Morgunblaðið - 27.03.1984, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. MARZ 1984
0f$tutli(afrife
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aóalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 250 kr. á mánuði innanlands. I lausasölu 20 kr. eintakiö.
Máttlaus
slagorðaflokkur
Eg veit ekki betur,"
sagði Svavar Gests-
son, formaður Alþýðubanda-
lagsíns, í Þjóðviljanum um
helgina „en yfirgnæfandi
meirihluti þjóðarinnar sé
andvígur hersetu í landinu og
aðild okkar að hernaðar-
bandalagi." Þessa firru lét
Svavar sér um munn fara í
tilefni af tíu ára afmæli Var-
ins lands. Þegar /Vinnuveit-
endasamband íslands (VSÍ)
og Alþýðusamband íslands
(ASÍ) höfðu gert kjarsamning
21. febrúar síðastliðinn sagði
Svavar Gestsson: „Hér er í
fyrsta lagi ekki um venjulega
kjarasamninga að ræða.
Verkalýðshreyfingin sem
heild hefur ekki verið spurð
um afstöðu til þessa. Hér er
um að ræða niðurstöður sem
forseti ASÍ og framkvæmda-
stjóri Vinnuveitendasam-
bandsins komust að og ríkis-
stjórnin samþykkti fyrir sitt
leyti. Það er verkalýðsfélag-
anna að taka afstöðu í þessum
efnum. Þau hafa samnings-
og verkfallsréttinn og enginn
getur tekið þann rétt af þeim.
Niðurstaða mín er því sú að
nú þurfi að leggja allt kapp á
að ná annarri samningsnið-
urstöðu..."
Þessi tvenn ummæli for-
manns Alþýðubandalagsins
eru náskyld. í fyrra tilvikinu
lemur hann hausnum við
steininn og lætur eins og
sjónarmið flokks síns njóti
meirihlutafylgis í máli þar
sem að minnsta kosti 80%
kjósenda eru honum andvígir.
í síðara tilvikinu boðar Svav-
ar Gestsson andstöðu Alþýðu-
bandalagsins við kjara-
samninga og lætur eins og
það sé á hans valdi að ákveða
hvort verkalýðsfélögin sam-
þykki þá éða hafni. Nú fimm
vikum síðar stendur Svavar
Gestsson frammi fyrir því að
pólitískir forystumenn Al-
þýðubandalagsins eiga jafn
lítil ítök í verkalýðsfélögun-
um og meðal þjóðarinnar í
varnar- og öryggismálum.
Skemmdarverkin sem Svavar
Gestsson hvatti til gegn
samningum ASÍ og VSÍ báru
ekki þann árangur sem hann
vænti. Forystusveit Dags-
brúnar sem átti að vera vopn
Svavars og hinna nýju banda-
manna hans í Fylkingunni til
að breyta kjarabaráttunni í
allsherjarstríð gegn ríkis-
stjórninni hafði næstum dag-
að samningslausa uppi eftir
að samningarnir höfðu náð
fram að ganga jafnt á félags
fundum sem í allsherjar-
atkvæðagreiðslum.
Vangaveltur um það núna
hjá Guðmundi J. Guðmunds-
syni, Svavari Gestssyni, Pétri
Tyrfingssyni og Guðmundi
Hallvarðssyni, hinni nýju
breiðfylkingu Alþýðubanda-
lagsins í verkalýðsmálum, að
„barátta" Dagsbrúnar hafi
skilað svo og svo miklu er
álíka mikils virði fyrir laun-
þega og „andstaða" Svavars
við framkvæmdir NATO oi
varnarliðsins í Helguvík.
báðum tilvikum er um hreina
sýndarmennsku að ræða,
moldviðri á áróðursstríði.
