Morgunblaðið - 22.11.1919, Page 4

4
SíOit.H l A í> ! B
Svenn Poulsen ritstjóri „Ber-
lingske Tidende“ hefir í haust
verið á ferðalagi suður í ítalíu.
Og meðan hann var í Bómaborg
tókst honum að ná tali af páfanum
sjálfum. Segir hann svo frá því:
—Við erum í biðstofunni í páfa-
höliinni. Er það fagur og tilkomu-
mikill salur. Skiftást þar á tveir
litir, gullslitur og snjóhv’ítt. Allir
veggir eru þaktir gömlum litsterk-
um glitofnum dúkum og myjidirnar
í þeim eru allar úr æfisögu frels-
arans. Tveir liðsforingjar úr líf-
verði páfans halda vörð í salnum.
Eru einkennjsbúningar þeirra mjög
úr sér gengnir. Við dymar stend-
ur hermaður og hvílir byssu sína
á hinu gljáa mosaik-gólfi.
Herbergisþjónn páfans kemur til
vor, hneigir sig djúpt og biður oss
að koma með sér. Förum vér síðan
í gegn um mörg smá herbergi.
Gólfin í þeim eru gljáfægð, vegg-
irnir eru fóðraðir með rauðu slki
og fyrir gluggunum eru græn silki-
. tjöld. f hornherbergi einu stendur
Monsignore Sanz di Sampére, hár
maður og íturvaxinn, í svörtum
prestaskrúða með silkibelti um
miðju. Við töluin dálítið saman í
bróðemi. Monsignore er ungur
snaður af ítölskum furstaættum.
Hann var áður hermálaráðunautur
i ítölsku sendiherrasveitinni í París.
En svo kaus hann fremur að helga
páfanum starf sitt. Og hjá páfan-
um hefir hann virðingarstöðu.
Hann hefir ferðast víða og spyr
meðal annars um Danmörk. Seg-
ist hafa heyrt mikið látið af fegurð
hennar.
Góðlátlegur ábóti kemur í næstu
dyr og biður- oss koma með sér.
Förum vér nú enn í gegn um mörg
herbergi og að lokum kornum vér
inn í stóran og skrautlegan sal
Það er móttökuherbergi páfans og
er í miðri höllinni.
Úr háum giuggum fellur skær
birta yfir gljáfægt gólfið, ljós vegg
fóður úr silki, málverk og gull-
skrautið í lofti og á veggjum. Þar
sem birtan er skærust stendur
hvítklæddur maður með digra gull-
festi um hálsinn og hangir hún nið-
ur á bringu. Það er páfinn.
Hann ávarpar oss á frönsku og
biður oss koma með sér yfir í enda
salarins. Á þykkum persneskuir
gólfdúk standa gullnir stólar. Páf
inn býður oss sæti og sezt sjálfui
; næsta stól. Hann byrjar samtalif
með vingjarnlegri spumingu un
hvernig oss líði í Rómaborg efti
hina löngu leið að norðan.
Benedikt páfi 15. er enn ung
legur og em. Síður prestaskrúð
inn fellur snjóhvítur og í stórun
íellingum að honum Hann er lítil
vexti, en svarar sér vel. Hreyf-
ingarnar eru kvikar og léttai
Hárið er enn hrafnsvart. Andliti.
er brúnt eins og á suðurbyggjun
og gáfulegt. Augun dökk og gáfi
leg og tindra í gegn um gullbúi
igleraugu. Niður á brjóstiið lafii
digur gullfesti og á einum fingrin
um glitrar digur baugur og í hon
um óvenju stór smaragð.
Páfinn talar hægt og greinileg.;
Roddin er hljómfögur og þýc.
Framkoma hans öll ber vott ún
göfgi, gáfur og mannúð.
Páfinn talar um líknarstarfsen:
kirkjunnar í stríðinu. Hann segir
að kristnir menn geti aldrei skilið
of vel þá ‘köllun sína að hjálpa og
líkna ógæfubörnum ófriðarins, ör
kumla mönnum, ekkjum og munao-
arleysingjum. Með því einu móti.
auðsýna hjálpfýsi, mannúð og fórn -
fýsi, geta menn búist við því að ráða
bót á hinu skelfilega böli ófriðar-
ins. Menn hefði gleymt grunu
vallaratriðum hinnar kristnu kenn-
ingara, en að eins með því að
fylgja þeim geta þjóðir, jafnt sem
einstaklingar vænst þess að finna
frið og hamingju.
