Morgunblaðið - 16.03.1988, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. MARZ 1988
25
Eru munnlegir kjarasamn-
ingar það sem koma skal?
Ríkiskassinn hirðir þriðjung kjarabótanna
eftirArnór
Ragnarsson
En ein kjarasamningahrinan
gengur nú yfir þjóðfélagið. Á þeim
tíma sem kjarasamningar standa
yfir ríkir visst ástand í þjóðfélaginu.
Bæði launamenn, atvinnurekendur
og verzlunarmenn fara sér hægt og
bíða úrslitanna í viðræðunum. Jafn-
vel ríkisstjómin bíður átekta með
sínar ákvarðanir.
Ég hefi oft velt því fyrir mér hver
kostnaður þjóðfélagsins sé í sam-
bandi við svona samningsgerð.
Þama sitja tugir, jafnvel hundruð
manna saman — dögum saman, jafn-
vel vikum og mánuðum saman og
karpa um hvemig skipta eigi þjóðar-
kökunni. Er ekki kominn tími til að
breyta þessu fyrirkomulagi. Það er
ekki óeðlilegt að ætla að þarna sitji
dýmstu starfskraftar þjóðarinnar og
semji um hluti sem ríkisstjórnin ger-
ir að engu með einu pennastriki
nokkmm vikum síðar. Nefna má
dæmi frá síðustu samningum. þar
sem helztu launahækkanir byggðust
á lækkun bíla og bensíns. Þessar
lækkanir vom teknar aftur eftir
nokkra mánuði. Og hvað með þá sem
engan bílinn áttu?
Eg verð að viðurkenna að ég hefi
enga lausn í pokahorninu á þessu
máli en hvað með að láta þessa
menn sem sitja á fundum í Garða-
strætinu vikum saman hafa það
verkefni að koma með tillögur til
úrlausnar á þessu úrelta kerfi. Það
er verðugt verkefni.
Staða samningamálanna er nú í
Arnór Ragnarsson.
„ Allir launþegar greiða
í lífeyrissjóð. Árið 1990
munu þessar greiðslur
verða komnar upp í 4%
af launum á móti 6%
atvinnurekenda. Ég- tel
að launamenn eigi
þessa peninga og eigi
rétt á því að þeir skili
eins háum arði og
mögulegt er.“
miklum hnút. Þó er komin upp alveg
ný staða sem hlýtur að hafa einhver
eftirköst. Þar sem samningar hafa
tekist eru þeir nú gerðir munnlega
að hluta. Þannig að nú er sam-
þykktur samningur sem þeir í Garða-
strætinu geta sætt sig við. Síðan er
gerður annar samningur munnlega
og hann skírður innanhússsamning-
ur og þá stendur ekki á atvinnurek-
endum að semja. Hvaða skollaleikur
er þetta að verða? Ég held að það
hljóti að vera kominn tími til að
snúa upp á höndina á framkvæmda-
stjóra vinnuveitendasambandsins og
spyrja hann að því hvers konar
vinnubrögð þetta séu.
Ekki er hægt að skilja við kjara-
málaumræðuna án þess að minnast
á þann aðila sem ber mest úr býtum
í þessu argaþrasi. Og hver skyldi
það nú vera? Jú, auðvitað er það
ríkiskassinn. Af því 5,1 prósenti sem
launamaðurinn fær í hækkun hirðir
ríkið strax 1,8 prósent. Það þýðir
að hækkunin er aðeins 3,3 prósent.
Ég held að það sé alveg ljóst að
hinn venjulegi launþegi er með yfir
480 þúsund krónur á ári þannig að
ríkiskassinn hirðir 35,2% af hækkun-
inni.
Annað mál er sem ég vil aðeins
tæpa á og tel verðugt verkefni fyrir
hina fundarglöðu samningsmenn.
Allir launþegar greiða í lífeyrissjóð.
Árið 1990 munu þessar greiðslur
verða komnar upp í 4% af launum
á móti 6% atvinnurekenda. Ég tel
að launamenn eigi þessa peninga og
eigi rétt á því að þeir skili eins háum
arði og mögulegt er. Ljóst er að ríkis-
stjórn íslands er ekki á sama máli
enda er svo komið að lífeyrissjóðim-
ir þjóna ekki því hlutverki sem þeim
Síðustu sýn-
ingar í Hlað-
varpanum
EINÞÁTTUNGAR Harolds Pint-
er, Einskonar Alaska og Kveðju-
skál, hafa nú verið sýndir 30 sinn-
um hjá Alþýðuleikhúsinu í Hiað-
varpanum og verða allra síðustu
sýningar um næstu helgi, föstu-
daginn 18. mars kl. 20.30 og
sunnudaginn 20. mars kl. 16.00.
