Morgunblaðið - 06.02.1986, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. FEBRÚAR1986

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 450 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 40 kr. eintakið.
Beðið eftir flokknum
Töluverður skriður hefur ver-
ið á samningaviðræðum
launþega og vinnuveitenda und-
anfarið. Samtök þeirra hafa snú-
ið sér til ríkisvaldsins og ráð-
herrar hafa látið í Ijós vilja til
að koma til móts við þau sjónar-
mið, sem hafa verið sett fram í
þeim samtölum. Fyrir tilverknað
deiluaðila sjálfra hefur það and-
rúmsloft verið að skapast, að
samningar séu á næsta leiti. Nú
bendir hins vegar ýmislegt tii
þess, að stjómendur Alþýðu-
bandalagsins, hveijir svo sem
þeir eru, hafí svipt Ásmund
Stefánsson umboði til að halda
áfram á þeirri leið, sem farin
hefur verið til þessa.
f sjónvarpsviðtali á þriðju-
dagskvöld talaði Svavar Gests-
son, formaður Alþýðubandalags-
ins, digurbarkalega um að menn
skyldu bara hinkra við og sjá,
hvað flokkurinn, þetta róttæka
afl verkalýðshreyfíngarinnar,
ætlaði að gera í tilefni af kjara-
viðræðunum. í gær mátti svo
sjá það í Þjóðviljanum, hvað þeir
alþýðubandalagsmenn eru búnir
að ákveða að gera. Þeir ætla um
miðjan febrúar að efna til þess,
sem þeir kalla „baráttudaga“
gegn ríkisstjóminni. Með þessu
ætlar flokkurinn „að styðja
verkalýðshreyfínguna í hennar
baráttu“ að sögn Svavars Gests-
sonar.
Þessi herferð Alþýðubanda-
lagsins gegn ríkisstjóminni verð-
ur auðvitað marklaus, ef samið
hefur verið um kaup og kjör fyrir
miðjan febrúar eða samningar
em komnir á lokastig um það
leyti. Þess vegna ætla stjómend-
ur Alþýðubandalagsins nú að
höfða til flokkshollustu Ásmund-
ar Stefánssonar, forseta Alþýðu-
sambands íslands, og kreijast
þess af honum, að hann bregðist
neikvætt við svömm ríkisstjóm-
arinnar, hver sem þau verða.
Honum er bannað að taka mál-
efnalega afstöðu til hugmynda
stjómvalda og launþega sam-
kvæmt ákvörðun stjómenda
Alþýðubandalagsins, hvort sem
þeir hejta_ Svavar Gestsson,
Kristín Á. Ólafsdóttir eða Össur
Skarphéðinsson.
Alþýðubandalagið hefur áður
leikið þann leik að taka forvígis-
menn verkalýðshreyfíngarinnar í
bóndabeygju til að þjóna flokks-
pólitískum hagsmunum. Ætíð
þegar það hefur gerst, verða
launþegar að borga brúsann.
Stjómendur Alþýðubandalagsins
em að hugsa um eigin hag en
ekki Iaunþega. „Þessar aðgerðir
em einnig Iiður í undirbúningi
undir sveitastjómarkosningam-
ar,“ segir Svavar Gestsson í
Þjóðviljanum í gær. Það er kjami
málsins hjá Alþýðubandalagið.
Fólkið, sem sparkaði Guðmundi
Þ. Jónssyni, formanni Landssam-
bands iðnverkafólks, út í ystu
flokksmyrkur í forvali í síðustu
viku, ætlar nú að sýna í verki,
að það hafí einnig í fullu tré við
Ásmund Stefánsson. Það skipar
honum að bíða eftir flokknum,
bíða svo að unnt sé að efna til
„baráttudaga" gegn ríkisstjóm-
inni í von um að það dugi til að
lappa upp á flokkinn í sveita-
stjómarkosningunum.
