Morgunblaðið - 31.12.1986, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 31. DESEMBER 1986
SIMAR 21150-21370
SOLUSTJ LARUS Þ VALDIMARS
LOGM JOH ÞOROARSON HDL
Upplýsingar um viðskiptin á árinu 1986:
Meðaltal seldra eigna
Raunvirði var 95,3% af kaupverði.
Útborgun var 94,2% af kaupveröi eða 76,4% af raunvirði.
Á fyrstu 29 dögum samningstímans greiddu kaupendur 33,6% af kaup-
verði eða 25,6% af raunvirði.
Afhending var 68 dögum eftir undirritun kaupsamnings.
Útborgun greiddist á 339 dögum.
Hlutfali raunvirðis var 122,8% af fasteignamati.
Hlutfall raunvirðis var 84% af brunabótamati.
Miðað er við hækkun lánskjaravísitölu milli ára sem var rúml. 15,3%
og vextir 5% af verötryggðum skuldum.
Bestu nýársóskir
til viöskiptamanna okkar og annarra landsmanna með þökk fyrir árið
sem er að kveöja.
AIMENNA
FASTtlGNASAUN
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
Ár fara — ár koma
Ber að fagna hvetjum degi og hveiju nýju ári með sömu eftirvætn-
ingu og litla stúlkan á myndinni, er kyssir á kvið móður sinnar með
djúpri lotningu fyrir lífinu.
tækni varðandi náttúrulega birtu í
málverkinu við gerð innimynda.
Myndir hans með þessari nýju tækni
vöktu og athygli gagnrýnenda, er
þær voru sýndar á Saloninum 1882
og ’84.
En það urðu snögg umskipti á
rósum stráðum frama Sargents
þegar hann sýndi málverk sitt af
Virginiu Avegno Gautreau á Salon-
inum árið 1884. Málverkið, sem
hann nefndi „Madame X“, fékk
hroðalega útreið hjá gagnrýnendum
fyrir þá sérvizkulegu sýndar-
mennsku, sem þar þótti koma fram.
Auk þess olli hún slíku hneyksli
meðal betri borgara Parísar, að
helst verður því við jafnað er mál-
verkið Olympia eftir Manet var sýnt
fýrst.
Þetta var einmitt á þeim árum
sem impressjónistarnir börðust fyrir
lífi sínu, og eiginlega hefði hneyksl-
ið, sem myndin olli, átt að verða
Sargent tilefni til að halda ótrauður
áfram á sömu braut. Flest gott, sem
fram kom í málaralist í París á
þeim árum og næstu áratugina,
hlaut háð og spott gagnrýnenda og
almennings. En í stað þess er mál-
verkið djarfa af hinni undurfögru
Madame X alveg sér á báti á list-
ferli Sargents eins og t.d. Mona
Lisa hjá Leonardo þótt í báðum til-
vikum hafi listamennimir gert
önnur og athyglisverðari verk.
Fegurð Virginiu Avegno Gautre-
au er þjóðsaga. Hún var af frönsk-
um og ítölskum ættum, fædd í
Lousiana og giftist frönskum
bankastjóra, Pierre Gautreau að
nafni, á þeim tímum, er fegurð og
glæsileiki var nóg til að gera konu
fræga. Fijásleg framkoma hennar,
virðuleiki og meitluð fegurð olli
uppnámi í veizlum og stöðvaði um-
ferð á götum úti. Sjálfur fagurker-
inn mikli, vemdari og stuðnings-
maður lista og aðdáandi fagurra
kvenna, Ludvig II af Bæjaralandi,
gerði sér ferð alla leið frá Miinchen
til Parísar einungis til, að berja hana
augum í gegnum demantskreyttan
leikhúskíki, þar sem hún tiplaði
virðulega upp óperutröppumar í
París. Hinn einstæði og frægi
vangasvipur Virginiu Avegno og
glóandi hár orkuðu sem áskomn á
hinn unga og framagjama Sargent,
sem gerði mörg forriss að almynd
sinni að sumarlagi í húsi hennar í
Englandi, Les Chénes Parmé, þegar
hún var tuttugu og fjögurra ára
að aldri. Málverkið olli svo miklum
látum í París, að Sargent hrökkl-
aðist til London með málverkið í
farteskinu.