Með hlutverk fara Amar Jónsson,
sem hlaut menningarverðlaun DV í
ár m.a. fyrir hlutverk sitt í þessum
verkum, Margrét Ákadóttir, María
Sigurðardóttir og Viðar Eggertsson.
Leikstjóri er Inga Bjamason. Leik-
mynd hannaði Guðrún Svava Sva-
varsdóttir og lýsingu annaðist Sveinn Arnar Jónsson og Viðar Eggertsson í hlutverkum sínum í Hlaðvarpan-
Benediktsson. um, en þar lýkur sýningum Alþýðuleikhússins og einþáttungunum
(Fréttatiikynning) Einskonar Alaska og Kveðjuskál um næstu helgi.
er ætlað. Lífeyrissjóðirnir voru stofn-
aðir til að borga lífeyri og ekki til
neins annars.
Skv. nýju lögunum, sem að fullu
verða komin til framkvæmda 1990,
fær lífeyrissjóður launamanns sem
er með 100 þúsund kr. í mánaðar-
tekjur, 120 þúsund krónur á einu
ári, og ef rétt væri haldið á spilun-
um, ætti þessi sami launþegi að
geta hætt greiðslum í lífeyrissjóð
eftir 20 ár og sá, sem borgað hefír
undanfarin 10—15 ár ætti að geta
hætt að greiða í lífeyrissjóð eftir tíu
ár eða um aldamótin. Það hefir eng-
in breyting, hvað þá þróun, orðið í
lífeyrissjóðsmálum frá því þeir voru
stofnaðir. Ég man að ég heyrði for-
kólfa atvinnurekenda lýsa því fjálg-
lega þegar lífeyrissjóðunum var
komið á að innan fárra áratuga
gætu menn hætt að vinna milli
fímmtugs og sextugs. Hver er sann-
leikurinn. Ætli hæstu greiðslur úr
lífeyrissjóði séu ekki milli 20 og 30
þúsund krónur í dag?
Sem veganesti fyrir samninga-
menn vildi ég benda þeim á að kynna
sér og kynna okkur hvemig lífeyris-
sjóður verkfræðinga er rekinn. Þá
vil ég einnig benda þeim á hugmynd-
ir Olafsfirðinga sem vilja stofna
lífeyrissjóð í sínu heimahéraði fyrir
Ólafsfirðinga — einn lífeyrissjóð fyr-
ir allt byggðarlagið.
Ég held að nú sé kominn tími til
að hinn almenni launþegi athugi sinn
gang. Það ber ætíð að sama brunni
þegar peningar eru annars vegar.
Ríkið er komið með puttana í klink-
ið. Á næstu tveimur árum mun verða
mikil hækkun á greiðslum til lífeyris-
sjóðanna. Athugum okkar gang á
meðan þessi tvö ár eru að líða og
verum tilbúin að vetja lífeyrisrétt
okkar áður en peningarnir hverfa í
þjóðarhítina. Ég tel miklu betra að
láta lífeyrissjóðina sjá um ávöxtun
peninganna. Ég treysti ríkisstjórn-
inni ekki til þess.
Höfundur er blaðamaður á Morg-
unblaðinu.
*
AÐALFUNDUR
Hf. Eimskipafélags íslands verður haldinn
í Súlnasal Hótel Sögu
fimmtudaginn 24. mars 1988,
og hefst kl. 14.00.
—--------: DAGSKRÁ----------
1. Aðalfundarstörf. samkvæmt 14. gr.
samþykkta félagsins.
2. Tillaga um útgáfu jöfnunarhluta-
bréfa.
3. Onnur mál, löglega upp borin.
Tillögur frá hluthöfum, sem bera á fram
á aðalfundi, skulu vera komnar skriflega
í hendur stjórnarinnar eigi síðar
en sjö dögum fyrir aðalfund.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir
hluthöfum og umboðsmönnum hluthafa
á skrifstofu félagsins í Reykjavik frá 17. mars.
Reykjavík, 20. febrúar 1988
STJÓRNIN
IMÝBÝLAVEGI 16 - P.O.BOX 397 - KÓPAVOGI - SÍMI 641222