Morgunblaðið - 26.05.1967, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. MAI 1967.
17
Ég hef alltaf viljað
vera blaðamaður
— segir Cunnar Rytgcard, aðalritstjóri, fréttaritari Morgun-
blaðsins í Kaupmannahöfn, í samtali við Poul P. M. Pedersen
Skáldið Poul P.M. Peder-
sen, höfundur eftirfarandi
greinar, er þekktur hér á
landi fyrir þýðingar sinar á
ljóðum ísl. skálda, sem birzt
hafa í blöðum og bókum í
Danmörku og víðar um Norð
urlönd. Ennfremur hefur
hann skrifar fjölmargar
greinar um ísland i blöð á
Norðurlöndum. Pedersen er
nú staddur hér á iandi.
HINN 1. janúar sl. var Gunn
«r Rytgaard útnefndur aðalrit-
•tjóri við Kristeligt Dagblad,
cem hefur þá aftur tvo menn
við stjórnvölinn eins og áður
tíðkaðist því að Bent A. Koch
er áfram aðalritstjóri, áíbyrgð-
armaður og framkvæmdastjóri.
— Hvernig kunnið þér við
yður í nýju stöðunni? spyr ég
Ihinn 35 ára gamla Gunnar
Rytgaard.
— Prýðilega svarar hann hik-
laust. Ég þekki auðvitað blaið-
ið fyrir, þar sem ég hef verið
fréttaritstjóri þess í nokkur ár,
og lítill munur er á sboðunum
okkar Bent A. KoCh um trú-
mál, stjórnmál og norræna sam
vinnu. Ég er vitaskuld ánægður
með aðalritstjóranafnibótina.
— Eruð þér Jóti?
— Nei, ég er Sjálendingur.
En ég hef unnið við józk blöð,
svo aSð ég þekki ekki aðeins af
afspurn þann hluta Ðanmörkur,
sem liggur fyrir vestan Valiby
Bakke (skarnmt fyrir _ utan
Kauipmannahöfn. >ýð.) Ég er
annars ekki bundinn neinum
einum landshluta eða bæ.
Kristeligt Dagblad er alveg tví
mælalaust blað fyrir alla lands
menn.
— Hvar eruð þér fæddur?
— í Haarlóv á Austur-Sjá-
Iandi, sögufrægu héraði, sem er
þekkt af leikritinu „Elverhój“
eftir Heiiberg (Álfhóll. Sýndur
í þýðingu Indriða Einarssonar
í Iðnó 1012-13 og 1944-45. Þýð.)
og skáldsögunni „Góngehóvding
en“ eftir Larrit Etlar. Fæðing-
arstaður minn er skammt frá
Gunnar Rytgaard, fréttaritari
Morgunblapsins í Kaupmanna-
höfn, nýskipaður aðalritstjóri
Kristeligt Dagblad.
Álfihóli og heldur ekki langt
frá Tryggevælde ánni. Þegar
ég var fimm ára, fluttum við
ýfir ána til Hellested við hinn
fiagra Stevns klett. Faðir minn
stundaði ávaxtarækt. Hann dó,
þegar ég var tólf ára. Ég gekk
í gagnfræðaskólann í Karise.
Munmælasögurnar, sem héraðið
var auðugt af, gáfu auð'vitað
hugmyndaflugi mínu byr und
ir báða vængi, en ég missti ekki
sambandið við lífið í kringum
mig. Áður en ég fermdist, hafði
vaknað hjá mér löngun til að
skrifa í blöð. Móðir mán vildi,
að ég lyki fyrst gagniræðaprófi,
og það gerði ég sem betur fer.
>ví næst byrjaði ég að skrifa
blaðagreinar um ýmis efni og
svo varð ég lærlingur í blaða-
mennsku við Svendlborg Avis á
hinu grösuga Suður-Fjóni. >ar
var ég útskrifaður blaðamaður.
— Höfðuð þér sem blaðamað
ur valið yður einhverja sér-
grein?
— Já, það má segja sem svo.
Frá Svendborg fór ég til blaðs
vinstrimanna í Norður Jótlandi,
Aallborg Amtstidende. Mín sér-
grein voru mál skipaflotans og
hersins. >egar í Svendborg
komst ég í kynni við útgerðar-
félag og stýrimannaskóla J.
Lauiritzens. Smám saman náði
ég góðu sambandi við sjómenn-
ina og lærði talsvert um þessa
mikilvægu atvinnugrein.
— Hvað um áhuga yðar á
norrænni samvinnu?
