Morgunblaðið - 31.01.1928, Blaðsíða 6

r
MORGUNBLAÐIÐ
Sífórnarskiftm í Noreai. Reykjavíkur, bjó liann þá fyrst í lieimili, eða eins og hann væri einn
" ‘ ** * Skant.abæ tc: hse Skafta lækrnHÍ af finlakvlrlnnni
Hin fráfarandi stjórn.
(Tilk. frá konsúl Norðmanna).
Lykkestjóf'nin lagði niður völd
hinn 27. þ. mán., en við tók stjórn,
skipuð verkamönnum og er hin
nýja stjórn þannig skipuð:
Christopher Hornsrud, óðals-
bóndi, forsætis- og fjármálaráð-
herra.
Edvard Bull, próf. frá Ósló, ut-
anríkismálaráðherra.
Alfestad, bakari frá Alasundi,
verslunarmálaráðhe'rra.
Magnús Nilssen, gullsmiður frá
Ósló, atvinnumálaráðherra.
Nygaarclsvold, heilsölustarfs-
maður frá Þrændalögum, landbún-
aðarráðherra.
Cornelius Holmboe, lögfræðing-
uf frá Tromsö, dómsmálaráðherra.
Alfred Madsen, þjóðfjelagsmála-
ráðherra.
Olav Steinnes, skólastjóri frá
Þelamörk, kirkjumálaráðherra.
Chfistian Fr. Monsen, kennari
frá Hamri, landvarnarráðherra.
(Edvard Bull sagnfræðingur er
fæddur í Oslo 1881. Hann varð
cand. mag. 1906, háskóla-stipen-
-diat 1910, docent 1913 og prófess-
or í sagnfræði 1917. Efnið í vís-
indaritum Bulls er aðallega úr mið
aldasögu Noregs. Árið 1912 varði
hann doktorsritgerð sína,um„Folk
og kirke i middelalderen Studier
til Noregs Historie.“ Margar rit-
gerðir hafa bi'rst, eftir hann í
Skaptabæ (e: bæ Skafta læknis).
Að ári liðnu keypti hann torfbæ,
er nefndur var Eyþórsbær, þar
sem nú stendur hús Lárusaír Lúð-
vígssonar; í þessum nýkeypta bæ
bjuggu þau hjón í tvö ár. Árið
1879 bygði Sigurður bæ inni í
Skuggahverfi, er hann nefndi
Bygðarenda og bjó þar æ síðan
til 1912 og er nafn Sigurðar síð-
an, jafnan kent við þetta bæjar-
heiti (c: Bygðarendi).
Konu sína misti hann 1911. —
Fjögur börn mistu þau innan 5
ára aldurs, en þessi komust upp:
1) Ólafur Ingibergur, dáinn 37
: ára, kvongaður. 2) Ingibjörg, kona
! Sigurgeirs heitins Sigurðssona'r í
Steinhúsinu í Reykjavík. Dáin 22
! ára gömul 1904. 3) Sigríður, kona
kom út eftir hann æfisaga Karls gveinbjarnar Kristjánssonar bónda
Marx. Höfuðkostur Bulls sem sagn1 0„ trjesmiðs í Arnarfelli í Þing-
fræðings er talinn hinn skarpa' allasveit. 4) Júlíus sjómaður
gagnrýnisgáfa hans; framsetning | drukkna8i á mótorbátnum „Guð-
hnns et Ijós og stíllinn fágaður' rún“; frá Reykjavík 1920.
og fjörugur. Bull ér jafnaðarmað- .
ur og hefir á síðari árum tekið
þátt í stjórmnálastarfsemi, með
fyrirlestrahaldi og á annan hátt.
Alfred Madsen er f. í Björgvin
1888. Hann var ritstjóri „Tidensj
Krav“ í Álasundi 1914—17 og síð-j
ar annara blaða og hefir ennfrem-
ur haft ýms störf á hendi fyrir
verkalýðsfjelögin í Noregi. Stór-
þingsmaður varð hann 1922 (f.
Akershus), Mun hann hafa látið
talsvert til sín taka og staðið fram-
arlega í flokki sínum í stjórn-mála-
deilunum. j
Christopher Horúsrud er f. 1859.
