Morgunblaðið - 04.10.1972, Page 31
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. OKTÓBBR 1972
31
Björgvin
sextugur
HINN kurmi íþróttaleiðtogi,
Björgvin Schram, átti sextugs-
afmæli í gaer. Björgvin hefiur
gagnt fjölmörgum trúnaðarstörf
Bm fyrft* iþróttahreyfinguna í
áraraðir og átti td. saeti í stjórn
KSÍ í rúm truttu-gu ár og var þar
aif formaður í fjórtán ár. í til-
efini afmælisdagsins í gær, heim
sóttu margir Björgvin, þeirra á
meðal stjórn KR, og ávarpaði for
maðiur félagsins, Einar Sæmunds
son, afmælisbamið og skýrði frá
þvi að stjórnin hefði kjörið Björg
vin heiðursfélaga í KR, en fyrir
það félag hefur Björgvin starf-
að allt frá barnæsku og var
lengi virkur íþróttamaður í röð
um KR-inga. Björgvin bárust
margar gjafir, þar á meðal frá
KRR og KSÍ.
— Dregið
Framh. af bls. 30
Porto — Brugge.
Totteniham — Olympiakos.
Rauða stjaman, Beigrad — Irater,
Mílanó.
Boreo Stara Zagora, Búlgaríu —
Honved, Ungverjalandi.
OFK Belgrad — Fejeffioord, Hol-
landi.
Liverpool — AEK, Aþeom
Victoria, Setubal — Fiorentina,
Ítalíu.
Grasshoppers, Ztiridh — Ararat
Yerevan, Sovét.
Barreirense, Portúgal — Keie-
erslautem, Vestur-Þýzikalandi.
Las Paknaa, Spáni — Slovan
Bratislavia, Tékkóslóvakíu.
Ruch Chorzow, PóHandi — Dyna-
mo Dresdem, Austur-Þýzkaiandi.
Fram, Kaupmannahöfln —
Twente Bnschede, Hollandi.
GETRAUNATAíXA NR. 28
BIRMINGHAM - CHELSEA
CRYSTAL PALACE - COVENTRY
IPSWICH - WEST HAM
X
1
1
1 2
1 1
X 1
X 2 X X
X 1 1 X
2 1 1 X
X
X
1
XXX
1X1
X 1 1
g
I
ALLS
1X2
1
1
2
2 8 2
8 4 0
7 3 2
LEEDS UTD. - DERBY COUNTY
LEICESTER - S0UTHAMf>T0N
LIVERPOOL - EVERTON
MANCH. CITY - WOLVES
NEWCASTLE - NORWICH
SHEFFIELD UTD. - ARSENAL
1111
1111
1X11
12 11
1111
X X 2 X
1111
X X X X
11X1
X X 2 2
11X1
2 2X2
1111
2 X X X
1 1 1 X
2 2 11
1112
X 2 X X
12 0 0
4 7 1
9 3 0
5 2 5
10 1 1
0 7 5
TOTTENHAM - STOKE CITY
WEST BROMKICH - MANCH. UTD.
MIDDLESHROUGH - MTT.T.WATT.
1111
X 1 1 2
1 1 1 X
1111
1 2 X 1
1111
1111
2 1X2
1112
12 0 0
5 3 4
10 1 1
Hörkuleikir í bikarnum
1. deildar liðin leika saman
Valur — Ármann leika í kvöld
f GÆR var dregið um hvaða lið
eiga að leika saman í annarri
umferð Bikarkeppni KSÍ. 7 lið
hafa þegar tryggt sér þátttöku í
8-liða úrslitimum, þau eru Vík-
ingur, KR, ÍBK, FH, Haukar, ÍA
og ÍBV. Einum leik er enn ólokið
í 16-liða úrslitunum, leik Vals ©g
Ármanns og fer hann fram á
Meiavellinum í kvöld og hefst kl.
20,00.
