Morgunblaðið - 29.06.1968, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. JÚNÍ 1908
KOSNINGASKRIFSTOFUR
STUÐNINGSMANNA
GUNNARS THORODDSENS
í REYKJAVÍK
AÐALSKRIFSTOFA: Pósthússtræti 13, sími 84500.
UTANKJÖRSTAÐASKRIFSTOFA: Aðalstræti 7,
sími 84533.
ÞJÓÐKJÖR: Afgreiðsla, sími 84530. — Ritstjórn
sími 84538.
SAMTÖK UNGRA STUÐNINGSMANNA: Vestur-
gata 17, sími 84520.
SAMTÖK STUÐNINGSKVENNA: Hafnarstrgeti 19,
sími 13630.
HVERFISSKRIFSTOFIJR
VESTUR- OG MIÐBÆJARHVERFI: Vesturgata
40, sími 84524.
MELAHVERFI: K.R. heimilið, sími 23195.
AUSTURBÆJARHVERFI: Hverfisgata 44, sími 21670.
HLÍÐAHVERFI: Mjölnisholt 12, sími 42755.
LAUGARNESHVERFI: Hraðfrystíhús Júpíters og
Marz, sími 84526.
LANGHOLTSIIVERFI: Sólheimar 35, sími 84540.
KRINGLUMÝRARHVERFI: Háaleitisbraut 58—60
(Miðbær), sími 84525.
SMÁÍBÚÐARHVERFI: Háaleitisbraut 58—60 (Mið-
bær), sími 82122.
ÁRBÆJARHVERFI: Hraunbær 18, sími 84541.
BÍFAR Á KJÖRDAG
Þeir sem vilja lána bíla á kjördag eru vinsamlega
beðnir um að hafa samband við aðalskrifstofuna,
sími 84500 eða hverfisskrifstofurnar.
AÐALSKRIFSTOFUR
UTAIM REVKJAVÍKUR
AKRANES: Skólabraut 21, sími (93)-1915.
BORGARNES: Sæunnargata 2, sími (93)-7346).
PATREKSFJÖRÐUR: Brunnum 5, sími (94)-1121.
BOLUNGAVÍK: Völusteinsstræti 16, sími 199.
A kjördegi: f skrifstofuhúsnæði Einars Guð-
finnssonar, sími 4 (4 línur).
ÍSAFJÖRÐUR: í húsi kaupfél. ísfirðinga, sími 699.
BLÖNDUÓS: Húnabraut 27, sími 53.
SAUÐÁRKRÓKUR: Aðalgötu 14, sími (95)-5450.
SIGLUFJÖRÐUR: Aðalgötu 28, sími (96)-71670.
AKUREYRI: Strandgötu 5, símar (96)-21810 og
21811.
HÚSAVÍK: Garðarsbraut 9, sími (96)-41234.
EGILSSTAÐIR: Lagarási 12, sími 141.
SEYÐISFJÖRÐUR: Austurvegi 30, sími 116.
NESKAUPSTAÐUR: Hafnarbraut 24, sími 327.
ESKIFJÖRDUR: Ásbyrgi.
VESTMANNAEYJAR: Drífanda v/Bárugötu, sími
(98)-1080.
SELFOSS: Austúrvegi 1, sími (99)-1650.
HVERAGERÐI: Gamla læknishúsið, sími (99)-4288.
KEFLAVÍK: Hafnargötu 80, sími (92)-2700.
NJARÐVÍK: Önnuhús v/Sjávargötu, sími (92)-1433.
HAFNARFJÖRÐUR: Góðtemplarahúsinu v/Suður-
götu, símar 52700 og 52701.
HAFNARFJÖRÐUR: Ungir stuðningsmenn: Vestur-
götu 5, sími 52705.
GARÐAHREPPUR: Breiðási 2, símar 52710, 52711
og 52712.
KÓPAVOGUR: Melgerði 11, sími 42650 og 42651.
KÓPAVOGUR: Ungir stuðningsmenn, Hrauntungu
34, sími 40436.