Páfinn spyr um ástandið á Norð-
urlöndum. Hann segir að hin iðna,
rólega og duglega bændastótt Norð
urlanda hafi stutt að því að gæta
friðarins. Hann þekkir talsvert
þvernig ástatt er á Noröurlöndum,
í Danmörku, Noregi og Svíþjóð og
lalar af miklum áhuga uin Jsland
og ástandið þar.
Af öllu má marka það, að Bene-
dikt páfi 15. er mjög víðlesinn og
óvenju glöggskygn. Og hann’dæm-
er bæði um menn og málefni með
kristilegu og gætnu hugarfari og
alveg hlutdrægnislaust.
Austurrísku börnin
Sjð manna nefnd sk puð
Undirtektir liafa verið óvenju
?óðar undir málaleitan Jóns Magn-
ússonar forsœtisráðherra, sem sím-
leiðis beiddist þess að fólk tæki að
íér alt að 100 austurrísk börn, sem
væru aðframkomin í heimalandinu
og þyrftu betri aðhlynningar en
unt væri að láta þeim í té í Austur-
t'íki. Morgunblaðið fékk margar
'fyrirspurnir um fyrirkomulag alt,
en því iniður urðum vér að vísa
þeim frá oss til stjórnarráðsins,
sem enn þá hefir á hendi allar fram-
kvæmdir í þessu máli.
Stjórnarráðið hefir nú skipað
manna nefnd til þess að ráðstafa
börnunum, því það má ganga að
því alveg vísu, að íslendingar taki
ð sér að minsta kosti -100 börn.
Nefndina skipa 4 karlmenn og 3
kvenmenn, en það eru þau Kristján
•Jónsson háyfirdómari (formaður)
L. Kaaber bankastjóri, Tlior Jensen
stórkaupm., Ilalldór Ilansen læknir
K. Zimsen borgarstjóri, Sighvatur
Hjarntison bankastjóri, frú Kristín
Jr.eobsen og ungfrúrnar Inga Lára
Lárusdóttir og Ingibjörg H. Bjarnason.
Enn fremur hefir stjórnarráðið
símað bæjarfógetum öllum og skor-
að á þá að skipa nefndir í kaup-
ttöðunum til þess að ráðstafa ein-
líverjiun hluta barnanna þar. Verða
þriggja inanna nefndir skipaðar út
um land og er vonandi að fólk þar
bregðist eigi síður vel við beiðn-
iuni, en Iteykvíkingar.
Ilér er að ræða um líknarstarf-
semi í stærri stíl en dæmi eru til hér
á landi. Allar hlutlausar þjóðir, þær
som komust lijá ógnum og slcelfing-
um styrjaldarinnar miklu, hafa á-
litið það heilaga skyldu síua að
hjálpa þeim sem verst hafa orðiðúti
í ófriðnum. Ástandið í suinurn ó-
friðarlöndunum er svo ilt nú sem
stendur, að aðrar eins hönnungar
l.afa aldrei fyr komið fyrir í heimin-
um. Og einna vers hefir Austurríki
°rði úti. Hér skal ekkert út í þá
salma farið, hvort sú þjóð fremur
oðrum beri ábyrgð á þeiin skelfing-
um, sem orðið hafa í Norðiirálfunni
árin 1914—1919. En það geta allir
verið sainmála um að blessuð börn-
in, sem hér er um að ræða, þau bera
enga ábyrgð á því sem orðið liefir.
Þau eru alsaklaus og verða að líða
fj'rir gjörðir annara.
Ilver er sá sem ekki vill gera alt
sem í hans valdi stendur til þess að
blynna að og hjálpa þessum aum-
i.igja saklausu börnum 1 íslendingar
liafa með réttu orð á sér fyrir frá-
munalega hjálpfýsi og greiðvikni
við fátæklinga. Vér eigum því láni
að fagna að meðal vor eru tiltölu-
lcga fáir fátæklingar í þeirri merk-
ingu, sem það orð er notað í út-
lendu stórborgunum. Hér á landi
eru fáir eða engir sem svelta og fáir
eru svo klæðlitlir að þeim stafi
hætta af. Hér eiga nær allir nóg að
bíta og brenna enda á það líka svo
að vera að öllum fátæklingum sé
séð fyrir því nauðsynlegasta til við-
urværis.