Það sem látunum olli, og hér var
móðir hennar alveg rauðgljóandi,
var að myndin þótti ósiðleg og fyr-
ir neðan allt velsæmi fyrir það að
axlarhlírinn á vinstri öxl var sýndur
niður á handlegg, en ekki á sínum
rétta og lögboðna stað. Þetta þótti
gefa svo margt ósæmilegt til kynna
um holdsins lystisemdir, að hin
„dyggðuga" yfirsétt stóð á öndinni
af vanþóknun. Móðirin ásakaði
Sargent um að leggja líf dóttur
sinnar í rúst og lístrýnendur fundu
henni hin háðulegustu uppnefni.
En myndinni var og einnig þannig
lýst, að hinn undursamlega fallegi
Hkami Madame Gautreau félli jafn
hámákvæmt að skósíðum kjólnum
er hjúpaði hana og sverð í slíður sitt.
Arin liðu og dag nokkum á
ströndinni við Cannes í Suður-
Frakklandi skeði það, að Madame
Gautreau heyrði konu nokkra segja,
að hún væri farin að láta á sjá.
Hún brá skjótt við og tók lokaðan
hestvagn til hótels síns, þar næst
tók hún myrkvaðan klefa í lestinni
til Parísar, og dvaldi það sem eftir
var ævidaga fyrir luktum dymm
og hlerar vom fyrir öllum gluggum.
Á sumrin gekk hún um ströndina
í nágrenni sveitaseturs síns, en ein-
ungis á miðnætti...
Af málaranum John Singer Sarg-
eftir
Braga Asgeirsson
Árin setja á alla mark, og dag-
inn, sem maður skilur það loksins
fullkomlega, að allir hafa sitt
blómaskeið, þá er það hið eina sem
maður áttar sig ekki á: að maður
hefur þegar lifað sitt. .. Víst er,
að fólk tekur þessari algildu stað-
reynd úr dagbók lífsins misjafnlega,
sumir bogna tiltölulega snemma og
loka að sér dyrunum, en aðrir virð-
ast styrkjast og em í sviðsljósinu
fram á háan aldur. Hér kemur
margt til, svo sem hlutskipti við-
komandi í lífinu, uppvaxtarár,
þroski og útlit. Sá, er hefur mikið
að missa af sinni ytri jarðnesku
umgerð, tekur það iðulega nær sér
að eldast en hinn, sem skaparinn
hefur ekki verið jafn gjöfull í því
tilliti. En þó er það hin innri og
áskapaða gerð, sem er mesti örlaga-
valdurinn.
Það er ekki öllum gefíð að gleðj-
ast allt lífíð jafn innilega yfír hinu
liðna sem hinu ókomna, samræma
hér þakkir fyrir að hafa fengið að
lifa viðburðaríka daga, eftirvænt-
ingu og forvitni um hið ókomna.
Komast á það stig að sætta sig við
gang lífsins og meðtaka það, að
eftir þessu alheimslögmáli eilífðar-
innar og afstæðiskenningunni em
fá ár í raun jafn lítið fá og hin
mörgu em mörg. Hér gildir og að
meðtaka það, að án liðna ársins er
nýtt ár óhugsandi og á því lögmáli
byggist allt líf, allur þroski og öll
framrás.
Ekki var það nú meiningin að
fara út í heimspekilegar hugleiðing-
ar i upphafí þessarar samantektar,
en víst verða ýmsar hugleiðingar
um gang lífsins áleitnar, er segja
skal frá einu merkilegu málverki
bandaríska málarans Johns Singer
Sargent (1856—1925), sem hann
málaði árið 1884.
