Morgunblaðið - 22.03.1984, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. MARZ 1984
Hilmar Helgason
— Minningarorð
Fæddur 14. febrúar 1941
Dáinn 13. marz 1984
Kveðja frá SÁÁ
Hilmar Helgason var fyrsti
formaður SÁÁ. Hann veitti sam-
tökum okkar forystu fyrstu og erf-
iðustu árin. Afstaða aimennings
til áfengissjúkra var önnur þá en
nú, þekking minni og dómharka
meiri. Á brattarm var að sækja og
þá komu hæfileikar hans best í
ljós. Bjartsýni Hilmars og dugn-
aður fleytti okkur í gegnum ótrú-
legustu erfiðleika, enda hafði
hann sérstakan hæfileika til að
laða fólk til fylgis við hugmyndir
okkar og áform.
Að leiðarlokum þökkum við
Hilmari Helgasyni fyrir allt það
sem hann gerði fyrir samtök
okkar. Samúðarkveðjur sendum
við ástvinum hans.
Samtök áhugafólks um
áfengisvandamálið.
Um Hilmar Helgason látinn
dugar ekkert minna en sannleik-
urinn. Honum voru allir vegir
færir á meðal okkar og um ófærur
ruddi hann brautir. Leiddi þús-
undir manna út í dagsljósið, en
valdi oftar myrkrið fyrir sjálfan
sig.
Hvíli minn gamli vinur í friði.
Guð blessar dagsverkið.
Ásgeir Hannes
„Hvað er að hætta að draga
andann annað en að frelsa hann
frá friðlausum öldum lífsins, svo
að hann geti risið upp í mætti sín-
um og ófjötraður leitað á fund
Guðs síns?“ (Kahlil Gibran)
Hann Hilmar er dáinn. — Ör-
lögin eru einkennileg. Ég var sta-
ddur á Freeport, þegar mér barst
andlátsfregn Hilmars. Á sama
stað og hann hafði, tæpum níu ár-
um áður, flutt mig á nær dauða en
lífi og á sama stað og hundruð
annarra Islendinga áttu eftir að
koma til að öðlast löngun á ný til
að lifa lífinu lifandi. Allt var þetta
í beinu framhaldi af veru hans þar
og því mikla hugsjónastarfi sem
hann vann. Hilmar hafði sérstakt
lag á því að hrífa fólk með sér, —
í hans augum var ekkert útilokað,
það var nóg að hafa trú og löngun,
þá var allt framkvæmanlegt. Það
átti eftir að koma í ljós svo ótal
sinnum, þau ár sem við störfuðum
saman. Fyrst með stofnun Free-
port-klúbbsins, síðan þegar hann
og Lilli frændi minn fengu
Reykjavíkurborg til að kaupa hús-
in við Ránargötu og síðast en ekki
sízt með stofnun SÁÁ.
Stofnun SÁÁ og það frumherja-
starf, sem Hilmar vann þar, fáum
við honum aldrei fullþakkað, — og
enginn veit betur en ég, hversu
mikinn kjark, dug og trú Hilmar
sýndi við að gera þennan stóra
draum að veruleika. Alþjóð veit,
hve mikil áhrif þessi draumur
hans átti eftir að hafa á þúsundir
fjölskyldna í Iandinu.
Þegar ég sit hér og læt hugann
reika til baka finn ég fyrst og
fremst til þakklætis, — þakklætis,
sem ég get ekki lýst með orðum,
vegna þess að fáir aðrir menn
hafa haft jafn mikil áhrif á mína
persónu og mitt líf. Flestir okkar
dagar saman voru góðir og gjöful-
ir, en eins og í lífi allra manna
skiptast á skin og skúrir. Við gát-
um hlegið saman og grátið saman,
— grátið saman vegna þess, að við
vorum aðeins mannlegir og
breyzkir.
Tveimur mánuðum eftir að ég
kom heim frá Freeport sendi
Hilmar mér gjöf, — það var glasið
sem ég hafði síðast drukkið vín úr.
Þær línur, sem gjöfinni fylgdu,
finnast mér lýsa honum betur en
ég gæti með fátæklegum orðum:
„Ég vona, að þessi litla jólagjöf
mín komi til með að skipa stóran
sess í huga þínum í framtíðinni,
þegar þú ert reiður, leiður, ör-
væntingarfullur, deprimeraður,
vonsvikinn eða taugastrekktur,
önugur og svekktur, horfðu þá á
glasið góða og hugsaðu með þér,
jú, þetta getur orðið verra. Ég
vona líka, kæri vinur, að þú látir
þér nægja að horfa á það, því ein-
göngu það að virða þig fyrir sér,
gefur okkur hinum kjark til að
sætta okkur við okkar dóm, sem
því miður er ekki möguleiki að
áfrýja. En er það ekki furðulegt,
hvað svona lítið glas rúmar mikið
af óhamingju. Eflaust hefðum við
ekki verið sammála um það þann
17. september 1975, daginn sem þú
vonandi drakkst þitt síðasta fylli
af hamingju og vellíðan í vökva-
formi. Saman stöndum við,
drukknir föllum við.“
Hilmar hafði sérstaka hæfileika
til að leiðbeina öðrum og kunni
ætíð ráð við vandamálum ann-
arra, en öll höfum við reynt það,
að oft getur verið erfitt að fara
eftir eigin ráðleggingum, en ég
veit að:
„við hittumst í landinu,
þangað sem fuglasöngurinn fer,
þegar hann hljóðnar “
(Jökull Jakobsson)
Ég og fjölskylda mín sendum
sonum hans, Stefáni, Helga og
Hannesi, og öðrum ástvinum
okkar innilegustu samúðarkveðjur
og megi Guð gefa þeim styrk.
„Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.“
Binni
í dag kveð ég góðan vin og sam-
starfsmann í mörg ár. Kunn-
ingsskapur okkar hófst þegar á
unglingsárum okkar beggja, en
varð nánari með árunum, sér-
staklega við störf að sameiginlegu
áhugamáli, stofnun og uppbygg-
ingu SÁÁ.
Enginn, sem til þekkir, gengur
þess dulinn, hvílíku Grettistaki
Hilmar lyfti með áhuga sínum,
krafti og áræði í störfum fyrir þau
samtök, og er mér ljúft að þakka
honum þá lífsfyllingu, sem það gaf
mér að fá að taka þátt í því starfi
með honum.
Hilmar, vinur minn, var maður
mikilla andstæðna, skapgerðin
spannaði bilið milli einfarans og
félagsverunnar, — þarfnaðist at-
hygli, en var þó hlédrægur innst
inni, viðkvæmur og fórnfús við þá
sem minna máttu sín, en harður
og óvæginn, þegar því var að
skipta. Ötrúlegur áhlaupamaður
til verka og gat fært fjöll, ef hugur
hans stóð til þess. Hann hafði ein-
stakt lag á að laða og virkja aðra
til samstarfs við sig og koma góðu
til leiðar, þó svo að andstæður í
skaphöfn færðu hann stundum af
leið.
Lífshlaup Hilmars varð því mið-
ur ekki langt, en sannfærður er ég
um, að hann hefur skilið eftir sig
þau spor sem seint verða máð og
ótrúlega margir eiga hugsjónum
hans og starfi lífshamingju að
þakka.
t
Litli sonur okkar og bróðir minn,
LÁRUS HAFSTEIN PJETURSSON,
lóst í Landakotsspítala 18. mars.
Jaröarförin fer fram frá Hallgrímskirkju föstudaginn 23. mars kl.
11.00.
Sigrún Ragnarsdóttir, Pjetur Hafstein Lárusson,
Ragnar Hafstein Pjetursson.
1 Maöurinn minn, h
GUOJÓN EINARSSON,
Framnesvegi 63,
andaöist 20. mars. Hjördís Hjörleifsdóttir.
t
Kveöjuathöfn um móöur okkar,
HALLOÓRU J. EYJÓLFSDÓTTUR
frá Þykkvabœ,
veröur í Fossvogskirkju fimmtudaginn 22. mars kl. 15.00.
Jarösungiö veröur í heimagrafreit í Þykkvabæ í Landbroti laugar-
daginn 24. mars kl. 14.00.
Fyrir okkar hönd og annarra vandamanna,
Ingá Þórarinsdóttir,
Helgí Þórarinsson.
t
Eiginmaöur minn, faöir okkar og tengdafaöir,
GUÐMUNOUR GUOMUNOSSON,
fyrrverandi kaupmaóur,
Móabarói 24, Hafnarfírói,
lést á gjörgæsludeild Landakotsspitala aö morgni 21. mars.
Anna Christensen,
Hanna Petra Guómundsd., Helga Guömundsdóttir,
Jónína Rós Guómundsdóttir, Bergur Jónsson.
t
Móöir okkar,
MARGRÉT E. ÞORSTEINSDÓTTIR,
Skildinganesi 6,
andaöist í Landakotsspitala 20. mars.
Börnin.
t
Móðir okkar, tengdamóöir og amma,
JÓNA JÓHANNESDÓTTIR
frá Horni, Hlíðarvegi 32, fsafirói,
veröur jarösungin frá isafjaröarkirkju laugardaginn 24. mars kl.
14.00.
Börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Systir okkar,
GUÐRÚN L. SVEINSDÓTTIR,
Öldugötu 9,
veröur jarösungin frá Dómkirkjunni föstudaginn 23. mars kl. 13.30.
Ólöf Sveinsdóttir,
Ingveldur Sveinsdóttir,
Kristján Sveinsson.
t
Faöir okkar, tengdafaöir og afi,
ATLI ÞORBERGSSON,
skipstjóri,
Hrafnistu, Reykjavík,
verður jarösunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn 23. mars kl.
