Morgunblaðið - 17.09.1988, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. SEPTEMBER 1988
Minning:
Tryggvi Hallsson
frá Þórshöfn
í dag fer fram útfor Tryggva
Hallssonar frá Þórshöfn á Langa-
nesi. Tryggvi fæddist að Fagranesi
á Langanesi á aðfangadag 1904
og voru foreldrar hans Hallur Guð-
mundsson bóndi í Fagranesi og
kona hans Kristbjörg Jónsdóttir frá
Hóli á Langanesi.
Tryggvi var næstyngstur sex
systkina, en þau eru: Guðný sem
lést 1927, Guðjón sem lést í ágúst
sl., Sigurður sem lést fyrir nokkrum
árum og Ingólfur sem enn lifir.
Þegar Tryggvi var fjögurra ára
bjuggu foreldrar hans í Heiðarhöfn
á Langanesi, bar þá við að Guðrjón
bróðir Tryggva varð veikur og fór
Hallur faðir þeirra inn til Þórs-
hafnar að sækja lækni. En sem
læknirinn ríður út í Heiðarhöfn
fylgdi Hallur fast eftir hlaupandi,
en þegar heim er komið þá veikist
Hallur og deyr úr lungnabólgu.
Þegar heimilisfaðirinn er fallinn
frá er Tryggva komið fyrir hjá
móðurbróður sínum Kristiáni Jóns-
syni á Eldjámsstöðum. Olst hann
þar upp og var ekki gert upp á
milli hans og sona Kristjáns, þeirra
Guðjóns og Sigmars og var Tryggvi
sem bróðir þeirra.
Þegar Tryggvi er 16 ára gerist
hann vinnumaður á hinu búinu á
Eldjámsstöðum hjá Jónasi Aðal-
mundarsyni og konu hans Guðrúnu
Jónsdóttur. Guðrún varð Tryggva
mjög kær og nefndi hann hana allt-
af fósturmóður sína og var gagn-
kvæmt.
Á þeim árum rétt eftir fyrri
heimsstyijöldina var hátt verð á
refaskinnum, refarækt var enn ekki
komin á stað og tískuheimurinn
notaði skinn af veiddum dýrum, en
veiða varð dýrin á vetrum þegar
feldurinn var bestur.
Tryggvi sýndi fljótlega að fáir
höfðu við honum á refaveiðum,
veiddi mörg dýr og má til dæmis
rekja að laun ársmanns voru eitt
til tvö hundruð krónur, plögg og
fæði, en fyrir skinnin fengust frá
eitthundrað til fimmhundruð krónur
stykkið.
Það er annað að veiða vetrartófu
en liggja á grenjum, enda þótti
Tiyggva það auvirðileg iðja að
liggja á grenjum, þótt hann viður-
kenndi nauðsyn þess eins og þeir
gera sem séð hafa til dýrbíta, en
hann hafði komist í að veiða frjáls
og vitur dýr og virti tófuna og getu
hennar.
Tryggvi var fremur lágur vexti
en samsvaraði sér vel, hann hafði
þekkt það að vera svangur eins og
fleiri, og hann gat hlaupið hratt um
Qöllin svo ekki stóðust það aðrir í
nágrenninu. Hann veiddi vetrartófu
gjaman þannig að hann hermdi
eftir henni og gekk þá tófan á hljóð-
ið. En tófan reyndi alltaf að koma
áveðurs á hljóðið, því var nauðsyn
að víkja til hliðar frá þeim stað sem
eftir tófunni var hermt að ganga í
boga til þess staðar sem tófan
mundi koma til að geta orðið áveð-
urs. Á þennan hátt veiddi Tryggvi
margar tófur, en margar sluppu.
Þannig má nefna hörkuna í
lífsbaráttunni á þessum árum að
einu sinni kom Tryggvi tófu fram
á brún á Hleiðólfsfjalli og tófan fór
niður snarbratta fönnina, en
Tryggvi renndi sér fótskriðu í fönn-
inni á eftir og skaut tófuna á fót-
skriðunni. En því fylgdi einnig á
þeim árum að þeir sem fóru hratt
yfir heiðar voru fengnir til þess að
leita að týndum mönnum, þá var
farið gangandi því ekki voru vegir
og bflar. Varð honum þar erfitt að
finna ágætan vin og félaga sem
orðið hafði úti, og svo varð einnig
í annan tíma er hann gekk fram á
mann sem leitað var og var látinn.
