Morgunblaðið - 03.01.1976, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 1976
Fríða Proppé
— Minning
Fædd 25. 9. 1906
Dáin 23. 12. 1975
I dag er gerð útför Fríðu
Proppé Iyfsala á Akranesi. Hún
andaðist á Þorláksmessu eftir
erfiðan sjúkdóm.
Fríða var borin í þennan heim
hinn 25. sptember 1906 á Þingeyri
við Dýrafjörð. Foreldrar hennar
voru Carl Proppé og kona hans
Jóhanna Jósafatsdóttir Proppé.
Carl og bræður hans voru mjög
athafnasamir útgerðarmenn á
fyrstu áratugum aldarinnar og
athafnasemi þeirra stóð undir
blómlegum efnahag á Vestfjörð-
um og Snæfellsnesi Árið 1914
fluttust þau hjónin lil Reykjavík
ur með börn sín á unga aldri og
þar komust þau oii a legg og
gengu í skóla.
Að loknu stúdentsprófi hóf
Fríða nám í lyfjafræði. Tók hún
fyrri hluta prófs hér heima en
sigldi svo til Kaupmannahafnar,
þar sem hún tók próf við lyfja-
fræðiháskólann árið 1931. Að því
loknu hóf hún störf í Reykjavíkur
Apóteki um skeið. Þegar stofnað
var til lyfjabúðar á Akranesi árið
1935 bauðst henni lyfsöluleyfi
þar. Þá reðst hún í að byggja
myndarlega lyfjabúð ásamt lítilli
fbúð, og þótti þetta eigi Iítil
dirfska á þeim krepputímum, sem
þá dundu yfir. Við þetta fyrirtæki
naut hún ráða föður síns, sem var
bæði hagsýnn og kunni vel til
stjórnunar. Fyrir duenað F’ríðu
gekk allt betur et ; horfðist og svo
vel kunni hún við sig a Akranesi
og íbúa þar, að hún kaus að vera
þar kyrr þegar hún átti kost á
iyfsöluleyfum f Reykjavík eða
annars staðar.
Fyrir fáum árum fór heilsuleysi
að há Fríðu og sjón hennar að
daprast, en fyrir réttum tveim
árum fór hún að kenna þess
meins, sem réð örlögum hennar.
Seldi hún lyfjabúðina af höndum
sér í fyrra en keypti sér ibúð á
Akranesi, þar sem hún ætlaði sér
að eyða ævinni. Ibúðin var tilbúin
með vetrarkomunni, en henni
auðnaðist ekki að flytja þangað.
F'ríða bjó ógift alla ævi, en
frændum sínum og frænkum var
hún mikil stoð og stytta. Við Sía,
en svo var hún ávallt nefnd af
kunnugum, vorum sambekkingar
í barnaskóla, allan Menntaskól-
ann og síðan samtíða um þrjú ár f
Kaupmannahöfn meðan hún var
þar við nám. Hún var í þeim glaða
hópi stúdenta, sem útskrifuð-
ust 1926, fyrir nærri hálfri öld.
Alls voru stúdentarnir 43 að tölu,
þar af þrjár stúlkur. Eins og
nærri má geta voru svo fáar stúlk-
ur í stórum hópi ungra manna
bornar á höndum, enda var það að
verðleikum. Nú eru tvær af þeim
látnar en alls eru 14 fallin frá, þar
af tveir af slysförum.
Við, sem eftir erum, minnumst
Síu fyrir það, hve hún var frjáls-
leg og hispurslaus, ávallt glað-
sinna, einörð og falslaus. Hún var
hrókur alls fagnaðar á gleðistund-
um og tryggur vinur. Hennar er
saknað af öllum, sem hún hafði
kvnni af, og mest af þeim, sem
þekktu hana best.
Hákon Bjarnason.
I dag kveðja apótekarar mikils
metinn og hugljúfan starfsfélaga.
Fríða Proppé hafði starfað meir
en 40 ár sem apótekari á
Akranesi, er hún lézt að kvöldi
Þorláksmessu eftir þungbær veik-
indi. Allir sem hana þekktu muna
glaðlyndi hennar og hispursleysi,
en Fríða var félagslynd kona og
tók virkan þátt f félagsmálum
stéttarsystkina sinna. Frá því er
við dreifbýlisapótekarar stofnuð-
um félag okkar sumarið 1965 var
hún einn virkasti félagsmaður-
inn, ævinlega reiðuhúin að vinna
að framgangi brýnna málefna.
