Morgunblaðið - 21.03.1981, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. MARZ 1981
13
Tekin er skýrsla af ökumanni sem grunaður er um ölvun við akstur.
Það er venja að aðstoðarlæknir
taki blóðsýni af slíku tilefni. Að
blóðtöku lokinni er það svo sett í
glasið, tappinn settur á og glasið
innsiglað með því að setja plástur
yfir tappann. Síðan er glasið,
ásamt vottorði læknis, sett í
umslag og það límt aftur. Umslag-
ið skal afhent aðalvarðstjóra.
Hann skráir síðan blóðsýnið í
sérstaka bók, sem löggilt er af
lögreglustjóra. Blóðsýninu er gefið
númer, sem fært er í bókina, á
blóðtökuvottorðið og glasið, sem
geymir blóðsýnið. Að lokinni
skráningu er blóðsýnið sett í nýtt
umslag, umslaginu lokað og núm-
er blóðsýnis ritað á það. Skal það
geymt í kæliskáp hjá varðstjóra.
Blóðtökuvottorðið er einnig sett í
lokað umslag, sem áritað er nafni
ökumanns. Það fylgir síðan
skýrslu lögreglunnar um málið.
Tvisvar í viku, árdegis á mánu-
dögum og fimmtudögum eða oftar
ef þarf, eru öll blóðsýnin tekin úr
vörslu varðstjóra að honum við-
stöddum og tveir lögregluþjónar
flytja þau til rannsóknarstofu
Háskólans í lyfjafræði. Aðalvarð-
stjóri undirritar beiðni um alkó-
hólrannsókn eins og áður segir.
Hann skráir líka hverjir flytja
sýnin, hvenær þau eru flutt, en
starfsmaður rannsóknarstofu
kvittar fyrir móttöku eða húsvörð-
ur, ef starfsfólk rannsóknarstof-
unnar er ekki viðlátið.
ar og ökumaður hélt áfram að
spyrja: „Hvernig er háttað eftirliti
með drukknum ökumönnum á
öðrum dögum en um helgar og
hvað um aðra tíma sólarhringsins
en kvöld og nætur?“
Og enn varð lögreglan fyrir
svörum.
„Það hefur komið í ljós, að
aldursflokkurinn frá 18—24 ára er
i yfirgnæfandi meirihluta þeirra,
sem teknir eru ölvaðir við akstur.
Þetta stafar líklega af því, að þessi
aldurshópur fer mest út að
skemmta sér um helgar, þegar
lögreglan er mest á ferðinni.
Lögreglan miðar aðgerðir sínar
einkum við þennan tíma, því
reynslan hefur sýnt, að ekki er
vanþörf á því. Aftur á móti er
hætt við því, að sídrykkjufólk
j sleppi betur fyrir bragðið, því það
' fólk er venjulega komið heim til
sín og sofnað á þeim tíma sem
lögreglan miðar einkum aðgerðir
sínar við. Auðvitað tekur lögregl-
an ölvaða ökumenn allan sólar-
hringinn, því fólk kemur upp um
sig með óeðlilegum akstursmáta.
Það er líka oft að hringt er í
lögregluna og gefnar vísbendingar
um ölvaða ökumenn og hafa þess-
ar vísbendingar aukist á umliðn-
um árum. Nauðsyn bæri til að
herða eftirlit með ölvuðum öku-
mönnum á öðrum tímum sólar-
hringsins en á kvöldin eins og til
Tekið blóðsýni úr ökumanni.
dæmis eftir klukkan fimm á föstu-
dögum, því það hefur færst í
aukana að fólk fái sér i glas á
vinnustað og aki svo heim til sín á
eftir."
Tekið blóðsýni
Þegar hér var komið sögu voru
lögreglumennirnir tveir, sem
höfðu farið með ökumanninn
niður á lögreglustöð, staðnir upp,
því það var tími til kominn að fara
með hann upp á slysadeild til töku
á blóðsýni.