Jarðeigandi í Modum og hefir rek-|
ið þar búSkap síðan 1891. Hefir;
gengt ýmsum trúnaðarstörfum í;
hjeraði sínu. Um skeið, e'r hann
var búsettur í Ósló, var hann for
maður verkamannaflokksins og
nm 1905 var hann blaðamaður við • stundað sjómensku síðan hann var
Soeial-Demokraten. Var fyrst kos-jjo ára og verið formaðlir frá því
inn á Stórþingið 1912, sem verka- hann var 18 ára> á oUnm teglmd.
lýðsfulltrúi og síðan stöðugt setið unl 0pjnnaj íslenskra skipa, sem
a þingi. Nýtur mikils álits á með- gengið bafa við Faxaflóa um hans
!
Sigurður Jónsson.
Sigurður á Bygðarenda hefir
Síðasti. þriðjud. (24. þ. m.) birt-
íst grein í Mbl., sem átti að vera
leiðrjetting á basjarfrjettum sama
blaðs um álfádansinn, sem háður
var á íþróttavellinum 11. þ. m.,
en greinin er, að mestu, lúalegar
dylgjur og illgirnislegar ásakanir
á vissan hóp manna hjer í bæ, þ. é.
Mentaskólanemendur, og eru þeir
taldir hafa gengið best ,fram í öil-
um þeim óskunda, sem frarn fór
á íþ'róttavellinum í sambandi við
álfadansinn.
al flokksmanna sinna og annara. daga og jafnan verið afar afla-l Öllum má vera það ljóst, að það
1 alinn hafa mikla þekkingu á land sæii og aidrei 0rðið fyrir neinujer furðu djarft og stappar nærri
búnaðarmálum. VaTS 1921 leiðtogi. óhappi á s^ _ en einu sinni hvatvísri mgirni að væna heilan
verkamannaflokksins í Stórþing-^ bjargaði hann tveimur mönnum flokk manna um það, sem hjer er
„Historisk Tidsskrift“ og ýmsarinu. Varaforseti Stórþingsins, er frá drukknun. I gert, og kalla þá „skríl‘‘ og „götu-
bækur hafa komið út eftir hann honum nú var falin stjórnarmynd- Fyrstur manna mun Sigurður j lýð,“ þar sem vit’ánlegt er, að að-
um sagnfræðileg • efni. Árið 1918unin á hendur).
—.—---------------
af fjölskyldunni.
Sigurður á Bygðarenda er enn
þá ern og hress, þrátt fyrir sinn
80 ára aldur, og þeir sem sjá Sig-
urð á götu, geta varla trúað að
hann sje orðinn svo gamall, jafn
hress og fráír á fæti og hann enn
þá er.
Fyrir fám árum kvað Svein-
björn Björnsson skáld til Sigurð-
ar þessar formannavísur: •
Sigurður afla einatt fær,
auðnuspjörum gróinn;
fyrstur ýtir oftast nær
árafíl á sjqinn.
Hátt þó vanda hræsvelgur
hreifði grandi og skaða;
ljet frá sandi Sigurður
siglugandinn vaða.
Formannssætið sat hann rór
sjós við læti glaður.
Hann var gætinn, —
hann var stór,
hann var ætíð maður.
Hans á vengi virðing há
varað lengi getur.
Afla fenginn, frónið á
færði enginn betur.
þátt grati,
! hafa byrjað á því, að ná beitu úr' eins örfáir af þeim flokki voru til
jsjó úr sílistorfum. Bjó hann sje’r staðar. En þó keyrir um þvert
bak, þegar þeir háu „velvakandi
herrar“ hyggjúst rökstyðja dóma
sína og ásakanir með rakalausum
gripnum úr lausu
Sigurður Jónsson
á Bygðarenda í Rvík.