Lyfjafræðingar sjá á bak mikils-
virtrar konu sem var að allra
dómi virðulegur fulltrúi sinnar
stéttar. Ung að árum þremur
árum eftir að hún lauk kandidats-
prófi í lyfjafræði, settist Fríða að
á Akranesi, en þar stofnaði hún
Akranessapótek árið 1935, og
starfaði þar óslitið síðan sem
apótekari. Hún var vel látin og
vammlaus embættismaður sem
naut óskiptrar virðingar Akurnes-
inga og annarra sem til hennar
Konan mín, +
INGA ÓLÖF ARNGRÍMSDÓTTIR.
lézt að morgni 2 janúar
Haraldur S. Sigurðsson og synir.
+
Maðurinn minn,
MARTIN TÓMASSON,
forstjóri,
frá Vestmannaeyjum,
lézt aðfaranótt 1 janúar á Borgarspitalanum
Jarðarförin auglýst síðar
Bertha Gisladóttir.
t
Eiginmaður minn
HALLDÓR BJARNASON,
útgerðarmaður, Hólatorgi 6,
verður jarðsunginn frá Háteigskirkju kl 10.30 mánudaginn 5 janúar
Fyrir hönd móður, barna og tengdabarna
Jóhanna Friðriksdóttir.
+
Okkar hjartans þakklæti til allra ætttngja og vtna fyrir þá miklu hjálp og
hluttekningu er þeír sýndu okkur við andlát og jarðarför
KRISTJÁNS ÞÓRÐARSONAR.
múrara,
Hringbraut 66 Keflavik
Guð blessi ykkur öll.
Karitas Finnbogadóttir
dætur, tengdasynir og dótturbörn.
þurftu að leita. Höfðingi heim að
sækja, og bjó yfir persónulegum
myndugleika sem skipaði henni T
flokk heimsborgara. Hún hafði
ákveðnar og fastmótaðar skoðan-
ir, jafnt á landsmálum sem öðrum
málum og fylgdi þeim fast eftir.
Var þó jafnframt hjartahlý og við-
mótsþýð og eftirsóttur félagi f
hópi vína. Skemmtileg og orð-
heppin eins og lengi mun minn-
ast. Við sem áttum því láni að
fagna að eiga hana að vini og
starfa með henni að félagsmálum
eigum margar góðar minningar
um ánægjulegar samverustundir
með Fríðu. Hennar er sárt saknað
í þeim hópi og jafnframt þökkuð
ómetanleg störf í þágu samtaka
okkar. Kjartan Gunnarsson.
Þegar jólin nálgast verður
mörgum hugsað til bernskujól-
anna heima hjá foreldrum og
vandamönnum. Sú er þetta ritar
er engin undantekning, en á
þessari jólahátíð verður mér sér-
staklega hugsað til allra jólaboð-
anna hjá Síu í apótekinu.
Það var alveg sérstakt jóla-
andrúmsloft sem ríkti á heimili
Sfu. Hún hafði þann sið að bjóða
börnum vinafólks til sin til þess
að syngja og dansa kringum jóla-
tré. En hún var ekki bara húsmóð-
ir, hún var sem mamma okkar
allra. Það var sú sanna jóla-
stemmning er þarna ríkti, allt
ljósum prýtt, jólaljós í hverju
horni.
Þá voru það jóladagarnir. Frá
því að Sía kom til Akraness var
hún gestur foreldra minna nærri
hvern jóladag og eftir að Munda
flutti til Sfu kom hún með henni.
Arin líða. Margt breytist, jóla-
siðir og venjur. Nú er það hraðinn
og ýmsar nútíma venjur sem
grípa inn í jólahaldið. En sem
betur fer held ég að við íslend-
ingar séum fastheldnir á þá
gömlu jólasiði sem við fluttum frá
okkar bernskuheimilum. Þeir
sem báru gæfu til að lifa sín
bernskujól á heimilum eins og Sía
skóp eiga minningar er skfna sem
dýrmætustu jólaljós.
Að senda og fá jólakort frá Síu
og svo Síu og Mundu um hverja
jólahátíð var jafn árvisst og sjálf
jólin. En í fyrsta skipti í áratugi
urðu engar jólakveðjur í ár. Ýms-
ir siðir verða manni svo kærir og
eðlilegir að maður hugsar ekki
um tilveruna án þeirra, en um
þessi jól vantaði eitt kortið — til
Síu — þegar farið var með jóla-
póstinn.
