Morgunblaðið - 06.09.1969, Blaðsíða 2

2
MORG-UNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. SEPT. 1960
Vonast til að geta orðið íslandi
að liði á efnahagssviðinu
— segir Replogle,
hinn nýi sendi-
herra Banda-
ríkjanna
LUTHER I. Replogle, hinn
nýi sendiherra Bandaríkj-
anna á fslandi, kom til
Reykjavíkur sáðdegis siðast-
liðinn fimmtudag-. 1 gær fór
hann m.a. i ökuferð um
borgina, en siðdegis átti hann
stutt viðtal við Morgunblaðið.
— Ég foosn hdnigað frá
Kauipimanm alhöfn, en þair sat
ég síðasta stjórniarftuimd í ___________________________________
dótrfiuirtfyrirtœfki Replogle Luther I. Replogle, sendiherra.
G 1 o p e hnaittlikiainiaifyrirtælk-
isánB. Dótttiuirfyirirtæíkið í Kauip
manir.ia/hiöifn gtofiniaði ég fyriir
sex ánuim, en niú heif ég salgt
skifiLie viið það, ekns og fyrir-
taeki mdtt í Chicaigó. Þegar
ég var ákipaður sendilhieTira
áleilt ég öll temglsil við fyriir-
tæfld máin, emida verðluir það
aerið verflaefni að geigna
semdflhieTTiastöðurniniL
— Þór ihatfið stamfáð leragi
við toaiuipisýallu?
— Já, saimífelllt í J9 áir. Það
er málkiíl þreyting, setn niú
heifuir orðið á míniuim Ihöguim.
Það er eklki aðieims, að ihiuig-
uirinin beimóst niú að nýjiuim
viðifainigseifniuim, h'eldlur hef ég
ákiptt 'Um d’va.larstað. Ein það
hanmia ág ðtoki, heidiuir .hlalklka
ég til að glíimia við ný og ódík
vetrfloefnii.
— Ég hef rieynit að kynrna
mér íslarad seim miest, lesið
miaTigair toæitouir um laradið ag
ræltt við fóllkið, sem hér
þefldtoir tátL. Ég Mákikia til að
kyrvmaisit iamidfiniu aif eigim.
raium og hdtta íslemidiniga.
— Vegnia reynsiu mdnmiair í
viðidkfiiptalheiminiuim hef ég
leiitazt við að 'toynna mér ís-
lenzlk efmiaihaigsmiál og ætíia
aið ikiyninia mér þaiu toetuir ihiér.
Ég vomaisit til aið geita orðið
ísllamidii að Mðfi á eifinaihags-
gvfiðirau. Ég vil meynia að
ihjiáfipa m eims og ég g'et.
— Þér áitfbuð furnd með
Nixon florseta fyrir sflcömmniu?
— Ég hdttfi Ntooom 9. ágúst
gl. j sumarhiúisi hamg í Sam
Olamente í Kaliifflomniíiu. Þar
vomu eimoig mælttir fimnm aðr-
ir gemdiilheinrar, í Kaniada,
ÁgtralLíu, Bairibadlos, Rúanieniu
og Perú.
— Eorsetinm ræiddfi vfið
okflour í eina ag háflifa kiulkfcu-
srtiuimd, fyr&t aflla samiam, en
srvo hverm fyrir sig. Ræddi
banm við ök/kiur uim ionid þaiu,
sem vfið áflltum að fara til.
— Ntooom foipseti genidii sér-
stakar toveðjur sfimiar til ís-
leradfimga oig miiiramist þess að
haffla hedimsótt iamdlið. Kem
ég toveðöiuim florsetamg hiér mmeð
á fraimfæri.
— Þá vifl. óg gjainmam geta
þess, að óg átti tivívegiis sím-
tafl. við Karl Rolvaag, fyrir-
reniraaira mfinin í emlbætti hiór,
og eimmfilg sniæddfi ég hiádiagis-
veirð í Wadhimigtoin með
Jaimies K. Pemifielld, sem hér
var senidliheriria í möng ár.
Báðiir lýisibu (hrilfinimgu .sfinmi atf
lamdli og þjóð og halfðfi það
mfilkil áhrif á mfig. ihversu v*e<l
þefir bámu íglandi göguma.
Röivaag lét þess getið, að
hanm ætiaðli að toomia í Ihiedm-
sóflan til ísilamdiS vfið tæfloitfæri.
Lultlher I. Repflloigflie flovaðst
bniast við því að toamm atfth'emdi
flomgeta íslLainids trúimaðiarto'rétf
snltít í nœsibu vilkiu, Hainm salgði
aig lofloum:
— Það gleðtoir raig mijiög að
‘haifa verið gtoipaður semidli-
iherma hér á iamdli oig ég von-
aist tiil að geta orðdð felamdi
og landl roímiu að giaigni í
stairfi miímlu.