í hinni óvenjulegu og sérstæðu
safnbyggingu yfír bandaríska list,
Whitney-safninu við 945 Madison
Avenue og 75. stræti, stóð yfír
mikil yfírlitssýning á verkum þessa
málara, er okkur félaga bar að.
Biðröð fyrir utan ásamt gríðarleg-
um mannQölda, er inn var komið,
benti til þess, að eitthvað mikið
væri um að vera á safninu og það
reyndist einmitt vera þessi sýning
á verkum hins ástsæla málara
bandarísku þjóðarinnar.
Sargent fæddist í Flórenz og
voru foreldrar hans bandarískir.
Móðir hans, sem var dóttir velmeg-
andi fjármálamanns í Fíladelfíu,
hafði talið mann sinn, sem var
læknir, á að flytjast til gamla heims-
ins 1854 og sneru þau aldrei þaðan.
I stað þess bjuggu þau í hinum
ýmsu borgum Evrópu, þar sem böm
þeirra nutu þess ríkulega, sem
gamli heimurinn hafði best upp á
að bjóða í list og menningu.
Sargent var þannig frá fyrstu tíð
heimsborgari með djúpar rætur í
bandarískri og evrópskri hámenn-
ingu. Hann var í læri í París,
aðallega hjá hinum nafntogaða
tízkumálara Emile Carlous-Durand
árin 1874—79, sem hafði mikil áhrif
á hann. Franski mannamyndamál-
arinn vegsamaði snilli þeirra
Hin fræga mynd Madame X (Virginie Avegno Gautreau).
Velasques og Frans Hals og mælti
með víðtækum rannsóknum á blæ-
brigðum ljóss og skugga. Hann
lagði áherslu á „alla prima“-tækn-
ina, þ.e. að mála blautt í blautt og
ljúka málverkinu í einni lotu. Áður
hafði Sargent notið einkakennslu í
Róm og verið einn vetur í listahá-
skólanum í Flórenz.
Sargent þótti mikill hæfíleika-
maður frá upphafí og það var
einmitt hans vegna, sem foreldrar
hans fluttust til Parísar árið 1874,
til þess að sonurinn nyti hinnar
bestu fáanlegu menntunar í málara-
list. Hann taldist því lukkunnar
r Eignaþjónustan ^
FASTEIGNA- OG SKIPASALA
HVERFISGÖTU 98
(horni Barónsstígs).
Sími 26650, 27380
Oskum öllum við-
skiptavinum okkar
gleðilegs árs og þökk-
um viðskiptin á
liðnu ári.
Vantar allar gerðir
og stœrðir eigna í
söluskrá okkar á
nýja árinu.
Steingrfmur Steingrfmsson,
Öm Scheving,
Högni Jónsson hdl.
pamfíll, er ekki þurfti alfarið að
brjóta sér braut í listinni af eigin
rammleik. Það fór einnig svo, að
þegar árið 1877 fengu nokkrar
mynda hans inni á Parísarsalonin-
um og aftur 1878 og '79, en þá
fékk velþekkt málverk hans af læri-
meistaranum Carlous-Durand
heiðursverðlaun.
Framabrautin virtist þannig gull-
tryggð og blómum stráð, og
Sargent einbeitti sér að gerð vin-
sæls myndefnis svo sem manna-
mynda (portretts) og af fólki
hvunndagsins. Á tveim ferðum til
Feneyja 1880—82 lærir hann nýja
FASTEIGIMASALA
Suðurlandsbraut 10
s.: 21870-687808-687828
Ábyrgð — Reynsla — Öryggi
Óskum viðskiptavinum
okkar svo og lands-
mönnum öllum árs og
friðar.
---HilmarValdimarssons. 887225,
Ærr, Geir Sigurðsson s. 641657,
■t1 Vilhjálmur Roe s. 76024,
Sigmundur Böðvarsson hdl.
Áskriftarsíminn er 83033
Desemberdagar í New York II