Morgunblaðið - 10.01.1975, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. JANUAR 1975
IGLUGG
EKKI er unnt að segja skilið
við árið 1974 án þess að víkja
fáeinum orðum að áramóta-
skaupinu. Sú var tíð að áhorf-
endur biðu þess með nokkurri
eftirvæntingu en með árunum
hefur það látið á sjá og ef svo
fer fram sem horfir, verður
þess ekki langt að bíða að allur
spenningur fyrir skaupinu
verði horfinn. Kannski er þó
meint hnignun skaupsins ekki
nema eðlileg afleiðing þess að
mesta nýjabrumið er farið af
sjónvarpinu og áhorfendur
orðnir vandlátari. Eða kannski
þurfa áhorfendur að vera
haldnir vissum „anda“ í ríkum
mæli til að komast í takt við
hina skoplegu tilburði. En lík-
legast er þó, að skaupinu hafi
hrakað og hjakki dálftið í sama
farinu frá ári til árs.
Umgjörð skaupsins — eins
konar revíukrónlka — hefur
ekki tekið verulegum stakka-
skiptum frá því að Flosi mark-
aði stefnuna i öndverðu —
þjóðfélagslegt dár og innan-
stokksspé í biand. Með árunum
féll þó Flosi í gryfju endur-
tekninganna og þess vegna
voru það nokkur viðbrigði
þegar heimamenn sjálfir tóku
öll völd í skaupinu. Nú hafa
þeir aftur á móti einnig dottið í
gryfjuna hans Flosa og útkoma
skaupsins 1974 verður að
teljast heldur klén þegar á
heildina er litið. Þó átti það
fáein ris, sem gerðu það að
verkum, að manni fannst það
ekki hrein tímasóun að sitja
fyrir framan skjáinn.
Það var til að mynda töluvert
skemmtileg nýiunda að sjá
háttvirta alþingismenn og ráð-
herra kyrja í kvartett og fara
með gamanmái, en það voru I
sjálfu sér meiri meðmæli með
pólitíkusunum en aðstandend-
um skaupsins. Þeir áttu hins
vegar mestan heiöur að prýði-
legri paródíu á Kastljósi, þar
sem Sigurður Karlsson var óað-
finnanlegur Vilmundur og
Steinunn lóhjvnnesdóttir náði
Þórunni Klemensdóttur með
ágætum. Hápunktur skaupsins
var þó Ugluútsetningin og
harðskeyttari gagnrýni á
þennan skemmtiþátt öngþveit-
isins verður ekki tjáð með orð-
um Annars byggðist skaupið
aðallega upp á stuttum atriðum
— hugdettum og 5-
aura-bröndurum, sem oftar en
ekki misstu marks.
Nýja árið hófu sjónvarps-
stjórar svo með því hneykslan-
lega athæfi að setja rússneska
afbökun á sögunni um Börn
Grants skipstjóra á dagskrá á
Nýárskvöld. Verr gerða mynd
hefur undirritaður ekki séð um
ævina og á áreiðanlega ekki eft-
ir. Verðum við aðeins að vona,
að nýársheit þeirra sjónvarps-
stjóra sé ekki í sama gæða-
flokki. — bvs.
o
ALÞJÖÐLEGUR stjörnuklasi
er kominn í bófahasar i sjón-
varpinu á föstudagskvöldum.
VILLIDÝRIN heitir grinið, og
stjörnurnar eru John Mills,
Brian Keith, Lilli Palmer og
Barry Morse. Þótt ef til vill sé
of snemmt að meta gæði þess-
arar framleiðslu, sem óneitan-
lega virðist þó vönduð og vand-
lega innpökkuð, var þessi fyrsti
þáttur svo barnalegur að
honum tókst, að mínum smekk,
aldrei að byggja upp spennu.
Þetta var í eðli sinu Bragðaref-
irnir, Manaveiðar, Mission Im-
possible og Flóttamaðurinn i
einni súpu. Ekki þýðir það þó
að fjórar flugur hafi verið
slegnar i einu höggi.
Efnið og útfærsla þess minnti
í einfeldni sinni á barna- og
unglingasögur Enid Blyton, og
mætti vel kalla myndaflokkinn
t.d. Fjögur á mannaveiðum, eða
Fjórir bragðarefir. Ævintýra-
myndir mega vissulega tefla á
tæpasta vað, en hér var vaðið of
tæpt, og skynsemi manna frek-
lega ofboðið (sbr. hina lang-
sóttu aðferð fjórmenninganna
til að krækja í svikarann með
málverkaráni og ógurlegum
stælum, sem aðeins voru hlægi-
legir). Hin myndræna hlið
þáttarins var allvel borgið f
höndum leikstjórans Sidney
Hayers, sem er dálítið sleipur
fagmaður og ágæts kvikmynd-
ara, Robert Paynters, og það
var hraði í framsetningunni.
