Morgunblaðið - 26.10.1965, Blaðsíða 16

16
MORCUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 26. október 1965

Ötgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Ri ts t j órnarf ull trúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 90.00
I lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
FRAMSÓKN KREFST
NÝRRA HAFTA
/^reinilegt er, að Framsókn-[
" arflokkurinn er nú að
hefja harða baráttu fyrir því,
að íslendingar taki aftur upp
haftabúskap fyrri ára, og felli
niður þá frelsisstefnu, sem
ríkt hefur í viðskipta- og at-
vinnulífi á tímum Viðreisnar-
stjórnarinnar. Framsóknar-
menn virðast nú telja, að at-
vinnufyrirtæki þeirra stand-
ist ekki einkafyrirtækjum
snúning, meðan frelsið ríkir,
og þess vegna leggja þeir nú
megin áherzlu á, að hafta-
stefnan verði tekin upp á nýj-
an leik.
Þessi eindregna krafa Fram
sóknarmanna um nýja hafta-
og skömmtunarstefnu, kem-
ur fram í túlkun málgagns
þeirra á „hinni leið“ Eysteins
Jónssonar, en hann leggur
sérstaka áherzlu á „skynsam-
lega niðurröðun verka“ í þjóð
arbúinu.
í þessu sakleysislega orða-
vali er fólgin ákveðin krafa
um nýjar hömlur og ný höft
á atvinnu- og viðskiptalíf í
landinu. Þetta verður ljóst,
ef menn velta fyrir sér svar-
inu við einfaldri spurningu:
Hvernig verður „niðurröðun
verka“ fyrirkomið. Ljóst er,
að það verður einungis gert
með tvennu móti. Annars veg
ar með því að taka upp hafta-
stefnu á ný, setja upp nýttfjár
hagsráð, sem úthluti mönn-
um leyfúm til þess að gera
þetta eða kaupa hitt. Þetta
var það ástand, sem ríkti hér
meira og minna frá stríðslok-
um og fram að tímabili nú-
verandi ríkisstjórnar. Hins
vegar er hægt að framkvæma
þessa „hina leið“ Eysteins
Jónssonar, með því að leggja
mjög aukna skatta á ákveðin
atvinnufyrirtæki í landinu til
þess þar með að gera þeim
ókleift að safna svo miklu
fjármagni, að þau geti ráðist
í framkvæmdir, sem að mati
Framsóknarforingjanna eru
óæskilegar.
Það er því orðið alveg ljóst
af orðum Eysteins Jónssonar
og af túlkun Tímans á þeim
orðum, að Framsóknarmenn
eru beinlínis að krefjast þess,
að sú hafta- og skömmtunar-
stefna, sem hér ríkti fyrr á
árum, verði tekin upp á ný,
eða þá að nýjar stórfelldar
skattaálögur verði lagðar á
þau fyrirtæki í landinu, sem
Framsóknarmenn telja, að
ekki beri að leyfa fram-
kvæmdir og framtak.
Þetta er kjarninn í „hinni
leið“ Eysteins Jónssonar. Það
er krafan um ný höft og nýja
skatta. Ekkert sýnir betur úr-
eltan og gamaldags hugsunar
hátt Framsóknarmanna. Það
eina, sem þeir geta boðið kjós
endum upp á, sem frábrugðið
er stefnu núverandi ríkis-
stjórnar, eru hin gömlu höft
og hömlur, og stórfelldir aukn
ir skattar til þess að draga úr
framtaki og framförum í land
inu.
BROSLEGIR
TILBURÐIR
að hefur verið býsna fróð-
legt og skemmtilegt að
fylgjast með viðbrögðum
manna í ýmsum löndum við
Vínlandskortinu, og þeim á-
lyktunum, sem fræðimenn í
Bretlandi og Bandaríkjunum
hafa dregið af fundi þess.
Sérstaklega hljóta viðbrögð
ýmissa stjórnmálamanna í
Bandaríkjunum að þykja bros
leg í augum okkar íslendinga.