Tryggvi þekkti heiðamar og gerði
sér grein fyrir hvert villumar gátu
leitt, en slflct er þungbært óhörðn-
uðum unglingum að leita svo um
heiðar og finna. En það vom líka
matveiðar á þeim ámm, og þegar
Tryggvi var kominn með byssu
varð ekki matarlaust.
Rétt eftir tvítugt kynnist Tiyggvi
Sigrúnu Gottskálksdóttur úr
Krossavík í Þistilfirði, giftu þau sig
árið 1927 og hófu búskap á Þórs-
höfn.
Sonur þeirra var Sigurður, lengst
af sparisjóðsstjóri á Þórshöfn, en
hann lést 18. júnf sl. Sambúð þeirra
Tryggva og Sigrúnar varð styttri
en ætlað var, hún fékk berkla og
lést vorið 1928 þegar Sigurður var
aðeins tveggja mánaða. Tryggvi bar
þess alltaf ör að hafa misst konu
sína í blóma lífíns frá nýfæddum
syni. Skömmu áður en þetta gerðist
hafði Guðný systir Tryggva Iátist
frá §ómm bömum en hún hafði
verið gift Sigurbimi Ólasyni frá
Heiðarhöfn.
Systir Sigurbjamar, Guðlaug
Óladóttir, hafði komið til bróður
síns til að taka við uppeldi bama
hans og var Sigurði komið fyrir hjá
þeim. Guðlaug hafði verið við hjúkr-
unamám en rauf nám sitt til að
taka við búi hjá bróður sínum. Guð-
laug gekk Sigurði í móðurstað og
var hans gæfa upp frá því.
Sigurður kvæntist Bryndísi Guð-
jónsdóttur frá Brimnesi á Langa-
nesi og eignuðust þau 7 böm í far-
sælu hjónabandi. Tryggvi stundaði
sjó næstu árin en síðan kynntist
hann Elínborgu Þorsteinsdóttur frá
Miðfirði, fædd og uppalin að Djúpa-
læk, og giftu þau sig árið 1932 og
hófu búskap á Þórshöfn.
Þau Elínborg og Tryggvi eignuð-
ust tvær dætur, Fjólu sem fæddist
1933, gift John Hansen og Hrafn-
hildi fædd 1935, gift Þorgrími Þor-
steinssyni frá Raufarhöfn, en þau
eiga þijú böm.
Sambúð þeirra Tiyggva og Elín-
borgar varð styttri en ætlað var,
enn hjuggu berklar i sama kné-
mnn, Elínborg lést þann 4. apríl
1941.
Enn varð Tryggvi fyrir því að
þurfa að leysa upp heimili sitt, hafði
nú misst tvær ástkærar eiginkonur.
Fór Fjóla nú til Ástu Vigfús-
dóttur og Þorvaldar Pálssonar og
ólst þar síðan upp.
Hrafnhildi var komið fyrir hjá
vinum og vandamönnum, var lengst
af hjá Jóni Ámasyni og Ingibjörgu
Gísladóttur. Þegar Elínborg veiktist
fékk hún frænku sína Hildi Salínu
Ámadóttur frá Miðfjarðamesseli til
að annast heimilið, en þegar hún
deyr fer Salína til síns heimilis í
Miðfjarðamesseli og er í kaupa-
Vegna mistaka við vinnslu
blaðsins f gær urðu prentvillur í
þessari grein. Um leið og hún birt-
ist hér aftur, er beðist afsökunar
á mistökunum.
Nokkuð fiókin atburðarás varð til
þess fyrir mörgum áratugum, að
Ellen Paulsen frá Danmörku og Ein-
ar Einarsson úr Grindavík hittust
eitt kvöld í Kaupmannahöfn og
ákváðu að verða hjón.
