Morgunblaðið - 20.01.1985, Blaðsíða 56

56
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. JANÚAR 1985
OPUS 4
KRISTINN
SIGMUNDSSON
Ég hef
þörf fyrir
persónuleg
samskipti
hafa svo gefið út plötu, þá krefjast
áheyrendur þess að frammistaða á
tónleikum gefi henni ekki eftir.
Það er líka erfitt. Pavarotti hefur
verið hrópaður niður á Ítalíu
vegna þess að hann var ekki eins
góður í einhverri óperusýningu og
á plötu, var þreyttur og sprakk á
háa c-inu. Neytendasamtökin
ákváðu að þetta væri ekki nógu
góð vara og píptu hann niður.
Söngvarar eru bornir saman
rétt eins og íþróttamenn. Sá sem
er ekki bestur, hann er lélegur. Sá
sem getur haft hæst, getur sungið
háa c-ið í kortér án þess að blána,
hann er bestur. Þetta er sú við-
miðun sem flestir hafa, því miður.
Fæstir geta metið hvern lista-
mann fyrir sig, séð kosti hans og
galla miðað við aðra. Menn sjá
þetta yfirleitt svolítið í svart-
hvítu.
Samanburður við plötur er
kannski svolítið skakkur, því eitt lag
i plötu getur verið klippt saman úr
fimm upptökum, þær geta verið nán-
ast syntetísk vara.
KS: Já og jafnvel þó heil upp-
taka sé notuð, sem gerist líka sem
betur fer, þá er það kannski í
fjórðu eða fimmtu tilraun, sem
það tekst þannig að söngvarinn
sætti sig við hana. Það er því ólíku
saman að jafna, lagi á plötu eða
einu augnabliki á tónleikum.
Hefur gagnrýni gildi fyrir þig,
finnst þér hún hafa gildi almennt?
KS: Gagnrýni hefur ekki meira
gildi fyrir mig en umsagnir vina
og kunningja sem hlusta á mig,
því hún er aldrei annað en álit
eins manns í öllum fjöldanum.
Það skiptir mig ekki máli hvort
hann hefur lengri eða skemmri
tíma að baki í tónlistarskóla, því
þegar upp er staðið er það al-
menningur sem ég syng fyrir, ekki
einhverja fræðimenn í fílabeins-
turni. Þetta segi ég án þess að
vera að snobba niður á við. Þetta
er ekki það-sem-fólkið-vill-mórall
sem ég er að prédika. Ég finn á
áheyrendum hvort tónleikar eru
vel heppnaðir eða ekki og það seg-
ir mér meira en gagnrýni til lofs
eða lasts, sem birtist í blaði hálf-
um mánuði síðar. Og jafnvel þó
fólki finnist að mér hafi tekist vel
upp er ég ekki endilega sammála,
þetta er flókið mál og erfitt að
átta sig á því. Ég lít ekki á at-
vinnugagnrýnendur sem neitt
merkilegri en Pétur og Pál úti í
bæ. Ég held reyndar að besti
gagnrýnandi minn sé konan min
og svo kannski strákurinn minn,
sem kallar: Pabbi, ekki syngja,
þegar ég opna munninn heima hjá
mér.
Þetta er ekki spurning um ad þú
viljir koma þér undan gagnrýni.
KS: Nei. Ég tek bara ekki meira
mark á gagnrýnendum en öðrum.
Það er langt í frá að ég vilji skjóta
mér undan, þvert á móti. Ég er
gagnrýnendum þakklátur fyrir þá
góðu gagnrýni sem ég hef yfirleitt
alltaf fengið.
Gagnrýni er fastur liður í blöð-
unum, rétt eins og blaðhausinn og
teiknimyndasögurnar, en ég hef
ekki alltaf skilið tilgang hennar,
yfirlýsta stefnu. Ef gagnrýnendur
vilja vera starfi sínu trúir segja
þeir að hún eigi að efla fólk til
dáða. En við vitum líka að gagn-
rýni getur eyðilagt. Ég hef séð
gagnrýni hér og erlendis, sem ég
efast um að hefði átt að birta. Þá
er hún til að grisja, til að gagnrýn-
andi geti hent út því sem honum
líkar ekki og fælir þá fólk frá.
Þetta á við um gagnrýni alls stað-
ar. Ég er ekki að tala um gagnrýn-
endur persónulega, ég er kunnug-
ur þeim öllum og kann vel við þá.
En ég segi enn og aftur að eðli
þessa þáttar í blöðunum, þessa
starfs, hef ég aldrei skilið, nema
sem grisjun og ég er ekki viss um
að nokkur hafi rétt á að standa
eins og garðyrkjumaður í íslensk-
um menningargarði. En auðvitað
er góð gagnrýni auglýsing.
Mér er ekki illa við gagnrýnend-
ur, enda gæti mér ekki verið það,
en þeir skipta mig engu máli.
