Morgunblaðið - 07.07.1970, Blaðsíða 14

14
MORGUISTBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 7. JÚLÍ RJ70
ísland
anir vill félagiið hafa allan vara
á, og því verður í fyrsta simn
starfræikitur atvinmnleyisiissjóður
frá ársbyrjun 1971. Gerd sag’ói,
að stefma stjónmvalda í Svíþjóð
væri að fjölga til miuima aðistoð-
arfóiki, svo sem sjúkraliðuim,
þar sem sliíikt aðstoðarfólk væri
ódýrara í rekstri. Þietssi sipamiað- .
anstiefma hefiur leitit til þess, að
hjúkrumiarkioiniur hafa togazt um
ef frá sjúkliimguniuim, en það er
að sjálfsögðiu silætnt. Gerd siagðii,
afð nú þyrfti forystu sérfræð-
imga til að leiiða allam hópimn til
athuiguiniar á hjúkiwiarkvewma-
þörfiruni í Svíþjóð.
UM 700 hjúkrunarkonur frá
Norðurlöndunum öllum sitja
13. þing SSN (Sjuksköters-
kors Samarbete i Norden eða
Samvinna hjúkrunarkvenna
á Norðurlöndum), sem hald-
ið er hér í Reykjavík dagana
6.—9. þessa mánaðar.
Uimræ’ðtuiefmá þinigSiims er „Hjúkr
un í bremmidiepli“ og fluitti Elín
Eggterz Stefámisson immigamigser-
imidd uim þetta efná við setedmigiu
þingsins í gær. Umræðuhópar
imiumiu síðam tatoa þetta efmd fyrir
á fiimim mdismumiamdi sviðum imm-
an hjúkrumia'rstarfsdmis.
Að lotoniu þinlglhaldimiu verður
efnt tál fulltrúaimóts SSN í Norr-
ænia húsdmu 10. og 11. þessa mán-
aðiar. Helztia imál, seim þar verður
fjallað uim, er þreyting starfs-
Ihátta SSN samkvætmt breytimig-
artillöguim, seim ummið hefur
verið að af milkilli kositgæfni á
umidamtförmiuim -árum. Tilgiangur
breytinigammia er, að efla SSN til
áhrifa á bætta hjúkrumarhætti á
Norðurlöndiuim ám hlutfallslega
aulkims kostniaðar. Nái tillögum-
ar fraim a!ð gamiga, leggst þing-
hald að miestu niður, en kjörið
verður fulltrúaráð með fjórum
fulltrúum frá ís-lamidd, en sjö frá
hverju ’himma Norðurlan-danna,
alis 32 fulltrúar. Ráðdð á að
toom-a saimam árlega ti-1 að vinma
eð málefmuim SSN í stað fyrri
mefndarstarfa.
Samtötoiin hiafia nú starfað í
hálfa öld. Þau voru stofmuð í
september 1920 mieð a-ðild hjúkr-
umarfélaga Da-nimierkur, Fimm-
lamidis, NoreigB og Svíþjóðar, em
Hjúkrumiarfélaig íslamids bættist í
hiópimm þremur árum síðar. Imm-
an vébamda þessara heildarsam-
tatoa eru nú mær 114 þús. ein-
sitaítolimigar, þar af 922 íslemztoir
félagar.
Martomið SSN er fyrst og
fremist að stúðla að framförum
í hjútorum á sem bez-tan hátt,
mieðal omm-ars með ’því að beita
sér fyrir ramirasóknum á sviði
heitsuve-rnd ar oig hjúkrum-ar
sjúfcra. Þá berjaist samtökin fyr-
ir lagalegum rétti hjútorumiar-
srtéttariranar, leitaist við að styðja
hvers toomiar aðgerðir, sem lei-tt
geta til bættrar hjúkrunar og
betri starfsiaðstiöðu við hjúkrum.
