Morgunblaðið - 16.07.1918, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
ríkismanna í Tabriz og síðar fetuðu
Bretar í fótspor þeirra og fangelsuðu
þýzka konsiilinn i Bushir við Persa-
flóa. I nóvember 1915 sendu Rúss-
ar her manna til Teheran undir því
yfirskyni, að þeir ætluðu að koma i
veg fyrir æsingar þær, sem þýzkir
erindrekar væri að koma þar af stað.
Eftir það hafa rússneskir herir farið
um landið þvert og endilangt til
þess að geta komið fjaudmönnum
sínum Tyrkjum í opna skjöldu.
Þegar alt komst í uppnám í Rúss-
landi í fyrra, tóku áhrif og vegur
Rússa í Persíu að þverra, en aftur
á móti fóru áhrif Breta þar vaxandi.
Þýzkaland hefir að vísu í friðar-
samningnum við Rússa áskilið sér
greið verzlunarviðskifti við Norður-
Persíu, en þau eru oft og einatt
undanfari stjórnmálaafskifta. Og úr-
slit heimsstyrjaldarinnar munu að
sjálfsögðu ráða mestu um kjör
Persiu á komandi áratugum.
Þorl. H. Bjarnason.
Ferðin austur.
Það lá við sjálft að ferð sú, sem
forsætisráðherra þegar frá byrjun
hafði ráðgert að farin yrði austur
yfir fjall með dönsku sendimennina,
færist fyrir. Annirnar við nefndar-
störfin hafa verið svo miklar, og
starfið svo margbrotið, að samninga-
umleitanirnar hafa tekið meiri tíma
en búist var við. Ferðin gat þvi
ekki orðið eins löng og upprunalega
var ákveðið, nfl. til Geysis og Gull-
foss. En það er vert að taka það
fram þegar, að tilganginnm hefir
fullkomlega verið náð, sem sé að
skemta hinum dönsku gestum vor-
um og sýna þeim dálítið af nittúru-
fegurð landsins.
Því ofar sem kom í MosfelJs-
sveitina, því meir þyknaði loft. Sólin
var horfin og svartir skýjamekkir
hnykluðu sig saman í austri og fóln
fjallasýn að mestu. Það var veður-
breyting í loftinu, sem og auðsjáan-
lega i hugum nefndarmannanna, sem
varpað höfðu frá sér öJIutn áhyggj-
um hins ábyrgðarmikla starfs síns.
Eg þekki aðeins einn bæ á öllu
íslandi — og hefi eg þó víðast hvar
farið um landið — þar sem altaf
sýður á katlinum. Það er hjá Sig-
nrði á Kolviðarhóli. Enginn skilur
hvernig það má vera í öllu þessu
eldiviðarleysi, en það er nú svona
samt: það sýður altaf hjá Sigurði.
Og þegar bifreiðarnar allar, níu tals-
ins, komust loksins heilu og höldnu
yfir hinn grýtta og skammariega
veg um Svínahraunið og fyrir manni
blasti Hóllinn i allri sinni dýrð, þá
fanst engum hann geta farið fram
hjá án þess að heilsa upp á Sigurð.
Fimm mínútum eftir komuna þang-
að var kaffið framreitt ásamt kök-
um, sem hefðu þótt *fínar« í hvaða
kaffigildi sem er í Reykjavík. Dýrtíð
og vandræði ná ekki til Sigurðar á
Hólnum.
Frá Kömbum sást lítið. Mistur
huldi Austurfjöllin, en Vestmanna-
eyjar sáust aðeins ógreinilega. Var
litið staðnæmst þar, en haldið beint
að Ölvesárbrú.