Sigurður er fæddur þann 28.
jan. 1848 í Dúkskoti við Reykja-
vík. Foreldrar hans voúu Jón Jóns-
son prentari, fæddur 6. jan. 1917,
dáinn 27. júlí 1905 og var hann
jafnan talinn, að hafa verið emn
meðal hinna allra síðustu prent-
; til éinskonar háf á stöng og náði
sonar Fiskifjelagsform., og settist í þetta áhald sitt, bæði sandsíli
að biii þar. 1 0g kópsíld og varð því æðioft mý-
í 5 ár átti Sigurður heima á mörgum manni að mildu liði með I staðliæfingum
Norðurlandi; fyrstu þrjú árin var beitu, þegar enginnhafði neitt. j lofti.
hann í Klömbrum og reri þar um' Sömuleiðis mun Sigurður hafa \ Ástæðan til þess, að fólkið þyrpt
tvær haustvertíðir frá Litlabakka einna fyrstur manna hjer sunnan-' ist inn á völlinn, var ekki einvörð-
a. Skagaströnd og stundaði jafnan lands orðið til þess að rýða (ekkijungu sú, að vírinn hefði verið elt-
sjóróðra allan tímann og vann riða nje ríða) brúkanleg síldarnet. ur í sundur, ein.s og stjórnin vel-
fyrir hlut, en síðustu-þrjár vetr-; Eins og áður Or getið, þá brájvakandi vill vera láta, því að fólk
arvertíðirnar reri hann suður í Sigurður búi 1912 og var eftir það'var áður tekið að streyma inn á
Görðum á Álftanesi, á vegum Htinn tíma hjá börnum sínum, I völlinn þótt hægt færi, enda má
Árna Helgasonar biskups. 1 fyrst á Ólafsvík hjá Júlíusi syni virða því til vorkunnar, að frá-
14. maí 1872 gekk Sigurður að sínum, en seinna um tíma í Arn- j gangssök var að troða gaddinn
ara, er voru í hinni gömlu Við- eiga Þórkötlu Ólafsdóttur bónda arfelli í Þingvallasveit hjá tengda- svo klukkutímum skifti utan girð-!
oyjarprentsmiðju, þá er hún lagð- í Króki í Garðahverfi. Þórkatla syni sínum, Sveinbirni Kristjáns-j ingarinnar. Og er hjer með ský-
ist njðut.
Móðir Sigurðar hjet Ingibjörg
var fædd 21. ágúst 1851. Fyrsta syni 0g Sigríði dóttur sinni, en laust sýnt, að þótt iMentaskólanem-
búskaparár þeirra bjuggu þau í þó hafði hann jafnan að nokkru ^ andi hefði elt í sundur vírinn, þá
og var hún, þá er Sigurður tvíbýli við foreldra. konu hans, leyti samtímis heimili hjer í Rvík hefði liann ekki verið frumkvöð-
fæddist ráðskona hjá Jóni föðurj en fluttu eftir þetta eina ár inn hjá mági sínum, Gunnlaugi Ólafs-jull þess, að fólkið fór inn fyrir
hans; faðir hennar hjet Sigurður til Hafnarfjarða'r; þar dvöldu þau syni, föður Arnbjörns skipstjóra takmörkin. En auk þess er það
í 2 ár. Á þeim árum var mjög'og þeirra systkina og flutti hann rakalaus staðhæfing, að hjer hafi
mikil upsaveiði og var upsinn þangað algerlega um 1915, og hef- Mentaskólanemandi verið að verki,
veiddur í ádráttarnet; var umj jr notið þar síðan hins besta at-jog er harla auðvelt að sanna það,
þær mpndir mjög fiskisælt og ár- lætis af þeim hjónum og börnum'með því að skilgreina þann rjetta
gæska mikil þar um slóðir og menn ' þeirra, og eftir andlát Gunnlaugs t aðilja. Leiðir þetta af sje'r, að það
í uppgangi miklum. Reri Sigurðurj— hann ljest af slysförum hjer í er ekkert annað en helber upp-
þá, • bæði um haust og vehrarver-, Reykjavík fyrir 2 árum ,— hefir J spuni, að Mentaskólan. hafi boðið
tíðir, en var á skútum að sumr- ekkja hans og böl-n veitt Sigurði fólkinu inn fyrir með þessum orð-
inu til. hina sömu nákvæmu aðbúð, eins'um: „Nú er hjer hlið og nú förum
Árið 1875 flutti Sigurður til 0g hann áður hafði á því ágætis- við inn!“ „Hinir velvakandi herr-
og var Sigurðssson, bóndi á Hjalla-
Iqndi á Álftanesi.
