verið 6—6*/2 metra langir og
má af því marka að hvalurinn hafi
verið nokkuð stór.
Eigi verður sagt um það með
neinni vissu hvað f essi bein muni
vera gömul, en það þykjast fróðir
menn vita, að þau muni ekki yngri
en 12 þúsund ára.
Ríkisskuldir.
Hvernig fer um þær
að stríðinu loknu?
Um þetta efni flutti norskur mað-
ur, dr. Schönheyder, nýlega fyrir-
lestur í »Statsökonomisk forening*
i Kristiania.
Mintist hann fyrst á það að rikis-
skuldir í Evrópu hefðu aukist fskyggi
lega mikið siðan ófriðurinn hófst.
Rikisskuldir Breta væru nú 100 mil-
jörðum mein heldur en þær hefðu
verið og rikisskuldir Þjóðverja cg
Frakka hefðu aukist um nær 60
miljarða. Það er náttúrlega sæmi-
lega ilt, að alt þetta fé skuli tekið
frá framleiðslunni, en verra verður
þó hitt, að greiða rentur af þessum
óhemju skuldum, því að þær verða
áreiðanlega 1 °/0 hærri að striðinu
loknu heldur en áður. Það verður
eigi hægt að fullr.ægja útgjöldum
rikjanna með því að leggja á tekju-
skatt, þvi að hann yrði þá alt að
4O°/0. Engin þjóð flytur heldur svo
mikið inn af vörum, að tollar geti
hrokkið nokkuð. Að siðustu verður
engin önnur lausn á vandanum, en
fleygja öllum fjárkröfum frá sér og
gera ríkin gjaldþrota.
Auðveldasta aðferðin við gjaldþrot,
er sú, að útstryka helming skuld-
anna og jafnframt lækka rentuna.
En þetta er alt of hrottaleg aðferð
til þess að nokkur Evrópuþjóð möni
vilja það. En þá er sú leið opin
að rýra gildi peninga með því að
blanda gullið meira. En sá hængur
er á þessu, að hagurinn af því kem-
ur eigi nema að nokkru leyti í ríkis-
sjóð. Það má þó telja vist, að pen-
ingar verði aldrei jafn verðmætir og
þeir voru áður.
Auðvitað reyna.rlkin að sem mestu
leyti að vinni upp skuldir sínar með
sköttum og tollum, og þá fyrst og
fremst með þvi að leggja skatt á
renturnar af rikislánunum. Það er
eina ráðið til þess að margar kyn-
slóðir kikni ekki undir hinum miklu
rikisskuldum. Og svo má einnig
leggja skatt á hlutfé o. s. frv.
Brunar í Noregi,
Að undanförnu hefir kveðið mik-
ið að brunum í Noregi og ætla
menn að flestir þeirra muni vera af
mannavöldum, þótt eigi hafi það
sannast. í »Tidens Tegn« frá 12.
október eru taldir upp þeir brunar,
sem þar hafa orðið á árinu og eigí
hefir vitnast af hvaða eða hvers
völdum muni vera. Hinn 26. april
brann gull-listaverksmiðja i Dram-
men og var tjónið metið 125.000
kr. 3. mai bann r.ikkelhreinsunar-
verksmiðja i Kristianssand, og var
tjónið mjög mikið. 19. júní brann
púðurskáli i Horsens skipasmiðastöð.
20. júni brunnu hinar norsku mjólk-
ur-verksmiðjur i Holmestrand; eydd-
ust þar ýmsir munir, sem ekki var
hægt að fá aftur, og var tjónið met-
ið 150:000 kr. Hinn 7. júlí brann
ný skipasmíðastöð í Buöen, sem
»Stavanger stöberi og doks« áttu.
Þar ónýttust margar vélar, sem eigi
var htegt að fá aftur, og tjónið var
metið 30—40.000 kr. Hættulegur
bruni varð i Sörengen hinn 13. júlí.
Kom eldurinn upp i járnbrautar-
vagni, rétt hjá stórum matforðabúr-
um. Ef eigi hefði tekist að bjarga
þeim, mundi tjónið hafa numið
mörgum miljónum króna. Hinn
16. júlí varð hinn mikli bruni i
Þrándheimi, og olli margra miljóna
tjóni. Þar brann mikill matforði,

Feilf og gott saltkjöt
fæst á 45 aura r/j kg. i verzl.
Ingvars Pálssonar, Hverfisg. 49
Kartðflur
gaddaðar, sem ekki hafa þiðnað, verða
seldar í smásölu meðan birgðir endast
á 16 aura pundið.
Reynslan sýnir að frosnar kartöflnr
geymast óskemdar ef þær þiðna ekki
fyr en þær eru notaðar. Sími 259.
H.f. Jsbjörninn11 við SkothúsYeg.
sem stjórnin átti. 11. ágúst brann
timburverksmiðja í Orkadal til kaldra
kola. 20. ágúst brann í Moldöen
og eyddust i þeim bruna mikið af
niðursoðnum matvælum. í Værne-
klaustri kom upp eldurtvisvarsinnum,
25. ágúst og 1. október. 27. ágúst
brann timburverksmiðja í Tveitsund
óg var tjónið metið 80.000 króna.
5. september brann verksmiðja í
Nösted. 16. og 17. september brann
»Cellulose«-verksmiðja i Tofte, verk-
smiðja i Hunton og stálsteypuverk-
smiðja í Haugasundi. Seinna kom
upp eldur i kolabirgðum Norden-
fjeldske og Bergenske gufuskipafélaga
i Bodö, og lá við að þar brynnu
800 smál. af kolum. í október
brunnu 10.000 smáletir af kolum í
Skien, sem Union & Co áttu. Var
tjónið metið 2—3 miljónir króna.
Þá brunnu og 1200 smál. af kolum,
sem Nordmöre-gufuskipafélag átti i
Kristiansund. Og 10. október brann
Hellebæks-timburverksmiðja og til-
raun var gerð til þess að kveikja i
vopnasmiðjunni í Kongsvinger.
Steinskip
Það eru altaf að verða meiri og
meiri framfarir i steinskipasmíð og
er búist við þvi að steinskipin muni
jafnvel áður en langt um liður út-
rýma öðrum skipum, sem höfð eru
á fljótum, vötnum og fjörðum.
Til þessa hafa steinskipin eigi
verið útbúin með vél, og hafa þvi
önnur skip orðið að draga þau. En
nú er farið að setja í þau hreyfi-
vélar. Urðu Norðmenn fyrstir til
þess og þetta fyrsta vélskip úr steini
heitir »Namseusfjord«, ber 200 smá-
lestir, skríður 8 mílur á vöku og er
ætlað til timburflutninga með strönd-
um fram. Fullsmíðað kostaði það
eigi meira en 95 þús. krónur og
hefir það reynst ljómandi vel til
þessa.
Þá ern og Þjóðverjar faruir að
smiða vélskip úr steini. Hljóp það
fyrsta af stokkunum seint á árinu sem
leið og er það ætlað til vöruflntn-
ýiga á Elbe.