Húsavík:
600-700 manns á
fundi um læknamálið
Á SJÖUNDA hundraff manns
mættu til borgarafundar, sem
boffað var til á Húsavík í fyrra-
kvöld I því skyni að ræða um
uppsögn Daníels Daníelssonar
yfirlæknis á sjúkrahúsinu. Var
fundurinn haldinn í félagsheim-
ili á Húsavík. í lok fundarins var
samþykkt eftirfarandi ályktun,
með öllum greiddum atkvæðum
615 að tölu:
„Almemmiur bargarafumdur fyr-
ir Húsavík og nágrenmd haldinm
á Húaavík 4. september 1969
aamþykkir að gera þá fcröfu til
ajúkrahússtjómiar Húsavíkur áð
hún afturkalli þegar í stað og
ám skilyrða uppsögn á atarfi Dam
iels Danfielstsonar sem jrfirlækn-
is við sjúkraihúsið á Húsavík, þar
aem augljóst er að sá er vilji alls
þorra íbúa á starfssvæðfi sjúfcra-
húasins. Sjái sjúkrahússtjóm sér
ékki fært að verða við þessari
toröfu þá segi húm tafarlaiuist af
sér.“
Mbl. fékk þær upplýsingar hjá
Þorgerði Þórðardóttur, sem var
meðal þeirra sem að fumdinum
atóðu, að boðað hefðí verið til
hamis þammig að áskorum var send
til yfirtlæknfis ammars vegar og
eine fulltrúa sjúkrahúsBtjórnar
hims vegar um að mæta og ræða
uppsögniraa. Hefði yfirlæknir
mætt og taiað á fumdimium, en
ernginn af hálfu sjúkrahússstjóm
ar. Að fiundiraum lokmum var for
manmi sjúkrahússstjóimiar send
áskorumin í hraðpósti og óskað
svars í síðasta lagi á mámudag.
sjúfcrahússistjórraar sagði Mbl. að
fuindarboðemdiu/m hefði verið til-
kyrant áðuir an fumdur hófst að
hvorki formaður sjúkrahússtjórn
ar mé aniniar í hams stað myndi
mæta til fundarimis. Átti aðeins
einrn að fá að tala af hálfu sjúfcra
hússistjárraar, em þrír af hálfu
fumidarboðemda auk yfirlæknds.
Þá hafi umgu lækmunium á staðm
uim elcki verið boðið að táka til
máls.
Þormóður sagði að hamm væri
búimn að fá ályktumima í hend-
ur, en sjútorahússistjóm hefði
ekki kornið saiman til fumdar og
yrði ekfcert gert í máliniu að svo
stöddu.
Yfirlýsing vegna
Örnefnastofnunar
„VIÐ umdirritaðiir kemmarar í ís-
leozikri málflræði við Heiimspeki-
deild Háslkóla íglamds lýsum yfir
því, að við teljum óeðlilegt, að
ekki stouii hafa verið haft sam-
ráð við Heimspekideild um sitofm
um deildar þedirrar í Örnefraafræð
um, sem komið hefur verið á
fót við Þjóðmfinjasafn. Okfcur er
heldur efldd kummiuigt um, að við
uradirbúnikug þessa mális hafi ver
ið leitað ráða nok'touirs sérfræð-
imgs í öinmetfhafræðum, svo sem
eiimsýnit hefði verið að ofckar
dóarai. Sérstafldega tefijuim við á-
mælisvert, að forstöðumiammis-
starfi við örnefmadeild þeissa
skuíi hafa verið ráðlstfafað, ám
þess að það væri amglýsit laust
til umisóflanar og ám þess að mat
færi fram á fræðistörfum um-
sækjenda í örniefmafræðum eða
dómrur væri felldur af sérfiróð-
um möranium um hæfnd þeirra
1084 atvinnulausir
f ÁGÚSTLOK voru sam-
tals 1084 atvinnulausir á land-
inu, samkvæmt skýrslu félajgs-
málaráðuneytisins, en hún nær
til þeirra staða, sem atvinnu-
Ieysistryggingar ná til. Höfðu
þá litlar breytingar orðið frá
þvi í júlílok, en víðast hafðj at-
vinnulau.sum þó affeins fækkað.
í Reyflíjaivík voru 433 aitviminiu-
iausár og hatfði faekkað um 6 frá
jiúfifflloflcuim, Atvinmiufliaiuisir fcairiiar
voiux 320, áðaflflega venkiaimiemn
og sjómierara, en flooraur 113.