15.00.
Ingibjörg Atladóttir,
Jóhannes Atlason,
Þorbergur Atlason,
Kristinn A. Atlason,
Kenneth Eells,
Lára S. Rafnsdóttir,
Halldóra M. Helgadóttir,
Helga Atladóttir
og barnabörn.
Ástvinum hans öllum og ætt-
ingjum sendi ég mínar einlægustu
samúðarkveðjur og sannfærður er
ég um, að heimkoma vinar míns
hafi orðið góð til þess staðar, þar
sem verk okkar mannanna eru
réttilega metin og hismið léttvægt
fundið.
Fari hann í friði, þessi góði vin-
ur, með þökk fyrir allt.
Björgólfur Guðmundsson
Enginn ókunnugur hefur gert
mér betra en Hilmar Helgason
sem nú er kvaddur hinztu kveðju.
Ég tel að undir það geti fjöldi
manna tekið, sem þjáðst hefur af
þeim sjúkdómi, alkóhólisma, sem
er einn versti óvinur heimilanna í
dag.
Hilmar var einn þeirra er þjáð-
ust af þessum sjúkdómi. Hann
leitaði sér lækninga við honum til
Bandaríkjanna fyrir rúmum 8 ár-
um. Er hann kom heim miðlaði
hann öðrum óspart af þeirri
reynzlu er honum hlotnaðist og
má segja, að hann hafi opnað nýj-
an heim og nýja möguleika fyrir
alkóhólista og fjölskyldur þeirra.
Með persónutöfrum sínum og
mælsku tókst honum að hrífa
fram þá bylgju, sem varð til þess
að fjöldi alkóhólista leitaði sér
lækninga í Bandaríkjunum og
einnig að SÁÁ var stofnað. Var
hann fyrsti formaður þeirra sam-
taka og fannst flestum, að áætlan-
ir hans um stofnsetningu leiðbein-
ingar- og fræðslustöðvar, afvötn-
unar- og sjúkrastöðvar og eftir-
meðferðarheimilis væru fjarlægur
draumur, en með áræðni og
bjartsýni hrinti hann þessu öllu í
framkvæmd og mörgu öðru á
þessu sviði. Hann hafði við hlið
sér marga ofurhuga, en ég tel víst,
að þróun þessara mála hefði orðið
mörgum árum seinni hér á landi
ef Hilmars hefði ekki notið við.
Fyrir þetta tel ég að íslendingar
séu í þakkarskuld við Hilmar
Helgason og væri það verðugt að
ráðamenn þessarar þjóðar heiðr-
uðu minningu hans með því að
heimila nú þegar rekstur Vogs af
fullum krafti. Á því er full þörf.
Örugglega er það Hilmari að
þakka, að fjöldi fólks hefur losnað
úr viðjum virks alkóhólisma og
þakka ég honum nú heils hugar
fyrir mig.
Því miður tókst Hilmari ekki að
ná tökum á sínum eigin alkóhól-
isma og þjáðist hann sárt af
sjúkdómi sínum síðustu árin. Ég
hitti Hilmar sl. sumar og sagði
honum hvern hug ég bæri til hans
og hvað ég teldi hann hafa gert
mikið fyrir mig og bauð honum
aðstoð mína ef og þegar hann vildi
þiggja hana. Ég fann að honum
þótti vænt um þetta en einnig að
hann var ekki reiðubúinn. Þá
óskaði ég þess, að ég hefði haft
brot af þeim áróðurs- og persónu-
töfrum, sem hann átti í svo ríkum
mæli.
Eftir þetta leitaði Hilmar
nokkrum sinnum til mín, en aldrei
varðandi mál málanna. Hann var
ekki reiðubúinn. Því miður. Því
fór sem fór, enn ein fórnin á altari
alkóhólismans, og nú sá sem
hjálpaði svo mörgum, en gat ekki
þegið hjálpina sjálfur.
Minningarnar um Hilmar eru
bjartar, hvíli hann í friði.
Grétar Haraldsson
Hilmar Helgason var lands-
þekktur vegna áhuga hans í bar-
áttunni við áfengisbölið. Hann var
einn af aðalhvatamönnum að
stofnun SÁÁ og fyrsti formaður
þeirra samtaka.
Leiðir okkar Hilmars lágu sam-
an á árunum 1980 og 1981 þegar
hann var formaður Verndar, en
þar sat ég í stjórn með honum.
Hann kom til starfa hjá Vernd
með eldmóði eins og hann var van-
ur við þau verk sem hann tók að
sér og hreif með sér fjölda manns
til að leggja málefninu lið. Vernd
naut þekkingar hans og reynslu. Á
þessum stutta tíma meira en þre-
faldaði hann vistrými fyrir
skjólstæðinga Verndar og var það
mikið átak. Af miklgm sannfær-
ingarkrafti barðist hann við að
kynna starfsemi Verndar og að
reyna að vinna skjólstæðingum