Morgunblaðið - 07.07.1967, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. JÚLÍ 1967.
Á hot
.send-off I
CVird>
VVjT
IflK
VIROIHIA

t<? CCTS t/.S. CMTfCS RÁVINC
'Öiittört

very deUn/feíy brifef
HKXKSriliOtm fMKXnðXCt EDWARD ALBEE’S
Wmos SSsmaiSB
Of Wi^tsii^n mmolf?
CEORéESEGAL SANOYDENNiS «k;«cmol
?i>J .■..‘C i.-r* l'i'. M'.v' l,f ; ■ .>■ V' * '■. • c .'-■'- tr •* r‘v i , WARNfift 8W0S.

“sl KVIKM YNDAÞÁTT UR
IÞRÁTT fyrir síminn'kandi að-
sókn að kvikmyndahúsum, virð-
ist sem kvikmyndaframleiðsla
hafi tekið allmiklum framför-
um á síðustu árum. Áhorfendur,
sem gerast æ vandlátari, og
harðnandi samkeppni við sjón-
varp, sem hefur þróazt mjög
tæknilega, hefur gert það að
verkum, að kvikmyndir tveggja
síðustu ára eru að líkindum
jafnbetri en notkkru sinni fyrr.
Ekki alls fyrir löngu kom út
í Lundúnum „Alþjóðleg hand-
bók um kvikmyndir 1967“ (Int-
ernational Film Guide 1967), og
er þar í stórum dráttum gerð
grein fyrir hinu helzta, sem
gerzt hefur í heimi kvikmynd-
anna á tímabilinu 1965-66. í
bókinni eru sögð nokkur deíli a
merkustu myndunum frá þeim
löndum, sem senda myndir að
nokkru ráði á evrópskan mark-
að.
Hér er því miður ekki rúm
til að geta um nema örlítið brot
þess, sem í bókinni er að finna
og verður því einkum drepið á
framleiðslu þeirra landa, sem
við fáum oftast myndir frá. —
Lesendur verð ég að biðja vel-
virðingar á því, að nöfn margra
kvikmynda hef ég ekki treyst
mér til að þýða á íslenzku, á við
unandi hátt.
England.
Það hefur vakið mikla athygli,
að í ársskýrslu Sambands
brezkra kvikmyndaframleið-
enda kemur það fram í dags-
ljósið, að helmingur allra þeirra
kvikmynda, sem meðlimir þess
hafa gert, er nú borinn uppi aí
bandarísku fjármagni. -En jafn-
framt þessa hefur sú mikilvæga
þróun orðið, að fjá^eitingin til
Brezku kvikmyndastofnunarinn
ar fyrir árið 1966-67 hefur verið
hækkuð í' £260.000 (um 31
millj. og 200 þús. ísl. kr.), sem
er tvöfalt hærri upphæð en veitt
var fyrir tveim árum síðan.
Helztu myndir:
CUL-DE-SAC/BLINDGATA.
Handrit: Roman Polanski og
Gerard Brach. Stjórn: Pol-
anski. Kvikmyndataka: Gil-
bert Taylor. Leikendur: Don-
ald Pleasence, Lionel Stand-
er, Francoise Dorléac, Jack
MacGowran.
Segja má, að í Cul-de-Sac fjalli
Roman Polanski um, hvar skyn-
samlegri hegðun sleppir, og um
öfuguggahátt og hneigðir manna.
•— Tveir glæpamenn á flótta
ryðjast inn í hið einkennilega
húshald í afskekktum kastala á
Lindisfarne. Hjónin, sem þar
búa (Donald Pleasence og
Francoise Dorléac) láta í minni
pokann fyrir afbrotamönnun-
um, en annar þeirra deyr af sár-
um sínum. Hinn eilífi þríhyrn-
ingur myndast. Stúlkan reynir
að berjast gegn því að laðast að
glæpamanninum með því að
hæða eiginmann sinn, sem hef-
ur öfugsnúnar tilhneigingar og
skriður vesældarlega fyrir hin-
um nýja húsbónda sínum. Pol-
anski gerir veikleika þremenn-
inganna berskjaldaða. í>að er at-
hyglisvert, að persónurnar hafa
ekkert samband við siðmenn-
inguna. Myndin byggist á ofsa-
fengnum árekstrum, og flótta-
leg framkoma og tvíræðar at-
hugasemdir brúa bilið milH
þessara árekstra. Aðstæður og
persónuleikar renna saman í eitt
af ógnvekjandi fullnustu. (Blind
gata hlaut m.a. „Gullbjörninn“
á kvikmyndahátiðinni í Berlín
1966).