Sfmaskráin
1920.
Þeir sem kynnu að óska breytinga eða leiðréttinga í símaskrinni,
,eri svo vel að gera undirritnðum viðvart fyrir 26. þ. m.
Símastjórinn í Reykjavík
Sfsli J. Úlsfson. Sfmi 416.
U ppboðið
Good-Templarahúsinu
fívlóur qframi áag.
t ikst nú vissunni. Og fyrirlesar-
inn hnýtti þeini athugasemdum við
frá sér sjálfum, er gaf erind-
inu, sem heild, enn meira og fyllra
gddi.
J. B.
Ffá bæjarstj.fundi
f f.rrul g
Byggingarmál. Gaf borgarstjóri
1 því máli þær upplýsingar, eins
og sjá mátti í blaðinu í gær, að
liu alm. brunabótafélög kaupstað-
amia befðu rýmkað svo ákvæði síu
um byggingarskilyrði húsa, að nú
mætti byggja járnvarin timburhús
í opinni byggingu og sömuleiðis
byggja eina hæ.ð ofan á timburhús
Er þetta vitanlcga gert til þess,
að gera mönnum hfegara fyrir með
búsabyggingar og létta á allan hátt
rndir með mönnum að auka hús-
rými í bænum. Telur bæjarstjórn
j»að nú eitt sitt mesta og þarfasta
blutverk að hrynda húsnæðisböl
iuu af bæimm hið allra fyrsta að
mögulegt er.
Hvítkál,
Rauðkal,
Purrur
hjá
E. J. Gurry
Hótel Skjaldbreið nr. 4
viH kat,pt kinda og lambagarnir. — PenÍDgaborgun út I hönd,
eitir að varan hefir verið skoðuð. Staerri og minni birgðir keyp;:ar 1
einu, sé varan hæfileg fyrir ameríkskan markað.
Okkar vel þektu tegundir af
kartöflum
seljast á kr. 14,50 pokinn.
(JcRx tJCansans CnRe
Teofani Gfgarettnr fást aðelns I Litlu Búðinni Simi 529.
að þeir finui til með þeim sem bágt
eiga.
Góðir leseudur! Iiaiinsakið hjarta
ykkar, lokið augunuin eitt augna
blik og hverfið til Austurríkis.
Ilugsið til sveltandi, köldu barn-
anna og vitið svo hvort þér ekki
finnið köllun bjá yður til þess að
taka þátt í þessu bráðnauðsynlega
líknarstarfi.
DA6BO
:§
En hvernig er ástatt með Austur-
íkismenn? Þar á meginþorri fólks-
ins ekki nokkurn matarbita og sára-
lítið tii fatnaðar. Eldsneytisvand-
ræði, inatvælaskortur og hræðilegt
beilsufar. Aumingja litlu böriiin,
horuð, sveltandi og köld, foreldrarn-
ir geta ekkert aðhafst og verða að
rorfa á börnin sín — deyjandi úr
kunyri. —
Er bér ekki eimnitt tækifæri fyrir
íslendinga að sýna nú liina forn-
frægu lund og sýna það í verkinu
Veðrið í gær.
Iteykjavík: ANA. st. kaldi, hiti -»-3,0.
ísafjörður: NV. gola, hiti -^3,2.
Akureyri: Logn, hiti -»-12.0.
Seyðisfjörður: V. kul, hiti -»-8,1.
Grímsstaðir: Logn, hiti —11,0.
Vestmannaeyjar: A. st. gola, hiti 1,0.
Lórshöfii: N. st. kaldi, hiti 1,0.
„Gullfoss“ fer frá Khöfn í dag. En
„Villemoes“ að líkindum þ. 28. þ. m.
Messur í dómkirkjunni á morgun:
Ki. 11 síra Bjarni Jónsson; kl. 5 síra
Jóh. Þorkelsson.