í tilefná af 50 ára afmæli sam-
tatoanma hafa þau gefið út hátíð-
arri/t, siem niefnást „SSN 50 ár“.
í riitimu er margvíslegam frólðleik
að fimma, meðal ammiars greim um
aðdraganda og stofnum samtak-
ann-a. gneám um hjúkrum'armenmt-
um á Norðurlömidum, grein u-m
ramnsókmár í þágu hjúkrunar og
fleira.
Stjórm samtakanna sk'ipa nú:
Gerd Zetterström Laigervall, for-
miaður, em húm er jiafmiframt for-
miaður sœmistoa hjúkruma'rfélags-
ims, Birtlhe Kofoed-Hamisem, vara-
fortmaður diamistoa hjúikirunar-
félagsims, Toini Nousiaimiem, for-
miaður finmisfaa hjúkrumiarsam-
bandisdmis, Ma-ría Pétursdóttir,
formiaður Hjúkrumiarfélags ís-
lamds ag Heiga Daigslarad, formað
ur morsfaa hjúkruoarfélagsimis.
Stjórn samtatoanm-a getokst fyr-
ir blaðamammiafumdi í fyrradag,
og þá skýrðu formiemin hjúkrun-
arfélaigairaraa á NorðiurlönduTn frá
stöðuinmi í hjúkrumarmálum í
hverju lamdi.
Finnland
Toini Nousiainen, forma'ður
Formenn hjúkrunarkvennafélaganna á Norðurlöndum. Frá vinstri: Kirsten Stallknecht, L»an-
mörku, María Pétursdóttir, íslandi, Gerd Zetterström Lagervall, Svíþjóð, Helga Dagsland, Nor-
egi, Birthe Koefoed-Hansen, fulltrúi Danmerkur í stjórn SSN og Toini Nousiainen, Finnlandi.
13. þing Samvinnu hjúkrunar-
kvenna á Norðurlöndum hér
Rætt við formenn hjúkrnnar-
félaganna á Norðurlöndum
fyrir framhaldsmiemmtun og me’ð -
al anmiars er starfræiktur hjúkr-
uraanháskóli í teragislum við há-
skólamm í Árósuim.
fimmisfaa hjúkrumiarsamibamdsins,
sagði, að belzta vaindamál hjúkr-
umantovemmia í Finiralamdi væri at-
viinmuleysdð. Mikil aðsókn hefðd
verið að bjúkrumiarBkólumum, og
því befðu verið stofnsettir nýir
skólar, þammig að hæigt væri að
taka jmm helmimigd fledri memerad-
ur en á'ður. Þagar stoólarmdr fóru
síðam að útsfcrifa toelmimgi fleiri
hjúfcrumartoomur em áíður, hefði
miartoaðurinm fyllzt og atvinnu-
leysi sk'apazt. Atvinmuleysiissjóð-
ur er starfræktur tál styrktar
þedm hjúkrumarkomum, sem ekki
hafa virurau. Hjúkrumansiambamdið
hefur í hyggju að beita sér fyrii
mimmkaðri inntötou í hjúkrumiar-
skólama, til að ráða bót á þess-
um vamda. Toirnd sagðd, að afleið-
imigám af of mifclu fnamiboði væri
sú, að erfiðara væri fyrir sam-
baradið a)ð ná kjamabótum til
hamdia hj úk ruina rktonumum. Þá
aaigði Todmá, að sambamdið hefði
stoipað raefnd til að gera tillögui
um báskólaimieniratum hjúkrumar
kvemmia í Fimmlamdi og myndi
ruefndin skila álirti seinraa á þessu
ári
Noregur
Helga Dagsland, fonmaður
norstoa hj úkruinarfélagsins, sagði,
að hjúkrumiankiomiur í Noregi
væru of fáar. Því væri tilhneig-
in(g hjá stjórmiarvöldum til að
niata hjálparf'ódik án raægilegrar
miemntuinar í þau sitörf, siem
hjúikrunarkianur ættu með réttu
að virma. Þetta væri að sjálf-
siögðu slæmt fyrir sjúklimgama,
em úr þesisu væri erfitt að bæta
miemia með stœikkum á hjúkrumiar-
skólum Hetfur norska hjúfcrumar-
félagið beimt óskum sínum um
þetta mál til norstoa storþinglsins.