Greinilegt er að allir leikimir
verða jafnir og í ranninni ómögu
legt að spá um hvaða lið komast
í fjögurra liða úrslitin. Er dregið
var í gær kom KR fyrst upp úr
pottinum og á móti þeim drógust
Keflvíkingar. Síðan komu bæði
Hafnarfjarðarliðin og FH á und-
an, þannig að öruggt er að það
verður örugglega eitt 2. deildar
lið, sem kemst í undanúrslitin.
Á næsta miða voru nöfn Vals
og Ármanns, en þau lið eiga að
leika i kvöld, eins og áður segir.
Á móti þeim drógust svo Skaga-
menn. Þá voru aðeins eftir tvö
lið ÍBV og Víkingur, Vestmanna
eyingar drógust á undan og leika
því bikarmeistararnir, frá þvi í
fyrra næsta leik slnn í Vest-
mannaeyjum.
Áætlað er að allir þessir leildr
fari fram á iaugardaginn, nema
leikur Vals eða Ármanns við
Skagamenn, sem mun fara fram
á simnudaginn.
— Alþjóðadóm-
stóllinn
Framh. af bls. 23
til þess gerð m.a. að endumýja
eða árétta þann „einhliða" rétt
okkar. Með það í huga að svo
kunni að fara að Alþjóðadómstóll
inn taki landhelgismálið til efnis
meðferðar, nú á næstunni eða ein
hvern tíma síðar, gæti samnirig-
ur við Breta um annað en viður-
kenningu á þeim rétti okkar orð-
ið máli okkar til tjóns, þar eð
með slíkum samningi hefði verið
endurtekin sú viðurkenninig,
sem fóíitst í sérstökum rétiti
Bneta hér og um leið sem
fyrr segtr hörfið aftur frá ein-
hliða rétti okkar.
SJÓORRUSTA OG SVO
SAMNINGAR
I þriðja lagi var sá möguleiki
að taka lögin í okkar hendur
svo sem værum við einir I heim-
inum og hefja harðvítuga bar-
átitu með öllurn tiiitækum ráð-
uan innan 50 sjómíina lögsöigunn
ar og reyna að hrekja alla er-
lenda togaina þaðain í óbá'flainidi
trú á rétt, sem væri öilum dóm-
stólum æðri. Endia varð það nið-
urstaðan. Við rákum upp heróp
í upphafi útfærslunnar 1. sept.
1972 og lögðum til orustu við
fiskiskipaflota brezku og þýzku
stórveldanna með okkar örfáu
,,gunboats“, eins og Bretar kalla
varðskip okkar. Varðskips-
roenn höíðu fundið upp aðferð
til að höggva á togvíra land-
toelgisbrjótanTia og hefur þeirri
aðferð verið beitt í 5 skipti me|
áto.rifamiktliuim árangri einkuro í
fyrstu. Það var athyglisvert að
lesa brezíku blöðin, hvHí'kum
óhug sló á eigendur brezkrar út
gerðar við þessar aðgerðir.
Breti einn hélt því meira segja
fram við mig um daginn að að-
igierðir þessar væru af sama toga
spun.nar otg flugvélairáinin, en ég
taldi að þar væri aðeins vottur
um alvöru þá' sem málinu fylgdi
af íslands hálfu.
SÉRGREIN BRETA
— SAMNINGAÞÓF
Afieiðing þessara fynstu að-
gierða urðu au'kið umtal um að
setzt yrði að samninigaborði og
isl. ríkisstjórnin ítrekaði vilja
sinn tál viðræðna. Tilboð berist
frá Þjóðverjum og Bretum um
sameiginlegar viðræður. Því er
hafnað með þeim orðum að rikis
stjórnin vilji aðeins ræða við
annan aðilann í eihu. Afleiðinig
þeirrar ákvörðunar virðist
vera sú, að hæði Bretar og Þjóð
verjar hamast við að hafa ekki
færri togara innan 50 sjómilna
beitisins en áður; en í íslenzkuim
fjöLmiðlum hafa að jafnaði ver-
ið fluttar skýrslur um fjölda tog
aranna á þessum slóðum og
reynt að gera samaniburð við
það hve margir hefðu verið á
sömu slóðum undanfarin áir, en
aðalverkefni landhelgiisgæzil-
unnar hefur verið að færa nafn
og numer togaranna til bðkar;
en að öðru leyti virðist hafa
dregið nokkuð úr aðgerðunum.
