Morgunblaðið - 13.01.1985, Blaðsíða 22

22 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. JANtJAR 1985
Nývígðir hjálpræAisherforíngjar sendir ót til starfa f Ástraliu.
Eitthvað sem ekki
var hægt að gleyma
Talað við Ýr Haraldsdóttur í Bolungarvík
Blíóviðrissamir nóvemberdagarnir i Ísafirði strjóka
oklcnr um vangann dag eftir dag. Eitt sinn undir
kvöldiö kemur svo siydda. Hón slettir sér með rokinu
niður i göturnar, sem dögum saman voru þurrar og
bergmiluðu af góðviðrí. Við eigum von i konu fri
Bohingarvík og er ekki um veðrittuna. Óshlíðin ógnar
þeim líklega mest, sem aldrei fara hana. Enda kemur
Bolvíkingurinn. Segir að sér þyki ekki gaman að
keyra Óshlíðina ein í myrkri og misjöfnu veðri en gerí
það nó samt. Konan heitir Ýr Haraldsdóttir. Nemandi
í Öldungadeildinni i ísafirði, starfsmaður í frystihósi
í Bolungarvík, móðir tveggja barna, 13 og 11 ira
gamalla. Við bregðum blýantinum i örkina til að prófa
hann og biðjum hana einfaldlega að segja okkur ævi-
sögu sína.
Reykjavík, Sidney
og Wollongong
Ég er Reykvíkingur en alin
upp i Silfurtúni. Ég fluttist til
Bolungarvíkur af því að foreldr-
ar mínir fluttu þangað. En fyrst
fluttist ég með þeim til Ástralíu.
Það var árið 1969. Þau eru Ingi-
björg Jóhannesdóttir, húsfreyja,
og Haraldur Adolfsson, hár-
kollumeistari, sem nú er látinn.
Þetta var í landflóttanum mikla
þegar svo margir fluttu. Jú, það
var óskaplega gaman en líka erf-
itt. Það var gott að vera mörg
saman, við erum 7 systkinin.
Pyrst bjuggum við í Sidney en
svo i smáborg þar skammt frá,
sem heitir Wollongong. Það er
dæmigert ástralskt nafn. Ég
vann fyrst á spítala i Sidney en
kunni ekki málið og var stór-
hættuleg fyrir sjúklingana. Svo
vann ég í verzlun og svo við
skrifstofustörf.
Ég kynntist manninum min-
um í Wollongong. Við bjuggum
þar í rúmt ár eftir að við giftum
okkur og dóttir okkar fæddist
þar. Svo fluttu foreldrar mínir
heim og hálfu öðru ári síðar
fluttum við lika heim, til að sina
manninum mínum landið og
kynna hann fyrir fjölskyldunni.
Við vorum hér í 8 mánuði og
fluttum svo aftur til Wollong-
ong. Og sagan endurtók sig. Eg
eignaðist annað barn, dreng í
þetta skiptiö. Svo eftir eitt og
hálft ár fórum við aftur heim til
íslands. Þá voru foreldrar mínir
komnir til Bolungarvikur og við
fórum þangað.
Bolungarvík og Whyalla
Það er indælt í Bolungarvik.
Við vorum þar í þrjú ár. Unnum
við fisk og annað, sem til féll.
Dóttir okkar er sjónskert og
henni versnaði skyndilega.
Tengdamóðir mín skrifaði okkur
og sagði að prófessor í Sidney
hefði greint samskonar sjúkdóm
og hún var með hjá öðrum börn-
um. Maðurinn minn fór með
börnin til Sidney, þau voru hjá
móður hans en hann kom til
baka. Við unnum fyrir sköttun-
um og farinu og fórum svo til
barnanna. En það var ómögulegt
að fá vinnu í Wollongong og erf-
itt að fá húsnæði. Okkur bauðst
svo óvænt vinna í öðru fylki og
fluttum þangað. Það var 34 þús-
und manna smáborg í Suður-
Ástralíu, Whyalla. Hún stendur
bókstaflega ein og sér niður við
sjóinn og kringum hana er engin
byggð. Það var undarlegt mann-
félag, sem þróaðist þarna. Við
bjuggum þar i 5 ár, allan tímann
í sama húsinu, sem var alveg ný
reynzla. Þá varð aftur atvinnu-
leysi. Atvinnuleysið í Ástralíu er
gífurlegt. Svo við fluttum aftur
heim til íslands, bæði vegna at-
vinnuleysisins og af ýmsum
persónulegum ástæðum. Nei,
dóttir okkar fékk ekki lækningu.
En læknarnir lærðu af því að fá
hana til meðhöndlunar og hún
fékk ýmsa hjálp og lærði sjálft
margt. Hún stendur sig vel þótt
hún sé næstum alveg blind.
Þetta er meðfæddur sjúkdómur.
Stundum er ég að spyrja hana
hvernig það sé að sjá næstum
ekkert. Eg spurði hana hvernig
hún sæi með auganu, sem hún
sér ofurlítið með og hvernig væri
að sjá ekkert með hinu auganu.