Launþegar em hvattir til að
fylgjast náið með því, hvemig
Ásmundur Stefánsson og félagar
hans í Alþýðubandalaginu, serr
em í forystusveit verkalýðshreyf-
ingarinnar taka á málum næstu
daga. í sjónvarpsviðtalinu gal
Svavar Gestsson til kynna, að
hin „róttæka baráttusveit verka-
lýðshreyfíngarinnar“, Alþýðu-
bandalagið, gæti ekki lotið „fag-
legum“ rökum verkalýðsforingja.
í þessum orðum felst ekkert
annað en yfirlýsing um, að nú
eigi enn einu sinni að leika gamla
pólitíska leikinn og misnota
samtök launþega fyrir hina nýju
valdastétt Alþýðubandalagsins.
Menntamálaráðherra kallaði
samráðherra sína til ráð-
steftiu í síðustu viku til þess að
ræða samræmdar aðgerðir vegna
fíkniefnavandans. Um það er
ekki deilt, að nauðsynlegt sé að
bregðast hart við á þessu sviði,
eins og margsinnis hefur verið á
bent hér á þessum stað. Fer vel
á því, að ráðherrar veki athygli
á nauðsyn gagnaðgerða með ráð-
stefnuhaldi af þessu tagi. Eftir
slíkan fund háttsettra manna
væntir almenningur þess einnig,
að stjóravöld láti ekki sitja við
orðin tóm.
Rannsóknir benda eindregið
til þess, að ungt fólk flýi helst á
vald fíkniefna missi það fótanna
vegna erfíðra heimilisaðstæðna.
Sú spuming vaknar, hvemig rík-
isvaldið eða einstök ráðuneyti
geti helst spomað gegn slæmum
aðstæðum í einkalífi foreldra og
bama þeirra. Með samvinnu
heimila, kirkju, skóla og ríkis-
valdsins yrði unnt að lyfta grett-
istaki.
Mestu skiptir þó, að ungt fólk
sjái tilgang í því að bæta ástand-
ið, að þjóðfélagsumgjörðin öll ýti
undir heilbrigð sjónarmið og líf-
emi. í því efni hafa ekki einungis
stjómmálamenn heldur við öll,
sem eldri emm, skyldum að
gegna með því að sýna gott
fordæmi. Þeirri ábyrgð verður
aldrei og má ekki kasta yfír á
herðar ríkisins.
Á einum leikvelli Vestmannaeyjabæjar, starfsmenn og kátir krakkar.
Borð fyrir bári
Yestmannaeyj i
Nokkrir af starfsmönnum Vestmannaeyjabæjar fyrir framan ráðhús Vi
- eftir Arna
Johnsen
Vestmannaeyjar hafa um margt
sérstöðu í atvinnulífi og mannlífi.
Sem stærsta verstöð landsins um
langt árabil hafa Eyjamar staðið
undir nafni sem gullkista íslands
og vegna mikilla umsvifa bæði í
atvinnulífí og félagslífi er sérstæð
skipting á atvinnuhlutfalli í Vest-
mannaeyjum. Ætla mætti í fljótu
bragði að þorri ársverka væri bein-
línis í fískvinnslu og veiðum, en
samkvæmt opinberum gögnum frá
1983 var 28% ársverka í Eyjum í
fískvinnslu og 18% í fiskveiðum,
síðan koma iðnaður, þjónusta,
ferðaþjónusta, bankar, verslun og
fleira með yfír 50% samtais. Eftir
gos 1973 hefur staða bæjarsjóðs
verið all þung lengst af, en núver-
andi bæjarstjómarmeirihluti hefur
rétt af stöðu bæjarsjóðs með mark-
vissum tökum á mestu vandamálun-
um og í því sambandi náð hagstæð-
um niðurstöðum gagnvart ríkis-
sjóði. Staða Vestmannaeyjabæjar í
dag bendir til þess að nú sé borð
fyrir bám hjá Vestmannaeyjakaup-
stað og þar með svigrúm til þess
að ráðast í auknar framkvæmdir á
næstu ámm. Höfuðáhersla í fram-
kvæmdum síðustu ár hefur verið
átak í varanlegri gatnagerð og á
þessu ári er áætlað að malbika það
mikið í bænum að 80—85% af öllum
bænum verði þá maibikaður. Fram-
kvæmdir bæjarsjóðs á næstu ámm
munu því mjög beinast að því að
ljúka því verki og frágangi gang-
stétta. Á síðustu tveimur ámm
hefur gatnakerfið tekið vemlegum
stakkaskiptum og jafnhliða að
Eyjamenn hafa nú náð að lagfæra
og mála flest hús í bænum eftir
gosáfallið, hefur verið gert átak í
fegmn útivistarsvæða. Almanna-
rómur ferðamanna í Eyjum er sá
að Vestmannaeyjabær sé nú með
snyrtilegri bæjum, en alls komu
þangað um 80 þúsund ferðamenn
sl. ár. Þá hefur á sl. tveimur ámm
einnig verið lokið við að malbika
hluta af ríkisvegunum í Eyjum, en
það verkefni var að nokkm fjár-
magnað úr bæjarsjóði.