Á Atouoneyri v'omu skráiðiir 1'6'5
aibviniraulaiusár á móti 1©9 í júlí-
iak. Atvinmiufl'aiusir toariar vortu
58 en fcoraur 107, nœr alliar
Þorimióðiur Jónisson formiaður verlkaíkoniuir ag iðmivertoalkioniur.
Símaskráin tekur gildi
í Reykjovík í kvöld
ATHYGLI símmotenda sflcal vak-
im á því að símasfltráim 1969 tek-
ur gildi laugardagskvöld á
Reykjavíkursvæðiiniu. Frá sama
tíma feliur úr gildi sím.askráin
1967. Símmoteridur eru vinsam-
lega beðnir að eyðileggja gömlu
Skráraa. Noflfcum hemmar getur
valdið truflunium og óþægind-
um vegna fjölda númerabreyt-
iniga, sem orðliið hetfur frá því að
húm var gefim út.
Þá er lokið stækkuin 2000
simaraúmeira við Miðhæjarstöð-
ina í Reykjavík, raúmeraseríam
25000 og 26000. Vegna breytinga
í jarðsímakerfi verður tímat>und
ið samhandsleysi og truflanir á
símuim í Garðahreppi aðfaranótt
suiraraudaigsins 6. september.
Reykjavík, 5. september 1969.
Á Siiglllutfirð*i voru 1155 dkráðár
artrvimmiulausir og hatfði fæfldkiað
uim 27 flrá júlílaktum. í öðrum
toaiuipstöðum var atvmmiuflieysd
hvenfamdi lítifð og sums staðar
ekíkert.
í (toaiuptúniuim með 1000 ibúa
eða fleiri vonu 40 Skráðír at-
viraniuflaiusir á mótfi 48 í júMioflc.
í öðmum baiuiptúinium, sem eru
sairotais 85 var 191 sflcráður a/t-
virarauiaius og voinu tftestir þeirra
á Hotfswsi, eða 60, 47 í Hötfða-
ihreppi, 39 í Ótfalfsvfik og 14 á
Raiutfarhöfn. í fliestum biraraa
itoauprtúmiaminia var eraginm gfcráð-
ur atvimmiuflaiuis.
í þessari greim. Gildir eimiu, þótt
slíkt sé eigi lögisðcylt.
Örnefini og önrnur sérmiöfm eru
ríkur þáttur í orðaforða hverrar
þjóðbumigu. Sú fræðigreim, sem
fæst við þenmiam þátt hamis, raafln
fræðin (anomiaisitics), er því ein
gtrefin miáJtvfisimdia, en (hefiztiu lutnd-
irdeildir hemmtar eru örraefna-
fræði (toponymy) og manma-
niafraafræði (amrtlhroponiymy). Af
þessu leiðir, að umdirstaða ör-
raeflraarammisó’km'a hlýtur að vera
málvísáind'aleg, og má telja furðu
legt, að þessa grundvallarsjónar-
miðs stouiM ekkd hafa verið gætt
við stoflnluin hiranar nýju örnefna
dedldar.
Það er áMt okkar, að koma
berfi á fót Nafnfræðistofnium Há-
Skólamis, einis og þrír okkiar hafa
áður vikið að opimberlega, og
skuli hún heyra umdir Heimspeflci
deild samflcvæmt 7. gr. laga nr.
22/1969 um breytdirag á 9. gr. laga
rar. 60/1957 um Hásflcóla ísands.
Heflur veirið lögð fraim tillaga
þess eflnis í Háskólameflnd. Nafn
fræðistofnumfiin ætti að hafla með
höradum söflnium og skrásetninigu
ömefna, miainnainiatfinia, viður-
raefraa, húsdýramafna, báitaniafna
o.s.frv. og rararasótonir á þeim.
Forstöðuaraaður hemmar yrði að
vera málfræðiragur, sem hefði
sérhætft sig í einflwerjuim þætti
naflnfræðirtanmsókma. Mumum við
áfram viiniraa að því, að þesisi
tiflfltaga raái flram a»5 gtamga.
Halldór Hcilldársson,
práfessor
Hreinm Bemediktsson
próflosisor
Bafidur Jónsson
leflctor
Helgi Guðtarauradssom
lektor.
Vaktavinnan
gaf góða raun
Húsavík, 5. septemiber.
FISKIÐJU SAMLAG Húsavíkur
tók í sumar uipp þá nýbreytnfi
að láta sbarfstfólkið vinna á vökt
um. Gátu þammdig fleiri fengið
virarau og fisflciðjuverið gat jafn-
framt tekið á móti meiri afla hjé
báturaum em ella. Hefur aldrei
orðið löndumarstöðvun hjá bátum-
um í sumar, em í fyrra og hitteð-
fyrra kam það sbundum fyrir.
