Morgunblaðið - 30.11.1984, Blaðsíða 34

34______________
Stjómarfromvarp:
MORGUNBLADIÐ, FÖSTUDAGUR 30. NÓVEMBER 1984
Fyrsti áfangi í af-
námi tekjuskatts
FRAM hefur verið lagt stjórnar-
frumvarp til breytinga i lögum um
tekjuskatt og eignaskatt í framhaldi
af stefnumörkun stjórnarflokkanna
um afnám tekjuskatts í áföngum.
Fnimvarpið gerir ráó fyrir aó fyrsti
áfangi í afnámi tekjuskatts komi til
framkvæmda 1985. í greinargeró
meó frumvarpinu segir m.a.:
„í fjárlagafrumvarpi er gengið
út frá því að meðaltekjur á mann
hækki um 22% milli áranna 1983
og 1984 og um 11,4% milli áranna
1984 og 1985. 1 ljósi breyttra for-
senda liggja nú fyrir nýjar áætl-
anir Þjóðhagsstofnunar um tekju-
þróun og er þar gert ráð fyrir því
að meðalhækkun tekna verði sú
sama milli áranna 1983/84 og
1984/85 eða því sem næst 25% í
báðum tilvikum. Skattbyrði 1985
yrði því sú sama og 1984 ef skatt-
vísitala væri nú hækkuð um 25%.
Breytingar á fjárhæðum i lögum
um tekju- og eignarskatt sam-
kvæmt þessu frumvarpi eru að
megninu til grundvallaðar á slíkri
hækkun skattvísitölu. Lækkun
skattbyrði er náð með þeim frá-
vikum frá þessari meginreglu sem
hér verður lýst:
• 1. öll skatthlutföll í skattstiga
eru lækkuð, en þó mest það fyrsta.
Samhliða eru þó skattþrep þrengd
nokkuð í þeim tilgangi að beina
lækkun skatta einkum að hinum
tekjulægstu.
• 2. Hvað hjón snertir er það
nýmæli að ónýtur hluti neðsta
skattþreps hjá hinu tekjulægra
hjóna er millifærður til hins mak-
ans (en þó ekki hærri upphæð en
100 þús. kr.) og lengist neðsta
skattþrep hans sem þessu nemur
en á kostnað miðþrepsins. Er
þetta gert til þess að draga nokkuð
úr þeim mismun sem er milli sam-
anlagðra skatta hjóna með hlið-
stæðar heildartekjur eftir því
hvernig tekjuöflun skiptist milli
hjónanna innbyrðis.
• 3. Persónuafsiáttur er ekki
hækkaður til fulls i samræmi við
hækkun skattvísitölu um 25%. Er
þetta gert til þess að ná þeim
markmiðum sem að er stefnt með
ákvæðum í lið 1 og 2.
Tölulega er gerð tillaga um
svofellt skattkerfi og er saman-
burður sýndur við núverandi
álagningarkerfi, hækkað með
skattvísitölu um 25%.
Óbrejtt Frumvmrp
Skattstigi: sluttbjrbi þetu
Tekjusk-stofn (þ.kr.) <212^ 23% <200 20%
Tekjusk.stofn (þ.kr. >212,5-425 32% 2-400 31%
Tekjuskjtofn (þJtr.) >425 45% >400 44%
PeruónuafslAttur 36.875 kr. 35.000 kr.
Aðrar upphæðir álagningar-
kerfisins hækka um 25% frá
álagningu 1984 eins og fyrr er get-
ið, svo sem upphæðir barnabóta,
skattfrelsismörk eignarskatts og
hámark ýmissa frádráttarliða.
Samhliða þessu frumvarpi verð-
ur lagt fram stjórnarfrumvarp um
þá breytingu á lögum um tekju-
stofna sveitarfélaga að upphæðir
afsláttar til útsvars hækki um
25% frá síðustu álagningu. Er
þetta nauðsynlegt þar eð bein vís-
un til hækkunar skattvisitölu
fyrir árið 1985 hverfur með sam-
þykkt þessa frumvarps. Ennfrem-
ur er nauðsynlegt að breyta lögum
um framkvæmdasjóð aldraðra af
sömu ástæðu. Þá er gert ráð fyrir
að lög um sjúkratryggingagjald
Eftirfarandi töflur gefa yfirlit yfir áhrif
skattlækkunar samkvæmt þessu frumvarpi
andi sem einungis hcfur fastan frádrátt byrjar aö greiöu tekjuskatt við álagningu 1985.
Miöað er við upphæö teknu 1984 í þús. kr. Hjá hjónum cru þessi skattfrelsismörk miöuö viö
samanlagðar tekjur bcggja.