Uppsöfnuðum fjár-
málavanda komið
í skil
Núverandi bæjarstjómarmeiri-
hluti tók að mörgu leyti við erfiðu
búi þar sem ýmsir lausir endar vom
frá gostímabilinu. í samtali um
stöðu og stefnu Vestmannaeyjabæj-
ar við Ólaf Elísson bæjarstjóra,
Sigurð Jónsson forseta bæjarstjóm-
ar og Amar Sigurmundsson for-
mann bæjarráðs kom m.a. fram að
þar réði mestu ófrágengnar skuldir
vegna goslána, uppgjörið við Rauða
krossinn vegna íbúða sem byggðar
vom á gostímabilinu, uppgjör við
Reykjavíkurborg vegna íbúða við
Síðumúla og uppgjör við Viðlaga-
tryggingu vegna lóða og lendna sem
fóm undir hraun. Öllum þessum
uppgjömm er nú lokið, en ef ekki
hefði tekist að ljúka þessum málum
hefðu fjármál bæjarsjóðs siglt í
strand. Þessi uppgjör skiptu miklu
máli í allri uppbyggingu bæjarins,
því óvissuástandið var margfaldur
dragbítur á eðlilega starfsemi bæj-
arsjóðs, enda var hér um að ræða
á annað hundrað milljónir króna,
þar af stór hluti vegna lána sem
komin vom í vanskil og vom að
hellast yfír bæjarsjóð, en þau mál
höfðu verið ófrágengin við stjóm-
völd um árabil. Þessi lán komu inn
sem stórfellt viðbótarfjármagn hjá
fyrrverandi meirihluta 1978—1982.
Nú hafa sjálfstæðismenn 6 af 9
bæjarfulltrúum, en núverandi ríkis-
sjóm afgreiddi þessi mál á jákvæð-
anhátt fyrir Eyjamenn.
Meiriháttar malbikun
Við gerð síðustu fjárlaga á síð-
asta ári var í fyrsta skipti um árabil
hægt að marka stefnuna í áfram-
haldandi uppbyggingu í bænum og
þá sérstaklega með tilliti til gatna-
gerðar. Á árinu 1984 var lokið
langþráðu takmarki að koma öllum
skolplögnum bæjarins úr höfninni
og norðar fyrir Eiðið, en það verk
hafði dregist úr hömlu um árabil.
Á síðasta ári var lagt slitlag á um
það bil 3 kílómetra í bænum, en
reiknað var með að það kostaði um
25 millj. kr., eða um 3A af fram-
kvæmdafé bæjaríns á árinu. Hér
er um að ræða 10% af gatnakerfi
bæjarins, en um 35% af því er eftir
að leggja með varanlegu efni. Árið
1985 er eitt mesta malbikunarárið
í sögu bæjarins. Það er því talið
fyllilega raunhæft af bæjarstjómar-
meirihlutanum að á þessu ári og
næsta verði unnt að ljúka allri
varanlegri malbikun í bænum og
að mögulegt sé að ljúka frágangi
gangstétta að fullu á þriðja árinu.
Hluti af þeim götum sem sl. sumar
voru lagðar malbiki eru í nýjum
hverfum, aðrar í eldri hverfum, en