Gagnrýni skiptir máli, en atvinnu-
gagnrýnendur snerta mig ekki.
Tónlistariðkun veitir viðkomandi
mikla ánægju. Þitt hljóðfæri er
skrokkurinn. Hvernig er að standa
og geta sungið, geta búið til músík?
KS: Það er yndisleg tilfinning
og stórkostlegt að geta haft at-
vinnu af því að gera það sem
manni finnst skemmtilegast. Þó
ég sé ekki búinn að vera í þessu
lengi, þá er ég búinn að syngja það
mikið og söngurinn orðinn svo
eðlilegur hluti af lífi mínu að ég á
erfitt með að svara. Þetta er svo-
lítið eins og að spyrja hvernig sé
að hafa nef. Það hugsar enginn út
í það sem hefur haft nef frá því
hann fæddist. Eða hvernig er að
geta talað? Mállaus maður gæti
spurt, en hverju svarar sá sem tal-
ar?
Ég hef lært mikið frá því ég
byrjaði að syngja í kór, en ef það
hefði allt gerst á einni nóttu, þá
hugsa ég að sú tilfinning hefði
orðið yfirþyrmandi, ég hefði
hreinlega orðið brjálaður. Það
segir sitt ... En það gerðist smátt
og smátt, því er ekki að neita að
tilfinningin er góð.
Fiðluleikari með slitinn streng fær
sér nýjan, þú átt aðeins eitt hljóð-
færi. Hvarflar þetta einhvern tímann
að þér, ertu hræddur?
KS: Þegar allt er í lagi man ég
kannski ekki svo mjög eftir þessu,
klæði mig ekki alltaf nógu vel
o.s.frv. En ég er hysterískur og
mér líður alltaf illa ef röddin er
ekki í lagi. óverulegt kvef, sem
venjulegt fólk hugsar lítið um, er
alvarlegt mál fyrir söngvara. Það
er alltaf viss hræðsla að eyði-
leggja ekki í sér röddina. Einhvern
daginn kemur hugsanlega að því
að röddin gefur sig. Það er hrylli-
leg tilhugsun, sem ég reyni að
bægja frá mér. En hún sækir að
þegar eitthvað bjátar á, sérstak-
lega ef það kemur fyrir að ég má
ekki syngja, t.d. vegna barkabólgu.
Því fylgir hryllilegt þunglyndi.
Þú þarft að hugsa vel um þitt
hljóðfæri líkt og aðrir hljóðfæraleik-
arar?
KS: Já, og það skiptir miklu
máli fyrir söngvara, kannski
meiru en fyrir hljóðfæraleikara,
að fara rétt af stað í byrjun, leggja
góðan grunn, þannig að það sé
ekki hætta á að klára á sér radd-
böndin á nokkrum árum. Það
skiptir líka máli að velja sér rétt
viðfangsefni. Það eru dæmi þess
að menn hafi sungið t.d. Wagner
án þess að hafa líkamlegar for-
sendur og klárað sig á nokkrum
árum. Þetta er ekki neitt til að
taka með léttúð. Og svo verður að
kunna sér hóf í söngnum.
Ég verð að segja að ég dáist að
sumum poppurum. Það er ótrúlegt
hvað sumir geta misbeitt röddinni
í áratugi, svo aldrei ber skugga á.
Ef litið er á menn eins og Rod
Stewart eða Mick Jagger, sem hef-
ur að vísu betri raddbeitingu en
hefur sungið lengur, þá tek ég
ofan fyrir þeim eða öllu heldur
raddböndunum í þeim. Þeir hljóta
að hafa raddbðnd úr stáli. Það er
ekki þeim að þakka hvað þeir hafa
enst, heldur hvað þeir virðast hafa
hraust raddbönd og þá líklega
hraustan líkama. En svo eru líka
dæmi um poppara sem ná vin-
sældum, syngja eins og hinir en
brenna út á stuttum tíma. Það
sýnir hvað röddin er viðkvæmt
hljóðfæri.
Þú söngst heilmikið hér heima
síðastliðinn vetur en ert nú í námi.
Er daufiegt að vera söngvari án
áheyrenda og fagnaðarláta?
KS: Æ, já. Mér leið ágætlega
fyrst eftir að ég kom út, fékk loks-
ins smá hvíld. En þegar ég var
búinn að vera í mánuð eða svo fór
mig að langa að syngja aftur fyrir
fólk. En svo varð strax full mikið
að gera hér núna, sem er líka
hættulegt.
Það er nauðsynlegt að halda
áfram námi.
KS: Já, ævilangt held ég. Margir
söngvarar halda áfram í tímum,
löngu eftir að þeir fara að vinna
fyrir sér sem söngvarar og flest-
um er það nauðsynlegt. Þetta ger-
ir maður eins og José Carreras, þó
hann sé oft talinn einn af þremur
bestu tenórum í heimi. Ég er
sannfærður um að mér er það
lífsnauðsyn. Söngur lærist ekki í
eitt skipti fyrir öll. Það þarf sífellt
að vera á verði gagnvart ýmiss
konar kækjum, gildrum sem hægt
er að festast í. Það er það sama
fyrir söngvara að syngja undir
leiðsögn kennara og íþróttamann
sem æfir með þjálfara.
