Morgunblaðið - 05.11.1975, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. NÓVEMBER 1975
Vinarkveðja til
Ragnheiðar
Það var eins og mig grunaði, að
Þorsteinn Mattíasson hafði skrif-
að viðtalið við Ragnheiði Bryn-
jólfsdóttur, eftir sínu höfði og
vísidómi og lesið hana síðan upp
yfir Ragnheiði, sem hún hefur
aðeins lauslega tekið eftir. Þetta
sannar m.a. sú brenglaða frásögn
af ferðalagi Ragnheiðar með börn
sín á skipi til Blönduóss, þar sem
hin ágæta kona lenti í lífsháska
með börn sin, þegar skipið steytti
á skeri á Breiðafirði, má þó nærri
geta um líðan hennar og sorg.
Segir svo Þorsteinn það eitt af
ferðum hennar, að þá hafi hún
stigið þar af skipinu í land á
Blönduóss.
Ég skal ekki fást um ýmsar
skekkjur í grein Ragnheiðar í
Morgunblaðinu þann 9/10 síðast-
liðinn, svo sem um „krónu-
veltuna" o.fl. Skal þess- aðeins
getið, að á þriðja og fjórða áratug
aldarinnar, gekk yfir landið
mesta fjárhagskreppa, er komið
hefur á þessari öld, og höfðu þá
margir naumt til hnífs og skeiðar
og var svo um flesta Blönduós-
inga; margir þeirra þurftu og að
fá styrk hjá viðkomandi sveitar-
stjórn eða stjórnum hreppanna,
Blönduóshrepps og Torfalækja-
hrepps, en þeir höfðu þá sam-
eiginlegan fjárhag enn um sinn,
hvað framfærslu snerti. Þess
vegna kom Jón Stefánsson á
Kagaðarhóli, mesti ágætis maður,
þar við sögu.
Það er ósköp eðlilegt, að Ragn-
heiði sé farið að förlast minnið,
eftir svo langan tíma og margt
mótdrægt, er þjakað hefur henni
á liðnum tímum. Þess má þó geta
að þegar hún hafði fengið gott
starf, sem hún rækti með sínum
alkunna dugnaði og reisn, vitjaði
Tveimur lestum
minna í nefið
NEFTÖBAKSSALA hefur farið
hraðminnkandi undanfarin ár.
Hún var 15,4 Iestir fyrstu níu
mánuði ársins 1974, en fór niður í
13 lestir sömu mánuði þessa árs.
Hefur því farið 2,4 lestum minna
af tóbaki í nef Islendinga í ár en í
fyrra.
40 kr. ekki 400
í samtali við forstjóra Græn-
metisverzlunar landbúnaðarins í
blaðinu s.l. sunnudag var sagt, að
innfluttar kartöflur myndu nú
kosta um 400 kr. hvert kg i
íslenzkri höfn, en þar er um mis-
ritun að ræða. Verð hvers kg er
um 40 krónur.
eiginmaðurinn hennar aftur og
bjuggu þau saman alllengi, og
áttu enn börn og buru eins og
segir í gömlu orðtaki.
Meira skal svö ekki rætt um
þetta mál, en ég þakka þessari
ágætu konu alla viðkynningu á
liðnum árum. Vil ég einnig leyfa
mér að þakka henni sem góðri
móður barna sinna og þegnskap i
þágu þjóðarinnar. Alþjóð ber að
þakka öllum góðum mæðrum og
uppalendum fyrir störf þeirra.
Þennan sama dag fékk ég
undirritaður sendingu frá Þor-
steini Matthíassyni, en við hann
er mér mjög óljúft að eiga orða-
stað og læt því þetta mál útrætt.
Steingrfmur Davfðsson.
— Engey
Framhald af bls. 32
unin gengið eins og við venju-
legar aðstæður fyrir ári síðan.
Hins vegar kvaðst hann ekki enn
hafa fregnir af því hvort nú
myndu koma fleiri skip til lönd-
unar i Cuxhaven í kjölfar þess-
arar sölu Engeyjar.