Innflytjendur frá Ítalíu eru
þar fjölmennir og greinilegt
er, að ýmsir minniháttar
stjórnmálamenn þar vestra
hafa þotið upp til handa og
fóta til að tryggja sér fylgi
innflytjenda af ítölskum ætt-
um, og þá gjarnan viðhaft
hin háðulegustu orð um vík-
inga, jafnvel haft við orð, að
lítið sjáist af víkingum á
göngu um New York, en mik-
ið af ítölum.
Þessar raddir hafa heyrzt
alla leið inn í hið virðulega
þing Bandaríkja Norður-
Ameríku, svo að sjá má, að
stjórnmálamönnum þar
vestra hefur þótt mikið við
liggja, að taka upp hanzkann
fyrir Kolumbus, og firra Leif
okkar Eiríksson öllum heiðri
af fundi Ameríku.
Annars er það svo, að
stjórnmálabaráttan í Banda-
ríkjunum kemur okkur ís-
lendingum, og vafalaust flest
um Norður-Evrópumönnum,
stundum einkennilega fyrir
sjónir. Til dæmis birti
Morgunblaðið síðastliðinn
laugardag mynd af Banda-
ríkjaforseta, þar sem hann
var að sýna fréttamönnum og
ljósmyndurum skurð þann,
sem gerður var á honum fyrir
skömmu. Líklega mundi slíkt
ekki þykja við hæfi hér á
landi eða í Evrópu, en í Banda
ríkjunum hefur verið fylgzt
með skurðaðgerðinni á John-
son forseta af mikilli athygli
og gaumgæfni, og mikið um
hana skrifað í bandarísk
blöð.
Auðvitað eru þessir sér-
kennilegu þættir í bandarísk-
um stjórnmálum fyrst og
fremst óvenjulegir í okkar aug
UTAN ÚR HEIMI
/ v \
Þar f á börn byss-
ur í vöggugjöf
SKAMMT frá milljónaborg'-
inni Napóli á Suður-ltalíu er
smábærinn Albanova, sem
frægur er að endemum fyrir
þá sök, að þar eru morð og
meiðingar tiðari en á nokkr-
um öðrum stað sem vitað er
um í viðri veröld.
í Albanova eru börnin alin
upp í guðsótta og góðum sið-
um, þau sækja kirkju öllum
stundum og sunnudagaskóla
og tiiibiðja heilaga Guðsmóð-
ur af engu minni innileik en
önnur ítölsk börn. En þegar
minnzt er orðg Jesú um að
bjóða fram hinn vangann, þá
maður er sleginn kinnhest á
annan, horfir málið öðru vísi
við. íbúar Albanova, ungir
sem gamlir, eru því ekki van-
ir að sýna í verki kristilega
þolinmæði og umburðarlyndi.
Þeim verður það venjulega
fyrst fyrir að grípa til byss-
unnar.
Því er það, að á einu ári eru
í Albanova framin 6 morð og
skráðar 68 morðtilraunir. Auk
þess eru svo 284 teknir hönd-
um fyrir alvarlegar líkams-
meiðingar á náungum sínum
og 418 kærðir fyrir minnihátt
ar líkamsmeiðingar. Allt deil-
ií.t þetta niður á réttra 30.000
manna bæ. Þar kemst sú
fræga borg Chicago hvergi
nærri.
Annað er það, að í Alban-
ova ganga menn ekki af öðr-
um dauðum eða limlestum í
ábataskyni, heldur er þar í
veði heiður manna og æra að
láta aldrei í minni po'kann.
Og það geta fleiri skilið á
Ítalíu en í'búar Albanova ein-
ir, að maður skjóti annan til
bana fyrir að hafa afvega-
leitt unga stúlku, eða að pilt-
ur hatizt við föðurmorðingja
sinn og sé laus höndin þegar
X Albanova bera margir sorg-
arklæði effa svart band um
ermi alla ævi. Blóffhefndin
sér fyrir' því og byssugleffi
íbúanna.
hann er annars vegar.