KÓPAVOGUR: Samtök stuðningskvenna, Meltröð 8,
sími 41822.
KÓPAVOGUR: Á kjördegi í Félagsheimili Kópa-
vogs. Upplýsingar Melgerði 11, símar 42650 og
42651 Bílarsímar: 42720 og 42721.
SELTJARNARNES: Skólabraut 17. Sími 42653.
MOSFELLSHREPPUR: Sólbakki, sími 66134.
J. Margrét Eiríksdóttir, Haga
— Minningarorð
Menn korna og fara. Allir
marka spor mieð lífi sínu og
starfi, þótt þau verði samferða-
mönnum misjafnlega greinileg.
Áhrifin. af lífsstarfi manna
eru bundin við lítinn hring eða
stóran eftir aðstöðu þeirra, hæfi
leikum, áhuga og áræði. Þó ná
sumir þeim árangri, þrátt fyrir
erfiða aðstöðu, að hefja sjálfa
sig til þess flugs, að af atfylgi
þeirra og fordæmi hefjist sam-
ferðamaðurinn til stærri og stælt
ari átaka sjálfum sér og öðrum
til þroska og vaxtar.
Eina slíka konu kveðjum við
í dag.
Jóhanna Margrét Eiríksdóttir,
húsfreyja í Haga í Gnúpverja-
hreppi, andaðist í sjúkrahúsinu
á Selfossi sl._ sunnudag eftir
stutta legu. Útför hennar er
gerð frá Stóra-Núpi í dag.
Hún var fædd að Fossnesi í
Gnúpverjahreppi 12. júní 1886
og var því fullra 82 ára þegar
hún lézt. Foreldrar hennar voru
Eiríkur bóndi Jónsson prests á
Stóra-Núpi Eiríkssonar og kona
hans Guðrún Jónsdóttir bónda-
1 Efra-Langholti í Hrunamanna-
hreppi Magnússonar. Margrét í
Haga var snemma framsækin og
hugrökk, svo sem hún áttikyn
til. Hún hafði skarpar námsgáf-
ur og réðst ein og óstudd til
náms í Fliensborgarskóla og
lauk þaðan kennaraprófi vorið
1904. Á árunum 1904 til 1910
var hún kennari 1 Hrunamanna-
hreppi við miklar vinsældir nem
enda og foreldra þeirra, því að
hún þótti vera afburða góður
kennari. Hún var kröfuhörð við
sjálfa sig og bjó sig af alúð
og vandvirkni undir starf sitt.
Því sótti hún kennaranámiskeið
í Reykjavík 1909, svo að hún
mætti halda ferskum og frjóum
anda sannrar menntunar innan
skóla síns og stutt nemendur
sem bezt á fyrstu göngu þeirra
á menntabraut þeirri leið, sem
hún taldi alla þurfa að feta sem
lengst.
Vorið 1910 urðu þáttaskil í
lífi Margrétar er hún giftist
Stefáni Sigurðsyni, frænda sín-
um frá Hrepphólum. Þau hófu
búskap í Haga í Gnúpverja-
hreppi þá um vorið. Ungu hjón-
in voru samhent og vonglöð, sem
settu hér saman bú, með fangið
fullt af áformum um umbætur í
búnaði, félagsmálum og fræðslu
málum. Og þótt ætla mætti að
hinni ungu komu þætti í nóg að
horfa að taka við búsforráðum
á stórri jörð og mannmörgu
heimili, þá stóð hugur hennar
enn til þess að miðla öðrum af
þekkingu sinni og menntun og
var hún drengilega studd til
slíkra starfa af manni sínum.
Þau réðust í að hafa skóia á
heimili sínu þegar færi gafst,
eða árin 1910-1911 og aftur 1914
1916. Lengra varð ekki haldið
á þessari braut. Önnur viðfangs
efni og önnur störf tóku nú
tíma hennar.
Þau hjón eignuðust 7 börn
Guðrún, f. 12. nóvember 1911.
Hún lézt á fyrsta ári hinn 17.
júní 1912.