Vinmian í fisflciðjuverimiu stóð ó-
slirfið í 10 vikur, ern nú hefur
hemni verið hætt þar sem dreg-
ið heflur úr aflanium, sem aðal-
lega var þorsflcur og ýsa. Margt
af unga fóLkiruu sem þanraa hafði
viirareu í sumar er nú að búa sig
undir skólagöragu vetrariras.
Fréttairitari.
STAKSTEIiyiAR
„Nú er ég kátur“
Mikil er kæti Þjóðviljans í fyrra-
dag. A siðu erlendra frétta blas-
ir við flennistór fyrirsögn:
„Meirihluti Bandaríkjamanna er
á móti hernaðarbrölti stjómar-
valda sinna.“ Grein þessi, sem
er reyndar nokkuð siðborin, er
byggð á frásögn bandaríska viku
blaðsins „Time“ frá því í maí sl.
Skýrir „Time“ þar frá niður-
stöðum skoðanakönnunar, sem
gerð var í Bandaríkjunum. Til-
efni hennar var að kanna hug
landsmanna, til beitingu hervalds
til hjálpar öðrum ríkjum í nauð-
um og hernaðarskuldbindinga
landsins um víða veröld. Himin-
lifandi hefur kommúnistablaðið
þetta eftir „Time“: „Meirihluti
þeirra Bandaríkjamanna, sem
tekið hafa afstöðu til þess, hvort
Bandaríkin eigi aff heita öðrum
þjóðum aðstoð, ef á þær verður
ráðizt er því andvígur (56%)“.
Ekki minnkar gleðin, þegar blað-
ið skýrir sigri hrósandi frá því,
sem það telur afstöðu banda-
rísks almennings til innrásar og
valdbeitingar kommúnista í ríkj-
um V-Evrópu: Aðeins 42% væru
reiðubúin til að koma ítölum til
aðstoðar (gerði erlendur komm-
únistaher innrás í landið, innskot
Mbl.). En séu Bandaríkja-
menn harla ófúsir til að veita
nánum bandamönnum sínum að-
stoð, ef á þá væri ráðtzt er yfir-
gnæfandi meirihluti þeirra and-
vígur því, að Bandaríkin skær-
ust í leikinn — ,ef hætta væri á
valdatöku kommúnista í öðrum
löndnm, jafnvel þótt uppreisnar-
menn fengju aðstoð erlendis frá‘
— eins og „Time“ kemst að orði.
í slíku falli myndu aðeins 28%
Bandaríkjamanna vilja ,koma
ftalíu til aðstoðar. Þrátt fyrir
klingjandi Ich bin ein Berliner
yfirlýsingu Johns Kennedy um
samstöffu Bandaríkjamanna með
Vestur-Berlín, sem Nixon forseti
ítrekaði fyrir tveimur mánuðum,
myndu aðeins 23% Bandaríkja-
manna vera fúsir til að bætta á
kjarnastríð, ef innrás kommún-
ista vofði yfir Berlín‘.“
„Hernaðarbrölt"
Að loknum þessum lestri, ættu
menn að hafa fengið góða hug-
mynd um það fyrirhæri, sem
Þjóðviljinn kallar „hemaðar-
brölt“ bandarískra stjómarvalda
í fyrirsögn ofannefndrar greinar.
Eins og sjá má af skoðana-
könnuninni gerir „Time“ ævin-
lega ráð fyrir því, að Bandarík-
in séu að koma öðrum ríkjum til
hjálpar gegn kommúniskum inn-
rásarherjum eða valdbeitingu.
Ef Bandaríkin standa við skuld-
bindingar sínar í þeim efnum,
heitir það á máli Þjóðviljans
„hemaðarbrölt". Með sömu rök-
semdafærslu hlýtur Þjóðviljinn
því að telja slíkar tnnrásir og
valdbeitingu friðaraðgerðir. Hug
arfarið er augljóslega hið sama
og formanns Reykjavíkurdeild-
ar Menningartengsla íslands og
Ráðstjómarrikjanna, er hann lét
hafa það eftir sér á blaðamanna-
fundi, að innrásin í Tékkósló-
vakíu hafi verið gerð í þágu frið-
ar.
Kommúnistablaðið segLst birta
niffurstöffu þessarar skoðanakönn
unar „Time“ í tilefni af afmæli
Atiantshafssáttmálans. Þar hittir
blaðið sannarlega naglann á höf-
uffið. Atlantshafsbandalagið er
einmitt trygging þess, að komm-
únistar geta ekki vaðið uppi með
vopnavaldi í álfunni, þótt sumir
lýðræðissinnar sofi á verðimim
og skemmti skrattanunj með af-
stöðu sinni.