Áður en Dagsbrún samdi
var ljóst að ákvæði kjara-
samninganna um lægri laun
til ungmenna á aldrinum 16
til 18 ára reyndust óvirk í
framkvæmd. Þess vegna er
það skynsamlegt hjá ÁSÍ og
VSÍ að fella þetta ákvæði
kjarasamningsins hreinlega
úr gildi. Að öðru leyti tekur
samkomulagið við Dagsbrún
mið af því sem orðið hefur
annars staðar í kjölfar samn-
inganna og þá ekki síst í Vest-
mannaeyjum. í engu hefur
verið hróflað við meginefni
samnings ASÍ og VSÍ og orð
Svavars Gestssonar um nauð-
syn þess að ná annarri
„samningsniðurstöðu" hafa
verið höfð að engu.
Þessar hrakfarir forystu-
sveitar Alþýðubandalagsins í
kjölfar kjarasamningannna
sýna enn og aftur að þar er á
ferðinni ótrúlega máttlaus
slagorðaflokkur sem ekki er í
neinum tengslum við „gras-
rótina“ í verkalýðsfélögunum
svo að notað sé orð sem Svav-
ari og félögum er kært þegar
þeir höfða til flokksbræðra
sinna.
Við blasir eftir þessa lotu
að hinn almenni launþegi er
reiðubúinn að leggja mikið á
sig til að vinna bug á verð-
bólgunni. Samningar ASÍ og
VSÍ voru tímamótasamningar
vegna þess að í þeim fólst
staðfesting á því að stefna
ríkisstjórnarinnar í átökun-
um við verðbólguna væri rétt.
Hvað sem líður misheppnaðri
skemmdarstarfsemi alþýðu-
bandalagsmanna er hins veg-
ar ljóst að almenningur telur
að nú sé komið að öðrum að
herða ólina vegna átaka við
verðbólguna. Til dæmis er
meira en tímabært að tekið sé
á vanda ríkissjóðs en við hann
geta stjórnmálamennirnir átt
milliliðalaust.
Erlend skuldasöfnun 1979—1982:
14.300 mílljónir kr.
Þrír fjórðu hlut-
ar stöfuðu af við-
skiptahallanum
Á myndinni hér til hliðar er
sýnt hve stórfelldur viðskipta-
halli þjóðarbúsins við útlönd
hefur orðið á undanförnum ár-
um. Hann varð mestur 1981 og
’82. Samtals nam þessi halli
14.276 m.kr. á verðlagi yfirstand-
andi árs árin 1979 til ’82 að báð-
um árum meðtöldum. Þrír fjórðu
af erlendri skuldasöfnun á þessu
tímabili stafa af þessum við-
skiptahalla. Hann skýrist fyrst
og fremst af eyðslu umfram efni
þar sem fjárfesting var svipuð
þessi ár og áður.
Þessi viðskiptahalli og tilheyr-
andi eyðsluskuldasöfnun á rætur
að rekja til rangrar gengisskrán-
ingar og kaupmáttar í íslenskum
krónum, sem þjóðarbúið reis
ekki undir nema með erlendri
skuldasöfnun.
Tónlist er ekkert hættuleg
— segir söngvarinn og háðfuglinn Bo Maniette, sérstakur
gestur á tónleikum íslensku hljómsveitarinnar í kvöld
Bo Maniette á æfingu með íslensku hljómsveitinni í gærkvöldi.
Morgunblaðið/RAX.
„JÚ, JÚ, viðkvæmu fólki er alveg
óhætt að koma á tónleikana. Tónlist
er ekkert hættuleg. En — ef mér
leyfist að gefa væntanlegum áheyr-
endum heilræði takið verkið ekki of
alvarlega og umfram allt, skiljið
ekki hláturstaugarnar eftir heima.
Þá mun allt fara vel,“ sagði Svíinn
Bo Maniette, söngvari, leikari og
háðfugl, sem flytur í söng og lát-
bragði tónverkið Hr. Frankenstein
eftir Austurríkismanninn H.K.
Gruber, á tónleikum íslensku hljóm-
sveitarinnar í kvöld.
