Morgunblaðið - 15.08.1924, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIB

[v 'ifix' V|v »'i» V^ >íy'Vjy >,iv |
&
Augl. dagbólc
— Tilkynningar. =====
Drýgri ©ngin dagbók er,
Draupnie smiða hringa,
en dagbókanna dagbók hjer:
Dagbók auglýeinga.
------ Viískifti. ------------
Dívanar, borðstofuborð og stólar,
ódýrast og best í Húsgagnaverslun
Heykjavíkur.
Morgan Brothers vfni
Portvín (donble diamond).
Sherry.
Madeira, <
eru viínrkend bert.
Ný fataefnl í miklu úrvali. Tilbúin
föt nýsaumuð frá kr. 96,00. Föt af-
greidd mjög fljótt. Andrjea Andrjee-
*on, Laugaveg 3, sími 169.
Hreinar ljereftstuskur kaupir ísa-
foldarprentsmiðja hassta verði.
Úrval af nýjum höttum í Hafnar-
jitræti 18, Karlmannahattaverkstæðið.
(Einnig gamlir hattar gerðir sem nýir.
Ný og reitt lundakofa frá Knarar-
gnesi fæst í dag í Zimsens-porti.
------ Leiga. ------------------
Sölubúð góð og ódýr til leigu nú
þegar. Upplýsingar í Rakarastofunni
í Eimskipafjelagshúsinu.
ZSSEESBBSSBEPKBBBBUWnnBBBEm
áreiðanlega dauðadómur yfir hon-
um og hans einveldi. pað væri hin
mesta flónska að kalla herinn
heim nú, þegar hann hefði búið
vel um sig þar syðra, og væri við-
húinn að taka á móti uppreistar-
mönnum, jafnskjótt og þeir ljetu
bæra á sjer.
Enn meiri flóns'ka væri þetta,
rf ekki væri sjeð fyrir því áður,
;:ð bæla niður vald Ahd el Krim
og afvopna her hans.
Óánægjan heima á Spáni er
mjög mikil, einkum innan hersins.
Skemlisamkoma
. í ■ a
verður halöin við Tryggvaskála sunnuðaginn 17. ágúst og
byrjar kl. 2 e. h.
Til skemtunar:
Ræðuhöld
Söngur (Karlakór K. F. U. M.)
Tómbóla
D ANS.
| Vilja margir að óeirðirnar í Mar-
I okkó verði nú fyrir alvöru bældar
! niður. Og þar sem Primo de
Rivera hefir allan sinn styrk frá
hernum, er það skiljanlegt, sem
símskeytið í dag hermir, að hann
sje nú valtur í sessi. pað má hú-
ast við því, að dagar hans sem
einvaldsherra, sjeu nú taldir. En
hvað á eftir kemur, verður ekkert
sagt um. Máske kemur annar ein-
valdsherra. pó er það ósennilegt.
Sennilegast verður það gamla
þingræðið, sem þeir grípa aftur,
því þrátt fyrir gallana á því, þá
er það nú einu sinni svo, að menn
hafa ekki annað betra.
------o-------
fluölegö á Spitsbergen.
Sífelt er unnið rösklega að því,
að notfæra sjer gæði þessa lands.
Þeir, sem fyrstir manna tóku sig
til, til þess að gera tilraun til þess
að vixma kol úr jörð þar, voru
nokíkrir skútuskipstjórar í Norður-
Noregi. Um aldamótin voru stofn-
uð fjögur kolanámufjelÖg í þeim
tilgangi, að undirlægi þeirra.
Eitt þessara fjelaga, Trond-
hjem-Spitsbergen Kul-Kompagni,
sendi leiðangur til Spitsbergen
aldamótarárið, en lítið varð úr
framkvæmdum, vegna fjárskorts.
En þá kom auðugur amerískur
námueigandi fram á sjónarsviðið,
sem hafði talsverðar vonir r-
að það gæti borgað sig, að vinna
kol úr jörð á Spitsbergen. Ferð-
aðist hann til Spitsbergen 1901
og sá þá kol, sem prándheimsfje-
lagið hafði látið vinna úr jörð
skamt frá Advent Bay. Vaknaði
þá áhugi hans verulega og fór
hann aftur til Spitsbergen 1903.
