Morgunblaðið - 31.12.1976, Blaðsíða 22

54
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 31. DESEMBER 1976
Umsjón: Rúna Gfsladóttir og Þórir S. Guðbergsson.
Barna- og
fjöiskyldusíða
Morgunblaðsins
f
Gaml-
árs-
kvöld
SEM vonlegt er hlökkum
við flest mikið til gaml-
árskvölds. Þá gerist svo
margt spennandi, sem
aldrei gerist annars.
Mörg börn hafa lagt
drjúgan skerf af mörkum
til þess að gera stóra og
myndarlega brennu, og
nú ætlum við að kveðja
áriö, sem liðið er og kem-
ur aldrei aftur. Við gleðj-
umst saman — öll fjöl-
skyldan — og við megum
til með að láta gleðina
endast út gamla árið og
helst vel fram það nýja.
Og hvernig skyldi það
helzt gert?
Við látum okkur líða
vel saman innanhúss og
boróum góðan mat, en
síðan förum við út og
kveikjum á brennu og
skjótum upp flugeldum.
Ef okkur er ljóst, hve
mikil alvara verður að
fylgja því, þegar farið er
með eld — og högum okk-
ur eftir því, þá höfum við
góða von um að geta
haldið gleðinni fram á
nýja árið. Þeir eru því
miður nokkuð margir,
J
sem hafa skaðazt alvar-
lega á gamlárskvöld, sér í
lagi vegna þess, að flug-
eldar eða anna púðurefni
hefur sprungið í höndum
þeirra eða rétt hjá þeim,
jafnvel við andlit.
Verum því varkár —
leggjum ekki í neina tví-
sýnu með sprengiefnin.
Og við foreldrar — fylgj-
umst vel með þvf, hvað
börn okkar aðhafast og
hvað þau hafa undir
höndum. Ábyrgðin er
okkar.
Helgisaga eftir sr.
Friðrik Friðriksson
Einu sinni fyrir mörgum
öldum lá á stóru, sléttu túni
við Eyjafjörð mikill staður og
margar stórar byggingar.
Það var klaustur. Stór maður
og mikill vexti sat þar inni í
einum klefa sínum og var
með stórt pergamentsblað
fyrir framan sig. Hann var
ákaflega þungt hugsandi og
stóð stundum upp og gekk
um gólf. Svo hrökk hann allt
í einu við, því að klukkna-
hringing náði eyrum hans.
Hann lokaði skjalið inni í
skáp og gekk út til kirkju.
Allir bræðurnir voru þar sam-
an komnir til aftansöngs.
Hann settist í sérstakt sæti,
því að þetta var príorinn. Svo
hlýddi hann á tíðasöng, og
að honum loknum fóru bræð-
urnir að ganga út, en prior-
inn varð eftir. Hann sat graf-
kyrr, þangað til sá seinasti
var út genginn; þá gekk
hann fram og lokaði kirkjunni
og gekk síðan inn að altarinu
og kraup niður við gráturnar.
Hann var lengi, lengi á
bæn, og kvöldið leið og nótt-
in kom, og enn lá hann á
knjám sínum og sökkti sér
niður i djúpa íhugun.
Þá heyrði hann eitthvert
þrusk, og síðan heyrði hann
ekka, eins og í einhverju
barni, sem búið er að gráta
lengi og orðið þreytt, svo að
aðeins er eftir snökkt og
niðurbældur ekki.
Svo heyrðist honum, að
það væri verið að þruska við
krikjuhurðina. Hann gekk
fram og lauk upp hurðinni.
Þá sá hann lítinn dreng sitja
eins og yfirkominn af harmi
og úrvinda á dyrahellunni og
halda höndunum fyrir augu
sér. Príorinn kom við öxlina á
honum og sagði: „Hví grætur
þú, barn, og hvaðan ertu?"
Drengurinn leit upp, og hin
társtokknu augu mændu stór
og björt upp á príorinn.