— Slíkt er mér kannski I
blóð borið. En þessi áhugi greip
mig og mótaðist, þegar ég var
í Álalborg. Hvatningin kom frá
þáverandi aðalritstjóra Aalborg
Amtstidende, Tyge Lassen.
Hann var sonur hjónanna Vil-
helm Lassen var á sínum tíma
fjármálaráðherra. Jæja, Lassen
stakk upp á því, að ég færi í
lýðháskólann við Kungsalv í
Svíþjóð. Ég fór að ráði hans og
hafði inikið gagn af þessari
dvöl. Ég kynntist nýjum nor-
rænum viðhorfum. Ég kynnt-
ist meðal annars Færeyingum
og fslendingum. f Kungsalv var
lagður grundvöllur að núver-
andi skoðunum mínum á mörg
um miálum. T.d. skildi ég eftir
þessi kynni ósk Færeyinga að
vera Færeyingar og vilja fs-
lendinga til sjálfstæðisins 1944.
Nú á ég sjálfur sæti í skóla-
nefndinni í Kungsálv. >að var
nemandi hins látna lýðskóla-
stjóra C.P.O. Ohristensen, sem
mestan þátt átti í stofnun skól-
ans, og þessvegna er skólinn
mótaður af skoðunum C.P.O. á
norrænuim málum. >að eru
reyndar þessar sömu skoðanir,
sem ríkja hér á Kristilegt Dag-
blad.
— Réðuzt þér til Kristeligt
Dagblad frá Álaborg?
— Nei, fyrst fór ég til Vejle
á Jótlandi þar fór ég að skrifa
og kynntisit af eigin raun átökun
um milli Torkil Kristensen og
Vinstrimanna. í Vejle kynntist
ég Torkil Kristensen og stjórn-
armiðum hans mjög vel. Hann
hélt marga fundi í kjördæminu,
og ég ók oft um roeð honum
til að skrifa um fundina. Ég
tók þátt í stofnun Upplýsinga-
bandalags frjálslyndra. Ég er
hlynntastur frjálslyndu flokk-
unum.
— Teljið þér, að Torkil Krist-
ensen hafi sætt óréttlátri með-
ferð af hálfu síns gamla flokks,
Vinstrimanna?
— Ég tel, að það hefði verið
heppilegt, að Torkil héldi á-
fram afskiptum af dönskum
stjórnmálum. >að var tilfinn-
anlegur missir, að hann hvarf
af sjónarsviðinu og að stefnu-
mál hans náðu ekki að hafa á-
hrif á danskt þjóðlíf.
— Hvar stendur Kristeligt
Dagblad í dag í rúmálum?
— Kristeligt Dagblad er mið-
leitið í kristilegum og kirkju-
legum efnum. Við erum ekki
bundnir neinni sérstakri trúar-
stefnu. Blaðið er sprottið upp
úr jarðvegi Heimatrúboðsins,
öll formleg tengsl við það slitn
uðu fyrir 30 árum. Við byggjum
á grundvelli >jóðkirkjunnar,
fylgjum stefnu hennar og reyn-
um að túlka almenna viðleitni
kirkjunnar og páfastólsins. Til-
tölulega margir kaþólikar lesa
blað okkar af áhuga. Það gleður
okkur auðvitað.
— Og hvar stendur blaðið i
stjórnmálum?
— >ar er meginsjónarmiðið
hið sama. Við erum ekki mótað
ir af flokkapólitík, heldur reyn
um að vega og meta allt á mál-
efnalegan og óhlutdrægan háitt.
Þegar blaðið hóf göngu sína,
voru flestir meðlimir Heima-
trúboðsins fhaldsmenn, en þó
nokkrar undantekningar. Við
höfum þá trú, að stjórnmálasam
starf á breiðum grundvelli, sé
æskilegast.
— Þykir yður eitthvað benda
til þess, að skólar og heimili séu
ekki hlutverki sínu vaxin nú á
tímum?
— Já, þess eru sums staðar
merki. Eins og kunnugt er ríkir
mikil óvissa í veröldinni í dag
og mannfólkið er eirðarlaust.
Og þetta setur svip sinn á
uppeldið.
— Teljið þér að blað geti
breytt hátterni fiólksins?
— Við getum lagt eitthvað að
mörkum í þeirri baráttu.
— Hvað segið þér um hin
umræddu fióstureyðingalög?
— Blaðið hlýtur sem kristi-
legt og kirkjulegt málgagn, að
halda fram ábyrgð hverrar
manneskju gagnvart öðrum.