Keypti hann loks námurnar af
Prándheimsfjelaginu. Eignuðust
þeir fleiri námur þar og eignuðust
þar mikil lönd og námur. Vestan
við Advent Bay var loftslag og
öninur skilyrði hvað best og þar
var námugröfturinn hafinn. par
var valið bæjarstæði og nefnt
Longyear City og er nú myndar-
legt þorp.
Gekk nú alt sæmilega þangað til
ófriðurinn skall á. Var þá ýmsum
erfiðleikum bundið að halda á-
fram rekstrinum og seldi ame-
ríska fjelagið lönd sín og námur
til „Det Norske Spitsbergensyndi-
kat.“ Var fjelag það styrkt af
bönkum í Noregi og jafn vel
stjóminni. Var þetta vorið 1916.
Einnig keyptu þeir eignir tveggja
norskra smáfjelaga á Spitsbergen.
Fjelagi þessu var síðan breytt í
hlutafjelag (Store Norske Spits-
bergen Kulkompagni) og á það
geysi mikil lönd og auðugar uám-
ur á Spitsbergen nú.
Árið 1923 voru flutt frá Spits-
bergen 330,000 tonn ‘kola og verð
áætlað 13 miljónir króna. Á sama
ári var afli norska fiskimamna og
veiðimanna við Spitsbergin metinn
á 2—3 miljónir króna.
(Eftir ,,Nationen“)
------o-----
Gengid.
Rvík í gær.
Pund sterling ............ 31.50
Danskar krónur ............ 111.70
Norskar krónur ............. 96.90
Sænskar krónur ............ 185.15
Dollar ...................... 6.96
Franskir frankar ........... 38.70
Khöfn í gær.
Pund sterling .............. 27.90
Dollar ..................... 6.17
Frakkneskir fr.............. 34.60
Belgiskir fr................ 31.90
Svissneskir fr. .......... 116.25
Líra ....................... 27.85
Peseti ................... 83.15
Gyllini .................... 41.10
Sænskar kr................. 163.90
Norskar kr.................. 85.80
Cheekoslov. kr.............. 18.30
i-----—o---------
Dagbók.
VeSrið i gœr. Hiti á Norðurlandi
8—14 stig, á Suðurlandi 10—12 stig.
Suðlæg átt á Suðurlandi. Norðlæg
átt á Norðurlandi. Austlæg annarstað-
ar. Rigning um alt land einkum á
Suður- og Austurlandi.
Asgrímur Jónsson málari kom til
bæjarins með Esjunni seinast. Hefir
hann verið að mála austur í Hjeraði.
Dansk,i sendiherrann hr. Fontenay,
fór með dönsku lögjafnaðamefndar-
mönnunum, Kragh og Nielsen, til Siglu
fjarSar á Botníu.
Trúlofun. Trúlofun sína hafa opin-
beraS frk. Elín Jónsdóttir símamær og
Páll B. Melsted yerslunarmaður.
Stúdent&skiftanefnd. Stúdentaskifta-
nefnd StúdentaráSsins hefir beðið
Morgunblaðið um að tilkynna þetta:
Danmerkurdeild dansk-íslenska fjelags-
ins býður 1—2 ísl. stúdentum, sem
næstkomandi vetur stunda nám í Kaup-
mannahöfn, herbergi með húsgögnum,
Ijósi og hita og fæði fyrir 75 kr.
(danskar) á miánuðf. Skriflegar um-
sóknir sendist sem fvrst til Stúdenta-
skiftanefndar Stúdentaráðsins, Mensa
Academica.
Esja fer í hraðferð í dag kl. 5 e. h.,
suður og austur um land.
E.s. Frances fór í gær til Spits-
bergen og tekur þar kolafarm til
Noregs.
