Morgunblaðið - 18.08.1945, Blaðsíða 1

32. árgangur.
183. tbl. — Laugardagur 18. ágiist 1945.
Isafoldarprentsmiðja h.f,
Fulltrúnr Japana fara til móts við Maclrthur í dag
Helgi H. Eiríksson sat
fundi samtaka nor-
rænna iðnaðarmanna
í Stokkhólmi
HELGI HERMANN EIRIKSSON verkfræðingur er nýkominn
heim.-úr Svíþjóðarför. Fór hann í boði sænska iðnaðarmanna-
sambandsins, til þess að sitja 40 ára afmaelishátíð þéss og árs-
þing í S1,okkhólmi dagana 5.—7. ágúst. 8. ágúst sat hann stjórn-
arfund Norræna iðnsambandsins, en hann á sæti í stjórn
þess sem formaður Landssambands iðnaðarmanna. 9. ágúst boð-
aði hann til fundar í stjórn Iðníræðslusambands Norðurlanda,
eh formaður þess hefir hann verið síðan 1939.
Blaðið átti tal við Helga í
gær og bað hann að segja frá
fundum þeim, sem hann hafði
setið.
Afmælishátíðin.
— Afmælishátíðin hófst 5.
ágúst með hátíðlegum útifundi
á „Skansen". Þar talaði Bertil
Olin, sem vár verslunarmála-
ráðherra Svíþjóðar á styrjald-
afárunum og mun hjer mörgum
kunnur, því að hann tók þátt
í norrænu stúdentamóti hjer
1930.
Að útifundinum loknum var
h'aldinn hátíðafundur í ,,Stads-
húset“. Þar báru fulltrúar er-
léndra og innlendra iðnaðar-
samtaka fram heillaóskir til
sænska iðnaðarmannasambands
ins og færðu því gjafir. Síðan
vSr haldin mikil miðdegisverð-
afveisla. 6: og 7. ágúst stóð árs-
þtngið yfir.
Stjórnarfundurirm.
'— Á stjórnarfundi norræná
iðnsambandsins var samþykt
yfirlýsing þess efnis, að unnið
skyldi að því að koma á sveina-
skiftum milli Norðurlandanna
og greiða fyrir því, að norræn-
ir sveinar gætu komist til fram
háldsnáms á Norðurlöndum
utan heimalands síns. Þá var
samþykt að aðalfundur sam-
bandsins skyldi haldinn í Stokk
hólmi á næsta ári. Loks var rætt
urn norræna listiðnaðarsýningu
og árlega verðlaunaveitingu
fyrir besta sveinsstykkið á
hverju Norðurlandanna.
Stjórnarfundur
Iðnfræðslusambandsins.
— Fyrirhugað hafði verið að
hajda norrænt iðnfræðslumót í
Reykjavík 1944, en af því gat
auðvitað ekki orðið. Boðaði jeg
því til fundar í stjórn Iðn-
fræðslusambands Norðurlanda,
til þess að komast að því, hver
væri vilji stjórnarinnar í þessu
efni. Óskuðu allir stjórnarmeð-
limirnir eftir því, að iðnfræðslu
mót yrði haldið á næsta ári. Tók
jeg fram, að ókleift myndi að
hafa mótið í Reykjavík, vegna
þess hve lítill tími væri til und-
irbúnings. Auk þess voru talin
tormerki á því að halda mótið
hjer, vegna þess að gjaldeyris-
vandræði myndu gera þátttak-
endum erfitt að ferðast hingað.
Ákveðið var því að halda mót-
ið í Stokkhólmi næsta sumar,
en þar á eftir á íslandi, senni-
lega árið 1949.
Sveinbjörn Jónsson
byggingarmeistari,
sem sæti á í stjórn Landssam-
bands iðnaðarmanna, sat með
mjer á þessum fundum, og var
mjer að því mikill styrkur.
Undirbúningur skóla-
byggingar.
— Auk fundasetunnar vann
jeg að undirbúningi fyrirhug-
aðrar iðnskólabyggingar í
Reykjavik. Þór Sandholt arki-
tekt dvelur nú í Stokkhólmi í
sömu erindagerðum, og er hann
væntanlegur til landsins um
þessa helgi.
Vinsemd Svía.
— Svíar tóku mjer mjög vel
og vóru þeir yfirleitt mjög vin-
gjarnlegir í garð íslendinga.
Indókína vill losna
við Frakka
London í gærkvöldi.
FORSÆT1SRÁÐÍIERRA
Indókína, seni nú er leppríki
Japana, hefir sagt, að alt,
kap]i yrði að leggja á það, að
Indókína losnáði undan áhrif-
um Frakka. Yrðu landsmenn
að vera við því búnir að leggja
Hfið í sölurnar fyrir föður-
landið.
Franska stjórnin koni sam-
an á fund' í morgun til þess
að ræða þessi umrnæli for-
sætisráðherrans. •— Reuter.
Petain í ævilangt
fangelsi
London í gærkvöldi.
DE GAULLE hefir fallist
á þá tillögu rjettarins. senr
dænnli í má.li Fetains rnar-
skálks, að dauðadómurinn,
sem kveðinn var upp yfir
Petain, verði ekki látilin koma
1 iI framkvæmda vegna aldurs
hins dæmda, heldtir verði iion
um breytt í æfilangt faiigelsi.
Petain nmri nú hafá verið
fluftur úr fangelsi r Pyrenea-
fjöllunum til fangelsis r smá-
bœ túnum í Suður-Frakklandi
)>ar sem hann mun taka út;
hegninguna. — Reuter.
Sýndi lítinn áhuga
Kaupmannahöfn í gær.