Messað á morgun í Fríkirkjunni
Eeykjavík kl. 2 (síra Ól. Ólafsson), og
kl. 5 síðd. (próf. Har. Níelsson).
.Prestur feitsr sannana*.
Aðgöngumiðar að dansskemtun heim-
boðsnefndarinnar í Iðnó í kveld verða
afhentir til kl. 4 í dag í veyzlun Sigur-
jóns Péturssonar.
Hluffaveftu
Sjúkrasjóðs Hafnarfjarðar
og Garðahrepps
er frestað
T sunnudags 23. nóvember, kl. 4,
v.egna óveðurs.
Svo nefndi Einar II. Kvaran er-
indi það, er hann flutti á fuudi S. R.
F. í. í fyrrakvöld. Var erindið að
mestu lýsmg á bók einni, sem kom
út í Englandi á þessu ári, eftir
enskan prest. Ilefir þessi bók vakið
afarmikla athygli, og rótað svo
greinilega til meðal lileypidóma og
þröngsýnis mannanna, að þeir
r. iunu ekki áður liafa fengið öflugri
ádrepu úr hópi spíritista.
Þessi bók enska prestsins er að
því ieyti svipuð bókinni „ltay-
mond“ eftir vísindamanninn fra>ga
Sir Oliver Lodge, að hún er lýsing
sambandi hans við son sinn, er
lézt í styrjöldinni miklu. Og þó sú
bók þætti afbragð fyrir allra hluta
sakii, þá hefir þessi þótt skara fram
úr að ýmsu leyti.
En það sem gefúr Jienni einna
mest gildi, ér það, að presturinn er
s. ialfur miðill. Flann þarf því ekki
að sækja vitneskju sína og sannan-
ir í liendur annara. Ef um blekk-
ingai miðlanna væri að^ræða, sem
ýmsir vilja alt af lialda fram, þá
er henni ekki til að dreifa í þessu
sambandi. Presturinn er sjálfur lyk-
i’linn að sambandinu milli heim-
anna. Og sennilega mun enginn
væna hann um blekkingu í þessum
efnum. Því honum mun hafa verið
meiri og lieilagri alvara að fá vissu,
en svo, að hann leiki sér að lygiim
um son sinn framliðinn.
Fasteignamál. Fasteignanefnd
lagði til að bæjarsjóður notaði for-
kaupsrétt að hálfu Félagstúni
sem boðið var 1916 fyrir 20.000
krónur. Hafði því tilboði ekki ver-
ið svarað. Taldi borgarstjóri rétt
fj rir bæinn að nota þenna forkaups
rétt og kaupa helming Félagstúns-
ins. Því ekki væri þarna um neina
verðhækkun að ræða.. En bænum
gæti aftur á móti orðið margvís
legur gróði að því að eiga blettinn.
\'ar það samþykt til annarar um-
ræðu. Þá hafði óg fasteignanefnd
lagt til, vegna þess að fyrirsjáan-
legt væri, að innan skams mundi
1-oma til bæjarstjórnar beiðnir um
eð breyta ýmsum erfðafestulönd
um innanbæjar í byggingarlóðir,
ogumgötur að húsum þeim, sem þar
verða reist, að framvegis verði
beiðendum gert að skyldu, að taka
þátt í kostnaðinum við gatnagerð
ina, þar sem bæjarsjóði yrði að öðr-
um kosti um megn að standastraum
af henni. Lagði nefndin til, að
ákveðið væri 2 kr. gjald af liverj-
L'iri fermetra lóðar, s-em breytt er í
byggingarlóð, til vegagerðar að
húsum þeim, sem bygð verða á lóð
ir.ni. En bæjarstjórn á þá aftur á
móti að láta Ieggja vegiim og hol
ræsi, og skalþá ekkert holræsagjald
greiða af lóðinni. Taldi borgarstjóri
þetta gjald nauðsyniegt til þess að
ofþyngja ekki bæjarsjóði með
vegagerð, holræsagerð og fleira, er
kostaði hann geisifé. Mundi mörg-
nm ef til vlll finnast þetta hátt
gjald, 2 kr. af hverjum fermetra
lóðarinnar. En það mundi sannara,
að þar væri jafnvel ekki uógu langt
farið-
H. P. Duus.
Knginn,
sem leírreynt, no ar anoað
irnmeðal en Fersó].