í rauninni hófst allt með því, að
togarinn Ása strandaði nálægt
Grindavík. Skömmu seinna komu á
strandstað nokkrir fulltrúar danska
tryggingafélagsins, sem tryggt hafði
skipið, að kanna þar aðstæður og
möguleika á að ná skipinu aftur á
flot. Þessir dönsku menn dvöldu í
Grindavík um hríð, en þegar togarinn
Ása tók að liðast í sundur í
Grindavíkurbriminu, sneru þeir til
Danmerkur aftur og gáfu upp alla
von um björgun. Með þeim fór til
Danmerkur Einar Einarsson, sem þá
hafði lokið námi við Verslunarskóla
íslands, en vildi auka við nám sitt
með því að starfa við verslun í Dan-
mörku einhvem tíma.
Einar dvaldi ytra um nokkurra
mánaða skeið og var þar innanbúðar
sem lærlingur eins og ætlunin hafði
verið. Svo kom að því, að halda
vinnu í Eyjafirði.
En þar kom að þau drógu sig
saman Tryggvi og Hildur Salína og
giftu sig þann 29. janúar 1944.
Það var varfærinn maður sem
nú kvæntist í þriðja sinn og gerði
sér ekki háar vonir eða kröfur, en
það skipti um fyrir Tiyggva um
þessar mundir, ár sjúkdóma og
rauna voru að baki.
Haustið 1944 var Tryggvi við
vinnu í sláturhúsi Kaupfélags Lang-
nesinga, og kom það í hans hlut
að skrá afurðir og inniegg. Tryggvi
hafði einstaklega fallega og skýra
rithönd og mun kaupfélagsstjóran-
um hafa líkað vel hve aðgengilegt
uppgjörið var úr hendi Tryggva,
sótti hann Tryggva heim og bað
hann koma og vera í Verslun Kaup-
félags Langnesinga og það varð úr
að Tiyggvi réðist til Kaupfélags
Langnesinga og starfaði þar þang-
að til hann lét af störfum fyrir ald-
urs sakir Þegar árin liðu jókst
ábyrgð Tryggva, hann varð verslun-
arsyóri og innkaupastjóri. Tryggvi
þekkti sitt heimafólk, við innkaupin
gerði hann sér í hugarlund hveijir
mundu kaupa ýmsan tækifæris-
vaming og reyndist sannspár og
farsæll innkaupastjóri. Bar hann
hag kaupfélagsins mjög fyrir
bijósti.
Tryggvi var lengi sjómaður og
reri á litlum bátum, í þá daga var
stubburinn lagður fyrst til að fá
sfld í beitu, síðan lögð línan og dreg-
ið á handfæri meðan hún lá. Hann
reri meðal annars frá Vestmanna-
eyjum og frá Höfnum á Reykjanesi
og lenti oft í kröppu, var svo stíft
skyldi heimleiðis á ný. Kvöldið fyrir
brottför frá Kaupmannahöfn bauð
einn fulltrúa tryggingafélagsins, sem
komið höfðu til Grindavíkur, Quist
að nafni, Einari til kvöldveislu á veit-
ingahúsinu Valencia. Með í förinni
var frú Quist og vinkona hennar,
Ellen Paulsen að nafni. Veislan hefur
líklega tekist vel og vísast hefur hér
verið á ferðinni ást við fyrstu sýn,
því daginn eftir, rétt fyrir brottför
sína frá Höfn, tilkynnti Einar
Quist-hjónunum að þau Ellen væru
heitbundin.
Það var á árinu 1926, sem Ása
strandaði, en 29. júlí 1928 voru þau
svo gefin saman í hjónaband í Kaup-
mannahöfn Ellen, dóttir Hans Christ-
ian Paul Paulsen skipstjóra og konu
hans Jepsine Marie, og Einar, sonur
Ólafíu Ásbjamardóttur og Einars G.
Einarssonar kaupmanns og útgerð-
armanns i Garðhúsum í Grindavík.
Ungu hjónin reistu með tíð og tíma
bú sitt að Krosshúsum í Grindavík
og Ellen Paulsen frá Danmörku gerð-
ist Grindvíkingurinn Ellen Einarsson.