En ef texti og söguefni næstu
þátta verða i samræmi við
þennan fyrsta, þá er maður
strax farinn að sakna Lögreglu-
foringjans og Kapps með for-
sjá. Mætti ekki sýna þetta í
Stundinni okkar?
Illa þótti mér farið með
Mariu Baldursdóttur, söngkonu
í þættinum á laugardagskvöld-
ið. Þetta heldur leiðinlega spíg-
spor umhverfis alls konar
mublur, sem setzt var á öðru
hvoru, þessi tízkusýning undir
rétt sæmilegu rauli nálgaðist
það að vera neyðarleg. Þessir
uppstilltu músíkþættir eiga
alltaf á hættu að kikna undir
tilgerð formsins. María hefði
hins vegar getað sómt sér vel í
óformlegri tónleikaþætti. með
hljómsveit sína bak við sig, í
stað fáránlegra leikmuna. Ekki
hjálpaði mött hljóðupptaka upp
á sakirnar.
Viöfangsefni þáttarins
MAÐUR ER NEFNDUR á
sunnudagskvöldið hlýtur að
teljast allrar athygli vert. Og
sjálfsagt hefur nokkuð góð
mynd fengizt af manninum
Hafsteini Björnssyni miðligegn-
um gamla viðræðuformið. Þótt
myndavélin væri svo til alltaf í
sömu stellingum á andliti Haf-
steins tókst honum að halda
áhuga manns með skýrri og
stillilegri ferðalýsingu um
huldulönd sín. Skyldi þjóð-
flokkagreining Hafsteins á
huldufólki og álfum einhvern
tima eiga eftir að komast í
kennslubækur í landafræði?
En þótt Rúnar Gunnarsson hafi
um margt spurt vel, var sumum
spurningunum alls ekki nógu
vel fylgt eftir (sbr. t.d. Hefurðu
verið beðinn um að komast fyr-
ir reimleika? Svar: Já, mjög
mikið. Basta. Eða: Hafa látnir
þörf til að ná til lifenda ekki
síður en öfugt? Svar: Já, og
ekki minni. Basta). Á miðils-
fundinum, sem skotið var inn í
viðtalið, vöknuðu hins vegar
fleiri spurningar en svör voru
veitt við, og verðugt verkefni
væri það fyrir sjónvarpið að
gera gagnrýna úttekt á dul-
rænni reynslu og dulrænum
fyrirbærum á Islanda
— A.Þ.
Söngur Sólveigar: Raunsæ og nærfærin lýsing á uppvexti fátækrar
stúlku i Helsingfors eftirstrfðsáranna. A myndinni: Aino Lehtimáki,
Henake Schuha, Paavo Pentikáinen.
TlliKItttUV t
'10,08% .. «■ 5
Mmym r-
i ■■■
Vesturfararnir: Félagarnir Rébert og Arvid svipast um I fyrirheitna landinu
I HIÍAÐ EB AÐ SJA?
Á SUNNUDAGSKVÖLDIÐ kl 20.55
er á dagskrá sjónvarpsins þáttur
með söngflokknum ÞOKKABÓT,
en þeir félagar hafa vakið veru-
lega athygli fyrir söng sinn undan-
farið, þótt starfsemi söngflokksins
muni liggja niðri í augnablikinu
vegna þess, að einn liðsmanna
hans er orðinn tónlistarkennari
einhvers staðar austur á Fjörðum.
Þokkabót þótti i fyrravetur eini
raunhæfi arftaki Riótriósins, en
margt er þó ólikt með þessum
tveim flokkum. Þokkabót lagði
fyrir sig öllu beinskeyttari, og oft
á tiðum pólitiskari söngva en Rió.
auk þess sem þeir höfðu drjúga
gamansemi upp á að bjóða i
þokkabót.
Að sögn Egils Eðvarðssonar,
sem stjórnaði upptöku þáttarins á
sunnudagskvöldið, er nokkur tími
liðinn siðan hann varð til. Hann
var sumsé tekinn upp siðast í
ágúst i sumar, skömmu áður en
fyrsta og eina breiðskifa flokksins,
„Upphafið ", kom út. í þættinum
flytja þeir félagar nokkur helztu
lögin af þessari plötu, sem raunar
mun hafa selzt mjög vel, og eru
þar á meðal lög eins og „Litlir
kassar", „Nýriki Nonni", „Blátt
lætur blærinn", o.fl.
