Morgunblaðið - 28.05.1972, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, SUNWUDAGUR 28. MAf 1972
— Náladeyfing kemur
í stað svæfingar-
lyf ja í ríki Maós
í Kína er hægt að sjá unga elskendur í almenningsgörðuni ekki
síður en í auðvaldslöndunum!
Framh. af bls. 1
Kímverjar niútímans eru
ánægt fvilik, síbrosandi og full-
ir af þvi sjálfstrausti, sem að
eins vitundin um góðan árang-
ur getiur veitt mönnum. Hóg-
værir kalla þeir sig vanþróaða,
en mumurinn á þeim og öðrum
vanþróuiðum þjóðum er sá, að
Kínverjar gera aila hluti sjálf-
ir, hafa hafið sig upp úr eymd
og smán af eiigin ramtnieik.
Trimmherferd
Maós formanns
Fyrsti viðikom'US'taður okkar i
Kina var Shanghai. Borgin ið-
ar af lífi, og sagt er, að þar
séu yfir milljón reiðhjól i notk
un. Ðf dæma má eftir umferð-
inni á Wampoo-ánni, sem biasti
við frá herbergisglugga okk-
ar á Priðarhótelinu, eru þó
djúnkar, sampanar, drátitarbát-
ar og fluitiningaprammar ekki
miklu færri. Bn hótelið stóð
ekki umdir nafni. Swo virðist
sem það séu lög í Kíma, að bif-
reiðarstjóri sem ekur firamúr
hjólreiðamanni, verði að
flau.ta svio hátit, sem mögulegt
er, til þess að halda rótti sim-
um. Bifreiðar eru að vísu ekki
mjög margar í Kína, en engu að
síður var vælið í flautum al-
menningsvagna, vöruflutninga
bila, cg bifreiða í eigiu þess op-
imbera stöðugt og ærandi, rétt
eins og í Paris í,þá göm'u,
góðu daga. Annars upplýsti
leiðsagumaðuirinn, að Friðar-
hótelið hefði verið byggt af
Bnglendinigi, að nafni Sassoom,
sem síðar kom í ljós, að var
enginn annar en Victor
Sassoon. Hótelið var gamal-
dags og heldur ósmekklegt,
enda hefur auðsjáanlega litlu
verið til þess kostað siðustu
tuttugu árin að minnsta kosti.
Að öðru ieyti líkaði okkur hót-
elið vel, maturinn var ágætur,
þ.e.a.s. ef maður glaptist ekfci
á að velja evrópisku réttina á
matseðlinum og símaþjóniustan
var með ágætum, afgreiðsla inn
anlandissímtala tók t.d. álíka
langan fíima og í Bret'landi.
I dögun næsta morgun, er
grátit rigningairm'istrið lá ennþá
yfir Wampoo-ánni og djúnkar
og dráttarbátar wru að hefja
ferðir síinar, litum við út um
glugganm. Urðum við harla
undrandi er við sáum menn í
alls kyns furðulegum líkamsæf
ingum niðri á árbakkanum. Sið
ar útskýrði hins vegar leiðsögu
maðurinn, sem komið hafiði flug
leiðis frá Peking, ásamt túlk,
daginn áður, að hér hefði að-
eins verið um venjubundma
morgunleikfimi að ræða.
Skömmu eftir að þessum æfing
um lauk stilltu verkamenn sér
upp í raðir á götunu.m og hóifu
alls kyns samæfingar. Auðsjá
anlega gengur trimmherferð
Maó formanns betur en sú, sem
Robert Kennedy beitti sér eitt
sinm fyrir 1 Bandarikjunum.
Stuttu eftir dagrenningu fyllt-
ust svo allar götur af fól'ki á
leið til vinnu og voru allir
kiædidir á sama hiátt, — í hláa
verkam ann abún iniga.