Við fylgjum stefnu Þjóðkirkj-
unnar, en ekki neinni sérstakri
guðfræðikenningu. Hlutverk
okkar er sem sagt að láta í té
málefnalegar og réttar upplýs
ingar og gera þannig einstakl-
ingana sjálfa ábyrga. Ábyrgðin
verður að hvíla á herðum hvers
einstaklings. Kirkjan getur ekki
gefið neina algilda lausn á öll
um vandamáluim lifsins. Eins og
áður er sagt, er blaðið miðleitið
á breiðum_ stjórnmálalegum
grundvelli. Ég tel, að Jafnaðar-
menn geri mikla skyssu með
því að vilja alltaf víkja til
vinstri. Stefna blaðsins í stjórn
málum er annars afleiðing aif
kristilegri stöðu þess.
— Skrifið þér sjálfir forustu
greinar um stjórnmál?
— Já, meðal annarra. Þegar
ég byrjaði hér við blaðið, datt
ég beint ofan í félagsmálapott-
inn.
— Eins og Bent A. Koch,
aðalritstjóri, eruð þér orðnir
talsvert kunnugir íslandi,
— Ekki eins vel og Bent A,
Koch, en smám saman hef ég
kynnzt ýmsu um landið. Ég hef
haft bæði gagn og ánægju af
starfi mínu sem fréttaritari
Morgunblaðsins. Fyrir tveimur
árum bauð Morgunblaðið mér
og konu minni til íslands i
nokkurra vikna ferð. >að verð-
ur tæplega síðasta heimsókn
mín þangað. Ég gæti líka hugs
að mér að heimsækja Færeyjar,
en þangað hef ég ekki komið
ennþá.
— Haldið þér, að kominn sé
afturkippur í áhugann á nor-
rænni samvinnu?
— Þótt stundum kunni að
virðast svo, held ég að það sé
ekki. Hægt ætti að vera að
lesa norsku, sænsku og dönsku
á öllum Norðurlöndunum. Það
er einungis leti um að kenna,
að svo er ekki. Auðvitað verður
að þýða a fifinnsku, og Norður-
landamálin hafa fjarlægzt svo
uppruna sinn, að einnig verður
að þýða úr finnsku, og Norður-
það er bæði skylda og nauðsyn.
að treysta samband milli land-
anna. Sem áþreifanleg dæml
þessarar samvinnu vil ég að
síðustu nefna lýðháskólann
Kungsálv og Norræna húsið,
sem reist skal í Reykjavík á
næstu árum.
Poul P. M. Pedersen.
Málverkasýning Hrings
HRINGUR Jóhannesson, sem
þessa dagana er með sýningu í
Bogasal Þjóðminjasafnsins^ er
vafalítið mun betur þekktur
meðal myndlistarmanna en alls
almennings., því það eru aðeins
fimm ár síðan hann hélt sína
Ifiyrstu sjálfstæðu sýningu á þess-
um sama stað og þá á teikning-
um aðallega, en Hringur er
mjög vel frambærilegur á því
sviði. Kemur þetta til af því að
hann hafði fengizt við myndlist
I rúman áratuig meira eða minna
áður en hann hélt þessa fyrstu
sýningu sína. En þeir áhuga-
sömu er lagt hafa stund á kvöld-
námskeið í teiknun við mynd-
listaskólana hér í borg undanfar-
in ár þekkja hann að góðu, því
þar er Hringur vinsæll. Hann
filýtti sér sem sagt hægt og svo
var það brauðstritið — og hlé-
drægnin, sem að vísu er ekki
einsdæmi hérlendis en mjög fá-
tíð samt oig hefiur bæði kosti og
galla allt eftir ástæðum og eðli
þess sem í hlut á. Síðan Hringur
hóf að sýna verk sín hefur hlé-
drægnin orðið að víkja að
nokkru því þetta er þriðja sýn-
ing hans í höifuðborginni og vex
honum áismegin. Sýningar hans
láta þó ekki mikið ýfir sér, þær
sækja styhk sinn í hið hógværa
fiagaða handbragð — aldrei viða-
miklar né stórbrotnar og jafnan
valinn staður í hinum minni
•ýningarsölum. Hann hættir sér
efltki í bvísýna gíimu við sterka
liti eða öflug form og þar er
heldur ekiki svið hans — hann
veit að það er ekki heldur æðsta
markmið, né hámark hins list-
ræna í málverkinu að slá á
bumbur. >ví málverkið er svo
ríkt af möguleikum, svið þess
svo stórt að hinn hógværasti
tónn getur þrengt sér smám
saman fram þar til hann yfir-
vinnur hiávaðann með fegurð
sinni. Hringur hefur hæfileika
til að gera einföld form lifandi
og það ikemur glöggt fram á sýn-
ingu þessari. Hann sækir fyrir-
myndir sinar aðallega í lands-
lag, þar sem stemningin er híð
ríkjandi atriði.