Auðvitað hitti ég Síu við ýmis
tækifæri þar eð hún var kær vin-
ur foreldra minna, en einhvern
veginn verður sú Sía, er ég hitti
um hver jól meðan ég dvaldi á
Akranesi, mér kærust. Með þess-
um fáu línum vil ég þakka Síu
hjartanlega fyrir alla tryggð
hennar við foreldra mína og
okkur öll.
Mundu og öllum vandamönnum
sendum við á heimili mínu inni-
legar samúðarkveðjur.
Að þekkja Sfu var okkur öllum
mikil gæfa. Blessuð sé minning
Fríðu Proppé.
Sigrfður S. Sigmundsdóttir.
Hún Fríða Proppé er látin.
Þetta er staðreynd, sem erfitt er
að kyngja, — já raunar illmögu-
legt að sætta sig við, svo snar
þáttur var hún í lifi okkar, sem
hjá henni unnum, og reyndar f
svipmóti Akraneskaupstaðar.
Það var sumarið 1948, að ég
steig fyrst fæti minum í Akraness
Apótek til þess að vinna þar, en
það var ekki fyrr en rúmum mán-
uði sfðar, að ég hitti Síu í fyrsta
sinn.
Þannig var, að kunningi hennar
og starfsbróðir hafði fengið okkur
tvo aðra í lið með sér til þess að
leysa Síu af, svo að hún gæti farið
til Danmerkur í sumarferð. Þann
munað hafði hún ekki getað leyft
sér f þau 13 ár, sem liðin voru frá
því hún stofnaði apótekið, því
lyfjafræðingur, sem rekur sitt
apótek einn, er bundinn í báða
skó og getur hvergi farið nema
skamma stund í senn.
Heimkomin úr þeirri ferð bauð
hún okkur, staðgenglum sínum,
til veizlu upp á Akranes. Þá hitti
ég hana í fyrsta sinn og kynntist
um leið þeim eiginleika hennar,
sem hún mun hafa verið hvað
þekktust fyrir, en það var gest-
risni hennar.
Engan hefi ég þekkt, sem var
það jafn mikið í blóð borið að láta
Minning:
Elías Kr. Jónsson
frá Þingegri
Fæddur 01.06 1898
Dáinn 23.12 1975
Með fáeinum orðum langar
okkur til að minnast og kveðja
okkar kæra og góða vin, sem við
bárum gæfu til að vaxa upp með á
heimilinu heima á Þingeyri.
Hann var 18 ára þegar hann
kom tíi starfa hjá okkar kæra
föður NatHanael Mósessyni, — og
frá því mátti segja að hann væri
stóri bróðir okkar, því hann átti
heimili þar, þangað til hann
stofnaði sitt eigið.
Fæddur var Elfas á Tandraseli í
Borgarfirði, og voru foreldrar
hans Þórdís Þórðardóttir og Jón
Elíasson. Þriggja ára að aldri
fluttist hann ásamt föður sinum
vestur á Isafjörð, en ári síðar, eða
8. des. 1902 drukknaði faðir hans
ásamt bróður sinum Kristjáni og
mági Halldóri Halidórssyni, og
ólst Elías eftir það upp hjá föður-
systrum sinum Kristjönu og Sess-
elju Elíasdætrum, sem hann
ávallt minntist með miklu þakk-
læti. Ásamt þeim systrum og
þeirra fjölskyldum fluttist hann
til Reykjavíkur, þá u.þ.b. 7 ára, og
dvaldist hann hjá þeim þar til
hann að þeirra tfma sið, sem
ungur maður fer að vinna fyrir
sér þá sextán ára. Fer hann þá til
ýmissa starfa, til Seyðisfjarðar og
er þar í tvö ár, en þá lá leiðin til
Þingeyrar í Dýrafirði sem fyrr
segir og var hann þar við versl-
unarstörf — fyrst í versluninni
Öldu f 22 ár, en þá eftir að erfið-
leikar stöfuðu að þeirri verslun
flutti hann yfir til Kaupfélags
Dýrfirðinga í nokkur ár en fór
þaðan í vegagerð og vann þar
ýmis störf til ársins 1955 að hann
flutti alfarinn til Reykjavíkur
ásamt fjölskyldu sinni.