Richmond, aðmírálsskipið, fór um
hádegi í gær.
Annar tund/urspUlirinn fór kl. 4—5
í gær og var búist við aS hinn mundi
fara seint í gærkvöldi.
Dómkirkjuna er nú verið að mála.
Belgcmm kvað eiga að fara á ís-
fiskveiðar hráðlega.
Sucfurland fór til Borgarness í gær
til þess að sækja norðau- og vestan-
póst. Mnrgt ferSamanna var með l»átn-
um, þar á meðal Ólafur Johnson kon-
súll.
Guðsþekisstúkurnar fara skemtiför
næstkomandi sunnudag, 17. ágúst, upp-
að Tröllafossi ef veður leyfir. Far-
miðar seldir á „Bifreiðastöð Reykja-
víkur“ til kl. 1 e. h. á laugardag. pess
er vænst að fjelagsmenn fjölmenni.
Skemtwn verSur haldin að Tryggva-
skála fi sunnudaginn kemur. Vcrður
þar ýjnislegt til skemtunar; sjá aug-
lýsingu í blaðinu í dag.
Kolaverslun Breta minkar
Kolaverslun Breta hefir verið nokk-
uð dauf í seiuni tíð, svo að hætt hefir
verið að vinna í sumum námum, tií
dæmis Durhamnámunum. Einnig hefir
verið mikið minni eftirspurn eftir
kolum nú, bæði í Suður-Wales og
Kient og sama hefir orðið vart í öðr-
um námum á Englandi og Skotlandi.
pað munaði 8,8 miljón tonnum, hvað
minna var flutt út af kolum fyrra
missiri þessa árs í ár og á sama
tíma síðastliðið ár. Einnig munaði það-
á sama tíma 420,000 tonnum, hvað
minna var tekið af bunkakolum handa
skipum, svo samtals nemur minkunin
9,2 milj. tonns.
Englendingum þykir þetta ástand
slæmt, því afkoma Englands fer mjög
eftir kolaversluninni. Einkum er-
ástandið ískyggilegt í Suður-Wales.
Hefnd jarlsfrúarinnar.
Eftir Georgie Sheldon.
hún hefði búist við, að hann mnndi
reiða hönd sína til höggs. „pú veist,“
sagði hún, „að jeg að eins gleðst þín
vegna.“ „Gleðst mín vegna, og má jeg
spyrja, að hvaða gagni mnn það koma
mjer,“ sagði hann hörkulega.
„Jeg hjelt, Dudly, að þjer mundi þykja
vænt um, ef jeg tæki þátt í gleði þinni,“
svaraði hún hlýlega. Var auðsjeð á öllu,
að þó hún vildi draga úr reiði hans, þá
bar hún virðingu fyrir sjálfri sjer og
vildi ei láta hlut sinn að ósekju.
Hún var fegurri en frá verði sagt, eins
og nýútsprungin rós. Hún var vel vaxin
Öll, axlir hennar voru vel lagaðar, hend-
urnar smáar, hárið jarpt og fagurt,
munnurinn fríður ,augun blá og djúp,
og mun aldrei fegurri kona hafa skartað
í sölum Leamingtonhallar. Maður hennar
hló hörkulega að orðum hennar.
„Já, taka þátt í gleði minnj — og
heiðri. pví hefðirðu átt að bæta við. Nú
er nóg um heiður, lafði góð, og þjer er
vetkomið að njóta hans. En jeg vil, að
þú vitir, að það er sárfátt, sem er mjer
gleðiefni sem stendur og jeg býst við því,
að í framtíðinni mun fátt verða til þess
að auka gleði mína.“
Kona hans leit til jarðar og stundi
þungan.
„Jeg veit við hvað þú átt, Dudly,“
sagði hún, og var hreimur sorgar í rödd
hennar.“ ,,pað er guðs vilji, að við fáum
eigi notið’ þeirrar gleði, sem hest er allra,
gleðinnar yfir eigin börnum. Hugur þinn
er beislkur þess vegna, eigi síður en minn.