Morgunblaðið sneri sér í því
sambandi til Kristjáns Ragnars-
sonar, formanns Landssambands
ísl. útvegsmanna, og spurði hann
hvað nú tæki við varðandi þýzka
markaðinn. Kristján svaraði því
til, að nú yrði næst gerður saman-
burður á afla þessara tveggja
togara — Engeyjar og Júpiters, til
að fá fram raunverulegan mis-
mun á markaðsverðlaginu í
Belgíu og V-Þýzkalandi. Og þótt
verðið sem Engey fékk í Cuxhav-
en hafi reynzt svo hagstætt sem
raun ber vitni, kvaðst Kristján
ekki gera ráð fyrir þvf að mikið
yrði um sölur íslenzkra fiskiskipa
í v-þýzkum höfnum á næstunni.
Astæðuna fyrir því kvað hann
bæði vera þá, að þær fisktegundir
sem Þjóðverjar hefðu helzt áhuga
á væri aðallega að fá hjá stóru
togurunum, en þeir væru núorðið
flestallir bundnir við ákveðin
frystihús hér heima og eins væri
áhuginn mjög takmarkaður
meðan ekki kæmu til tollalækk-
unin í Þýzkalandi sem verða átti
samkvæmt EBE-samkomulaginu
en strandað hefur á landhelgis-
deilu þjóðanna. Taldi Kristján að
það yrðu helzt togarar sem ekki
eru í föstum viðskiptum við
frystihús hér heima, sem sigla
myndu á næstunni. Hins vegar
kvað Kristján töluvert hafa verið
siglt á Bretland á haust og tíðar
siglingar fiskiskipa væru fyrir-
hugaðar þangað á næstunni. Væri
þá aðallega siglt með flatfisk, sem
ekki væri markaður fyrir annars
staðar en á Bretlandi.
umferðir. I fyrstu til þriðja
sæti þar eru Guðmundur,
Ermenkov, Matulovic með 5,5
vinninga, Wirtensohn er fjórði
með 5 vinninga en í 5—13. sæti
eru Gerghiu (með 2 bið), Sax,
Matanovic, Bednarsky (1 bið),
Duball, Ree, Radulov, Vogt og
allir með 4,5 vinninga.
— Argentína
Framhald af bls. 1
spillingunni hermdu í kvöld að
handtökuheimild hefði einnig
verið gefin út á hendur Demetrio
Horacio Vasquez, fyrrum einka-
ritara Lopez Rega. Leiðtogar
Róttæka flokksins krefjast þess
nú að sérstök rannsókn fari fram
á fjárreiðum opinberra sjóða sem
voru I höndum frú Peron og
Lopez Rega. Lopez Rega var sem
kunnugt er hrakinn úr embætti af
leiðtogum hersins, verkalýðs-
hreyfingarinnar og Peronista-
hreyfingarinnar og fór hann til
Spánar.Samkvæmt heimildum frá
sjúkrahúsi því sem frú Peron
dvelst á átti hún f gærkvöldi all-
langt símtal við Madrid, þar sem
Lopez Rega dvelst um þessar
mundir.
— Vörður
Framhald af bls. 2
aukin og Vörður gerður að
sterkara afli en hann hefur
nokkru sinni fyrr verið í þágu
Sjálfstæðisflokksins og stefnu-
mála hans.“
— Portúgalar
Framhald af bls. 1
aðgerðir sínar og æpti að þeim
reiðilega: „Farið strax af götun-
um. Hvernig dirfizt þið að móðga
forsætisráðherra.“ Er Azevedo yf-
irgaf fundarstað eftir a'ð hafa
flutt ræðu sfna heyrðist hann
segja: „Ég hef verið þolinmóður
hingað til, en nú mun ég hefja
sókn.“
Þessi atburður þykir spegla vel
klofninginn innan hersins því
margir hermannanna sem mót-
mæltu, tóku á rás er Correia kom
að, en hinir urðu eftir hjá for-
ingja sínum. Ummæli Azevedos á
blaðamannafundinum f dag komu
í kjölfar tilkynningar ríkisstjórn-
ar hans að hún vildi koma á fundi
með byltingarráði hersins, æðstu
löggjafarsamkomu landsins.
Fundarefnið er hvernig finna
megi Ieiðir til að knýja fram skip-
un um að borgarar afhendi vopn
sem þeir hafa undir höndum, en
örfáir hafa orðið við þeim tilmæl-
um hingað til. Er talið að þetta
bendi til þess að ríkisstjórnin telji
sig ekki geta reitt sig á liðsinni
hersins í þessum efnum.