„Ég á engan að," sagði
drengurinn. „Ég kom frá
Hólastað og fæ ekki að vera
þar lengur."
„Hefur þú átt heima á Hól-
um?" spurði príorinn forviða,
„og hvernig ertu hingað
kominn?"
„Ég hraktist yfir fjöll og
firnindi hingað."
„Ertu frá þér?" sagði príor-
inn, „þú, svona lítill!"
„Já, en má ég dvelja hér á
staðnum dálitinn tíma?"
„Ég veit ekki; þú ert svo
ungur, og viðtökum ekki svo
unga drengi. En komdu inn í
kirkjuna með mér, og svo
skulum viðtala saman."
Drengurinn stóð upp, og
sýndist príornum hann vera
stærri en hann hafði haldið
áður. Hann var á að gizka tólf
ára. Þeir gengu inn og sett-
ust rétt hjá altarinu, og príor-
inn spurði að nafni hans.
„Ég heiti Órýmir."
„Það var undarlegt nafn."
„Já, það er ekki rúm fyrir
mig á Hólum nú. Er rúm fyrir
mig hér?"
„Já, i nótt, það skal ég sjá
um.”
„Hvað varstu að gera hér
inni?" spurði drengurinn.
„Ég var að biðjast fyir
„Er þér þungt um hjartað?"
Priorinn leit á hann hvöss-
um augum. Drengurinn
horfði framan í hann og aug-
un voru enn tárfyllt, en það
var Ijómi ( þeim, og príorinn
leit niður. Það fór hrollur um
hann.
„Getur þú ekki beðið, þótt
ég sé hjá þér?" sagði dreng-
urinn.
Þeir krupu niður saman.
Priorinn tók að biðja í hugan-
um, en hann vissi ekki,
hvernig það var; það komu
upp i huga hans alls konar
myndir frá fyrri dögum,
myndir, sem særðu, myndir
af ýmsu, sem var gleymt,
myndir af æskusyndum, sem
enginn vissi af; svo kom
myndin af pergamentsblað-
inu, sem lá inni í skápnum
hans. Honum fannst hann
hafa blaðið í hendinni, og
það sveið undan þvi.
Hann fann, að hann var að
drýgja synd með þeim samn-
ingi, sem næsta dag átti að
undirritast á það. Hann sá,
að það var ásælni klaustrinu
til handa, ef hann þvingaði
ekkjuna, sem átti að undir-
skrifa þetta gjafabréf. En það
var mjög dýrmætt fyrir
klaustrið að fá það.
Allt í einu hrökk hann við,
því hann heyrði drenginn
segja:
„Mér er kalt, er rúm fyrir
mig hér?"
Príorinn hafði gleymt
drengnum. Hann hrökk upp
úr hugsunum sínum.
Drengurinn horfði fast á
hann: „Þarf ég að fara héðan
líka; þrjátíu silfurpeningar.
Það var blóð á þeim?" Hann
sagði þetta eins og við sjálf-
an sig.
Priorinn bliknaði: „Hvað
áttu við? Bað ég upphátt?"
„Nei", sagði drengurinn
mjög hægt. „Þess þurfti ekki!
Það var einn af postulunum."
Priorinn varð mjög óróleg-
ur. „Komdu með mér inn,"
sagði hann. Svo gengu þeir
inn. Príorinn tók drenginn
með sér inn í einkaherbergi
sitt og sagði:
„Hér er stór dúkur, sem þú
getur vafið um þig og lagzt
þarna I hvilbeðinn. Drengur-
inn gjörði svo. Brátt var hann
sofnaður. Príorinn lauk upp
skápnum og tók pergaments-
blaðið út. Hann horfði lengi
eins og hugsi. „Þrjátíu silfur-
peningar. Blóðpeningar,"
Leikföngin hennar Nínu
Nína litla lagðist á kodd-
ann sinn, hreinan og mjúk-
an. Hún var þreytt, en sæl
og ánægð. Þessi dagur
hafði verið skemmtilegur,
og hún mundi seint gleyma
honum. Síðasti dagur
gamla ársins, hafði mamma
sagt. Nína skildi, að það
þýddi, tíminn, sem væri lið-
inn, mundi aldrei koma aft-
ur. Mamma sagði þetta
með angurværð í röddinni,
nærri klökk. En Nínu
fannst það ekki svona al-
varlegt. Hana langaði ekk-
ert sérstaklega til að liðni
tíminn kæmi aftur. Dagur-
inn, sem nú var liðinn
mátti vel koma aftur, en
allir hinir dagarnir? Nei,
hreint ekki. Hún, sem var
alltaf að keppast við að
stækka og hlakka til að
verða stór eins og Sigga og
Maja á efri hæðinni. Það
var bara gott, að liðnu dag-
arnir kæmu aldrei aftur.
