Morgunblaðið - 15.10.1983, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. OKTÓBER 1983
ALLTAF Á SUNNUDÖGUM
OG EFNISMEIRA BLAÐ!
AF INNLENDUM
VETTVANGI:
Sjálfstæöisflokkurinn
á vegamótum
FJÁRFLUTNINGAR í
VESTMANNAEYJUM
JÓHANN HELGASON
SÖNGVARI, SAMTAL
SIR RALPH
RICHARDSON
í DANSI: HEIMSÓKN
í DANSSKÓLA
SÉRA ÓLAFUR
SKÚLASON, VÍGSLU-
BISKUP, SAMTAL
ELDINGAVEÐUR Á
ÍSLANDI.
Sunnudagurinn byrjar á síðum Moggans
Kína:
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir GUÐMUND GUÐJÓNSSON
Miklar hreinsanir
að hefjast innan
kommúnistaflokksins
Langtímamarkmiðið er að sögn
skýrslunnar að fjórfalda landbún-
aðar- og iðnaðarframleiðslu Kína
og gera landið að nútímalegu
menningarríki og um leið að óað-
finnanlegu „sósíalísku lýðræðis-
ríki“. Segir skýrslan þetta ekki
hægt án þess að koma rækilega
við flokkinn svo hrikti í stoðun-
um. „Sem stendur morar allt í eig-
inhagsmunaseggjum sem nota að-
stöðu sína til að skemma fyrir
flokknum. Þeir virða að vettugi
flokkinn, en hugsa bara um sig
sjálfa og svo þá sem þeir geta haft
gott af síðar, eða aðra sem þeir
launa greiða. Þeir eyða og eyða,
svíkjast undan sköttum og hygla
vinum og vandamönnum. Margir
virða landslög svo lítils, að þeir
bendla sig við glæpsamlegt athæfi
eins og smygl, sölu á smygli, fjár-
kúgun, mútuþægni og margt
fleira," segir skýrslan og er ómyrk
í máli er meinsemdin í þjóðfélag-
inu er annars vegar.
„Vilja ekki styggja ... “
í skýrslunni kemur fram að ým-
islegt kunni að trufla „rannsókn"
einstakra mála. „Margir embætt-
ismenn vilja ekki styggja félaga
sína þó þeir viti að þeir stundi
Þrír hópar fólks
Skýrslan getur þess einnig, að
fleiri heldur en þeir sem flokkast í
fyrrgreinda hópa geti átt brott-
rekstur og endurhæfingu yfir
höfði sér. Nefnir skýrslan þrjá
hópa fólks. f fyrsta lagi flokksfé-
laga sem komust til valda og
áhrifa undir verndarvæng „fjór-
menningaklíkunnar", í öðru lagi
félaga sem hafa hættulegar til-
hneigingar til að kljúfa flokkinn
og safna til sín fylgi og í þriðja
lagi félaga sem brotið hafa af sér
á pólitíska sviðinu, til dæmis
spilltir embættismenn. Þetta fólk
á sér þó viðreisnar von þrátt fyrir
allt, skýrslan segir að fólk úr
þremur síðustu flokkunum geti
fengið sakaruppgjöf ef það bæti
ráð sitt fyrir alvöru og undir eft-
irliti flokksins.
Þessar umfangsmiklu hreinsan-
ir eru auðvitað ekki af engu
sprottnar og skýrsluritararnir
gleymdu ekki að fjölyrða um
orsakirnar. Kemur þar fram að
spilling og svefngengilsháttur
margra embættismanna um gerv-
allt landið hefur haft „hroðaleg
áhrif á framleiðslu landsins,
orsakað stórfelld mistök ! stjórn
sveitarfélaga og valdið efnahags-
legu og pólitísku tjóni sem ekki
verður metið til fjár“. Segir
skýrslan að þessi „dæmi úrkynj-
unar“ hafi leitt meðal annars til
þess að alþýða manna hafi tekið
embættismennina sér til fyrir-
myndar með þeim afleiðingum að
„sjúkdómurinn breiddist út“.
Þriggja ára áætlun
Aðgerðirnar eiga að standa yfir
Auka á framleiðsluna með þvf að hreinsa til í flokkskerfinu.