— Fromme
Framhald af bls. 1
leysi, heldur leggur málin f hend-
ur dómarans. Þetta jafngildir f
raun játningu sektar, þó það geri
það ekki formlega. Dómarinn
gerði hlé til að yfirvega þessa
hugarfarsbreytingu Fromme, en
hafnaði henni sfðan.
Hvorki saksóknarinn né verj-
andinn vildu að Fromme yrði
heimilað að breyta málsvörn
sinni, og dómarinn tók sömu af-
stöðu. Sendi hann kviðdómendur
heim og kvaddi til nýja þar eð
erfitt yrði fyrir þá að horfa fram-
hjá hughvörfum Fromme sem
jafngiltu játningu sektar. Lynette
Fromme reyndi sem kunnugt er
að skjóta Ford Bandaríkjaforseta
í Sacramento 5. september s.l.
— 100 ár
Framhald af bls. 2
gjöld á íbúa sfna. Kvað hann
gott að eiga Seltirninga að,
þegar að því kæmi að leita
nýrra hugmynda um gjald-
heimtu.
Næstur talaði Birgir ísl.
Gunnarsson, borgarstjóri í
Reykjavík. Hann flutti Seltirn-
ingum kveðjur og árnaðarósk-
ir Reykvíkinga og færði þeim
að gjöf afsteypu af frummynd
tA------------ af Tneólfi
vogs, heillaóskir bæjarfélags
sfns og færði Seltirningum að
gjöf silfurstjaka. Jón M. Guð-
mundsson á Reykjum, oddviti
Mosfellshrepps, talaði fyrir
hönd sveitunga sinna og
nágranna í Kjósar og
Kjalarneshreppum, en gjöf
þeirra var útskorinn funda-
hamar úr fslenzku birki.
Síðastur talaði formaður
Sambands íslenzkra sveitar-
félaga, Páll Líndal. Hann
rifjaði upp ýmsa atburði úr
sögu Seltjarnarness og færði
bæjarbúum að gjöf silfur-
bakka. Lét hann svo ummælt,
að gjöfin væri vel við hæfi og
kæmi í góðar þarfir er Seltirn-
ingar yrðu við tilmælum fjár-
málaráðherra. Þeir gætu nú
fært ráðherranum hugmyndir
um nýjar leiðir í skattlagningu
á silfurbakka.
— Hörð
Framhald af bls. 1
höfðu komið forsetanum f emb-
ætti eftir valdaránið, en Mushar-
af mun hafa þótt þeir hafa of
mikil áhrif á hina borgaralegu
stjórn hans. Aherzla er á það lögð
f Dacca að reyna að leysa ágrein-
inginn án blóðsúthellinga.
— Armannsfell
Framhald af bls. 32
stjórnmálaandstæðingum í þessu
máli. Við tókum því þá ákvörðun
að óska eftir þvf að ríkissak-
sóknari léti fram fara opinbera
rannsókn. Sú rannsókn hefur nú
farið fram og þar til bær yfirvöld
tekið ákvörðun um að ekki sé
ástæða til frekari aðgerða f
málinu. Ég fagna að sjálfsögðu
þeirri niðurstöðu. Við sjálfstæðis-
menn óskuðum fyrst og fremst
eftir að sannleikurinn í málinu
kæmi fram og dómsrannsóknin
hefur leitt í ljós að þær miklu
ásakanir sem á okkur voru bornar
hafa ekki reynst á rökum reistar."
Þá hafði Morgunblaðið enn-
fremur samband við Albert Guð-
mundsson borgarfulltrúa
formann húsbyggingarnefndar
Sjálfstæðishússins nýja, .og innti
hann eftir áliti hans. Albert
sagði:
„Þetta er sú niðurstaða sem ég
bjóst við. Hvorki ég persónulega
hé Sjálfstæðisflokkurinn sem
slíkur höfum gert neitt rangt. Ég
hef sagt það áður og ég ítreka það
hér, að ég tel að sléfberarnir í
þessu máli eigi að fá sinn dóm, en
ég mun ekki elta ólar við þá. Það
er almennings að dæma hvern
einstakan eftir hans lífshlaupi.