FOUR IN THE MORNING/
FJÖGUR AÐ MORGNI.
Handrit og stjórn: Anthony
Simmons. Kvikmyndun:
Larry Pizer: Leikendur: Ann
Lynn, Brian Phelan, Judi
Dench, Norman Rodwáy og
Joe Melia.
Fjögur að morgni gerist í Lund-
únaborg og fjallar um ástar-
ævintýri og sjálfsmorð. Inntak
hennar er skýrt: Hvert ástar-
samband' táknar nýtt skref í átt-
ina að útkulnun ástarinnar, unz
sjálfsmorð er eina lausnin.
Mynd þessi hlaut C.I.C.A.E.
verðlaunin 1965 (Confédération
Internationale de Cinémas d’ Art
et d’ Essai).
ACClDENT/SLYS.
Stjórn: Joseph Losey: Leik-
endur: Dirk Bogarde, Stanley
Baker, Delphine Seyring.
THE BLOW-UP-STÆKKUNIN.
Stjórn: Michelangelo Antoni-
oni. Leikendur: Sarah Miles,
Vanessa Redgrave. David
Hemmings.
FAHRENHEIT 451.
Stjórn:^ Frangois Truffaut.
Leikendur: Oskar Werner,
Julie Christie, Cyril Cusack,
Anton Diffring.
A MAN FOR ALL SEASONS.
Stjórn: Fred Zinnemann. Leik
endur: Paul Scofield, Orson
Welles o.fl.
Hinn þekkti, enski leikritahöf-
upndur Harold Pinter (Húsvörð
urinn) skrifaði handritið að
„Slys“. Þar leikur Dirk Bogarde
aðalhlutverkið, háskólaprófessor.
Myndin fjallar um hann, konu
hans vanfæra og fyrirlesara við
háskólann, sem á í ástarævin-
týri með austurrískri stúdínu af
aðal&ættum, sem er trúlofuð
enskum stúdent af aðalsættum.
Myndin hefur hlotið misjafna
gagnrýni, og sér í lagi er fundið
að hinum langdregna stíl Los-
eys.
David Hemmings hefur hlotið
frábæra dóma fyrir leik sinn í
hlutver’ki Tómasar í Stækkunin.
Tómas er þekktur ljósmyndari á
þrítugsaldri. Hann virðist fylgj-
ast með lifinu gegnum linsu
myndavélarinar, án þess að
taka þátt í því sjálfur. Ef til vill
svipar þessari persónu til Antoni
onis sjálfs eins og hann var í
fyrri myndum sínum. „Stækkun-
in“ er kvikmynd I djarfas^ lagi
og ætti því að njóta góðrar að-
sóknar hér á landi.
Við 451 stig á Fahrenheit
brennur pappír. Mynd þessi er
gerð eftir samnefndri vísinda-
skáldsögu Bandaríkjamannsins
Ray Bradbury og fjallar um
brunalið einhvern tíma í fram-
tíðinni, sem starfar ekki við að
slökkva eldsvoða heldur að
brenna hverja þá bók, sem
geymzt hefur frá liðnum tímum.
Paul Scofield, sem kominn er
hátt á fimmtugsaldur, ávann sér
að lokum heimsfrægð fyrir leik
sinn í „A Man for all Seasons“.
Myndin fjallar um Sir Thomas
More, sem forðum daga skrifaði
bókina Utopia.
Bandaríkin
DOCTOR ZHIVAGO/SÍVAGO
LÆKNIR
Stjórn: David Lean. Handrit:
Robert Bolt eftir samnefndri
skáldsögu Boris Pasternaks.
Kvikmyndun: F. A. Young.