Þátturinn er byggður upp þann-
ig, að Þokkabót situr i mestu
makindum, kynnir og syngur lög
sin, en einnig eru Jögin mynd-
skreytt nokkuð með Ijósmyndum
og teikningum. Þokkabót skipuðu
Gylfi Gunnarsson, Ingólfur Steins-
son, Halldór Gunnarsson, og
Magnús Ragnar Einarsson, „Þetta
er bara anzi huggulegur þáttur,
held ég", sagði Egill.
Um aðrar stórframkvæmdir sem
nú væru á döfinni sagði Egill
Eðvarðsson m.a. að „Uglan" yrði
enn i svipuðu formi um sinn, og i
næstu tveimur þáttum yrðu nokk-
uð forvitnileg innlegg frá Change
og Jóhanni G. Einnig væri ætlunin
að breyta og auka aðeins við get-
raunum fyrir áhorfendur i salnum.
Þá verða þættirnir „Eins konar
jazz" áfram á dagskrá i vetur, og i
þeim þriðja i röðinni verður ekki
aðeins „eins konar jazz" heldur
„akkúrat jazz", þ.e. nokkrir okkar
þrautreyndustu jazzistar sjá um
flutninginn. Guðmundur Stein-
grimsson. trommuleikari, Árni
Scheving, bassaleikari, Gunnar
Ormslev, saxófónleikari, Viðar
Alfreðsson, trompetleikari, og Karl
Möller, pianóleikari, auk einhvers
söngvara, sem enn er óákveðinn.
Jazzþættirnir hafa mælzt vel fyrir,
og er hugsanlegt, að þeir verði
seldir erlendum sjónvarpsstöðv-
um.
Á ÞRIÐJUDAGSKVÖLDIÐ kl
20 30 verður sýndur annar þáttur
af þrem úr finnsku framhaldsleik-
riti, sem nefnist SÖNGUR
SÓLVEIGAR. Leikrit þetta er nýtt
af nálinni, eða frá árinu 1973, og
er gert eftír samnefndri skáldsögu
finnska rithöfundarins Lassi Sink-
konen.
Að sögn þýðanda leikritsins
Krístinar Mántylá er Lassi Sink-
konen nútimahöfundur, og kom
bókin út ekki löngu áður en mynd-
in var gerð. Taldi Kristin jafnvel að
bókin hefði verið lögð fram af
Finnlands hálfu til þátttöku um
Bókmenntaverðlaun Norðurlanda-
ráðs, en vildi þó ekki ábyrgjast að
svo hefði verið. Lassi Sinkkonen
er einkum kunnur fyrir nærfærnar
kvenlýsingar í bókum sinum, og
nýlega kom einmitt út ein slik bók
i Finnlandi eftir hann, sem hlotið
hefur afar góða dóma.
„Söngur Sólveigar" byggir
einnig á slikri kvenlýsingu. Leik-
ritið lýsir uppvexti ungrar stúlku,
fæddri árið 1 938. i fátækrahverfi í
Helsingfors á eftirstriðsárunum.
„Þetta er raunsæisleg lýsing,"
sagði Kristin Mántylá," en þó eng-
in eymdarlýsing, held ég. Hér er
sagt frá fólki, sem hefur lítið til
hlutanna, og lendir talsvert i
drykkjuskap. En þetta endar alls
ekki illa." Er i leikritinu rakin saga
Sólveigar þangað til hún er komin
undir tvitugt. „Raunar endar þessi
mynd eiginlega ekki," sagði
Kristín, „i lok hennar á Sólveig
allt lifið framundan."
Aðalhlutverkin i myndinni, sem
Kristin kvað vel gerða, leika Leena
Uotila, Liisamaija Laaksonen og
Aino Lehtinmahi.
Á FÖSTUDAGSKVÖLDUM kl
21 55 er nú í gangi nýr brezkur
ÞOKKABÓT syngur í sjónvarpinu á
sunnudag kl 20,55.
sakamálamyndaflokkur, sem á is-
lenzku er nefndur VILLIDÝRIN, og
er byggður á metsölubók Paul
Gallico „The Zoo Gang". Eru sex
þættir i þessum myndaflokki, sem
fjallar um ný ævintýri fjögurra
gamalla félaga i frönsku and-
spyrnuhreyfingunni. Þessir félag-
ar eru hver af sinu þjóðerninu, —
Bandarikjamaður, Frakki, Breti og
Kanadamaður.