Það er þungbært að verða fyrir
barðinu á rógberum, en það er
léttir að finna vinarþel þeirra
sem manni treysta þegar á slíkan
hátt er að manni sótt. Ég vil biðja
Morgunblaðið fyrir kærar
kveðjur og þakkir til allra þeirra
félagssamtaka og einstaklinga
sem vottað hafa mér traust síðan
þetta mál fór I gang. Kveðjur ein-
staklinga og sjálfstæðisfélaganna
hafa stutt mig og styrkt f störfum
þeim sem mér hefur verið trúað
til að gegna fyrir flokkinn. Beztu
kveðjur til þeirra allra.“
— Danir banna
Framhald af bls. 1
meðferðar á fundi nefndar-
innar eftir tvær vikur.
Formaður danska fiski-
mannasambandsins, Laurits
Törnæs, mótmælti f dag veiði-
banninu. Hann taldi það eiga
eftir að stefna dönskum sjávar-
útvegi í voða. Törnæs taldi enn-
fremur hið líffræðilega gildi
veiðibannsins vafasamt.
— Versnandi
Framhald af bls. 3
léttvægur, og hefur verið síðustu
árin, að sögn seðlabankastjórans.
-Þannig fékk verzlunin árið 1974
aðeins 1,8% af heildarlánum fjár-
festingarlánakerfisins, land-
búnaður 20,2%, iðnaður 20,6% og
sjávarútvegur 57,4%. Sagði dr.
Jóhannes að varla væri blöðum
um það að fletta að hlutur
verzlunarinnar væri hér miklu
minni en eðlilegt væri og vera
m frjálsan lána-
ð ræða, eða annað
fjárfestingar.
— Einn gangfær
Framhald af bls. 3
kæmist á við Þorlákshöfn og þá
þyrfti einnig að bæta höfnina á
Eyrarbakka, þannig að hluti af
flota Eyrbekkinga gæti ávallt
verið þar. I fjórða lagi mætti
nefna eignartjón, sem fólk
hefði orðið fyrir. Sem betur fer
hefði það reynst minna en
menn héldu f upphafi, en sjálf-
sagt væri það vandamál að fá
allt þetta bætt.
— Sem stendur er aðeins
einn gangfær bátur á Eyrar-
bakka. Hafrún Tveir bátar eru í
slipp í Reykjavík, einn í slipp á
Akranesi, og einn er í viðgerð í
Njarðvíkum, eftir að hafa rekið
upp í fjöru á Eyrarbakka s.l.
vetur sagði Þór.
— Heildarlán
Framhald af bls. 13
tæknilegan undirbúning vegna
leiguíbúðabygginga siglir síðar í
kjölfarið, sé allt með felldu um
hann, að hún samþykki veitingu
framkvæmdaláns til bygging-
anna. Kemur það síðan til
greiðslu í samræmi við samning
þar um.
b. Gerðir hafa verið fram-
kvæmdalánssamningar og fram-
kvæmdir hafnar á vegum 25
sveitarfélaga vegna byggingar
179 íbúða, lán að upphæð kr.
695.000.000.— Lánin koma til
greiðslu, sem hér segir:
1974 Kr. 46.200.000,-
1975 Kr. 442.850.000,-
1976 Kr. 205.950.000,-
Samtals Kr. 695.000.000.-
Hér er aðeins um að ræða fram-
kvæmdir sem hófust 1974 og 1975
og upphæðin sem kemur til út-
borgunar 1976 er aðeins eftir-
stöðvar af þeim framkvæmdum,
og á eftir að hækka til muna þeg-
ar framkvæmdir, sem hefjast
1976, bætast við.
Af þeim 179 íbúðum sem fram-
kvæmdalánsheimild hefur verið
veitt fyrir, hafa 4 sveitarfélög
lokið smfði 7 íbúða og nema lán til
þeirra kr. 33.460.000.— önnur
sveitarfélög hafa öll hafið fram-
kvæmdir en efu misjafnlega langt
á veg komin.
Auk þessara 179 íbúða, hefur 22
sveitarfélögum verið heimilað að
hefja framkvæmdir fyrir eigið fé,
vegna samtals 81 íbúðar, en fram-
kvæmdalánssamningur hefur
ekki verið gerður við þau, en mun
væntanlega gerður 1976.