Berlingske Aftenavis segir
í tæplega hálfum dálki frá
leiðara Morgunbláðsiris frá 13.
júlí. Ræðir blaðið án athuga-
semda umsögn leiðarans um
]>að, að íslendingum þyki mið-
Ur kuldaleg framkomadanskra
þlaða, og að blööin gætu skap
að betri skilning Dana og ís-
lendinga. Blaðið ræðir ýtar-
legast rrmsögn leiðarans um
Christmas Möller. •—
Páll Jónsson.
Japanar bergast enn
afi hörku í Mansfáríu
&g á Koreu
London í gærkveldi. Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
ENN EPiU FULLTRÚAR Japana ókomnir á fund Mac
Arthurs hershöfðingja til Manila, en japanska stjórnin
hefir tilkynt hershöfðingjanum, að hún hafi valið fulltrúa
til þess að ræða við hann og muni þeir leggja af stað frá
Tokio áleiðis til Manila á morgun (laugardag), eða degi
síðar en áður hafði verið lofað. Bandamenn hafa sætt sig
við þetta, en álitið er, að frekari tafir af hendi Japana
verði ekki þolaðar. En ekki er þetta það eina, sem banda-
menn verða að þola af Japana hálfu. Japanskar flugvjelar
hafa gert árásir á flugvjelar bandamanna yfir Tokioflóa
og' hersveitir Japana berjast í Mansjúríu af engu minni
óbilgirni en áður, en hinsvegar hafa borist frjettir, að
vísu ekki staðfestar, að lið Japana í Norður-Kína hafi lagt
niður vopnin.
Seðlavellan minkar
í Danmörku
Kaupmannahöfn í gær.
SEÐLAVELTA þjóðbank-
ans danska hefir minkað því-
nær um helming, síðan landið
var leyst úr hernámi. Hefir
hún minkað lir 1700 milj. kr.
og niður í 868 milj. Áttatíu
niiljónum í gömlum seðlum
var ekki skift. — Páll Jónssoo
„Þjóðnýting óbifan-
ákvörðun“
treenivood» inniicj(iivör&ur
— (jr<
London í gærkveldi. Einkaskeyti til Mbl.
frá Reuter.
í NEÐRI málstofu breska þingsins var í dag haldið áfram
umræðum um ræðu konungs við setningu þingsins. þar sem
lýst var stefnu Verkamannaflokksins.
í dag flutti Greenwood, inn-
siglisvörður konungs, ræðu í
neðri málstofunni. Sagði hann,
að það væri óbifanleg ákvörð-
un stjórnarinnar að þjóðnýta
mikilsverðustu stofnanir og
greinar atvinnulífsins. Eldsneyt
ismálaráðherrann hefði þegar
hafið viðræður við eigendur
kolanámanna um þjóðnýtingu
námanna. Greenwood sagði, að
aðgerðir til að bæta úr húsnæð
isvándræðunum með nýbygg-
ingum gengju að óskum Áætl-
anir um almannatryggingar
væru svo umfangsmiklar, að
þeirra væri vart að vænta fyrr
en á næsta ári. Þá yrði hafist
brigðismálanna, en hana hefði
samsteypustjórnin gert tor-
velda með undanlátssemi sinni
við lækna.
Námumenn ánægðir.
Sijórn sambands kolanámu-
manna í Énglandi hefir lýst því
yfir, að hún fagnaði mjög
þeirri ákvörðun stjórnarinnar
að þjóðnýta kolanámurnar.
Heitir sambandsstjórnin á
námumennina að gera alt sem
i peirra valdi stendur til þess
rf auka kolaframleiðsluna og
stuðla á þann hátt að aukinni
út'lutningsverslun Breta. sem
er eitt af aðalstefnumiðum rík-
har.da um skipulagningu heil- I isstjórnarinnar. — Reuter.
12 fulltrúar komn-
ir til Manila.
Alls eru nú tólf fulltrúar
Bandamanna komnir til Manila
til þess að ræða við fulltrúa
Japana um tilhögun uppgjaf-
arinnar. Mountbatten lávarður
hefir sent þangað 9 fulltrúa,
Bandaríkjamenn 2 og Ástralíu
menn 1, Blainey hershöfðingja.
Bardagarnir í Mansjúrín.
I útvarpi frá Moskva í kvöld
er sagt, að hersveitir Japana
berjist af hörku í Mansjúríu
og Koreu. Vassilievsky, yfir-
msður herja Rússa á þessu-n
slóðum hefir sett Japönum úr-
slilakosti. En þótt þeim kunni
að verða tekið, þýðir það eng-
en veginn, að allir japanskir
hermenn muni leggja niður
1 \ opnin. Vafalaust munu marg-
ir þeirra þverskallast.
Japanska stjórnin hefir sent
MaeArthur tilmæli þess efn's,
að nann hlutist til um, að Rauði
herinn hætti sókn sinni í Man-
sjúríu. I Manila er á það bent,
að japanska stjórnin hafi sjálf
látið svo um mælt, að 6 dagar
geti liðið, áður en hægt verði
■■ð fá hersveitirnar til þess að
leggja niður vopnin, en á með-
an hljóti Rússar að hafa rjett
til þess að berjast áfram. Jap-
arska stjórnin mun nú vera í
þann veginn að senda erindreka
til Mansjúríu til þess að fá her
sveitir Japana til þess að hætta
baráttunni.
Árásin yfir Tckioflóa.
í dag gerðu 10 japanskar or-
ustuflugvjelar árás á fjögur
risaflugvirki, sem voru í mynda
tökuflugi yfir Tokioflóa. Auk
þess var skotio á flugvirkin úr
loftvarnabyssum. Tvær orustu
flugvjelanna voru skotnar nið
ur, en einu flugvirkjanna var
grandað.
Framh. af bls. 5.