Ekki verður því neitað. að nokk-
ur stjörnuljómi leiki um þennan
þátt. í fjórum aðalhlutverkunum
eru kunnir leikarar, — Brian Keith,
sem leikur Refinn, er ágætur
bandariskur leikari, John Mills,
sem leikur Filinn, er alþekktur
Óskarsverðlaunahafi (fyrir þorps-
fíflið í „Dóttur Ryans"). Lilli Palm-
er, sem leikur Hlébarðann, er gam-
alkunn kvikmyndaleikkona, og
Barry Morse, sem leikur Tigrisdýr-
ið, er kannski þekktastur hér fyrir
hlutverk Gerards, lögreglufor-
ingja, i þáttunum um „Flótta-
manninn".
Þá eru prýðilegir leikstjórar að
þáttum þessum, Sidney Hayers,
einn af reyndustu kvikmynda- og
sjónvarpsleikstjórum Breta, og
John Hough, efnilegur ungur leik-
stjóri, sem hefur einkum getið sér
gott orð fyrir hryllingsmyndir, t.d.
„Hell House" Þá er titillag þátt-
anna eftir Paul og Lindu Mc-
Cartney. Mikið var lagt i gerð
þessara þátta, og voru útisenur
allra teknar upp á frönsku
Rivierunni. Menn verða svo að
dæma hver fyrir sig hvort allur
stjörnufarsinn hafi haft árangur
sem erfiði.
LAUGARDAGSMYND sjónvarps-
ins að þessu sinni er ANNA
KARENINA, ein þrettán kvik-
mynda, sem gerðar hafa verið eftir
hinni frægu skáldsögu Leo Tolstoj
Þessi útgáfa er af mörgum talin sú
bezta, en flestir eru þó sammála
um, að engin þeirra nái verulegum
tökum á meistaraverki rússneska
skáldsins. Leikstjóri þessarar
myndar, sem gerð var árið 1936,
er Clarence Brown, en með aðal-
hlutverkin fara Greta Garbo. sú
mikla kvikmyndagoðsögn, og Basil
Rathbone og Fredric March Raunar
lék Greta Garbo tvivegis í mynd-
um efir þessari sögu, og hét sú
fyrri „Love", gerð árið 1 927.
Þessi saga um ást i meinum á
keisaraveldistímanum [ Rússlandi
kom fyrst út 1973—1877. Mynd
Clarence Brown fær ágæt með-
mæli annarrar kvikmyndabiblíu
okkar, eða þrjár og hálfa stjörnu,
og sögð prýðilega leikin, ekki sizt
af Garbo, þótt heldur sé þungt yfir
samtölunum miðað við nútima-
smekk.
Clarence Brown var einn af virt-
ustu leikstjórum Hollywood og
þótti sameina beztu kosti afþrey-
ingar- og glansmynda þeirrar borg-
ar og listræna kunnáttu. Brown,
sem fæddist árið 1890, gerði sina
fyrstu mynd sem sjálfstæður leik-
stjóri árið 1920. Helzta einkenni
hans er rómantik, blönduð satír-
iskri kímnigáfu. Hann er frægast-
ur fyrir myndir sínar með ýmsum
stærstu stjörnum Hollywood, —
Rudolph Valentino (Örninn),
Norma Talmadge (Kiki), Clark
Gable, Joan Ceaword, Myrna Loy
og Norma Shearer.
En mest og bezt var samstarf
hans við Gretu Garbo, og meðal
mynda þeirra voru „The Flesh and
the Devil", „A Woman of Aff-
airs", „Anna Christie",
„Romance", „Inspiration",
„Anna Karenina" og „Conquest".
Óþarfi er að kynna Gretu Garbo.
Hún lék í fáum góðum myndum,
en var alltaf nægilegur persónu-
leiki til að draga fólk að, og vefja
áhorfendum aum fingur sér. Hún
sérhæfði sig i hlutverkum for-
dæmdra, kvenhetja, sem fórna
öllu fyrir ástina. Garbo, sem er
sænsk og heitir réttu nafni Greta
Gustafsson, hætti kvikmyndaleik
árið 1941, og settist i helgan
stein, — svo helgan raunar að
það hefur þótt bera til meiri háttar
tíðinda þegar hún hefur sézt opin-
berlega siðan. Ekki minnkaði Ijóm-
inn og goðsögnin um Garbo þótt
hún hætti að leika, og siðasta
áratug hefur Garbo-bylgjan gert
vart við sig með sivaxandi eftir-
spurnum eftir myndum hennar.
Hún er nú 69 ára að aldri.