Guðrún, f. 19. marz 1914, hús
freyja í Haga til þess er hún
lézt hinn 25. febrúar 1943.
Sigurður f.3. febrúar 1916, d.
29. nóv. 1916.
Sigurður f. 25. apríl 1918, d.
21. sept. 1921.
Jóhanna f. 27. ágúst 1919, hús
freyja í Reykjavík.
Eiríkur f. 19. júní 1921, skrif-
st.stj. í Reykjavík.
Gestur, f. 8. desember 1923,
verkfræðingur. Starfaði hérlend
is um skeið, en einnig erlendis
um iengri tíma.
Mann sinn missti Margrét 18.
maí 1927 en hélt áfram búi í
Haga alllt til ársins 1935, að
hún fékk dóttursinni og tengda
syni jörðina í hendur.
Nokkrum mánuðum eftir að
Stefán í Haga dó, tók Margrét
til fósturs systurson Stefáns að
eins 10 vikna gamlan, Ágúst Haf
berg, f. 30. júní 1927, framkv.
stj. í Reykjavík, og setti hann
við hlið barna sinna og stóð
áveðuns við hann eins og þau,
meðan þörf var á.
Þegar þær staðreyndir eru
skoðaðar og metnar, sem hér
hafa í stuttu máli verið skráðar,
mætti ætla að flestum hefði þóft
um nóg að hugsa og það verk-
efni ærið að sjá sér og sínum
farborða. En Margrét í Haga
var um margt sérstæð. í hinum
harða éljagangi lífsins, missti
hún aldrei sjónar á því við-
horfi, að menning, menntun og
mannúð væri þær eigindir, sem
mestu máli skipti að þroska í
mannheimi.
Hún hóf starf sitt ung að ár-
um. Var aðeins 18 ára að aldri
er hún hóf kennslu ungmenna
eins og áður er að vikið. Keunsla
hennar var með þeim hætti, að
greinilegt var að það var rétt-
ur maður á réttum stað. Um það
ljúka nemendur hannar upp ein
um munni. Ástæða er til að
minna sérstaklega á það, hversu
frábær skriftarkennari hún var.
Um það vitna nemendur hennar
frá.þessum árum. Sjálf hafði
hún afburða f agra rithönd, enda
var hún vandlát um að allur ár-
angur í þeim efnum sem öðrum
væri isnyrtilegur og vandaður.
í ánslok 1908 stofnaði Mar-
grét Ungmennaffélag í Heima-
sveit sinni, Gnúpverjahreppi og
var formaður þess fyrstu árin.
Af gjörðabókum þess félags má
greina að hönd þóss sem stjórn
aði, var styrk og menningar-
bragur á athöfnum þess og um
ræðum á fundum.
Okkur, sem samleið áttum með
Margréti í Baga, þykir það
skaði, að hún átti þess ekki kost
að helga sig óskipt kennslu og
félagsmálastarfsemi, en erum
þakklát fyrir hennar skerf, sem
er undra stór, þegar litið er til
erfiðleika hennar og anna.
Börnin fæddust hvert af öðru
og veikindi og dauði herjaði
fjölskyldu hennar. En ekkert
gat bugað hug hennar oghetju
lund. Og þegar hún stendur ein,
eftir missi manns síns, erkjark-
ur ennar samur og áður og fóm
arlund hennar nægilega rík til
þess að taka við frænda sínum
móðurlausum og veita honufn
skjól. Og árin liðu. Börnumsín-
um fékk hún þá menntun sem
bezta var að fá og heilsa þeirra
leyfði. Synir hennar og fóstur-
sonur luku stúdentsprófi og há-
skólaprófi og Guðrún dóttir
hennar kennaraprófi. Af þessu
má enn sjá trú hennar og skiln-
ing á þýðingu lærdóms og
mennta.
Þegar Guðrún dóttir hennar
deyr frá fjórum kornungum
dætrum, þá er Margrét ennnær
stödd og veitir þeim skjól og
studdi þær til þroska. Og þegar
vernd þegar mest lá við og
Jóhanna dóttir hennar, semjafn
an var við valta hieilsu, þurfti
hennar aðstoðar við, á stóð Mar
grét við hlið hennar og studdi
hana og heimili hennar meðan
kraftar leyfðu.