Helga krvað brýna mauðsyn á því,
alð félagið gemigist fyrir athuigum
á hluttfallimu mdlli hjúkruimar-
kvemmia amraaris vegar og hjálpar-
fólks hnras vegar í sjúkrahúsum
f Noregi. Þá sagði Helga, að þó
að skortur væri á hjúkrumar-
komum í Noregi, væri það eln-
dregiin stetfraa félagsims, að ekki
ætti að stytta hjúikrum.arnám,
heldur bæta það meðal anmars
mieð betri nýtiiragu mámistímans.
á hjúkrumartoonum.. Starfamdi
hjúkrumiarkaraur í Dammörku eru
um 26 þúsumid, em um 11 þúsumd
útlærðar hjúkrumairkiomur eru
efcki í starfi. Kiristem kivað þanm
hóp alltiotf stórain, oig það væri
eitt brýnasta vertoefmi félagsins
að minmtoa þemnan hóp, meðal
'ammiarts mieð aukmium launum
hjúfcruniarkvenraa og baroagörð-
um fyrir börn þeirra. Húm kvað
Skortinm miestan í gömlum
sjúikriahúsium í miðlhluta Kaup-
miainnaihafnar, em betur giemigi að
flá hjúkruiniartoomur til starfa í
nýj'um sijúkraihúsium í útíhverf-
um Kaupmiamm'ah'afoar eða úti á
lamdsbyglgðimmd. Félaigið starfræk
ir atvinmuleysáisisijóð, em aldrei
hatfa verið greiddiar bætur úr
honuim. Félagið berst stöðugt
fyrir bættri hjúkrumarmenntun,
ag hietfur margt áummizt, en emm-
þá má miargt bœta, ekki sízt
skipulaig námsiras, þammdig að
tírninm mýtist mieð bezt. Mikill
áhiuigi er mieðal hjúkrumarkvenna
Svíþjóð
Gerd Zetterström Lagervall,
formaður sæirastoa hjúkrumar-
félagisiiras, sagði, alð gera þyrfti
raumhæfa athuigum á hjúkruraar-
kvemmasikorti í Sviþjóð. Mikið
ba.fi verið gert til að laða útlærð-
ar hjúkruiraartooraur aftur til
starfa, mieðal anmiars með upp-
rifjuiraartnámistoeiðum, barna-
gæzlu fyrir böro þeirra ag all-
góðum laiuinum. Þá hafi verið
lögð á það mdtoil áherzla að
fjölgia nýjum hjúíkrumiarkommm.
Þammig hafi hjúkrumarnám verið
endurstoipulagt árið 1966, og
hafi fynstu hjúkrUmiartoomurn.ar
útskrifazt eftir nýja skipulaigimu
um leið og þœr síðuisitu eftir
gamla skipu.laginu. Hafi þanmig
tvöfaldazt fjöldi þeirra, siam út-
storifuðusit árim 1968 oig 1969.
Síðuistu 10—15 árin hefur verið
sfaortur á hjúfaruiraarkomum í
Svílþjóð, en eftir þessiar ráðstaf-
María Pétursdóttir, formaður
Hj úk runiarf éiaig's íslamds, sagði,
að höfuðmálið h.já íislenzkum
hjúkrumarkioraum nú, væri að
má góðum samniiragum um kaup
og kjör í bauist. Hér væri skortur
á hjúfcrumarkonum, siem etoki
væri hæigt að bæta úr raema með
stætokum hjú k ruinia rsikó la n s. En
það væri himis vegar til lítils aSð
stækka stoólamm, þar ssm akki
feragjuist nægiiega miargir hjúkr-
umiarkenmiarar að stoólamum
vegraa lágs kaups. Að óðru leyti
gilti uim margt það sama hér og
á 'hinuim Norðiurlöndiumum.