Sumar myndir hans orka þó í
upphafi sem alveg abstrakt og
það er ekki fyrr en áhorfandinn
hefur litið á þær tvisvar eða
þrisvar að hann sér mófa fyrir
natúralískum fionmum, stundum
líkt og í þoku. Málverkið getur
þá orkað sem felumynd og er þá
komið inn á hættulegar brautir,
en Hringur sleppur þó -allvel frá
þessu. Stundum óskar maður sér
þess að natúralisminn komi bet-
ur fram eða ötfugt. Myndir eins
og nr. 20, 21 og 24 hafa yfir sér
skemmtiílegan heildarsvip og
myndirnar nr. 5 og 26 sýna að
hann getur slegið á fleiri strengi
með góðum árangri en nátltúru
og húsastemningar. Myndir hans
£ ströngum formum finnst mér
síztar á þessari sýningu. Merki-
legt er að jafn ólík, s*em þessi
Hringur Jóhannesson.
sýning er ágætri sýningu frú
Ragnhildar Jónsdóttur Ream,
sem var síðast á ferð í Boga-
salnum, þá er eiruhver skyldleiki
að baki þeirra. Auðséð er að
Hningur hefur lært af Sverri
Haral'dssyni og kom það aðallega
fram á .fyrri sýningum, en alltaf
var eitthvað af honum sjálfum
í verkum hans, sama hvar hann
bar niður. En nú er Hringur
mjög tekinn að fjariægjasit
Sverri til hags fyrir persónu-
legri og sjálfstæðari viðhorfum
og eigin stíi Verður næsta fróð-
legt að sjá næstu sýningu
Hrings, þá gerir maður enn
meiri kröfur til hans því nú
vantar aðeins herzlumuninn til
að það komi fram, sem einhvern
veginn liggur í loftinu á þessari
sýningu að sé í mótun. Það er
ertfitt að túlka þetta, en hinar
áleitnu smá’breytingar þessa mál
ara, gefa manni tilefni til að
HEIMSMEISTARAKEPPNIN
í bridgie fer að þessu sinni fram
í Bandaríikjunum og hefst í
kvöld. Þetta er í 15. sinn sem
heimsmeistarakeppni fer fram,
en fyrsta keppnin fór fram árið
1950. Sigurvegarar í þeim 14
keppnum, sem fram hafa farið,
eru þessir:
ftalía ..... 8 sinnum
Bandaríkin . 4 —
England .. 1 sinni
Frakkland . 1 —
Rétt er að geta þess að Ítalía
heifur sigrað 8 sinnum í röð í
keppninni, sigraði fyrst árið 1957
og hefur haldið titlinum síðan.
Hér fer á eftir upptalning á
heiimsmeiistfarakeppnunum og sig
urvegurunum (keppnisstaður í
svigum):
1950 (Hamilton)
Heimsmeistari: Bandaríkin
1951 (Napoli)
Heimsmeiistari: Bandaríkin
1953 (NewYork)
Heimsmeistari: Bandaríkin
álykta að einn góðan veðurdag
muni hann mála á sinn eigin og
mjög sérstæða hátt. Sýningin er
skemmtileg og ættu listunnend-
ur ekki að láta hana fram hjá
sér fara.
Bragi Ásgeirsson.
1954 (.Monte Carlio)
Heimsmeistari: Bandaríkin
1955 (New York)
Heimsmeis’tari: England
1956 (París)
Heimsmeistari: Frakkland
1957 (New York)
Heimameistari: Italía
1958 (Como)
Heimsmeistari: Ítalía
1959 (NewYonk)
Heimsmeiistari: Ítalía
1961 (Buienos Aires)
Heimsmeistari: Ítalía
1962 (NewYork)
Heimsmeistari: ítalía
1963 (St. Vincent)
Heimsmeistari: Ítalía
1965 (Buenos Aires)
Heimsmeistari: Ítalía
1966 (St. Vincent)
Heimsmeistari: ítaMa .
Til gamans skal þess getið að
4 af þeim spilamönnum, sem
spiluðu í sigursveitinni 1951,
spila enn í sveitinni.
Þessir spilarar hafa oftast orð-
ið heimsmeistarar:
Belladonna^ (Ítalía) .. 8 sinnum
D’Alelio (Ítalía) .... 8 —
Forquet (Ítalía) .... 8 —
Avarelli (ítaMa) .... 7 —
Chiaradia (ítaMa) .. 6 —
Garozzo (Ítalía) .... 5 —