Morgunblaðið - 07.06.1962, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 7. júnl 1962
MORGVNBTAÐIÐ
15
Um sniðuga vél
HÁLFT ár er umliðið siðan ég
Bkrifaði Rogalandsbréf um að
aka skarni á hóla. Það var að
búast snemma við vorinu, en nú
er það á næsta leiti, raunar geng
ið í garð hér á Jaðri, og þykir
engum of snemma, naeturfrost
ihéldust til 1S. april og vorannir
á ökrum og túnum töfðust veru
lega. Nú leggja menn nótt með
degi að koma korni í jörð, og
igulrótabeðin þakin plasti blasa
við 'hér og þar, þegar um veg er
farið. Farið er að planta út káli,
og er það nær mánuði seinna en
í fyrra. En hér er langt sumar
í vændum og engin hætta á ferð
um þótt vorannir tefjist nokkuð
frá því sem bezt er. Um mánaða
mótin verður lokið við að setja
fcartöflur og gripir komast i
foeit. Snemmvöxnu kartöflurnar
eru raunar komnar í jörð víða
fyrir nokkru, þær verða sam-
ferða gulrótasáningunni.
Pistillinn um að aka skarni á
foóla var, eins og nafnið bendir
til, um tæki og tækni til þess að
koma mykjunni á völi og í flög
á sem fljótvirkastan og hand-
(hægastan hátt. Ég nefndi þá
fleiri gerðir af mykjudreifum.
Erindið nú er að bæta einum
Við, ekki af því að hann gleymd
ist í haust, heldur af því að þá
Var dreifir sá er nú skal nefnd-
ur enn eigi „samkvæmishæfur“
til umtals. Þetta er hinn svokall-
aði Garborg-dreifir, hugsaður og
smíðaður af bóndamanninum
Rögnvaldi Garborg í Time á
Jaðri.
Ég hefi verið spurður um vél
þessa að heiman, og vil reyna
að svara nokkru.
Eins og myndin sýnir er þetta
trog-dreifir gerður til að festa
á lyftitæki traktorsins. Að aðal-
hugmynd er þetta eins og mykju
berinn Ring-Land, og Dreifi-
berinn B.A.A.S. sem ég ræddi
um í fyrri grein minni. Ring-
Land er bara beri, notaður til
að koma hlassi á völl, en hefir
þann mikla kost að hann fyllir
sig sjálfur, þegar traktor er ek-
ið aftur á bak að og í mykju-
stæðuna. Dreifi-berinn A.A.A.S.
vinnur á sama hátt en hefir það
fram yfir að hann dreifir hlass-
inu, en ekki breiðar en sem
nemur breidd vélarinnar og
traktorsins. Garborg-dreyfirinn
er drjúgt spor í áttina til full-
komnari vinnubragða. Hann læt
ur sér ekki nægja að dreifa
beint aftur fyrir, á honum er
þeytiskrúfa sem dreifir 5—6
metra breitt, á svipaðan hátt
eins og á hinum stóra mykju-
dreifi Doffen (og Guffen) sem
ég hefi ott ritað um, og sem nú
er arið að nota á nokkrum stöð-
um.
Hvað er svo að segja um
þennan mykjudreifi?
Þetta er óneitanlega nokkuð
sniðug vél, og leysir hlutverk
sitt vel af hendi. Geri ráð fyrir
að hún verði vinsæl af mörgum.
Hinisvegar er vélin nokkuð marg
brotin að gerð og því dýr í
smíði. Verð hennar hlýtur því
að verða nokkuð hátt. Er það
slæmur galli á einyrkjavél, en
þetta er einmitt vél af því tagi.
Víst er vélin þess verð að hún
sé reynd heima. Nokkra æfingu
mun þurfa til þess að stilla vél-
ina rétt og vinna vel með henni,
því má ekki gleyma, og ekki má
gefast upp við þótt miður vel
gangi fyrsta sprettinn. Svo er
raunar um fleiri tæki. Ég get
ekaki látið vera að minnast á
traktorvögurnar (eða vélvög-
urnar) — tek mér ekki í munn
flatmælið „heygreip“ sem ég sé
að menn nota —, já traktorvög-
urnar, það góða tæki hefir
aldrei náð þeim vinsældum sem
það á skilið. Traktorvögurnar
ættu að vera notaðar meira og
minna, við að aka heyi í garð,
á nær hverju byggðu bóli á ís-
landi, þar sem fengizt er við
heysfcap. Það sem hefir dvalið
Orminn langa, er blátt áfram
að margir sem reynt hafa, hafa
ekki komizt upp á aff nota tækið
rétt og vel, og allar leiðbeining-
ar þar að lútandi hefir skort. —
Látið það e'kki fara eins með
Garborg-dreifinn, þegar farið
verður að taka hann í notkun.