Óhrcvti
skatthyrði
Hjon: unnaó uflar allrn tcknu 322.5
Hjön: jofn tckjuskipting 356.2
Einhlcypmgjr 195 3
Einstæðir forcldrar ............................ 2216
Hér koma að nokkru fram áhrif ákvæöisins um millifærslu skattþreps milli hjóna
Skattfrelsismörk hjóna meö eina fyrirvinnu hækka meira en þeirra sem bæði afla tekna.
2. Meðallækkun á álögðum tekjuskatti (að frádregnum afslætti) hjá hclstu flokkum
gjaldenda.
Hjón samtals 17 |%
Hjón: annar makinn mcð mcira cn 'ai tckna 17.4",.
Hjón: háðir makar mcð mcira cn '/4 tckna 16.7%
Einhlcypingar |g ^«yH
Einstæðir foreldrar IK.6%
Hjónum er hér skipt í tvo álíka stóra hópa eftir tekjuskiptingu þeirra. Annars vcgar er
um að ræða þau hjón þar sem annar makinn hefur a. m. k. % hluia af heildartckjum heggja
en hjá hinum hópnum er minni munur á lekjum. Sést hér aö skattar lækka óllu meira hjá
fyrrgremda hjónahópnum en þeim síðarnefnda eins og að er stefnt Jafnframt sýnir þessi
tafla að tckjuskattur einhleypra og einstæðra foreldra lækkar hlutfallslega öllu mcira en
hjóna þannig að fyrrgreind jöfnun á skattlagnmgu hjóna er ckki gerð á kostnað þcirra hópa
framteljenda.
3. Fjöldaskipting gjaldenda eftir lækkun á skattbyrði. (Skattlækkun sem hlutfali af
tekjum 19X4.)
Iii at«i hión
Jl 7t»i
17 3,»)
13INNI cinslaklingar
19 3INI
36INNI
950 cinMaklingar
- 7«N»
I ‘8*1
Hjón samtals
Lækkun yfir-2%
l-ækkun I lil 2%
Lækkun undir 1%
Einhlcypingar
Lækkun yfir 1%
Lækkun 0.5 lil l"'»
l.ickkun undir 0.5%
Linsu-ðir forcldrar
Lækkun yfir 1%
Lækkun0.5til I",.
Lækkun undirO.5%
Frumvarp
þctla
369.2
3KK.9
210.0
2.36.6
verði framlengd svo og lög um
barnabótaauka sem sett voru á
síðasta þingi. Verði upphæðir í
þessum lögum hækkaðar um 25%
í samræmi við skattvísitölu.
Eins og að ofan greinir er sér-
stakt ákvæði í tillögu þessari til
þess að draga að nokkru úr þeim
mismun sem er á sköttum hjóna
eftir því hvernig tekjur skiptast á
milli þeirra. Að óbreyttu skatt-
kerfi getur þessi munur orðið
mestur 80.300 kr. (við álagningu
1985) og yrði sá • hámarksmunur
nánast óbreyttur samkvæmt
skattstiga þessa frumvarps en án
umrædds sérákvæðis. Samkvæmt
þessu ákvæði er ónýttur hluti af
fyrsta skattþrepi millifærður á
milli hjóna en þó aldrei meira en
100 þús. kr. Þessu verður best lýst
með dæmi:
Tillaga Bandalags jafnaðarmanna:
Sfldarverksmiðjur
ríkisins aflagðar
Vinnsla loðnunnar stóriðja á íslenzkan
mælikvarða sagði Vaidimar Indriðason
Svipmynd frá Alþingi
Svavar Gestsson formaður Alþýðubandalags skeggræðir við Geir
Gunnarsson fulltrúa AJþýðubandalagsins í fjárveitinganefnd Al-
þingis. Það er sýnilega enginn skenuntilestur sem þeir hafa fyrir
augum.
Enginn lögreglumað-
ur á Reyðarfirði
Sfldarverksmiðjur ríkisins eru
lang stærsti framleiöandi loönuméls
og lýsis. Þær reka stórar bræöslur í
Sigluflrði, Seyöisfiröi, Reyðarflröi og
Raufarhöfn, auk fleiri smærri. Þessi
framleiösla er í raun stóriöja sem
bezt sést af því að hráefni loðnu-
bræðslna í heild veröur líklega um
600 þúsund tonn í haust og vetur.
Þær skila miklum verömætum og
gjaldeyri í þjóöarbúiö. Ef þessi at-
vinnurekstur heföi haft getu eöa aö-
stæöur til aö tæknivæðast, til jafns
viö samkeppnisaðila i Noröurlönd-
um, heföi hann í senn getað greitt
mun hærra hráefnisverö og skilað
meiri aröi en raun er á. Þetta vóru
nokkur efnisatriði úr ræðu Valdi-
mars Indriöasonar (S) í umræöu í
Sameinuðu þingi í gær, er tillaga
Bandalags jafnaöarmanna um að
leggja niður Sfldarverksmiöjur ríkis-
ins var tekin til umfjöllunar.
