Morgunblaðið - 08.03.1987, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. MARZ 1987
45
í þágu bænda og annarra sam-
ferðarmanna.
Ingibjörgu eiginkonu hans send-
um við samúðarkveðjur, börnunum
öllum og aðstandendum.
Jarðarför Gísla fer fram frá
Hallgrímskirkju á morgun, mánu-
dag þann 9. mars, og verður hann
jarðsettur í Gufuneskirkjugarði.
J.M.G.
Þegar við samstarfsmenn Gísla
Andréssonar í stjórn Sláturfélags
Suðurlands kveðjum hann hinstu
kveðju er margs að minnast. Hann
hafði um tæplega 18 ára skeið veitt
félaginu forystu og kostað þar öllu
til. Kjörinn var Gísli í stjórn árið
1964 og formaður stjórnar var hann
frá 6. júní 1969 til dauðadags.
Hann var alla tíð náinn samverka-
maður Jóns H. Bergs, forstjóra, sem
nú getur ekki fylgt vini sínum til
grafar. Þau hjón, Gyða og Jón H.
Bergs, eru á ferðalagi í Ástralíu og
Nýja-Sjálandi og komust ekki heim
í tæka tíð. Þau flytja aðstandendum
innilegar samúðarkveðjur og mun
Jón minnast Gísla síðar og rækileg-
ar en hér er gert.
Gísli Andrésson tók við stjórnar-
forystu í sterku félagi sem bjó að
sextíu ára uppbyggingarstarfi
hinna öflugustu félagsmálabænda
sunnanlands. Hann átti tvo merka
forvera í starfi: Ágúst Helgason í
Birtingaholti, er var formaður frá
stofnun 1907—1948, og Pétur Ott-
esen alþingismann á Ytra-Hólmi,
1948—1968. Þeir veittu félaginu
fasta forystu og skópu því ákveðnar
hefðir. Báðir voru þeir börn 19. ald-
ar, þekktu af eigin raun skortinn
og samtakaleysið sem samvinna
bændanna fékk helst unnið á.
Vegna festu þessara manna, reynd-
ar félagsmanna í heild og ágætra
stjómenda, var nú Sláturfélag Suð-
urlands orðið eitt af stórfyrirtækj-
um landsins er Gísli var þar kvaddur
til forystu.
Gísli var sprottinn upp úr öðrum
félagsmálagrunni en hinir tveir.
Hann var barn 20. aldar og fóstur-
sonur ungmennafélagshreyfingar-
innar. Ungur gekk hann í
Ungmennafélagið Dreng í Kjós og
starfaði lengi fyrir Ungmennasam-
band Kjalarnesþings. Hann sat í
stjórn Ungmennafélags íslands sem
varasambandsstjóri 1943—1959.
Þessar staðreyndir í lífi Gísla skýra
margt. Ég kallaði það eitt sinn við
hann að það hefðu verið honum
eðlileg umskipti að fara frá UMFÍ
til Sláturfélag Suðurlands. Bæði
þessi samtök væru stofnuð árið
1907, borin uppi af sömu hugsjóna-
glóð. Hans verk væri að bera blysið
á milli félaga. Honum J)ótti vænt
um þessa samlíkingu. Eg fann að
hann taldi sig ennþá ungmennafé-
laga á þroskaleið. Nærri lagi fór
einnig Sigurður Jónsson á Kastala-
brekku, núverandi stjórnarformað-
ur, er hann mælti eftir Gísla látinn:
„Hann var vaxandi persónuleiki,
hann var drengur góður, hann var
ágætur foringi."
Þegar hugað er betur að þessum
stjórnarárum Gísla á Hálsi og gengi
Sláturfélags Suðurlands finnst mér
að öllum þessum látlausu orðum
megi fínna stað. Mér verður þá efst
í huga persónuleiki Gísla og fas sem
eftir var tekið. Hann var með hæstu
mönnum, vel á sig kominn, íþrótta-
mannslega vaxinn, settlegur í
hreyfingum og hvatlegur. Munn-
svipurinn var mjög sterkur og bar
einbeitni hans vitni, kannski einnig
skapi, en augun voru ein hin hlýj-
ustu sem ég hef mætt. Þau geisluðu
ef góð saga var á ferð eða gott
verk hafði unnist. Fundamaður var
Gísli ágætur. Hann fylgdi málum
fast fram og mér virtist hann tölu-
glöggur flestum mönnum betur. í
ræðum sínum hélt hann sig fast við
efnið og var hreinorður. Hann spar-
aði þar sögur sínar og samlíkingar.