En guð einn veit hvað jeg þrái — Dudly,
að verða móðir barns þíns. En —“
„En hvað — f“
„Ef til vill færa ókomnu dagarnir —“
„Ókomnu dagamir, framtíðin —,“
hrópaði hann reiðilega. „Svo hefir þú
mælt í tug ára. pað hvílir bölvun á ætt
minni, og jeg ásaka þig ekki um það.
Hver á að erfa þessi víðlendu lönd, segi
jeg, hver á að varðveita þann heiðnr, alt
það, sem mest er metið í lífinu, völd,
metorð, auðæfi, hver segi jeg. Nei, jeg
hefi glatað allri von.“
Lafði Durward steig fast að honum og
horfði í andlit hans.
„Dudly,“ sagði hún. „Mundirðu elska
mig, koma eins fram við mig eins og í
fyrri daga, ef ósk þín rættist.“
Hann ætlaði að mæla, en hún varð
fyrri til.
Roði hljóp í kinnar henni, barmur
hennar gekk í öldum og fagnaðarljómí
var í augum hennar.
„Ást þín er mjer alt. Hún er það eina
í öllum heiminum, sem jeg hirði um.
Hvað hirði jeg um heiður, auðæfi, völd,
ef jeg hefði engan við hlið mjer,' sem
jeg elska? Jeg væri hamingjusamari en
nokikur drotning, þó jeg væri allslaus,
>ef jeg hefði aðeins valdið yfir hjarta
þínu. Dudly, veittu mjer aftur ást fyrri
daga. Ó, jeg hjelt, að þú mundir verða
mildur í kvöld, þegar framtíðin er svo
lokkandi og fögur. pú veist hve heitt jeg
elska þig.“
„Ást,lafði Durwaid,“ sagði hann. „Jeg
held, að jeg hafi aldrei vitað hvað ást
er.‘ ‘
„pú vissir það — einu sinni. pví kvel-
irðu mig á þennan hátt,“ hrópaði hún.
Hún var nú föl sem nár. „pú varst einu
sinni mildur, Dudly, og góður við> mig,
á fyrstu mánuðum hjúskaparlífs okkar.
pú kallaðir til mín gælunöfnum og brost-
ir til mín.“
„Já,“ sagði hann kæruleysislega. „Jeg
vil helst af öllu sigla í góðum byr, og
gælunöfn og faðmlög og alt þess háttar
kostar ekíkert, og hefir sína þýðingu, ef
það hjálpar manni að settu marki. En
menn verða fljótt þreyttir á slíku.“
„Preyttir — >ertu þreyttur á mjer,
Dudly ?‘ ‘
Undarleg harka var komin í andlit
lafði Durward.
„pað -er alveg undir því komið, við
hvað þú átt með orðinu „þreyttur". pú
ert fögur kona og það er frekar ánægju-
legt á stundum, að hafa fallegan kven-
mann í kringum sig. Og þú ert mjög
nytsöm á heimilinu og úkemtir gestum
mínum fráhærléga vel. pá er við ferð-
umst erlendis vekur þú hvarvetna eftir-
tekt. Allir mæla lofsorðum um hina fríðu
og göfugmannlegu lafði Durward. Jeg
verð seint þreyttur á því, Madeline.“
„En þú ert þreyttur á mjer sjálfri.
Pú ert hættur að finna nokkurn yl
streyma um hjarta þitt, er þú lítur á
mig. pú lætur aðeins eins og þjer þyki
vænt um mig, af því jeg hjálpa þjer
áfram á braút þinni til valda og met-
orða.“
„Já, hvað um það, Madeline?“
„Og nú,“ sagði hún, og rödd hennar
varð sífelt styrkari og svipur hennar á-
kveðnari, „nú, er þú ert nálægt markinu,
þá mundir þú af fúsu geði slíta þaS
hand, sem hindur okkur saman. pegar
markinu er náð, mundi þjer vart farnast
betur við mig en Napoleon við Jósefínu,
pess vegna hefir kuldi þinn sífelt auk-
ist.“