Þú ert ekki lengur líffræðingur
eins og stendur í símaskránni, hvert
stefnirðu sem söngvari?
KS: Ég stefni að því að syngja í
óperu, fyrst og fremst af raun-
sæisástæðum eins og ég nefndi áð-
an. Hér gæti ég aldrei lifað af
ljóðasöng. Stefnan er að geta lifað
eingöngu af söng og stunda hann
án þess að þurfa að skammast sín
fyrir það sem maður gerir og hafa
alltaf ánægju af þvi.
Ég bíð eftir að hér verði fast-
ráðnir söngvarar, m.a. af því að ég
hef áhuga á að komast i þann hóp,
ef ég má vera svo djarfur. Ég býð
starfskrafta mína fram um leið og
það verður, hvort sem er hjá Is-
lensku óperunni eða Þjóðleikhús-
inu. Það er vissulega kominn tími
til að söngvarar búi við eitthvert
atvinnuöryggi, eina stéttin sem
hefur atvinnu af því að koma fram
fyrir almenning, sem ekki býr við
slíkt. Lítum á hljóðfæraleikara,
leikara, dansara, sem eiga kost á
fastráðningu. Það hlýtur að koma
að því fyrr en seinna að það verði
tekinn upp óperuflutningur með
fástráðnu fólki. Þá yrði ég fyrstur
manna til að hrópa húrra, og
Legsteinar
granít -
Optð alla daga,
einnig kvöld
og helgar.,
marmari
Hwnii
Unnarbraut 19, Seltjarnarnesi,
símar 620809 og 72818.
Legsteinar
Framleiðum allar stærðir og gerðir af legsteinum
Veitum fúslega upplýsingar og ráðgjöf
um gerð og val legsteina.
8
S.HELGASON HF
STEINSMKUA
SKEMMLMEGI 48 SiMI 76677
Minning:
Sigurður Steindórs-
son (Silli)
Fæddur 29. júní 1918
Dáinn 8. janúar 1985
Mig langar til að minnast elsku-
legs tengdaföður míns. Sigurði og
fjölskyldu hans kynntist ég er ég
kom inn á heimili þeirra að Rétt-
arholtsvegi 57 sem tengdadóttir
þegar ég giftist Sævari syni
þeirra. Var mér allt frá fyrstu tíð
vel tekið.
Sigurður fæddist á Vopnafirði,
sonur hjónanna Steindórs Jóhann-
essonar og Guðrúnar Pálsdóttir.
Hann var yngstur af sjö alsystkin-
um, en átti einn hálfbróður. Hann
kvæntist árið 1941 eftirlifandi eig-
inkonu sinni, Margréti Sigurðar-
dóttur, sem fædd er á ísafirði.
JMtaqgsisiMðfrffe
Askriftarsíminn er 83033
Þau voru mjög elskuleg og sam-
hent hjón. Mátti finna það glöggt
er komið var inn á heimili þeirra,
að þar ríkti hjartahlýja og snyrti-
mennska. Oft var af litlu að taka,
þar sem börnin urðu 13. Ellefu
þeirra komust til fullorðinsára.
Auk þess ólu þau upp eina dótt-
urdóttur. Sigurður vann hjá
Skipaútgerð Ríkisins síðastliðin
44 ár, lengst af sem verkstæðisfor-
maður. Var hann mjög vel liðinn
af vinnufélögum sínum, en flestir
þeir er unnu með honum fyrstu
áratugina eru nú farnir.
Sigurður var afskaplega dag-
farsprúður maður, sem öllum
þótti vænt um. Var sérstaklega
gott að leita til hans ef einhvers
þurfti með. Hann var boðinn og
búinn að hjálpa og ráðleggja.
Skammt er stórra högga á milli í
fjölskyldunni. Aðeins rúmir tveir
mánuðir milli hans og sonar hans
Sævars. Eigum við sem eftir
stöndum erfitt með að skilja, en
við lifum í þeirri trú, að Guð vaki
yfir okkur og styrki í sorginni.
Ég er þakklát fyrir að hafa átt
svo elskulegan tengdaföður og afa
fyrir dætur mínar. Vil ég þakka
allar samverustundirnar. Minnist
ég þá sérstaklega aðfangadags-
kvöldanna, er við komum öll sam-
an á heimili þeirra hjóna, og sam-
eiginlegra sumarferðalaga fjöl-
skyldnanna. Ég bið algóðan Guð
að blessa minningu Sigurðar.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engill, svo ég sofi rótt.
(S. Egilsson)
Júlíana Ruth Sigurðsson