Morgunblaðið - 01.02.1963, Blaðsíða 6

6
MORGVNBLAÐIÐ
Fostudagur 1. febrúar 1963
Hærra kaupgjald, en at-
vinnuvegirnir gátu boriö
Á FUNDI efri deildar Alþingis í
gser gerði Ingólfur Jónsson raf-
orkun'.ílaráðherra grein fyrir
frumvarpi um virkjun Sogsins,
en það hefur verið samþykkt í
neðri deild og þá gert grein fyr-
ir þvi hér í blaðinu .Þá urðu
nokkrar umræður um frumvarp
um söluskatt og var báðum frum
vörpunum vísað til 2. umræðu
og nefndar.
Niðurfelling söluskatts
Björn Jónsson (K) mælti fyrir
frumvarpi sínu um að fella nið
ur söluskatta af nokkrum nauð-
synjavörum í þeim tilgangi að
lækka vöruverð
og framfærslu-
kostnað. Veik
hann í því sam-
bandi að því, að
efnaihagsráðstaf-
anir ríkisstjóm-
arinnar hefðu
orðið til að
lækka vöruverð
og nefndi em-
stök dæmi máli sínu til stuðn-
ings. f»á kvað hann það og við-
gengna reglu, að af kauphækk-
unum afstöðnum væri heimilað
að velta þeim yfir á verðlagið,
jafnvel þótt hagur fyrirtækj-
anna væri svo góður, að þau
gætu borið uppi kauphækkanirn
ar.
Vantar botninn I frumvarpið
Ólafur B. Björnsson (S) kvað
flest það, sem BJ sagði oft hafa
verið ræfct í sambandi við efna-
hags og skattamál, og mundi
hann því ekki víkja að þvi að
þessu sinni, þótt hann hins veg-
ar gæti ekki
stillt sig um að
leiðrétta nokkur
atriði, er fram
hefðu komið. Út
af fyrir sig væri
ekki ágreining-
ur um, að æski-
legt væri að
lækka verðlagið
og bæta lifskjör
in; hins vegar kvaðst hann ekki
geta fallizt á, að efnahagsráð-
stafanir ríkisstjórnarinnar væri
meginorsök kjaraskerðingarinn-
ar. Eins og fram hefði komið,
hefðu aðstæður verið á þann veg
vegna fráskilnaðar vinstri stjórn
arinnar, að óhjákvæmilegt var að
gera ráðstafanir, er leiddu af sér
kjaraskerðingu, og hefði hún sízt
orðið meiri, heldur en reiknað
hafði verið með. Til þess bentu
m.a. afchuganir um kaupmátt
verkamanna, sjómanna og iðnað
armanna, sem leiddu í ljós, að
kaupmáttur hafði minnkað um
1—2%. Hitt væri auðvelt að
finna háar og villandi tölur í
þessu efni, en til þess að ná rétt
um samanburði yrði að miða
við vísitöluna alla en ekki hluta
af henni eða einstaka vöruflokka.
í»á kvað han-n hækkun verðlags
ins meiri að undanförnu, en æski
legt hefði verið. En þær ættu
ekki nema að litlu leyti rót sína
að rekja til efnahagsráðstafan-
anna, heldur ylli þar mestu, að
samið hefur verið um hærra kaup
gjald en atvinnuvegimir gátu
staðið undir. Þá kvað hann það
misskilming hjá BJ. að verðlags
nefnd hefði ávallt fallizt á, að
kauphækkununum yrði velt á
verðlagið. Kvaðst hann sjálfur
a/iga sæti i verðlagsnefnd og
vita f jölda dæmi þess, að afcvinnu
greinarnar hafi verið látnar bera
kauphækkanirnar, ef þær hafa
verið taldar geta það; hefði hins
vegar verið auglýst, að annars
mundi reksturinn stöðvast, þýddi
lítið að berja höfðinu við stein-
inn, enda verkalýðnum ekki í
hag að tækin stöðvuðust.
Loks kvaðst hann sakna þess,
að ekki er gerð grein fyrir því
í frumvarpinu, hvernig bæta eigi
ríkissjóði þann tekjumissi, sem
hann yrði fyrir, ef frumvarpið
yrði samþykkt. bað væri rétt,
að frumvarp . þetta gengi
skemmra en sams konar frum,
varp, sem flutt var fyrir jól. Þá
var því svarað til, að eftir væri
að afgreiða fjárlög og þá mætti
bæta ríkissjóði mismuninn. Nú
eru fjárlög afgreidd og engar til
lögur komnar fram um nýjan
tekjustofn eða sparnað, svo neinu
nemi. Ef skera á niður svo veru
legan tekjustofn, án þess að ann
ar komi í staðinn, yrði tekju-
halli á fjárlögum, svo að ríkis-
sjóður yrði að taka lán í bönk-
unum, sem hefði í för með sér
aukna dýrtíð. Allan botn virtist
því vanta í þetta frumvarp.