Þessi bókunaraðtfarð kann að
verka nokkuð spaugilega, sér-
staklega til Qutnmgs í fjölmiðl-
um. Þá er þess að geta, að fjöldi
þeirra togara, sem nú eru á veið
uim eru bæði stærri skip og af-
kastameiiri en fyrir örfáum árum.
Aðgerðirnar virðast vera að
missa marks að nokkru leyti,
þrátt fyrir tvær nýlegar vörpu-
Mippingar og svo virðist sem
Bretar fái innan tíðar að njóta
sérg.reinar sinnar, samningaþófs
ins, sem varað getur ár og miss
eri. Svo þess vegna má segja aö
leiðirnar hafi í raun og veru
aldrei verið nema tvær. Á með-
an því færi fram gæti hugsazt
að Alþjóðadómstóllinn fjallaði
um mál okkar, án þess að við
íækjuim upp sókn í miálinu eða
kasmum þar nærri og málið yrði
endaniega dæmt ofckur I óihag.
Nema skilyrði yrðu sett um, að
meðan að samningaþófið færi
fram, afturkölluðu eða frestuðu
Bretar málinu fyrir Alþjóðadóm
stólnum oig vel má vera að Bret
ar gerðu það ótilkvaddir þar
sem staða málsins, eins og dóm-
stóllinn hefur að gert til þessa
er þeim í hag, enda þótt sú nið-
urstaða sé alls ékki til að
bygigja á að lögum.
HEFÐI ÞJÖÐIN MÁTT RÁÐA
Nú er spurninigin þessi, hvem
kostinn þjóðin hefði valið, ef
hún hefði sjálf mátt ráða og
henni gefizt kostur á að yfir-
vega málið af kaldri skynsemi
og að meta þær skyldur, sem
á henni hvíla í fjölskyldu þjóð-
anna og þann rétt, sem hún hlýt
ur að fá viðurkenndan til að
búa ein að auðlindum sínum og
þegar liggur fyrir að nokkru
leyti, sbr. orðsendingaskiptin
við Breta 1961.
Mér þaetti ótrúlegt annað, en
að isl. þjóðin myndi meta svo
mikils þá menningararfleifð,
sem m.a. fielst í þvi að eiga elzítu
löggjafarstofinun heirns og að
hafa gerzt kristnir með löggjöf
án átaka, að yfirgnæfandi meiri
hluti hennar hiyndi vilja halda
trúnað við orð Ara fróða, sem
nú útieggjast: Með lögum skal
heim byggja. Þannig og einung
is þannig væri sigurinn vís.
DÖ.MKKÖH R OKKAR
Frá því er ég ritaði fyrstu
grein mína um landhelgismálið
á árinu 1951, „Fom réttur fslend
inga og landhelgin", hefur það
verið skoðun mín að sókn okkar
í landhelgismálinu ætti, eins og
í sjálfstæðisbaráttunni, að byggj
ast á fornum rétti okkar og að
okkur bæri að gera strax í upp-
hafi hinar ýtrustu kröfur. Hvers
konar hik í málinu hefur verið
mér þyrnir í augum og hefur
jafnan sætt gagnrýni minni. For
ystumenn í Sjálfstæðisflokknum
og fyrrv. flokksbræður mínir í
Alþýðuflokknum háfa ekki fár-
ið varhluta af þvi, svo sem kunn
ugt er. Nú hefur rás viðburðanna
leitt í ljós að þessar ábendingar
mínar áttu rétt á sér og að að-
staðan i landhelgismálinu væri
önnur, ef stefnan hefði verið rétt
mörkuð í upphafi.
Þrátt fyrir útfærslu fiskveiði-
landhelginnar í 50 sjómílur, má
segja að takmarkinu sé ekki náð,
en að með málssókn Breta fyrir
Alþjóðadómstólnum gefist okk-
ur tækifæri til að bæta úr. Þvi
að sjálfsögðu getum við gert
gagnkröfur.