Þegar talað er um fram-
kvæmdalánssamninga við sveitar-
stjórnir, er um það að ræða, að
húsnæðismálastjórn gerir sam-
þykkt um lánveitingu til fjár-
mögnunar leiguibúðabyggingum,
er nemur 80% af heildarbygg-
ingarkostnaði. Lánveitingin er
borguð út í mánaðarlegum fjár-
hæðum, venjulega jafnháum, á
byggingartímanum, yfirleitt allt
frá fyrsta mánuði hans til hins
síðasta.
Á fundi húsnæðismálastjórnar
nú i dag, 4. nóvember, verður lögð
fram leiguíbúðaáætlun fyrir 1976,
en í henni er m.a. greint frá ósk-
um sveitarstjórnanna um slíkar
framkvæmdir á því ári.
— Alþjóðlegt
skákmót
Framhald af bls. 3
mótið haldið í september eða
október á næsta ári og hefur
nefnd verið sett á laggirnar til að
undirbúa það. Formaður hennar
er Jón Briem, varaformaður TR.
Alþjóðleg skákmót hafa verið
haldin hér í febrúar annað hvert
ár, en ekkert verður úr móti í
febrúar n.k. vegna svæðamótsins.
Rússar hafa ætíð verið með á mót-
unum og á dögunum kom bréf frá
rússneska skáksambandinu þar
sem spurt var hvort Rússum yrði
ekki boðið á alþjóðamótið I febrú-
ar. Þetta sýnir að þeir hafa áhuga
á því að vera með í mótinu og
verður þeim sent svarskeyti á
næstunni og boðið á mótið næsta
haust. Hafa aðstandendur móts-
ins að sjálfsögðu mestan hug á að
fá heimsmeistarann Karpoy, þar
eð hann hefur lýst áhuga á því að
koma hingað og tefla.
Leiðrétting
1 FRÁSÖGN blaðsins af fundi
Kjarabaráttunefndar námsmanna
um námslán, sem birt var í blað-
inu í gær, misritaðist nafn eins
fundarmanna, sem til máls tók.
Fóstruneminn, sem gerði grein
fyrir námi fóstrunema, heitir Elín
Jóna Þórsdóttir en ekki Ellen
Jóna Þórðardóttir eins og sagt
var.
Brezkir sjómenn
stríða innbyrðis
MAKRÍL stríð er f uppsiglingu í
Ermasundi. Fiskimenn á suður-
strönd Englands segjá, að nóta-
skip frá Skotlandi, Irlandi og Hull
séu að eyðileggja lífsafkomu
þeirra með ofveiði á þessum slóð-
um. Þeir krefjast þess, að úthafs-
skipum eins og þeim sem þarna
eru að veiðum, verði banhað að
veiða innan 12 mflna markanna.
Meira en 1000 fiskimenn frá
Devon og Cornwall, hafa reynt að
byggja upp makrílmarkað á þess-
um slóðum. Þeir segja að nú sé
enginn grundvöllur fyrir Iífsaf-
komu þeirra. — Hóta sjómenn á
þessum slóðum öllu illu, ef ekki
verði komið til móts við kröfur
þeirra.
— Kammer-
klúbbur
Framhald af bls. 15
eftir eru, verði fluttar sfðar á
vetrinum.
Eftir nýár er ennfremur gert
ráð fyrir tónleikufn, sem helgaðir
verða kammertónlist eftir
Brahms.
í stjórn Kammermúsík-
klúbbsíns eru Guðmundur Vil-
hjálmsson lögfræðingur, formað-
ur, Einar B. Pálsson verkfræðing-
ur, dr. Jakob Benediktsson og
Þórarinn Guðnason læknir.
— Friðrik
Framhald af bls. 32
Jansa, Hartston vann
Ostermeyer en Parma og Ribli
gerðu jafntefli. Biðskákir
urðu hins vegar hjá Friðrik og
Lieberzon, eins og fyrr er get-
ið, hjá Zwaig og Timman þar
sem skákin er flókin og staðan
óljós og hjá Hamman og
Murray þar sem staðan virðist
jafnteflisleg.
Vegna þess hversu margar
skákir fóru í bið er ekki ástæða
til að rekja röð
hins vegar láti
með röð efstu
mótinu í Búl;