Má hnika til tollskránni
Björn Jónsson (K) kvaðst ekki
vilja rseða viðskilnað vinstri
stjórnarinnar, en allt sem hann
hefði sagt stæði óhaggað. Vel
mætti þó vera, að í öllum tilvik
um hefði verðhækkun ekki ver-
ið leyfð, það væri þó meginregl
an og vitnaði til verðhækkana í
nóv. sl. Viðvíkjandi því, að botn
inn vantaði í frumvarpið, mætti
benda á, að fyrir þingið komi ný
tollskrá og kvaðst hann enga
goðgá telja þótt þar væri ein-
hverju hnikað til, ef það þætti
óhjákvæmilegt.
Hélt, að skattalækkun hefði vak-
að fyrir þingmanninum
Ólafur B. Björnsson (S) upp-
lýsti, að í nóv. sl. hefðu almenn
ar verðhækkanir ekki verið leyfð
ar; hins vegar 'hefði nokkrum iðn
fyrirtækjum, sem báru að öllu
leyti uppi kauphækkanirnar
1961, verið heimilað að velta að
nokkru leyti kauphækkunum
1962 yfir á verðlagið, enda með ó
líkindum að þau gætu borið að
óbreyttu verðlagi 20—25% kaup
hækkun.
Kvað hann afchugavert, að BJ
benti á, að þegar nýja tollskráin
kæmi til meðferðar, mætti hnika
þar til, svo að ríkissjóður fengi
uppi borna þessa tekjuskerðingu
Kvað hann það auðvitað lauk-
rétt, að hægt væri að bæta rikis
sjóði upp tekjuskerðinguna með
því að hækka aðra skatta í stað
inn, hins vegar hefði hann hald
ið, að almenn skattalækkun hefði
vakað fyrir BJ.
Vantar skýrslur m
lengd vinnutíma
og tekjur launastétta
Á FUNDI neðri deildar Alþing
is í gær gerði Bjarni Benedikts-
son dómsmálaráðherra, grein fyr-
ir frumvörpum um Landsdóm og
ráðherraábyrgðarlög, sem bæði
hafa verið samþykkt í efri deild
og áður hefur verið sagt frá.
Frumvarp um veitingasölu, gisti-
staðahald o.fl., var samþykkt við
2. umræðu, en Benedikt Gröndal
gerði grein fyrir því fyrir hönd
nefndar. Loks héldu áfram um-
ræður um Áætlunarráð ríkisins,
en frumvarp þar að lútandi hafði
verið tekið til meðferðar á nokkr
um fundum fyrir jól. Tókst enn
ekki að ljúka umræðunni og var
henni frestað í miðri ræðu Ein-
ars Olgeirssonar.
EINAB FELLDI VINSTRI
STJÓBNINA
Þórarinn Þórarinsson (F)
beindi mjög máli sínu til Al-
þýðuflokksins, og sagði, að GÞG
hefði rifjað upp harmsögu Al-
þýðuflokksins, síðast er málið
var til umræðu, og viljað kenna
kommúnistum um allar ófarir
hans. Ekki væri það þó komm-
únistum að kenna, að Alþýðu-
flokkurinn hefði tapað 2000 at-
kvæðum við síðustu borgar-
stjórnarkosningar í Reykjavík.
Sannleikurinn væri sá, að ógæfa
Alþýðuflokksins stafaði af því,
að hann hefði brugðizt öllum
sínum baráttumálum, svo sem
eins og hugmyndinni um 8 stunda
vinnudag, en það hefði komið
glögglega í ljós í umræðunum
fyrir jól, að GÞG væri hæst-
ánægður með, að þjóðin ynni
11—12 stundir fyrir brauði sínu.
Síðan réðist hann á þá ráð-
stöfun, að Einar Olgeirsson
hefði verið kosinn í Norður-
landaráð og í Sogsstjórnina fyr-
ir atbeina Sjálfstæðisflokksins og
kvað það tvímælalaust, að EO
hefði unnið að því með forystu-
mönnum Sjálfstæðisflokksins að
fella vinstri stjórnina.
Gylfi Þ. Gíslason, viðskipta-
málaráðherra, NEITAÐI þeirri
staðhæfingu ÞÞ, að Alþýðuflokk-
urinn væri bú-
inn að gefa upp
á bátinn barátt-
l',- >ú|una fyrir 8
M s t u n d a vinnu-
degi. Þ á k v a 5
hann þann sam-
anburð alrang-
an, er miðaður
væri við lægsta
texta Dagsbrún-
ar, þar sem sá hópur manna væri
síminnkandi, er ynni samkvæmt
honum, enda gerðust hinar raun-
verulegu kjarabætur verkalýðs-
ins ekki sízt með því, að menn
væru færðir milli launaflokka
og ákvæðisvinna tekin upp.
Vitnaði hann síðan í athugan-
ir, sem fram hafa farið á kaup-
mætti kvæntra sjómanna, verka-
manna og iðnaðarmanna, en þær
leiddu í ijós, að kaupmáttur
launa er nú 10% hærri en 1958.