í þrjú ár og verður öllum flokks-
meðlimum gert skylt að segja sig
úr flokknum og skrá sig í hann á
nýjan leik. Er hver umsókn verð-
ur tekin fyrir, verða viðkomandi
félagar kannaðir ofan í kjölinn og
aðeins þeir sem standast ákveðn-
ar og strangar kröfur fá aðgang á
ný. „Það eru ljótir blettir í annars
fullkomnum flokknum og blettina
verður að má út,“ segir í skýrsl-
unni margumræddu. Viðbúið er
að margir standist ekki kröfurnar
sem settar verða. En þó þeir geri
það ekki, er öll nótt ekki úti, því ef
þeir bera sig nægilega aumlega og
lofa nógu sannfærandi betrun, fá
þeir tveggja ára frest til að bæta
sig og uppfylla kröfurnar. Þeir
sem gagnrýndir verða og sýnast
vafasamir fá að verja mál sitt og
til þess að undirstrika að allt sé
þetta gert í þágu flokksins og um
leið Kínverja allra, verður enginn
fangelsaður eða píndur, hvað þá
liflátinn. Þeim sem ekki standast
kröfurnar verður útveguð vinna
svo þeir geti eftir sem áður séð
fyrir sér og sínum. Þá verða þeir
hvattir með öllum leiðum til að
vera góðir og nýtir þjóðfélags-
þegnar. Allt miðar að því að
„lækna sjúkdóminn til þess að
bjarga sjúklingnum."
andkínverskt athæfi. Aðrir fyllast
hatri og reiði er bent er á þá og
ásaka þá sem vísað hafa á þá um
sömu glæpi eða aðra verri." Vest-
rænum áhrifum er auðvitað kennt
um hvernig komið er, en samt sem
áður segir í skýrslunni að stefna
stjórnvalda að „opna Kína meira
en gert hefur verið“ sé rétt, hins
vegar sé nauðsynlegt að búa Kín-
verja undir áhrifaflóðið. Aðgerðir
stjórnvalda hefjast strax og verð-
ur fyrst hreinsað til í miðstjórn
flokksins, síðan í bæjar- og sveit-
arstjórnum. Á þeim áfanga að
vera lokið í lok vetrar 1984. Verð-
ur þá ráðist á það sem eftir er,
minni nefndir og embætti.
Meðan kínverska kommúnista-
flokknum er að „batna“ verður
nýrri bók dreift. Er hún að sögn
miðstjórnarmanna hið mesta
þarfaþing fyrir alla flokksmeð-
limi. í bókinni eru ritgerðir um
stjórn og stefnur í flokknum svo
eitthvað sé nefnt. Meðal höfunda
ritgerðanna má nefna Mao Tse
Tung, fyrrum formann flokksins,
og Deng Xiao Ping, núverandi
formann.
(Byggt á AP og fleiru.)
Cuðmundur Guðjónsson er hlaða-
maður á Morgunblaðinu.
KÍNVERSKI kommúnistaflokkurinn gaf út yfirlýsingu fyrir skömmu, þess
eðlis að meiriháttar hreinsanir innan flokksins væru í vændum. Síðustu
vikurnar hefur verið stórfelld hreinsun í gangi í hópi sakamanna landsins
og þúsundir teknir af Iffi. Ekki stendur til að lífláta menn í þessari nýjustu
hreinsun, heldur að endurhæfa hina „sjúku“ eins og þeir eru gjarnan
kallaðir. Það er fólk úr ýmsum áttum sem hefur nú ástæðu til að óttast um
stöður sínar í fiokknum, en í upprunalegu tilkynningunni frá miðstjórn
flokksins var einkum talað um „róttæka vinstrimenn", „smáharðstjóra",
„forréttindasnápa“ og „óhæfa embættismenn sem hafa svert flokkinn“.
Hreinsanir án
blóðsúthellinga
120 manna miðstjórn flokksins
komst að þessari niðurstöðu á
löngum leynifundi, en að honum
loknum sagði talsmaður flokksins
í sjón- og útvarpsviðtölum, að
ekki stæði til að reka einhvern
ákveðinn fjölda manna úr flokkn-
um einungis aðgerðanna vegna,
mál hvers og eins yrði metið
gaumgæfilega. Hann sagði enn-
fremur að engin átök myndu eiga
sér stað eða deilur, ekkert sem
myndi trufla þjóðarframleiðsl-
una. Hreinsanirnar myndu vera
án blóðsúthellinga.
Við nokkuð annan tón kvað í
langri skýrslu sem rituð var í lok
fundarins. Að vísu var áætlunum
um friðsamlegar hreinsanir ekki
breytt, en ákveðin markmið
þeirra voru óumdeilanleg. Þar var
talað um að miðstjórn flokksins
ætlaði að styrkja stöðu slna og
gera það óvægilega með hörðum
aðgerðum. „Allir verða gerðir
brottrækir úr flokknum sem þrá-
ast við að fylgja stefnu hans sem
tekin var upp árið 1978,“ segir I
skýrslunni, en það þýðir allir sem
ekki vilja þýðast stefnubreytingar
sem Deng Xiao Ping innleiddi eft-
ir dauða Mao formanns.
Deng ætlar að treysta stöðu sína.