Það hljóta að hafa verið mikil við-
brigði að flytjast á þeim ámm frá
Kaupmannahöfn millistríðsáranna
og taka sér varanlegt aðsetur í litlu
sjávarþorpi á fslandi, lengst norður
í höfum. En ekki var annað að heyra
Ellen Einarsson,
Krosshúsum — Minning
róið og svo hlaðið að Hannes lóðs
í Vestmannaeyjum sá ástæðu ti
þess að gera alvarlegar athuga-
semdir við formanninn sem Tiyggv
reri með. í þá daga höfðu orð meir
merkingu en nú þegar síbyljan er á.
En lengst af reri Tryggvi frá
Þórshöfn, en eftir að hann kom í
land og hafði nú fasta vinnu allt
árið, vænkaðist hagur hans og
þeirra hjóna. Þau voru samrýmd
Tryggvi og Salína og veitti hún
honum hluttekningu í sárri minn-
ingu en jafnframt styrk til þess að
halda áfram. Var hjónaband þeirra
ástríkt og farsælt. Hrafnhildur kom
nú aftur heim til föður síns og fóst-
urmóður.
Tryggvi og Salina eignuðust þijú
böm; Kristín fædd 1946, gift Þor-
steini Hákonarsyni, þau eiga þijú
böm, Ævar Karl kvæntur Björgi
Leósdóttur, þau eiga einnig þijú
böm, og Ámi Hallur trúlofaðui
Kolbrúnu Sigurðardóttur.
Um tíma var Tryggvi mjög þjáð-
ur af bijósklosi, gat illa sofið er
stundaði vinnu samt, en þá bar þac
við að þrautir bám hann ofurlið
og féll í yfirlið við vinnu. Fói
Tryggvi nú á Landakot og gekksl
undir tvísýna aðgerð og fékk batí
á þrautum, en hafði ekki nema einr
fjórða styrk á öðram fæti á eftir
En því hefði enginn trúað sem sí
hann við vinnu, bjó Tryggvi þar ac
mikilli þjálfun þegar hann stundað
refaveiðar á vetram í ungdæm
sínu.
Á seinni hluta starfsævi sinnai
bjuggu þau Tryggvi og Salfna vel
en þau bjuggu að Sandi á Þórs-

eða sjá en Ellen léti sér vel líka suð
ur með sjó og vendist fljótt og ve
bæði útsynningnum og brimhljóðinu,
Auðvitað flutti Ellen með sér ti
Grindavíkur ýmsa siði og venju
heimalands síns, og sagt er að marg
ur Grindvíkingurinn hafi rekið up]
stór augu þegar unga, danska hús
móðirin í Krosshúsum falaði humai
rækjur eða skelfisk af sjómönnunun
og hugðist meira að segja leggja sé
til munns þennan óþverra, sem þ;
var hent fyrir borð ef hann kom up]
með veiðarfæram.
Matjurta- og blómagarðurinn
Krosshúsum þótti líka tíðindum sæt;
í sjávarþorpinu og menn heyrðus
raðauglýsingar — raðauglýsingar — raðauglýsingar
Egill FUS - Mýrasýslu
Leshringur
Nk. laugardag veröur haldinn fyrsti leshringur vetrarins undir stjórn
Guðjóns Ingva Stefánssonar i Sjólfstseðishúsinu kl. 14.00. Viðfangs-
efni verða utanríkismál.
Stjórnin.
Aðalfundur
Sjálfstæöisfélag Eskifjarðar heldur aöalfund sinn miövikudaginn
21. september 1988 kl. 20.30 í Valhöll, litla sal, uppi.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Kosning fulltrúa á kjördæmisráðsþing.
3. Önnur mál.
Stjórnin.
Frá Hvöt félagi sjáifstæðiskvenna
Kökubasar
Laugardaginn 17. september höldum við kökubasar i Valhöll við
Háaleitisbraut 1, frá kl. 14.00-16.00. Við höfum heitt á könnunni.
Komið við og fáið ykkur kaffi.
Akureyri -
Akureyri
Bæjarmálafundur verður mánudaginn 19.
september kl. 20.30 ( Kaupangi. Nefndar-
menn eru hvattir til að mæta.
Fulltrúaráðið.
Stjórnin.