En jafnvel á Ítalíu þykir
það ganga nokkuð langt, að
rakari skjóti viðs'kiptavin, sem
mislíkaði klipping hjá hon-
um, eins og rakaranum í
Albanova varð á einhverju
sinni. Sá hinn sami hafði öðru
sinni í flimtingum holdafar
eins nágranna síns, sem ekki
hafði byssuna við hendina en
beitti orðsins brandi af því-
Sóknarpresturinin stríffir við
þaff daga og nætur aff inn-
ræta sóknarbörnum sínum
kristilegt umburffarlyndi og
kærleika til náungans. En þess
sér lítinn stað og ekki fækkar
krossunum á kirkjuveggnnm
enn.
líkum tilþrifum að fakarinn
sá sig tilneyddan — að því er
hann bar fyrir réttinum —■ að
grípa tiil sinnar byssu. Þar
beið bana bæði sá búkmikli
og bróðir hans, sem með hon-
um var.
Öðru sinni varð manni ein-
um það á að fótumtroða í
þrengslum í einu kvikmynda-
húsi bæjarins bóndann Achille
Corvino. Bóndi var ekki á
því að umbera slíka móðgun
og æpti að hinum: „Með hvor
um fætinum steigstu á mig?“
Vesalings manninum vafðist
tunga um tönn og því varð
að flytja hann í sjúkraþús
með báða fætur sundurskotna.
Menn hafa velt yfir því
vöngum lengi og mikið, af
hverju muni stafa þessi árátta
manna í Albanova að grípa
alltaif til byssunnar hvenær
sem eitthvað beri í milli og
eru ekki á eitt sáttir um hvað
valdi. Sumir bera blóðhefnd-
ina, sem Iandlæg hefur verið
í Ítalíu um aldir, fyrir þess-
Nei, haiwi er ekki í eowboy-
leik þessi snáffi og byssan
hans er alvörubyssa þó tæp-
ast sé hún hlaðin. Hann fékk i
hana í vöggugjöf fyrir nokkr- ,
um árum og þau verða varla
ýkjamörg heldur árin áður en
hann fær í hana skotin.
um ósköpum, aðrir segja að
svo hafi jafnan verið í Alban-
ova, að enginn teljist þar mað
ur með mönnum nema hann
gæti þess að enginn troði hon
um um taBr. Enn aðrir segja
að auðvitað sé ástæðan sú, að
í prósessíunni árið 1890 hafi
íbúar í Albanova brennt
mynd eina af heilagri Guðs-
móður og hlotið fyrir fordæm
ingu af himnum.
Raunsær maður í Albanova,
sem ekki bregður þó út af
bæjarvenjum þar, segir að allt
geti þetta átt sér einhverja
stoð, en miklu muni um valda
kvikmyndahús bæjarins og
það sem þar sé á boðstólum,
kúrekamyndir og glæpamynd
ir, sem ’hrífi huga ’hinna ó-
menntuðu og lítt siðuðu bæjar
búa, svo að þeir láti sig ekki
muna um að „hjálpa“ sögu'hetj
unni á hvíta tjaldinu með iþví
að skjóta niður fyrir hann
bófann, þegar þannig stendur
á.
Og því er það, að þó sóknar
presturinn sé allur af vilja
gerður að innræta sínum sókn
arbörnum fimmta boðorðið —
þú skalt ekki mann deyða —
verður honum lítið ágengt. 1
Albanova eru enn sýndar
kúrekamyndir í öllum kvik-
myndahúsunum fimm og eng- ,
in vöggugjöf er þar vinsælli
en góð skammbyssa.
Umferffaskiltin í Albanova eru
vinsælt skotmark þegar veriff
er aff kenna börnunum aff
fara með byssur.
um, en því er ekki að neita,
að í þeirri baráttu, sem háð
hefur verið í heiminum frá
stríðslokum milli öfgaafla og
lýðræðissinna, hafa frelsis-
unnandi þjóðir fyrst og
fremst litið til Baiidaríkjanna
um forustu í þeirri baráttu.
Þess vegna hefur oft verið
litið á forseta Bandaríkjanna
ekki eingöngu sem þjóðar-
leiðtoga, heldur einnig sem
alþjóðaleiðtoga frjálsra
manna um allan heim. Af
þéim sökum fylgjast menn
e.t.v. meir en ástæða væri til
með því sem gerist í banda-
rískum stjórnmálum, og þá
hljóta einnig að vekja eftir-
tekt manna tilburðir sem
þeir, er hér hefur verið drep-
ið á, og eru síður en svo tii
eftirbreytnL