í fórum sínum höfðu lögreglu-
mennirnir 5 millilítra glas undir
blóðsýnið og í því voru 0,2 grömm
af natríum fluorid, sem er rot-
varnarefni. Á glasinu var grænn
miði sem stóð á: Blóðsýni til
Rannsóknarstofu í lyfjafræði.
Alkóhólákvörðun. Merki. Þetta
glas og beiðni um töku á blóðsýni
áttu lögreglumennirnir svo að
afhenda iækninum, sem tók blóð-
sýnið.
Þegar á slysadeildina var komið
var augljóst, að mikið var að gera
enda tíminn eftir böll líka mesti
annatími þar. Ökumaðurinn
þurfti því að bíða nokkra stund,
því mikilvægari störf lágu fyrir.
Þega\r læknirinn kom, fannst öku-
manni ekki laust við, að hann væri
eilítið snúðugur og ef til vil engin
furða. Hvað ef hann hefði nú ekið
á mann?
Óbærilegt ad
missa ökuskírteinið
Ökumaður var hálf óstyrkur,
þegar hann gekk út af spítalanum.
Það var gott að komast út í ferskt
loftið. Hann var hálf miður sín,
hann vissi svo sem upp á sig
sökina. Það yrði óbærilegt fyrir
hann að missa ökuleyfið, því hann
bjó svo langt í burtu frá vinnustað
og þurfti þar að auki á bílnum að
halda í vinnunni. Það hafði líka
verið auðmýkjandi að vera staðinn
að verki og vera yfirheyrður af
lögreglunni og síðan færður til
töku á blóðsýni, eins og hann væri
einhver afbrotamaður. Var hann
það kannski ekki? Hann hafði jú
brotið áfengis- og umferðarlögin,
sem kveða svo á um að enginn
megi neyta áfengis við akstur
vélknúins ökutækis og ekki aka
eða reyna að aka því undir áhrif-
um áfengis.
Ef ekid er á
mann, hvað þá?
Svo hefði líka ýmislegt annað
getað gerst. Hann hefði til dæmis
getað ekið á annan bíl og skemmt
hann. Hann hefði líka getað ekið á
mann og valdið honum langvar-
andi eða ævilangri örkumlan eða
jafnvel bana. I öllum þessum
tilvikum hefði tryggingarfélagið
komið til skjalanna og greitt
skaðann. Hvað með þann skaða,
sem ekki er hægt að greiða með
peningum? Það vill stundum
gleymast í þessu dæmi að þó
tryggingarfélögin greiði tjónið
fyrst um sinn, þá á tryggingarfé-
lagið endurkröfurétt á hendur
ökumanni, sem valdið hefur tjóni
ölvaður við akstur. Starfandi er
svokölluð endurkröfunefnd, sem
metur hverju sinni, hve háar
endurgreiðslurnar skuli vera og er
venjulega tekið tillit til fjárhags-
afkomu viðkomandi í því sam-
bandi.
Segjum svo, að ökumaður hefði
orðið öðrum að fjörtjóni, hefði
þetta þýtt að maðurinn hefði þurft
að selja stóran hluta eigna sinn,
til að greiða tryggingarfélaginu
útlagðan kostnað. Þannig hefði
maðurinn fyrirgert að hluta því
fjárhagslega öryggi, sem hann
hefur byggt fjölskyldu sinni og
sjálfum sér. Inn í þessu dæmi er
ekki hugarkvölin, sem ökumaður
verður að burðast með það sem
eftir er ævinnar. Hvað geta slíkir
karlmenn eða konur sagt við
fjölskyldu sína, aðstandendur
þess, sem ekið var á, eða sjálfan
sig? „Eg hélt að þetta gæti aldrei
komið fyrir mig!“
Texti: Hildur Einarsdóttir
Myndir: Emilía Björnsdóttir