En hvernig er það með nefið á
þér, sem þú sérð ekkert með?
svaraði hún. Nú eru tvö ár síðan
við komum heim. Við hjónin er-
um nú skilin. Það hafði staðið til
nokkrum sinnum en ekki orðið
úr. En það var ekki um annað að
ræða. Lífsáætlanir okkar fóru
einfaldlega ekki saman og bezt
þá að óska hvort öðru góðs geng-
is og kveðjast í vinsemd.
Köflóttur bakgrunnur
Og þá höfum við rakið lífs-
hlaupið, segjum við, og erum
komin að deginum í dag. Þá get-
um við komið að trúarsögunni,
er það ekki, trúarsögu lífs þíns?
Hún er flókin. Og þó. Hún er
alla vega mjög stutt enn sem
komið er. Ég er uppalin sem
barn í kaþólsku kirkjunni og
fermdist í St. Jósefs kapellunni i
Hafnarfirði. Þegar ég var 12 eða
13 ára fluttust foreldrar mínir
til Akraness. Þar var engin kaþ-
ólsk kirkja en kaþólskur prestur
kom hálfsmánaðarlega og hélt
messu i stofunni. Þú getur
ímyndað þér viðbrögð krakk-
anna, sem ég var með. Ég fór að
syngja i kirkjukórnum hjá séra
Jóni og Hauki Guðlaugssyni og
þannig kynntist ég lúthersku
kirkjunni. Móðuramma mín var
aðventisti og föðuramma min
guðspekingur og móðurbróðir
minn var Vottur Jehóva. Þegar
ég var 13 eða 14 ára ákvað ég að
gefa þetta allt upp á bátinn,
fannst ég ekki nenna að standa í
þessu lengur. Ég var svo ákveðin
í að hætta að hugsa um trúmál
að ég neitaði að gifta mig i
kirkju þegar að þvi kom og gifti
mig borgaralega þótt það hafi
verið búið að panta kirkju og
tala við prest. Þegar börnin
fæddust neitaði ég líka að láta
skíra þau þótt það væri öllum til
armæðu. Árin þrjú, sem ég bjó i
Bolungarvík, fór ég aldrei í
kirkju. Það var bara regla að ég
steig ekki þangað fæti inn fyrir
dyr. Ég trúði helzt á fljúgandi
furðuhluti og verur frá öðrum
hnöttum. Þannig stóðu málin
þegar við komum til Whyalla i
Suður-Ástraliu.
Silly Sue the Salvo
Stuttu eftir að ég kom þangað
fór ég að ganga i listaskóla til að
læra leirkerasmiði og komst i
kynni við „hugsandi fólk“. Það
stundaði jóga og hafði áhuga á
Búddatrú og ein af minum beztu
vinkonum var hindúatrúar. Svo
maður athugaði málin. Én það
var alltaf eitthvað, sem ekki
passaði. Ég vann með skólanum
og kynntist þar konu, sem var í
Hjálpræðishernum. Hún hét
Sue. Okkur fannst hún vægast
sagt stórfurðuleg. Svo viður-
nafnið i vinnunni var Silly Sue
the Salvo.
Hún var alltaf í Hjálpræðis-
hernum. Allt líf hennar snérist
um það, sem var að gerast þar.
Hún vitnaði fyrir okkur, bauð
börnunum i sunnudagaskóla og
okkur á samkomur. En við gerð-
um allt til að losna við það.
Okkur fannst við ekkert þurfa á
þessum boðskap hennar að
halda.
EitthvaÖ, sem ekki var
hægt að gleyma
Svo var það eftir að ég var
búin að vinna með Sue i tvö ár að
maðurinn minn þurfti að vinna á
jólunum. Okkur þótti það báðum
leiðinlegt vegna þess að jóla-
haldið í Ástralíu er svo lítið,
næstum ekkert. Það er svo heitt
en venjulega er farið á strönd-
ina. Ég átti enska vinkonu, sem
líka hafði heimþrá um jólin.
Maðurinn hennar átti líka að
vinna á jóladag og við ákváðum
að vera þá saman með börnin
okkar. Eitthvað hljótum við að
hafa nefnt þetta nálægt Sue þvi
það næsta, sem við vissum, var
að við vorum komnar i Hjálp-
Ýr Haraldsdóttir
ræðisherinn. Það var alveg dá-
samlegt.
Samkoma stóð ekki yfir í
meira en 20 minútur og enginn
var í búningi. Það var svo mikil
gleði yfir þessu fólki. Svo mikil
helgi yfir staðnum, sem ég hafði
aldrei orðið vör við i áströlsku
jólahaldi. Ég fann að þau áttu
eitthvað alveg sérstakt. Ég gerði
mér ekki grein fyrir því hvað það
var, en það snart mig. Og þegar
við komum heim áttum við ynd-
isleg jól með mönnunum okkar.
Við fórum heim með þennan
frið, sem ríkti þarna.