Þar er að ske breyting á hlutun-
um, sem vert er að geta um. Þang-
að er nýlega fluttur Daníel Daníels-
son kaupmaður. Hann hefir sezt að
á Sigtúuum og það mun eigi hafa
veriðj tilviljun ein sem réði þvi, að
honum og hans ágæta fólki var falið
að sjá gestunum fyrir mat. í fæstum
orðum: það tókst svo prýðilega,
bæðijhvað mat og framreiðslu snert-
ir, að dönsku sendimennirnir höfðu
orð á því, hvernig slikt mætti vera
»i þessari tíð«. En Daníel hefir það
sameiginlegt með Sigurði á Hóln-
um, að hann kærir sig skollann um
»tíðina« og vinnur að því öllum
árum að gera Flóann vistlegan ferða-
mönnum. • '
Bifreiðarnar héldu að Sogsbrú.
Þar biðu hestar með reiðtýgjum og
þrátt fyrir hellirigningu var nú hald-
ið Grimsnesveginn upp með Sogi,
til þess að sýna sendimönnunum
hina miklu fossa, sem vakið hafa svo
mikið umtal í Danmörku í sam-
bandi við fyrirætlanir fossafélagsins
ísland.
Menn voru votir og slæptir
þegar komið var aftur yfir á Gríms-
nesveginn en matarlystina og góða
skapið hafði enginn mist. Magnús
Vigfússon var þar fyrir með smurt
brauð, heitt kaffi og bollur, og mega
það kallast kræsingar miklar á förn-
utn vegi í Grímsnesinu. Það sem
gestirnir ekki torguðu, át mýflugan,
svo allir fengu sitt, bæði menn og
skepnur.
Um nóttina gistu þeir I. C. Christ-
ensen og Magnús Jónsson á Úlf-
Ijótsvatni, á bújörð Magnúsar, þeir
Svenn Poulsen og Þorsteinn Þor-
steinsson náttuðu sig á Efribrú í
Grimsnesi, tveir voru hjá Simoni á
Selfossi, en allir hinir gestirnir á
Eyrarbakka, ráðherrarnir og dönsku
nefndarmennirnir hjá Nielsen faktor.
En kl. 1 næsta dag hittust allir á
Sigtúnum til morgunverðar.
Það var ungmennafélagsskemtun
við Olfusárbrú. Fjöldi fóJks úr
sveitunum þar i kring og allmargir
Reykvikingar. Átti þar fram að fara
ræðuhöld, glítna, veðhlaup, kapp-
reiðar og dans á eftir, en ekki vanst
timí til þess að bíða eftir því. Sam-
kvæmt áætlun var ákveðið að koma
til bæjarins eigi siðar en kl. 6 — og
sú áætlun var haldin.
Til ferðarinnar voru notaðar niu
bifreiðar. Hafði Steindór Einarsson
i Ráðagerði yfirumsjón með þeim,
og þess ber að geta, honum og öll-
um bifreiðastjórunum til hróss, að
allar bifreiðarnar voru i ágætu standi,
þær mættu allar stundvislega á fyrir-
skipuðum stöðum, en stundvisi hefir
eigi verið bezti kostur bifreiðastjór-
anna reykvíksku hingað til.
í gærkvöldi hafði forætisráðherra
inni boð fyrir dönsku sendimenn-
ina og þá veizlu sátu allir þeir, er
tekið höfðu þátt í ferðinni austur,
og nokkrir aðrir, þingforsetar o. fl.
Eftir borðhaldið kom söngfélagið
»17. júní« að húsi forsætisráðherr-
ans og skemti gestunum með söng.
Þótti dönsku sendimönnunum mikið
koma til þessarar hugulsemi og söng
þeirra félaga.
Síðusíu sírafreKnir.
Khöfn 14. júU.
Fjórir menn h?.h "ýkst sf »Asiu-
Koleru* i Stokkhólmi. Barst veikin
þangað fri Petrogiad.
Einn maður hefir dáið úr sóttinni.
Hindenburg.