VALDIMAR INDRIÐASON (S)
kvaðst hafa allnokkra reynslu af
stjórnun verksmiðju í þessari
starfsgrein. Það væri sín skoðun
að stjórendur Síldarverksmiðja
ríkisins hefðu staðið sig vel gegn
um tíðina. Stofnun SR hafi rétt-
læzt af aðstæðum liðins tíma. Það
stendur hinsvegar ekkert í vegi
fyrir því nú, ef vilji og geta heima-
aðila stendur til, að sveitarfélög
og/eða einstaklingar á þeim stöð-
um, sem bræðslur SR eru staðsett-
ar, yfirtaki reksturinn sem eign-
araðilar. Það er ekkert eðlilegra
en að gefa þessum aðilum kost á
að eignast þessi fyrirtæki og setja
þau undir heimastjórn.
BJÖRN DAGBJARTSSON (S)
minnti á að fjármálaráðherra hafi
leitað eftir tilboðum í eignir og
rekstur, sem allt eins og betur
fallið undir einkarekstur og ríkis-
rekstur. Iðnaðarráðherra hefði
brotið ís í þessu efni með sölu
slíkra stofnana. Hann kvaðst geta
tekið undir margt í röstuðningi
Bandalagsmanna fyrir samdrætti
í ríkisumsvifum, en sitthvað
mætti betur vera í undirbúningi
þeirra og málatilbúnaði. Erfitt
væri að meta söluandvirði eigna
SR, en það væri þó varla undir
550—600 m.kr. Hyggilegra væri
e.t.v. að skoða sölumöguleika á
þessum eignum og þátt þeirra í
atvinnulífi viðkomandi plássa í
leiðinni, en rétt væri að einstakl-
ingar gætu efalítið rekið ýmsar
einingar betur en ríkið.
STEFÁN BENEDIKTSSON
(Bj) talaði fyrir þessu máli, en
hann flytur samhljóða tillögur um
að leggja niður rekstur ýmissa
ríkisstofnana, s.s.: Síldarverk-
smiðja ríkisins, Skipaútgerðar
ríkisins, Ferðaskrifstofu ríkisins,
Jarðborana ríkisins, Lánadeild
Framkvæmdastofnunar o.fl. o.fl.
Hann kvað kveikjuna að þessum
tillögum hugmyndafræðiiega og
byggjast á skoðunum Bj og hvert
ætti að vera hlutverk ríkisins og
hvert hlutverk einstaklinga og
samtaka þeirra. Sá rekstur, sem
hér um ræddi, væri ýmist betur
kominn i höndum einstaklinga,
þar sem slíks rekstrar væri þörf
og hagkvæmni leyfði.
HELGI F. SELJAN (Abl.) taldi
umræddan rekstur mjög mikil-
vægan þátt i atvinnu og efnahag
fólks og sveitarfélaga og
fjarstæðukennt að leggja hann
niöur. Þvert á móti fælizt meira
öryggi í ríkisrekstri en einka-
rekstri.
SKÚLI ALEXANDERSSON
(Abl) tók í svipaðan streng. Rangt
væri að þessi afskipti ríkisins af
atvinnurekstri hefðu stuðlað að
einhæfara atvinnulífi allt frá
Húnaflóa og austur á firði. Hins-
vegar mætti breyta starfsemi SR,
veita heimaaðilum hlutdeild í
stjórnun.
KOLBRÚN JÓNSDÓTTIR (Bj)
kvað verksmiðjur SR á Raufar-
höfn naumast hafa unnið nein
verðmæti í 20 ár; staðið eins og
ndauöir“ steinkumbaldar. Þessi
verðmæti hefðu örugglega betur
nýtzt í höndum einstaklinga i
þágu viðkomandi byggðarlags.
ENGINN lögreglumaður er á
Reyðarfirði frá því í sumar, en
löggæslu fyrir kauptúnið er
sinnt frá Eskifirði.
Þessi breyting var gerð
samkvæmt tillögu nefndar
sem skipuð var 1978 til að
finna leiðir um hagræðingu í
löggæslu.
Þessar upplýsingar
komu fram þegar dómsmála-
ráðherra, Jón Helgason, svar-
aði fyrirspurn Helga Seljan,
Alþýðubandalagi um ástæður
þessarar breytingar á lög-
gæslu á Reyðarfirði.
Kópurinn kemur á óvart!