Nína brosti með sjálfri
sér, þar sem hún lá í hlýja
rúminu sínu. Allt í kring-
um hana, á koddanum,
undir sænginni, til fóta og
við höfðagaflinn voru
bangsar og brúður, og
þarna undir rúmi lá gamli
tuskuapinn. Hann var orð-
inn slitinn og snjáður, og
annar handleggurinn dott-
inn af. Einu sinni hafði
hann verið bezti vinur
Ninu, en nú átti hún marg-
ar nýrri brúður og bangsa,
svo að slitinn api var einsk-
is virði lengur í hennar
augum.
Allt í einu var eins og
væri að færast líf í hann.
Hann deplaði augunum og
sneri til höfðinu. Síðan reis
hann upp á olnbogann á
handleggnum, sem eftir
var. Hann leit í kring um
sig, en brölti síðan á fætur.
Hann burstaði af sér rykið,
svo í ljós kom að röndóttu
gallabuxurnar hans voru
alls ekki sem vérstar. Nlna
starði á apann sinn, þar
sem hann stóð við rúmið
hennar. Hún settist upp og
neri augun, og horfði síðan
aftur á apann. Jú, það var
ekki um að villast. Hann
stóð þarna ljóslifandi.
„Hæ,“ sagði hann var-
lega.
„Hæ,“ svaraði Nina
undrandi. „Kanntu ð
tala?“
Apinn svaraði henni
ekki, heldui leit hann á
Lísu, stóru, fallegu nýju
brúðuna.
„Viltu koma í leik?“
spurði hann, „og þið öll
líka?“ Hann beindi augun-
um til Bangsa og hinna
brúðanna I rúminu hjá
Ninu.
Nína starði á það eins og
í leiðslu, hvernig brúðurn-
ar og dýrin hennar tíndust
upp ur rúminu hennar og
stukku niður á gólf til ap-
ans. Eftir örstutta stund
var líf og f jör í herberginu,
apinn var stjórnandinn og
hann fór fremstur í þrauta-
kóng, en allar brúðurnar
og dýrin komu í halarófu á
eftir honum og gerðu sér
far um að leika allar listir
apans. Nina sat í fyrstu
kyrr og var alveg undr-
andi, en brátt hreyfst hún
með, og hvatti leikföngin
sín til þess að halda áfram.
Aldrei hafði henni dottið i
hug, að leikföngin hennar
væru svona skemmtileg, og
sizt af öllu gamli, slitni ap-
inn. Nú virti hún hann fyr-
ir sér með aðdáun.
Apinn virtist hafa óþrjót-
andi hugmyndaflug. Hann |
fór í hvern leikinn á fætur
öðrum, og hafði allan leik-
fangahópinn með sér.
Meira að segja kubbarnir
hennar Nínu voru farnir
að velta sér á eftir öllum
brúðunum og dýrunum. Og
gluggatjöldin feyktust til
og frá. Og Nína var komin ?
út á gólfið og tók þátt í <
leiknum.
„Gleðilegt nýár,“ sagði
mamma í dyragættinni.
„Nú er mál að vakna.“
„Ha? Hvað?“ Nína sett-
ist snöggt upp í rúminu
sínu og neri augun. Hún
V