Þrátt fyrir öll þessi störfnáði
hugur hennar langt út fyrir
næsta venzlafólk hennar. Það
virtist vera henni nauðsyn að
rétta hjálparhönd þeim, semhöll
um fæti stóðu og andróður og
erfiðleikar vbru að buga. Þá
var og áhugi hennar fyrir vel-
ferð lands og þjóðar vakandi
og ákafur, fremur en margra
annara, sem betra tækifæri áttu
til áhrifa og afskipta.
Til minningar um Guðrúnu
dóttur sína stofnaði Margrét
Ekknasjóð Gnúpverja, sem hún
sá eflast til muna og vonaði að
mætti með árunum veita frek-
ara öryggi þeim, er bæri upp á
sker. Hún beitti sér fyrirfram-
förum í búnaðarmálum oghvatti
til snyrtimennsku og forsjálni
meðal bænda í sínu sveitarfé-
lagi. Og þegar hrundið var
fram byggingu stúdentagarða í
Reykjavík, þá var hún einnig
þax í verki og með fulltingi
frændkomu sinnar, frú Elínar
Melsteð og systkinna sinna var
greitt fyrir eitt herbeirgi þar
með fjárframlagi.
Og svona munum vfð Mar-
gréti í Haga, ungir og gamlir,
sem af henni höfðu kynni: Vak-
andi í starfi, frjó í hugsun og
vekjandi alla þá til dáða, sem
komust í snertingu við hana.
Höfðingi í raun og stærst þegar
mest lá við. Hún var sönn hetja.
Sagt er að ellin halli öllum
leik. Margrét í Haga mótti að
sjálfsögðu hlíta því eins og aðr
ir hin allra síðustu ár. Og þeg-
ar kraftarnir tóku að þverra,
sat hún heima í Haga í skjóli
tengdasonar sína Haralds Ge-
orgssonar og seinni konu hans
Jóhönnu Jóhannsdóttur. Harald
ur kom á heimili Margrétar þeg
ar hann var innan við ferming-
araldur_ og átti þar heimili æ
síðan. Ég veit að hann á þeim
hjónum, Margréti og Stefáni,
margt að þakka frá unglingsár-
um sínum og uppvaxtar í Haga
svo og stoð Margrétar og styrk,
er fyrri kona hans, en dóttir
hennar féll frá. Haraldur og
kona hans hafa líka veitt henni
það er hún þurfti þessi síðustu
ár. Veitt það á hljóðlátan hátt
eins og Margrét kaus sér helzt.
Þar gekk hún um og gladdi sig
við böm dótturdóttur sinnar,
sátt við erfiðleika lífs síns og
þakklát guði og mönnum fyrir
allt hið góða er hún hafði notið
á vegferð sinni í þessum heimi.
Þakklát forsjóninni, að henni
skyldi auðnast að hafa hið
næsta sér börn sín öll er yfir
lauk, einnig soninn yngsta, er
dvalið hafði langdvölum erlend
is en komið heim fyrir fáum dög
um og sat nú hjá henni síðustu
stundirnar. Hér var ekkert ó-
unnið og lagt upp í nýjan á-
íanga.
Að skilnaði vil ég þakka Mar
gréti í Haga vináttu hennar við
mig og ættfélk mitt allt og
tryggð, sem aldrei brást.
Ég þakka Alföður líf hennar
og starf og bið þesis að hann
blessi för hennar fram á leið.
Börn hennar og annað venzla-
fólk bið ég hann að styðja, þeg-
ar hin styrka og stolta móður-
hönd nær ekki lengur til þess
að lækna mein og þerra tár.
Steinþór Gestsson.
Hárgreiðsiusveinar
Hárgreiðslusveinar óskast 1. ágúst.
Tilboð sendist afgr. Mbl. merkt: „Hátt kaup —
8242“ fyrir mánudagskvöld.