Það kiorn eimmdig fram á þessum
fuinidi, að hin Narðurlandin fjög-
ut hafa gert með sér samkamu-
lag um frjálsiam vimtium'arkað
hjúkru'niarkveraraa í þessu.m lönd-
uim. ís'larad er enm ekki aðili að
þesisu s'amkomulaigi, og kvað
María Pétursdóttir íslemztoa
hjútorumiarfélaigfð ætla að bíða
átekta o.g fyligj'asit með, hverraig
þetta tækist í framtovæmd. Hjúkr
umiarfélöigim í Noregi og Dan-
mörku eru vel á verði gagnvart
því, sem mum gerast, begar þessi
lömd verða aðilar að Efnahags-
bamdaiaigi Evrópu. Þá má búa'st
við stríðum straiumum hiúkrum-
arkvenmia frá öðrum aðildarríkj-
um EBE til þeissara larada, en
miemintum hjúkrumiarkv'e'nma aran-
ars staðar í Evrópu er yfirleitt
/raum lafaari em á Norðurlömdun-
uim. Líta félögin þetta mál mjög
alvarlegum auigum, en samtímis
óttast þaiu, að ekki verði litið á
þesisia afBtöðu réttuim auigum.
SSN — Saimvinna hjúkrumar-
kvemma á NudðurLömdum — h.ef-
ur beitt sér fyrir kömiraum á hjúkr
umiarmenmitium í 15 löndium
Evrópu ag hefur látið giera sam-
anburð á þessia.ri miemmtum.
Þarraa hiefur verið umin.ið mjög
mierkdlegt niefndarsitarf. Alþjóða
hei 1 b r igð'isim á 1 aistofn u n in, WHO,
muin á mæstummi gefa út rit u.m
hjúkrunarmieninitum í Evrópu, ag
þá mum þetta starf SSN koma
að mifclu gaigni við siammin.gu rits
ims.
Danmörk
Kirsten Stallknecht, formaður
damska hjúkrumarfélagsims, saigði,
aið í Danimörku væri skortur
Frá þingstörfum í Háskólabíói í gaer. Fremst á myndinni sjást f ormaður samtakanna, Gfltfd Zett-
flrrström Lagervall og María Pétursdóttir, formaður Hjúkru narfélags íslamds (til hægri).
700
Framhald af bls. 32
arvnar hópurinn á Hótel Sögu
?n himn hópurinn á Hótel Loft-
ieiðum.
í dag hefjast þingstörfin klukk
an níu með því, að umræðuhóp-
ar taka til starfa á fiimm stöð-
um: í Háskólabíói, Hagaskóla,
Hótel Sögu, Norræna húsinu og
Neskirkju. Verður þar tekið fyr
ir mat á ýmsum atriðuim hjúkr-
unar. Eftir hádegi verða í Há-
skólabíói „panelumiræður“ þings
ins. Meðal þátttakenda verða
bæði íslenzkir aðilar og einstakl
ingar frá hirnum Norðurlöndun-
um, og eru þeir úr hópi lækna,
féla gsrnnál a s t artfsm a n n a, heilbr igð
isyfirvalda, hjúkrunarkvenna og
atonennra heilsuþjónustuþega. í
kvöld geta þingfiulltrúar valið
um sikoðunarferð um Reykjavík,
tízkusýningu og kvikmyndasýn-
iragu (Surtseyjarmynd).
Á morgun geta þingfulltrúar
farið í dagsferðir, annað h.vort
í Borgarfjörð um Kaldadal eða
á Þin.gvölfl, Gullfoss og Geysi.
Þinginu lýkur á fimimtudaginn.
H j úkrun í brennidepli