„Blessaóur
haf5u ekki
áhyggjur
af mér“
Kona mín lét í ljós ósk um
að fá leyfi til þess að heim-
sækja sjúkrahús. Hún var tek
in á orðinu og tafarlaust var
haldið til eins af stærstu
sjúkrahúsum í Shanghai. Að
venju fór fra.m móttökiuathöfm',
þar sem „hinir brezku vimir
okkar“ voru boðinir vélkomn
ir. Síðan átibuim við stuttan fund
með byitinga.rnefnd sjúikrahúss
ims, þar sem að vanda var
drutekið te. Að öl'lu þessu
loknu vorum við fææð í bún-
ing sburðlæknis, grímu húfu,
inniskó og slopp og síðan vis-
að inn á skurðstafu. Er við
komum inn var nýhafim aðgerð
á heila miðaldra rnanns. Höfuð
leðrinu hafði verið lyft af, en
ónei.tanlega minmtu aðstæðurn-
ar mig fremur á trésimíöaverk-
stæði en skuirðstofu. Skurð-
læknir, sem hafði i höndum
heljarmikinn bor, hóf að bora
göt, hvert á stærð við tveggja
krónupening í höf'uðkúpu
sjúklingsins. Að því loknu tók
hann verkfæri, sem helzt
minnti á blað úr laiufs'kurðar-
sög, og tengdi með því hvert
gatið við annað. Þá loksins
rétti 'lækmirinm' úr sér og saigði
við sjúklinginn: f>ú mun.t nú
heyra sagarhljóð. Undan
ábreiðunni, sem huldii andlit og
líkama hins síðarnefnda, var
svarað: blessaður hafðu efcki
áhyggjur af mér, mér Hður
ágætíega. Laöknarmir unnu nú
af miklum hraða og áður en
langt leið höfðu þeir fjarlægt
efs.ta hluta höfiuðkúpunnar. Þá
sneri fionmaður byltinigarnefnd
ar sjúkrahússins sér að mér oig
spurði: vilduð þér kanmski eiga
viðtal við sjúklimginm, honum
vasri ánægja að þvií að svara
nokkrum spumingum yðar. Bg
sá hins vegar sjáilfan mig í spor
uim sjúklingsins og hafriaði
þessu an-nans ágæta boði.
Einu deyfingarmeðulin, sem
notuð voru við aðgerðina voru
Cjórar nálar. Voru þær settar
í sín hvorn hæl og handarbak.
Nálamar voru tengdar lágum
rafstraumi, þannig að ekki
þurfti að snúa þeim með hand-
afli. Bkki virtist þetta hafa
slæm áhrif á sjúkiinginn, hann
var sallarólegur og ánægður.
Japladi
á appelsínu
meðan hún
gekk undir
uppskurö
1 hliðarstoifú var verið að
gera aðgerð á hrygg ungrar
konu, sem lent hafði í umferðar
slysi og lamazt fyrir neðan
miitti. Húm lá á grúfu á sfcwrðar
borðimu em læfenar sem skorið
höfðu aliimikinn skurð við
hrygg hennar unnu að því að
'létta iþrýsting frá einium hryggj
arliðanna á mæmiuna. Spegli
hafði verið komið fyrir við and
lit konuninar, þanmig að hún
gat séð læknana og hjúkrunar-
konurnar, og þau hana, óm þess
hún hreyfði höfuðið. Mér varð
litið í spegilinm og sá þá, mér
til miíkillar furðu, að koman
japlaði í mestu makindum á
appeitsímu, sem eim hjúkrumar-
komam réif miður í smábita og
rétti henmi með töngum. Efcki
var ammað að sjá, en að kon-
an væri fyllilega róleg. Að
au'ki sáum við þrjár staurðstof
ur, þar sem gerðar voru meiri-
háttar aðgerðir samtímis. Bng-
um sjúklinganna hafði verið
gefið deyfilyf, náladeyfingarað
ferðin var allsráðandi. Okkur
þótti þetta satt að segja ótrú-
legt og þegar kona mín spurði,
hvort sjúklingarnir hefðu ekki
fengið deyfi- eða svæfingarlyf
áður en aðgerðin hófst hlógu
Kínverjarnir hjartanlega og
kváðu nei við, náladeyfingin
nægði fyllilega.
Formaður bylitingarnefndar-
inmar, sem sjálfur starfaði sem
sfeurðiætoniir á árum áður, tjáði
okteur þó, að einstaka sjúklimg
ar væru ekki taldir mmdu
þoia máladeyfingu og væru þeir
þá svæfðir á sama hátt og tíðk-
ast á Vesturiöndum. 91'iik til-
felli kvað hann þó mjög fá.
Helzti kostuir nálad'eyfinigar
er sá, að sögn formannsins, að
hún hefur en.gin eftir'köst.
Sjiúklimgurimin vakir á meðan á
aðgerðinni stendur, hann getur
neytt matar á eðlilegan hátt
bæði fyrir og eftir aðgerð, og
jafmvel á meðan hún er gerð.
Þá verður oig að gæita þess þýð-
ingarmikla atriðis, að nála
deyfi'ngaraðfe'rðiin ógnar ekki
JLfi eldra fólks eins og svæf-
img getur gert. 1 meyðartilfell-
um koma kostiir máladeyfimgar
þó sfeýras't í Ijós, þá er hægt að
taka sjúkHimga til aðgerðar þeg
ar í stað, ám tiilits til þess,
hivenær hann hefur síðast
neytt matar og einnig tekur
bati yfirleitt skemimri tima en
þegar beita þarf svætfingu. Bf
um minniháttar aðgerðir er að
ræða eru sjúklingar, sem beitf
ir hafa verið slí'kri d'eyfingu,
yfirleitt færir um að gamga
sjálfir til rúma sinna að aðgerð
lokinni. Eiins verða þó skurð-
læknar, sem beita náladeyf-
ingu, að gæta: Sjúklingurinn
heldur allan tímann fullri með
vitund og þvi verður að skýra
honurn nákviæmlega frá öllu
því sem gerist, ella gæti hann
orðið óttasleginn og alit farið
út um þúfur.