Meðan stóð á sókn Þjóðverja hjá
Soissons, áttu þeir fund með sér á
vígstöðvunum keisarinn, ríkiserfing-
inn og Hindenburg. Var þá höfð
stór hersýning til virðÍDgar við keis-
arann og gekk þá Hindenburg fram
fyrir hersvejtirnar og ávarpaði þær
með ræðu, þar sem hann hvatti þær
i nafni föðurlands og þjóðar að berj-
ast til sigurs.
Hindenburg er nú kotninn á átt-
ræðisaldur, en »eigi er að sjá að elli
hann saki«, fremur en Hrólf sterka.
Mynd þessi, sem einmitt var tekin
af honum meðan hann talaði til her-
sveitanna hjá Soissons, ber þess ljós-
an vott að maðurinn er enn hinn
ernasti, hermannlegur á velli og sem
af stáli ger.
Ag’ætur raór
60—100 tonn af óvanalega góðum
mó, er til sölu seint í n. m. eð. .
snemma i september.
Upplýsingar gefur
Arni Sveinsson
Laugaveg 79
Oskjuhlíðarvinnan.
í tileíni af skýrslu þeirri er fjár-
hagsnefnd neðri deildar alþingis gaf
út 8. júíi s.l. viðvíkjandi dýrtíðar-
vinnunni i Öskjuhlíð síðastliðinn vet-
ur, finn eg ástæðu til að gefa eftir-
farandi skýringu, vegna þess að mál-
ið snertir mig að nokkru.
Eins og kunnugt er og skýrslan
ber með sér, yfirleit hr. verkfr. Jón
ísleifsson þær vinnuafurðir sem til
voru í aprílmán. s.l. og samkvæmt
því verðlagi, sem hann pá ákvað (að
sumu leyti eftir uppástungum frá tnér)
gaf eg fjármálaskrifstofustjóra stjórn-
arráðsins skýrslu (eftir beiðni) rétt
eftir vinnnlok, eða snemma í mai,
með þeiiri vissu að eg færi þar með
rétt mál, sem eg líka gerði.
Skýrslu fjárhagsnefndar hefi eg ekki
séð fyr en í dag, en rek mig þá
strax á, að þar kemur verðlag á vinnu-
afurðunum í tveimur mismunandi út-
gáfum, sú fyrri tileinkuð mér, en hin
síðari hr. Jóni Isleifssyni. Þetta kom
mér einkennilega fyrir sjónir, af því
að eg vissi ekki til, að fleiri útgáfur
hefðu skapast af verðlaginu en sú
eina sem fram fór í apríl, og mér
var kunnugt um, því hefði okkur þá
greint á um verðtaxtann mundi eg
vitanlega tafarlaust hafa játað hans
uppástungur rétthærri og sjálfsagðari.
Eg póttist því sjá, að eini maður-
inn, sem gæti skýrt þessa ósam-
kvæmni væri Jón ísleifsson, og var
eg svo heppinn að ná tali af honum
stundu síðar en eg las skýrsluna.
Sagði hann roér að ástæðan til
þessa ruglings væri sú, að hann eftir
nánari yfirvegun og upplýsingar frá
steinsmiðum í Hafnarfirði, hefði kom-
ist á þá skoðun, að hinn fyrri verð-
lagsmælikvarði mundi vera fullhár á
sumum tegundum, sem um var að
ræða, og breytti hann þvi verðinu
þannig, að það lækkaði á þremur lið-
um skýrslunnar, en hækkaði á tveim-
ur, eins og hún ber með sér, og
niðurstaðan varð þvi sú, að verðlags-
áætlunin í heild sinni lækkar að mun.
Þessa skýringu á fyrnefndu ósam-
ræmi skýrslunnar áleit eg nauðsyn-
legt að gefa, til að útiloka misskiln-
ing í þessu efni, og geri eg það hér
með, að gefnu leyfi hr. Jóns ísleifs*
sonar. Sömuleiðis hefir hann lofað
að skýra þetta atriði fyrir formanni
fjárhagsnefndar eða einhverjum úr
nefndinni.
13. júlí 1918.
Jónbjörn Gislason
#1»