Tónlist: Maurice Jarre. Leik-
Úr kvikmyndinni
„A Man of all Seasons“.
endur: mar Sharif, Rod Steig-
er, Julie Christie, Tom Court-
enay, Geraldine Chaplin o.ll.
Handrit Roberts Bolt leggur meg
ináherzlu á að gera söguna að
stórfenglegri frásögn af rússn-
esku byltingunni, og fyrri hluti
myndarinnar þykir ekki ýkja at
hyglisverður. En David Lean er
hæfileikaríkur leikstjóri og
tekst á köflum vel upp, þannig
að í heild er myndin vel þess
virði að sjá hana.
SECONDS
Stjórn: John Frankenheimer.
Handrit: Lewis John Carlino
etfir skáldsögu Davids Ely.
Kvikmyndun: James Wong
Howe. Tónlist: Jerry Gold-
smith. Leikendur: Rock Hud-
son, Salome Jens, John
Randolph, Will Geer, Jeff
Corey.
Að margra dómi er þessi mynd
meðal þeirra beztu, sem gerðar
hafa verið í Bandaríkjunum. á
SHOCIUIiO
(*HO SHIt
SOONOS
” Íeve'*
WOBSEi
‘VENOMOUS’
U2 TAYIOR
MAY GET
for mantal torturers OSCAR
FllMS «0 HJSBMW
SHOUtO StEt0Sp«»:
Is this film just too
victory oj.
£. ntl(l
síðari árum. Hún fjallar um
roskinn mann (Rock Hudson),
sem eitthvert dularfullt félag
tekur upp á arma sína og lætur
gera á honum „uppyngingarað-
gerð“ þannig, að hann „endur-
fæðist" s.em nýr persónuleiki.
Frábær leikur Hudsons hefur
komið mörgum gagnrýendum
mjög á óvart, því að hann hefur
lítið annað gert en að leika
ómerk hlutverk í ómerkum gam
anmyndum á móti Doris Day
eða einhverri ámóta kven-
persónu.
CAT BALOU er gamanmynd
úr Villta vestrinu. Eliot Silver-
stein hefur stjórnað henni, en
aðalhlutverk leika Jane Fonda
og Lee Marvin, sem hlaut Osc-
ars-verðlaunin fyrir leik sinn.
E.nnig kemur þar fram Natr
„King“ Cole, sem nú er látinn.
GRAND PRIX er mynd um al
þjóðlegan kappakstur, og stjórn
andi er John Frankenheimer.
Leikendurnir eru stjörnur alls-
staðar að úr heiminum og með-
al þeirra eru: James Gardner,
Eve Marie Saint, Yves Montand,
Francoise Hardy og Japaninn
Toshiro Mifune, sem hér er
þekkcur fyrir leik sinn í mynd-
unum Harakiri og Yojimbo.
Ótal frægir kvikmyndaleik
stjórar í Bandaríkjunum hafa
látið fara frá sér nýjar mynd-
ir: Otto Preminger: Bunny
Lake er horfin, og Hurry Sun-
down, William Wyler: Hvernig
á að stela milljón; Richard
Brooks: Atvinnumennirnir;
Franco Zeffirelli: Hvernig temja
á skass, en í henni leika m.a.
hjónakornin frægu, Richard
Burton og Liz Taylor, og hafa
bæði þau og myndin hlotið mjög
góða dóma. Önnur mynd, sevn
þau leika saman í er gerð eftir
samnefndu leikriti, Hver er
hræddur við Virginíu Woolf?
Stjórnandi er Mike Nichols. Al-
fred Hitchcock héfur einnig sent
frá sér nýja mynd, Rifna tjald-
ið, þar sem aðalhlutverk leika
Paul Newman, Lila Kedrova og
söngstjarnan fræga Julie And-
rews.
Frakkland
Á árinu 1965 voru aðeins gerð
ar 34 myndir, sem voru að öllu
leyti franskar. Kvikmyndaiðnað
urinn þar er enn í fjárhagskrögg
um, þrátt fyrir það að fjöldi list
rænna kvikmyndahúsa í Parísar
borg hafi fjölgað í 42. En á árun-
um 1957 til 1965 fækikaði kvik-
myndabúsgestum þar í landi urn
154 milljónir, og á árinu 1965
var 200 meiri háttar kvikmynda-
húsum lokað.