Dómkröfur okkar fyrir Al-
þjóðadómstólnum ættu að mín-
um dómi að byggjast á þeirri nið
urstöðu, sem komizt er að í dokt
orsritgerð minni við „Svarta
skóla“ í Paris, í mai 1952, sem
sé:
Fiskveiðilandhelgi, sem af-
markist af 50 sjömilum amnars
vegar og landgrunninu, þar sem
það fer utar hins vegar og nú
miðað við 400 m. dýptariínu sem
aðalkrafa, en til vara 50 sjó-
mflina landhelgiin. Enda þótt að
gerðir okkar hafi einungis máð-
azt við 50 sjómflna lögsögiu, gæf
ist okkur dýrmætt tækifæri tfl
að láta á það reyna, hvort slík
krafa fengist viðurkennd og ó-
víst hvort né hvenær annað tæki
færi byðist.
PÓLITfK — ÞTÓDARHAGl R
Að endingu skal það áréttað,
sem mér hefur stundum þótt
nauðsyn að benda á að landhelg
ismálið er mál allrar þjóðarinnar
og það hlýtur að vera andstætt
siðgæðishugmynd þjóðarinnar,
að einn maður eða stjórnmála-
flokkur ætli að nota sér það mál
til pólitisks ávinnings. Slíkt er
og andstætt allri sannri siðferðis
kennd.
Það er þvi Illa farið, þegar við
upphaf landhelgissöfnunarinnar
var reynt að læða því inn hjá
þjóðinni að samningurimi frá
1961, — við skulum segja það
tæpitungulaust, — væri land-
ráðasamningur. Við skulum Qg
minnast þess, að hver sker upp
eins og hann sáir. Vera má að
einmitt þetta atriði verði til þess
að vekja þær grunsemdir með
þjóðinni, að nú sé það af póli-
tiskum ástæðum, frekar en hugs
un um þjóðarhag, að ríkisstjóm
in vilji ekM láta á það reyna
hvort ákvæðið í samningnum um
að Alþjóðadómstóllinn f jalli' um
málið, hafi ekki einmitt verið til
heilla og þvi megi ekki koma
til að sú leið verði farin, sem ein
er samboðin sjálfsvirðingu ís-
lenzku þjóðarinnar,
Með þvi að koma í veg fyrir
að Alþjóðadómstóllinn dæmi í
málinu eða halda þar ekM upp
vörn, væri hægt að ala á þeirri
tortryggni í garð þeirra flokka,
sem að samningagerðinni stóðu
og núa þeim um nasir, beint eða
óbeint, að þeir hafi svikið í land
helgismálinu. Þannig gætu þeir
flokkar þurft að dragast með
sinn drösul að þessu leyti, um
óforsjáanlega framtið.
Það er mér víðsfjarri að láta
mér korna til hugar að neinn af
forystumönnum eða flokksmönn
um lýðræðisflokkanna fjögurra
myndu á fyrrgreindan hátt setja
ímyndaða pólitiska hagsmuni
ofar þjóðarhag. Hitt er annað
mál, að enginn veit hvaða hug-
myndir kunna að vakna með
þjóðinni um það, hvað olli því
að ríkisstj órnin vildi koma í veg
fyrir að málið færi dómstólaleið
ina. Það er þvi ekki aðeins land-
helgismálsins vegna, heldur og
vegna lýðræðisflokkanna I land-
inu að Alþjóðadómstóllinn er ein
asta lausnin. því þá ætti að sann
ast að þeir flokkar hafi hreinan
skjöld i landhelgismálinu.
I fáum orðum sagt gæti það
verið tilræði við þjóðarhag að
sleppa þvi tæMfæri, sem við höf-
um nú, til þess að Alþjóðadöm-
stóllinn fjalli um landhelgismál-
ið, því ef málið yrði afturkallað
eða vísað frá dómi samkv. kröfu
ísl. ríkisstjórnarinnar, eigum við
ekki þangað afturicvæmt.
24. sept. 1972.