Lengd vinnutíma hefði verið
svipaður bæði þessi ár og bæði
árin meiri eftirspurn eftir vinnu-
afli en hægt var að fullnægja.
Hins vegar kvað hann mjög
bagalegt, að ekki skuli hér á
landi samdar skýrslur um lengd
vinnutíma og tekjur launastétt-
anna, svo að almenningur ætti
betur með að átta sig á þessum
hlutum.
INDÆLT AÐ STABFA
MED FBAMSÓKN
Einar Olgeirsson (K) marg-
ítrekaði í ræðu sinni, að Fram-
sóknarflokkurinn væri ákaflega
g ó ð u r og rót-
tækur flokkur „
n ú n a , meðan II
hann væri í
stjórnarand-
stöðu, o g ynd-
ælt með honum
a ð starfa. Hins
vegar væri það
undraverð
h r æ s n i , sem
lýsti sér í því, að ÞÞ skyldi tala
um það með vandlætingu að Al-
þýðuflokkurinn og Sósíalista-
flokkurinn skyldi fara í nýsköp-
unarstjórnina með Sjálfstæðis-
flokknum, þar sem Framsóknar-
flokkurinn hafði þá boðið Sjálf-
stæðisflokknum upp á stjórnar-
samvinnu til að koma á aftur-
haldssamri kauplækkunarstjórn,
en því verið neitað. Þá kvað
hann kauplækkunarkröfur Fram
sóknarflokksins hafa verið ó-
svífnar, þegar Framsókn stökk
Framh. á bls. 23
• Skemmtilegur
útvarpsþáttur
Oftar er það að Velvakanda
berast bréf og orðsendingar um
þetta eða hitt megi að dagskrá
útvarpsins finna. Það er því
gleðilegt að geta skýrt frá því
er ánægjuraddir berast honum
til eyrna um þsetti þessarar
menningarstofnunar.
Þáttur Baldurs Pálmasonar
„í ljóði“ hefir vakið verðskuld-
aða athygli Og er mörgum til
mikillar ánægju. Þar eru flutt
ljóð bæði gamalla meistara og
frumsmiðir ungra skálda og er
þar öllum stefnum ljóðlistar
gert jafnt undir höfðL
Þótt margir telji að lítil fram
för hafi á síðari árum orðið i
ljóðagerð okkar eru íslendingar
enn ljóðelskir. Hitt er svo annað
mál að þeir eru ekki sérleg ljóð-
fróðir og er því vel að útvarpið
skuli hafa efnt til þessa ljóða-
lesturs.
• Vill heldur fara í Lídó
en á bíó
Ungur piltur úr Hafnarfirði
hringdi til Velvakanda og bað
að komið yrði á framfæri þakk-
læti til stjórnenda skemmtistað-
arins Lidó fyrir að hafa búið
þann stað sérstaklega fyrir ungl
inga, sem skemmta vilja sér á
fyrsta flokks skemmtistað án
áfengis. Hann kvaðst mjög
harma það ef svo illa tækist
til að loka þyrfti staðnum fyrir
þá sök að hann bæri sig ekki
fjárhagslega.
Hann kvaðst heldur vilja
sleppa bíóferðum alla vikuna til
þess að komast á dansleik í
Lídó eitt kvöld vikunnar þótt
það kostaði nokkurt fé.
Við vonum að svo fari að
hinn ungi Hafnfirðingur geti
notið hollra skemmtana á góð-
um skemmtistað og hið opin-
bera komi til móts við eigendur
staðarins svo unglingum gefist
kostur að sækja þangað með
viðráðanlegum kostnaði.
» Gift og tveggja barna
móðir en fær ekki
aðgang að skemmti-
stöðum
Úr því að við erum farnir
að ræða um skemmtistaði og
ungt fólk vill Velvakandi láta
þess getið að hann átti fyrir
nokkru tal við unga húsmóður
hér í bæ, sem sagði farir sínar
ekki sléttar í sambandi við
skemmtistaði borgarinnar. Hún
er tvítug að aldri, gift og
tveggja barna móðir. Maður
hennar er farmaður og því ekki
heima nema sjaldan. Langar
þau hjón þá gjarna til að
skreppa út og gera sér
dagamun. Hvorki neytir þessi
kona áfengis né tóbaks, en hef-
ir eigi að síður gaman af að
„vera með“. Maður hennar er
27 ára að aldri.
Húsmóðirin unga sagði að það
hefði tvisvar komið fyrir að
henni hefði verið synjað um
aðgang að skemmtistað hér 1
bæ og því borið við að hún væri
of ung. Var hún þó í fylgd með
manni sínum og í annað skiptið
einnig með foreldrum sínum.
En allt kom fyrir ekki. Þau
urðu frá að hverfa. Hér var þó
aðeins um einn skemmtistað að
ræða. Ungu frúna langar til að
vita hvers hún eigi að gjalda,
hvort það geti verið rétt að
heimilt sé að neita henni um
aðgang að almennum skemmti-
stöðum. Okkur finnst þetta væg
ast sagt bæði furðulegt og ein-
stætt, svo ekki sé meira sagt.