Vildi ekki komast áfram á skemmti-
legri yfirborðsmennsku.
Þessar sögur, margar óborgan-
legar, sagði Gísli hins vegar á
hinum reglulegu stjórnarfundum.
Hann kunni þá list að láta fundi
ganga hratt án eftirrekstrar. Á rétt-
um tíma gat hann komið með sögu
eða hnyttna athugasemd og var þá
eins og málið væri fullrætt og til-
búið til afgreiðslu. Ljúfmennsku
hans í stjórnarforystu minnist ég
því lengi og einnig hins hversu auð-
velt honum var að taka við aðfinnsl-
um okkar hinna út af einhveijum
þætti félagsstarfsins. Þá gat hann
umsvifalítið þrætt hinn gullna með-
alveg milli gagnrýnandans sem ekki
þekkir vandann og þess sem fram-
kvæmir og fer stundum ótroðnar
slóðir.
Sá sem hlotið hefur félagslegt
uppeldi hjá Ungmennafélaginu
Dreng getur átt þess von að það
nafn eitt geri óvenjulegar kröfur.
Það hefur Gísla Andréssyni verið
ljóst eins og öðrum Kjósveijum. En
ég held að til þessa hafi Gísli ekki
þurft að þjálfa sig mjög, hann var
í sínu innsta eðli drengur góður.
Jafningjahlutverkið var honum
áskapað. Hann gat svifið á flesta
og rætt við þá um félagið. Fyrstu
kynni okkar urðu fyrir um tuttugu
árum er við hittumst haust eitt í
norðangjólu fyrir utan sláturhúsið
á Selfossi. Þá var hann nýorðinn
formaður, ég nýorðinn félagsmað-
ur. Báðir að leggja inn fé og okkur
varð skrafadijúgt. Ég fann að frá
hans hendi vorum við jafningjar.
Þetta var fyrsta haustið sem Kjós-
veijar og aðrir bændur sunnan
heiðar lögðu fé sitt inn í slátur-
húsið á Selfossi. Slátrun var þá
hætt í Reykjavík eftir mikinn bruna
þar. Þar vann Gísli eitt sitt mesta
félagsmálaafrek: Að flytja hráefnið
frá Reykjavík. Þar horfði hann yfír
heimalningssjónarmið en einblíndi
á hag allrar félagsheildar. Að slíkri
drenglund mun Sláturfélag Suður-
lands lengi búa.
Þegar foringi er fallinn spyija
menn kannski löngu seinna: Hvem-
ig var hann? Munaði nokkuð um
það sem hann vann? Víst gæti fé-
lagsheildin, 4.500 einstaklingar,
borið upp allt starf Sláturfélags
Suðurlands. En einnig þarf til að
koma ágætur foringi sem heildin
GAGGENAD
VERÐLÆKKUN
Þrátt fyrirverulega gengishækkun þýska marks-
ins gera hagstæð innkaup okkur kleift að bjóða
stórkostlega verðlækkun á takmörkuðu magni
af OAOOEHAU heimilistækjum.
Núerekkertvitíþví
að kaupa ekki það besta.
GAGGENAU
Vestur-þýsk hönnun og tækni í
heimsklassa.

Vtírumarkaðurinn hf.
i Nýjabæ—Eiðistorgi Sími 622-200
velur úr hópnum. Svo mikil þegn-
skylda er það verk að orðið „virðing-
arstarf“ kemur þar hvergi nærri.
Með þegnskyldu í huga vann Gísli
þetta starf aílt. Á þeim fjórum árum
sem ég fylgdist best með störfum
hans fannst mér hann færast í auk-
ana með hveiju ári. Nú var hann
greinilega kominn í þá aðstöðu að
geta gefið Sláturfélagi Suðurlands
verðugan starfstíma. Hann kom á
skrifstofur félagsins býsna marga
daga. Sæti átti hann í stjórn Stétt-
arsambands bænda og vann ýmis
trúnaðarstörf fyrir það og Fram-
leiðsluráð. Fór hann því oft til
Reykjavíkur og ég hygg að hann
hafi þá haft fyrir fastan sið að líta
til Sláturfélagsins og setja sig þar
inn í mál. Kom hann því á stjórnar-
fundi klyfjaður þekkingu, bæði um
verðlagsmál úr Bændahöllinni og
dagleg rekstrarmál Sláturfélagsins.