Bo Maniette er sérstakur gestur
tónleikanna, en hann starfar sem
leikari og söngvari við óperuhúsið
í Gautaborg, og flutti þar m.a.
verk Hr. Frankenstein í janúar sl.,
undir stjórn finnska hljómsveitar-
stjórans Esa Pekka Salonen.
Maniette kom til landsins síðdegis
í gær og gaf sér tíma til að rabba
örlítið við blaðamann um þetta
kostulega tónverk, sem fer sigur-
för um heiminn um þessar mund-
ir.
Fáránleg hrollvekja
„Textinn er saminn af austur-
rískum furðufugli, H.C. Artman
að nafni, sem er frægur fyrir lit-
ríkt líferni sitt í Vín. Annað veit
ég ekki um hann. Þetta er hroll-
vekja frá upphafi til enda, en
fáránleg eða absúrd að því leyti,
að umbúðirnar, formið, hæfir ekki
innihaldinu. Þetta er einskonar
vögguvísu- eða barnaljóðaform.
Þessar andstæður, viðkvæmni
formsins og hryllingur orðanna,
gera verkið að því sem það er:
fyndið.
Tónskáldið Gruber sá þennan
texta og samdi við hann tónverk,
þar sem hann reynir einmitt að
undirstrika þessar skörpu and-
stæður með því að hafa barna-
legan blæ á lögunum.
Það er varla hægt að segja að
verkið sé heildstæð saga, það er
frekar að það sé brugðið upp
svipmyndum af hryllingi og
óskapnaði, sitt úr hvorri áttinni.
Það koma við sögu ýmisleg
skrímsli og ofurmenni, bæði úr
fortíð og nútíð, svo sem Dracúla,
Frankenstein, Superman og Bat-
man. Söngvarinn — það er að
segja ég — gegnir hlutverki eins
konar miðils sem þessar persónur
opinberast í gegnum. Ég hef kosið
að koma fram í gervi Dracúla, mér
finnst það fara mér vel, en höf-
undurinn, sem einnig hefur sungið
verkið víða, kemur fram í hlut-
lausum illmennaklæðum.
Um tónlistina er það að segja,
að hún er svipmyndakennd eins og
textinn. Það má meðal annars
kenna í henni hljómfall rúmbu,
tangó og djass, ásamt barnalaga-
taktinum, og ýmislegt. Þá eru not-
ið margvísleg barnahljóðfæri við
flutninginn, sem enn undirstrikar
saklaust yfirborðið.
Tæknilega er tónlistin mjög erf-
ið og metnaðarfull, liggur mér við
að segja. Því þrátt fyrir glensið og
fáránleikann býr þung tónlistar-
leg alvara að baki. Gruber skrifar
þetta með dæmigerðri þýskri
nákvæmni og natni.
En sem sagt, þetta er verk fyrir
fullorðin börn, verk sem ekki ber
að taka of alvarlega," sagði Bo
Manniette að lokum og sýndi á sér
tennurnar.
Þess má geta að texitnn er allur
birtur í prógrammi tónleikanna í
þýðingu Ríkharðs Arnar Pálsson-
ar.
Tvö íslensk verk frumflutt
Á tónleikum íslensku hljóm-
sveitarinnar i kvöld eru ýmis fleiri
verk á dagskrá. Þar er fyrst að
telja frumflutning á íslenskum
tónverkum eftir þá Atla Ingólfs-
son og Pál P. Pálsson, en bæði
verkin voru samin að tilhlutan
hljómsveitarinnar í vetur. Verk
Atla heitir Negg en Páll kallar
verk sitt Tónlist á tyllidögum. Þá
leikur hljómsveitin Dansa frá
Vínarborg eftir Strohmayer og Jo-
hann og Josef Schrammel, auk
Keisaravals Johanns Strauss
yngri í útsetningu Arnold
Sch;nbergs. Stjórnandi er Guð-
mundur Emilsson.
Tónleikarnir verða í Gamla bíói
og hefjast kl. 20.30.