Nýja Ap tekið.
Ung stúlka,
vön a’greiðslu, óskar eftir atvinnu
/ið heildsðlulager eða búðarstörf _
nibQÖ merbt »Atvinna« sendist
fgreiðslu Morgunbl. íyrir 25. þ. m.
K Guömundsson,
srm er nýkoninn fá Ameríku,
óskast til viðtals það fljótasta á
Vesturgötu 17.
Aita Sigurðardóttir.
Bollapör,
falleg og ódýr,
margar tegundir, íást í
Verzlun Ólafs Ámundasonar.
Simi 149. Lmgaveg 24.
Blauí-sápa
fææst i
Verzlun Ólafs Áinundasonar.
Slmi 149 Ltugaveg 24.
HREINAR LJEREFTSTUSKUR
kaupir hæsta verði
ísafoldarprentsmiðja.
Gunnar Egilson
Hafnarntræti 15.
Sjó-
Striðs-
Brnna-
Llf-
Slysa-
Talsmi 608.
rátryggingar.
Símnefni; Shipbroker.
Kvaran tókst, eins og fyr, að
fylla erindið lífi og lit frá sér
sjalfum. Einkum tókst honum upp.
er hann fór að lýsa þeim áhrifum,
er þessi nýja opinberun lmfði á
prestinn — og liefir á alla. Prest-
inum fanst þessi nýja vissa „varpa
ljósmagni yfir heiminn“. Það sem
trúnni liafði ekki tekist áður, þáð
Þá hafði fasteignanefnd lagt
íram frumvarp til samþyktar á
leigu 'h lóðum bæjarsjóðs til íbúð-
arhúsabygginga. Gaf borgarstjóri
þær upplýsingar, að jafnframthefði
nefndin leitað umsagnar bankanna
um lántöku viðvíkjandi þeim hús-
um, sem bygð yrðu á Jiessum leigu-
lóðum bæjarins. Jón Þorláksson
taldi lánsskilyrði bankanna þannig,
að tvísýnt væri, að J>að væri mikill
búhnykkur fyrir bæinn að leigja
þessar lóðir. Og með því væri þeim,
sem ætluðu að byggja, gert erfið
ara fyrir, því lánsskilyrðin væru
verri á J>essum lóðum. Kvað borg
arstjóri það ékki á neinn hátt
iriæla á móti því að bygt yrði ]x»
þetta væru leigulóðir. Tók Þorv.
Þervarðarson í sama strenginn.
Sveiim Björnsson vildi fresta sam
þykt á þessu til næsta fundar. Og
í'eyna hvort ekki mætti fá bctriskil
yrði lijá bönkunum. Því ekki mætti
á neinn hátt fæla menn frá að
byggja. VarsamJiykt að fresta sam
þykt til næsta fundar.
um
Erindi HjáJpræðishersins
gamalmennahæli. Stóð svo á }>ví.
að Hjálpræðisherirm hafði sentbæj-
a rjitjórn erindi uju að fá leyfi til að
S T Ú L K A
sem kann að sauma, óskast nú þeg-
ar. Ilátt kaup. — Enn fremur
vantar dreng í sendiferðir hálfan
Uaginn.
11 y d e l sb 0 r g,
Laugavegi 6.
lygg.ja gamahneiinahæli, og farið
þess á leit, að bærinn legði fram
oinhvern fjárstyrk til byggingar
og reksturs. Sagði borgarstjóri því
viðvíkjandi, að þetta málhefði lengi
v®rið ® dagskrá Iijá fátækranefnd,
Jró ékkert hefði komist í hámæli um
|iað mál. Kvað liann verastofnaða
undirnefnd innan fátækranefndar-
innar til þe.ss að ryðja Jiessu máli
braut og leita nauðsynlegra upplýs
inga um framkvæmd þess. Benti
hann á, að réttast mundi að vísa
Jiessu eriudi tilþeirrarnefndar. Var
|>að samþykt.
Fleiri mál voru á dagskrá, t. d.
'ullnaðarsamjiykt um laun starfs-
manna bæjarins, um kaup á Suður-
KIöpp o. fl.
(—4-