Nokkra sunnudaga á eftir kom
Sue og sótti börnin i sunnudaga-
skólann en svo hætti mamma
þeirra að nenna að vakna svo að
það féll niður. En okkur Sue
samdi betur. Nú skildi ég hana
öðruvísi. Hún var ekki eins
skrítin og mér hafði fundizt.
Dóttir mín vildi vera með í þessu
öllu. Þegar við keyrðum fram
hjá Hjálpræðishernum, sem var
í næstu götu, sagði hún að þetta
væri staðurinn okkar. Ég vildi
ekki heyra það. Samt gat ég ekki
gleymt þessu.
— svo ég ákvað
að fara aftur
Og svo voru aftur komin jól.
Fyrstu vikuna í desember sat ég
einu sinni alein heima og skrif-
aði á jólakortin heim. Eg var
heldur einmana og hafði heim-
þrá. Þá heyrði ég í lúðrasveit
Hjálpræðishersins, sem var að
spiia jólasálma á næsta horni.
Allt í einu fylltist ég svo miklum
friði og mér fannst allt vera i
lagi. Ég fann strax að þetta var
nákvæmlega sama tilfinningin
og ég hafði fundið i Hjálpræð-
ishernum á síðustu jólum. Ég
ákvað að fara aftur á samkomu á
jóladag eins og árið áður.
En þá var eins og ég heyrði
hana ömmu mína segja að það
væri nú meiri dónaskapurinn að
fara á hátíðlega einkafundi hjá
þeim en aldrei á samkomurnar.
Maður gerir ekki svoleiðis.
Þá vöknuðu
spurningar um trúna
Svo ég fór á samkomu næsta
sunnudag. Þá sá ég Hjálpræð-
isherinn í fyrsta sinn að starfi.
Það var sungið og spilað á tamb-
úrínur og 40 manna lúðrasveit
spilaði. Það var óskaplega gam-
an. Og ég fór aftur næsta sunnu-
dag. Þá fór ég að hlusta á það,
sem verið var að segja og syngja.
Og spurningar um trúna vökn-
uðu, um mína eigin trú á Guð. í
vikunni var ég að íhuga það, sem
sagt hafði verið á samkomunni,
og á næstu samkomu fékk ég
alltaf svör við spurningunum.
Við vinkonurnar fórum aftur
með börnin okkar á samkomuna
á jóladag. Þá var eins og ég
skildi betur þennan kraft, sem
var yfir fólkinu.
4. janúar var aftur samkoma á
sunnudegi. Flokksforinginn tal-
aði um fólk, sem er trúað en þor-
ir ekki að stíga skref fram á við,
viðurkenna trúna fyrir öðrum
eða lifa samkvæmt henni. Ég
fann að Guð var að tala við mig.
Þetta var talað til min. Ég vissi
að ef ég ætlaði að vera sam-
kvæmt sjálfri mér varð ég að
láta undan því, sem ég fann inna
með mér. Ég varð að taka ákvör-
ðun og viðurkenna trú mína. Ég
gat ekkert annað gert. Og það
var stórkostlegt. Það var eins og
allt gjörbreyttist. Mér fannst
meira að segja litirnir inni bryt-
ast, allt verða gullið.
Ég vildi ganga í
Herinn strax
Þegar fólki var boðið að koma
til fyrirbæna gat ég ekki hreyft
mig. En þegar foringinn gekk
fram að dyrunum eftir samkomu
hljóp ég til hans. Ég vildi fá að
ganga í Herinn strax. Fólkið
bauð mér inn á skrifstofu og við
töluðum saman. Ég varð
reynzluhermaður og vigðist eftir
þann tíma, hálfu ári síðar.
Reynzluhermenn fá mikla þjálf-
un og mikið uppeldi. Ég vildi að
allir gætu reynt þessa gleði,
gleðina yfir því að eignast trúna.
Eg veit að það gerist á mismun-
andi hátt í lífi fólks. Margir hafa
eignazt trúna sína hægt og ró-
lega.
Það voru auðvitað mikil við-
brigði að koma úr 200 manna
hjálpræðisflokki í Ástralíu til
Bolungarvíkur, þar sem allir
héldu að ég væri orðin vitlaus.
Jú, það hafði áhrif á trúna mina.
Það styrkti hana. Ég var hrein-
lega svo hrædd um að missa
hana að ég bað og las Biblíuna
seint og snemma til að það yrði
ekki. Og Guð styrkti mig. Þegar
ég tilheyrði 200 manna flokki
var ég borin upp af hinum. Þegar
ég var orðin ein varð ég að finna
styrk Guðs til að hann bæri mig
uppi. Nú er nóg að gera. Ég fæ að
taka þátt í barnastarfi hjá séra
Jóni í Bolungarvik og Hjálpræð-
isherinn er aftur tekinn til
starfa á Isafirði og ég tek þátt í
samkomunum þar. Mér finnst
bjart framundan. Ég er ekki ein-
mana, hrakin sál á Vestfjörðum.