Á Hjallalandi á Álftanesi ólst
Sigurður upp, þar til hann var 12
ára, þaðan fór hann norður að
Klömbrum í Húnavatnssýslu með
Sigurði Sigurðssyni móðurbróður
sínum, — er varð seinna tengda-
sonur Snorra Danneb'rogsmanns í
Klömbrum, afa Kristjáns Be|rgs-
ar,“ st.jórn U. M. F. V. segja ehn-
fremur, að fólk hafi álitið þetta
tiltæki leyfilegt, þar sem slíkur
maður gekk á undan. Mega Reyk-
víkingar kunna hinni „velvakandi
stjórn“ þakkir fyrir það traust,
er hún ber til þeirra, er hún telur
þá fúsa að fylgja fordæmi „götu-
stráka“ og ,,skríls“. Hjer gægist
úlfurinn undan sauða'rgærunni. —
Hjer sjest að reynt er að ata þá
út, sem helst mætti telja mönnum
trú um, að hefðu þekst vegna
skólamerk j anna.
Það' skal viðurkent, sem rjett er
og er það satt, að ca. 4 nemendur
voru meðal þeirra, sp upp á pall-
inn fóru, en við mótmælum með
öllu því, að þeir hafi verið þar
forsprakkar. En hverjir fóru ekki
upp á pallinn? Ókleift mun að
greina allan þann fjölda, sem
þangað fór, í sauði og hafra, og
e.- því ekkert stórkostlegt við það,
þótt örfáir Mentaskólanemendur
hefðu slæðst með. Og fyrst þeir
voru sjerstaklega tilteknir, hefði
og mátt geta þess, að það voru
einmitt nokkrir Mentaskólanem-
endur, sem gengu til liðs við skáta
og lögregluþjóna í að varna fólki
uppgöngu á pallinn, þótt það kæmi
fýrir ekki. En hitt, að Mentaskóla-
nemendúr liafi telcið þátt í 'að
rcyna að hrinda hásætinu á bálið,
ern tilhæfulaus .heilaspuni hinna
„velvakandi herra“ og einnig sú
uppfinning, að Mentaskólanemend-
ur hafi stungið húfum sínum í
vasann til þess að þeir þektust.
ekki. Hún á einnig rætur í sjúku
ímyndunarafli þeirra. En satt mun
vera, að í stimpingunum hafi höf-
uðföt hrokkið af ýmsum mönuum,
og er þess vegna ísmeygilega til
fundið, að telja það vera húfu-
lausa nemendur. Ennfremur viil
„velvakandi stjórnin“ láta það
skína iit úr skrifi sínu, að Menta-
skólan. hafi kveikt í flugeldunum,
en sannanleg't er, að svo var ekki.
Sú sálfræðilega Ivlausa, sem
stjórnin ldykkir út með, getur af
því, sem áður er sagt, á engan
hátt komið heim um Mentaskóla-
nemendur. En hún sýnir glögt
fífldirfsku og ilt innræti hinnar
„velvakandi stjórnar“, er lnin
leyfir sjer að núa ákveðnum flokki
manna því um nasir, sem í klaus-
unni felst.
Þegar litið er á greinina í heild,
sætir það furðu að hún skuli vera
afsprengi stjórnar fjelags, sem
kalla'r sig ungmannafjelag, svo
ófyrirleitin og stráksleg er hún.
Götustrákar, skrílshvatir og
skrílshópur sæma sjer vart á túng-
um annara manna en þeirra, sem
eru undi'r þá sekt seldir að teljast
til skrílsins sjálfir. — Stjórnin
velvakandi hefir með grein þess-
ari ætlað að grafa okkur Menta-
skólanemendum gröf með miklum
bæxlagangi og fúkyrðum, en öll-
um óvilhöllum mönnum mun liggja
i augum uppi, að sii gröf lykst
aftur yfir höfðum hennar sjálfrar
og á legstein hennar mun letrað
verða: „Sjer grefur gröf þótt
grafi.“
Mentaskólanemandi.
Dýr hryssa. í þessum mánuði
var liryssa seld á uppboði í New-
market á Englandi (þar sem flest-
ar veðreiðar eru háða'r) og var
kaupverðið 200.000 krónur. —
Hryssa þessi er af nafnfrægu og
hreinu veðhlaupahestakyni.