Sælast þótti honum eflaust að
fylgjast með þeim margháttuðu
framkvæmdum er félagið stóð að
hin síðustu ár. Má þar nefna endur-
byggingu sláturhússins á Selfossi
og byggingu stórgripasláturhúss er
lauk þar 1971, endurbyggingu á
Kirkjubæjarklaustri 1972, starfs-
stöðina á Hvolsvelli er komst í
gagnið 1985. í sjónmáli var flutn-
ingur kjötvinnslunnar og vörudreif-
ingar frá Skúlagötu inn í
Laugarnes. Nýgengin voru yfir
meirihlutakaupin í verslunarmið-
stöðinni við Eiðjstorg sem nú
nefnist Nýibær. í öllum þessum
málum var Gísli vakinn og sofinn,
sífellt hugsandi um hag félagsins.
Hvemig efla mætti það til meiri
átaka, hvernig flytja mætti meiri
iðnrekstur þess út í starfsstöðvarn-
ar á landsbyggðinni. Honum var
ljóst að þar hafði vel tekist til með
þann iðnrekstur sem þegar er kom-
inn að Selfossi og Hvolsvelli, starfs-
menn voru ötulir og stöðugir í vinnu
hjá félaginu.
Framundan var einnig afmælis-
hátíð félagsins. Það varð 80 ára
gamalt þann 28. janúar síðastliðinn.
Af því tilefni reit Gísli ágæta grein
um félagið í SS-póstinn. Hann taldi
þar staðfasta trú og von forráða-
manna þess, að það ætti „fyrit-
höndum langa framtíð og bjarta til
hagsbóta fyrir framleiðendur og
neytendur". Og hann undirbjó af
tilhlökkun afmælisfagnað félagsins
sem halda á í vor eftir aðalfund
þess. Þar yrðu einnig færðar góðar
fréttir af mjög bættum hag þess.
Nýjar framkvæmdir voru ræddar
seinustu vikumar. Fimmtudaginn
26. febrúar hittumst við og af-
greiddum viðkvæmt en þýðingar-
mikið mál. Þá ræddum við
stjórnarfund eftir miðjan mars og
að sjálfsögðu afmælisaðalfundinn.
Okkur fannst vera vor í lofti.
Það vor verðum við að lifa án
Gísla Andréssonar. Honum vom nú
hugaðar voryrkjur á öðmm stað og
meiri sem allra okkar bíður. Hann
féll frá rétt að segja á heimavelli,
á vegi sem hann gjörþekkti. Við
biðjum honum blessunar á nýjum
leiðum; frú Ingibjörgu Jónsdóttur
og bömum þeirra vottum við ein-
læga samúð. Þau hafa sýnt okkur
hinum einlægan sálarstyrk þessa
daga. Og hugurinn leitar einnig til
þeirrar ungu fjölskyldu í Hafnar-
firði sem missti eiginmann og föður
í þessu mikla slysi. Ég vona að hún
finni einnig fyrirbænir mínar og
annarra.
Sláturfélag Suðurlands kveður
ágætan foringja sinn, Gísla Andrés-
son, sem allt vildí vinna fyrir félag
sitt. Nú er hann genginn inn í sögu
þess og á þar „fyrir höndum langa
framtíð og bjarta".
Páll Lýðsson
GFFDII
FERMINGAR-
BARNINU
KOST Á AQ KYNNAST
SKIDA-
I SUMAR
Námskeið í Skíðaskölanum
er koll og góðgjöf.
Ví’itMdfft UmifaUð)
frá kr. 11.900
til kr. 14.900
Innritun er hafin og bceklingar meö öllum
upplýsingum liggja frammi
á Ferðaskrifstofunni Úrval.
UPPLYSINCAR OC BOKANIR
FBNMSKRIfSmmN ÚRVAL
VIO AUSTURVOLL
SIMI ?6900
OG UMBOÐSMENN URVALS UM LAND ALLT