LA GuERRE EST FINIE/
STRÍÐINU ER LOKIÐ
Stjórn: Alain Resnais. Hand-
rit: Jorge Semprun. Kvik-
mýndun: Sacha Vierny. Tón-
list: Giovanni Fusco. Leikend
ur: Yves Montand, Ingrid
Thulin, Geneviéve Bujold,
Roland Monod.
Hin frábæra nýja mynd Resnais
fjallar um valið: Söguhetjan,
Spánverjinn Diego Mora, er mað
ur, sem verður að taka ákvarð-
anir á hverri mínútu ævi sinn-
ar. Striðinu er lokið segir frá
þremur dögum í herferð manns
þessa gegn stjórn Francos. Hann
er einn þeirra fáu, sem vaxið
hafa upp án þess að hvika frá
byltingarhugsjónum sínum í yf-
ir tuttugu ár. Resnais hefur ekki
gripið til hinna venjubundnu
fréttamyndainnskota frá Borg-
arastyrjöldinni til þess að lýsa
baksviði söguhetjunnar. Mynd-
inni svipar til pólitísks reyfara,
þar sem Diego þjáist af sífelld-
um ótta við lögregluna og að
hnýsni vina hans komi upp um
hann. Ást hans á Marianne (sem
leikin er af snæsku ’eikkonunni
Ingrid Thulin) er fólgin í stöð-
ugri viðleitni hans til að hlífa
henni við hinum bitra sannleka
um hugsjón hans, og eina ástar-
sena þeirra er meðal fegursxu
atriða, sem Resnais hefur fest á
mynd. Áhrifamáttur La Guerre
est Finie byggist á því stíl-
bragði Resnais, — sem margir
hafa reynt að leika eftir honum,
en engum tekizt — sem sé sam-
runa fortíðar, nútíðar og fram-
tíðar. Söguhetjan upplifir at-
burgi nú, enda þótt þar sé um
að ræða endurminingar eða hug
boð. Þannig er tilfinningar
myndarinnar þrungnar þving-
andi kvíða. Myndin baðar í hinu
grámyglulega tilgangsleysi stríðs
ins.
Nýlega hafa margir helztu leik
stjórar Frakka lokið við kvik-
myndir, sem mikill fengur væii
i að fá hingað til lands. Þar á
meðal má til dæmis geta um
myndina Viva Maria, sem Louis
:Malle stjórnar. Þar leika aðai-
hlutverkin tvær þekktustu leik-
konur Frakklands, Birgitte" Bar-
dot og Jeanne Moreau. Chabrol,
Godard, de Broca, Truiffaut,
Varda, Vadim og Demy eru all-
ir í fremstu röð kvikmyndaleik-
stjóra.
Ítalía
Allt frá þeim tíma, fyrir um
það bil hálfri öld, þegar ítalir
urðu fyrstir til að gera stórmynd
ir i nútímamerkingu þess orðs,
hafa þeir staðið mjög framar-
lega og frá þeim hafa ýmsar nýj
ar stefnur komið. Nú á dögum
er framleitt gífurlegt magn kvik
mynda þar, mest vegna lágs
verðlags og góðra ytri aðstæðna.
Flestar þessara mynda eru
ómerkilegar bardagamyrtdir
gerðar fyrir amerískt fé, en eigi
að síður búa nú á Ítalíu margir
miklir kvikmyndastjórar, sern
halda uppi hróðri lands síns.
GIULIETTA DEGLI SPIRITI/
JÚLÍETTA ANDANNA
Stjórn: Federico Fellini. Hand
rit: Fellini, Tulio Pinelli,
Brunello Rondi, Ennio Flai-
ano. Kvikmyndun: Gianni Di
Venanzo. Tónlist: Nino Rota.
Leikendur: Guilietta Masina,
Mario Pisu, Sandra Milo,
Valentina Cortese, Caterina
Boratto, Jose de Villalonga.
Níunda mynd Fellinis skartar í
öllum regnbogans litum til að
koma til skila tilfinningum,
Framh. á bls. 19