Náladeyfing
í þúsundir ára
Auðvelt er að sjá hvem kost
náladeyfing hefur í löndum
sem Kíma. Henmi má auðveld-
lega beita á simtæstu og af-
sfeekktuistu sjúkrahúsum, án
nokkiurs tækjafeos'ts og án sér-
þjálfaðra svæfingariæifena. Kín
verjar leggja mifela áherzlu á
þetta atriði, enda eru þeir
ákveðnir i að bæta mjög heiisu
'gæzlu í lamdimu sem heiid, ekki
aðeins í borgumum, heldur einn
ig í sveitum, þar sem átta.tíu
af hundraði þjóðíarinnar eru
enn búsettir. Eitt dæmi um
fratnfari.- oig huig'kvæmni á
þessu sviði skal enn nefnt. Á
iðnsýningu í Shanghai gaf að
líita sfcurðanborð, sem einn mað
ur 'getwr auðve’.dlega borið
með sér. Frá lömipum, sem áfast
ir voru borðinu 14 svo ratenúra
til tækis, sem mér virtist við
fyrstu sýn vera tveggja manma
reiðhjól, hjó'alawst. Við námari
athugun kom í ljós, að hér var
um að rasða fótstiginm rafa!,
sem nota má á afskefektwm stöð
um, er ekki njóta þjónuistiu raf
veitna.
Mitt persónuilega álit er, að
máladeyfimgu megi beita með
'góðum áramgri á Vesturlöndum
einkum þó er eldra fólk á i
hlut, eða þegar sjúklingar eru
svo veikir fyriir hjarta, að svæf
ing 'gæti beinlinis reynzt hæt&u
leg.
Þegar ég skýrði formann
byltingarnefndarinnar frá því,
að í Bretlandi væri náladeyf-
ingu aðeins beitt sem sérs tölku
lækningameðali, en ekki til
deyfingar beimlínis, varð hann
undramdi og sagði glettinisle'ga:
Kostar það efeki tuttugu gíneur
hverju sinni í Harley Street?
Lækningar með nálarstung-
um hafa um þúsundir ára verið
nokkurs konar þjóðaríiþrótt
Kimverja, en fyrir aðeims fjór-
um árum fórw þeir á ný að
beita sl'íikum aðfeirðum við
lækningu daufdumbra. Við átt-
um þess kost að kyn.nast þessi-
um lækn'im.gutm er við vorum í
Peking. Þar heimsóbtum við
daufdumbra skóla, sem rekinn
er af hermönnum úr frelsisher
alþýðwnnar. í skóla þessum sá-
um við nemendur á aldrinum
sex til sextán ára, sem nutu
slíkrar meðferðair. NáJum var
sfungið í ákveðna staði um-
hverfis eyrun og þrýs't inn um
að minnsta kostd háltfan- þumi-
ung. Einmig fengum við að
h'ýða á tai'kennslu, en i hverj-
um bek'k vorw tíu til tólif .nem-
endur. Læknar skóláns tjáðu
ofekur, að á þessu sviði væru
þeir s'kammt kominir en en.gu að
siður hefði langflestum nem-
endanna farið nokkuð fram eft
ir að tekið var að beita hinum
nýju, eða öllu heldur enriwr
vöktu aðferðum. Nokkra dauf-
dumba hafði tekizt að lækna að
fiuillu en til'tiölulega mjög fáir
vintust algjiöirlega ólæfenandi.
Hið furðulegasta við þetta
allt er þó, að Kinverjar vita
efeki, né heidwr þykjast þeir
vita, hvernig eða hvers vegna
nálastun'gwlækningar eru svo
gagnlegar. Að sögn byitingar-
nefndar formannsins eru hér
tvær kenningar helztar. Hin
fyrri hljóðar á þá deið, að stung
umar hafi áhritf á likamsigöng-
in (huigmyndin um síífe göng á
sér djúpar rætimr í fonniri feíin-
verskri læknistfræði), en sath-
Framh. á bts. 1J
í kínversktim iestum er ekkt 1. farrými og 2. farrýml, htns vegar er hægt að velja um mjúk
sæti og hörð og eru hin mýkri að sjálfsögðu dýrari.