Ég nefndi dreifinn einyrkja
vél. Meiri hluti bænda eru ein-
yrkjar, en fleiri ráð eru til en
Viff fyllingu er trogiff látiff síga niður, um leiff og ekiff er
aftur á bak. Lokiff lyftist og trogið ýtist inn í hauginn. Um
leiff og troginu er lyft, fullu, feliur lokiff aftur.
að þeir kaupi sér einyrkjavélar,
að stærð og verði. Ég las iBún‘
aðarblaðinu, 3. töiubl. 1962 að
búnaðarfélagið í Reykholtsdal
hafi keypt sér Doffen mykju-
dreifi og noti hann í félagi.
Doffen er mikilvirk og góðvirk
vél. Þetta held ég að sé rétta
leiðin, þegar um er að ræða bú-
vélar, sem ekki þarf að nota
nema 1-2-3 daga á ári á býli
hverju. Enruþá betra að einn
bóndi eigi vélina og beri ábyrgð
á henni, en samkomulag sé um
að hann vinni fyrir svo og svo
marga nágranna sína með félags
lega skipulögðum tökum. Þann-
ig hygg ég aff Doffen sé sú gerff
mykjudreifa sem nú á mestan
rétt á sér og ætti aff ná mestri
útbreiffslu. Hinsvegar hygg ég
að Garborg dreifirinn verði
mörgum bændum, sem vilja
vera „út af fyrir sig“ um véla-
eign, gott úrræði, en hann er
varla nógu mikilvirkur til þess
að notast við umferðavinnu bæ
frá bæ, samt ættu 2—3 bændur
með minni bú auðveldlega að
geta verið saman um eina Gar-
borg-vél. — En fyrst er nú að
reyna þann dreifi.
Samkvæmt eðli málsins geri
ég ekki ráð fyrir að hægt sé að
nota Garborg-dreifinn til þess
að dreifa sauðataði, hugsanlegt
'þó að hann geti mokað i sig og
dreift blautu taffi úr grindahús-
um, en þetta með sauðataðið er
mikið atriði er velja skal mykju
dreifi.
Svo ósfca ég öllum bændum
góðra voranna og gleðilegs sum-
ars.
Jaðri, á sumarmótum 1962.
Washington, 1. júni, (AP).
TALIÐ er sennilegt aff nýjar viff-
ræffur Hollendinga og Indónesa
um Nýju Guineu hefjist innan
viku effa 10 daga í nánd viff
Washington.
Garhorg-myrkjudreifir aff verki. Þeyiskrúfa eys mykjunni
5—6 metra breitt.
Telpnkápnr
Nýkonmar telpukápur úr skozkum,
urvals ullarefnum.
Aðalstræti 9 — Sími 18860.
Til margra hluta nytsamlegur
er rafall okkar af gerðinni DMK
.../.. R, en þeim rafal er auðvelt
að koma fyrir og nota til margvís-
legs reksturs.
Smiði rafalsins er þannig að hægt
er að tengja hann við ýmiskonar vél-
ar, án þess að breytinga sé þörf,
þar eð hann er búinn alhliða bygg-
ingarmálum.
Rafal þennan getum við afgreitt með
brcytilegum snúningshraða í 4 mis-
munandi stig.
Gjörið svo véi að skrfia okkur og
látii vita hvaða viðfangsefni þér þurf
ið að leysa. Við erjim fúsir að veita
yður ráðleggingar og munum áreið-
anlega geta selt yður einmitt þann
raíai sem þér leitið eftir.
Beinið fyrirspurnum yðar til:
*
VEM ELEKTROMASCHINENWERK Deutscher Innen- und Aussenhandel
der Dautschen Demokratischen Eleklrotechnik
Republik Berlin N 4
Umboðsmenn:
K. Þorsteinsson & Co., Tryggvag. 10 Reyk.iavík — Sími 19340