Árið 1927 giftist Elías eftirlif-
andi konu sinni Jóhönnu Þor-
bergsdóttur frá Þingeyri. Bjó hún
honum hið besta heimili og var
honum kær lífsförunautur. Þau
hjónin nutu þess láns að eignast
tvær góðar dætur, Auði og Ernu,
sem eru nú giftar, Auður Kjartani
Guðmundssyni og Erna Þorsteini
Ragnarssyni, búsett á Akranesi.
Eftir að þau Elfas og Jóhanna
komu til Reykjavíkur, réðst Elías
fljótlega í störf hjá Aðalverk-
tökum, fyrst á Keflavíkurflug-
velli og nú síðast í Hvalfirði þar
sem hann mætti örlögúm sfnum
tryggur og dyggur vinum sínum
og vinnuveitendum eins og ávallt
áður.
Þau hjónin bjuggu í Reykjavík f
nokkur ár eftir að þau fluttu
suður, en keyptu síðan íbúð á
Akranesi og bjuggu þar hin sfðari
gestum sinum líða vel, og gilti þá
einu hvort gesturinn var einn eða
þeir skiptu tugum.
Þessi fyrstu kynni okkar Síu
urðu líka til þess, að ég réð mig í
apótekið til hennar um haustið og
varð það upphafið að 27 ára sam-
starfi okkar.
Lýsir það betur en nokkuð
annað hvernig vinnuveitandi Sía
var. Hún var i rauninni aldrei
yfirboðari, heldur ein úr starfs-
hópnum, félagi og jafningi, sem
lét sér annt um sitt fólk, jafnt í
vinnu sem í einkalífi, fylgdist
með framgangi þess og var því
stoð og stytta þegar á reyndi.
Staðreyndin varð líka sú, að
fæstar af starfsstúlkum hennar
hættu störfum fyrir aðrar sakir
en þær, að þær giftust og
stofnuðu heimili, og jafnvel þá
voru þær fúsar að koma aftur
þegar ástæður þeirra leyfðu þeim
að stunda vinnu utan heimilis á
ný.
Enda þótt ég þekkti ekki allar
þær stúlkur, sem störfuðu hjá Síu
á fyrstu 13 árum apóteksins, þá
veit ég, að ég mæli fyrir munn
allra þeirra, sem á liðnum 40
árum hafa starfað hér, þegar ég
flyt henni hjartans þakkir okkar
allra fyrir allt, sem hún var okkur
og fjölskyldum okkar, í starfi og f
einkalífi.
Blessuð sé minning hennar.
Sverre Valtýsson.
Hinn 17. júní árið 1947 ákváðu
þeir fáu stúdentar, sem þá voru
búsettir á Akranesi, að stofna
stúdentafélag. Um haustið voru
félaginu sett lög og starfsreglur,
en þar er merkasta greinin, — að
halda skal einn fund í mánuði
hverjum „frá veturnóttum til
sumarmála á heimilum félags-
manna til skiptis". Fyrsti ritari
Stúdentafélags Akraness var
Frfða Proppé.
Af stofnendum þessa félags eru
nú fáir eftir á lífi, og nú er Fríða
Proppé einnig horfin yfir móðuna
miklu. Á engan er hallað þó full-
yrt sé, að enginn hefur af slíkum
eldmóði starfað í félagi þessu öll
þau 28 ár sem liðin eru, — ekkert
heimili hefur eins oft verið
fundarstaður eins og heimili
hennar. Þar var oft glatt á hjalla
og risna í hverju skoti.
Stundum hefur verið erfitt að
fá félaga til að taka að sér for-
mennsku i félaginu, en einnig þar
brást Sía ekki, og var hún for-
maður félagsins með mikilli
sæmd á árunum 1966 — 1969. Það
gefur auga leið að f Stúdenta-
félagi Akraness er höggvið stórt
og vandfyllt skarð.
Það þykir kannski ekki mikill
ár í nálægð barnanna sinna og
þeirra afkomenda.
Manni leið alltaf vel í návist
hans Ella, — hann átti svo hlýtt
hjarta, — hann var svo trúr og
traustur, — hann var svo orðvar,
— eins og spegill sem aldrei féll
móða á. Þess vegna þökkum við
þér Elli fyrir allt sem þú varst
okkur.
Við biðjum góðan Guð að veita
þér góða heimkomu og konunni
þinni styrk í sínum veikindum og
raunum. Dætrum þínum og öllum
ástvinum vottum við innilega
samúð okkar.
Edda, Gústi,
Viggó og Guðráður.
Otfaraskreytlngar
Gróðurhúsið v/Sigtún sirpi 36770