Morgunblaðið - 08.03.1989, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. MARZ 1989
21
ísraeiskir hermenn:
Særa 16 Palestínu-
meun á spftala SÞ
Jerúsalem. Reuter.
ÍSRAELSK’ffi hermenn notuðu
jarðýtur er þeir ruddu sér leið
inn á sjúkrastomun sem Samein-
uðu þjóðimar reka á Gaza-
svæðinu til að btjóta á bak aftur
mótmælaaðgerðir Palestínu-
manna. Að a'ógn star&liðs sjúkra-
hússins særöu3t 13 arabar í átök-
unum.
Lælcnir í Jabaliya-flóttamanna-
búðunum á Gaza-svæðinu sagði að
Kúba:
••
Qreigakvik-
myadirnar
óskaplega
leiðimlegar
Havanna. Rcuter.
Sósíalskur kvikmynda-
iðnaður á Kúbu á nú mjög
nndir högg að sækja fyrir
vestrænum myndum, sem
tekist hefúr að gera „smá-
borgaralegar figúrur" vin-
sælar þar í landi. Kom þetta
fram í viðtali við yfírmann
kúbönsku kvikmyndastofii-
unarinnar fyrir nokkrum
dögum.
„Kapitalískum kvikmynda-
iðnaði hefur tekist að gera
smáborgaralegar kvikmynda-
fígúrur að allra eftirlæti en
sósíalismanum hefur mistekist
að he§a verkamanninn til vegs
og virðingar á hvíta tjaldinu,"
sagði Julio Gareia Espinosa,
aðstoðarmenningarmálaráð-
herra og fyrrum kvikmynda-
leikstj Vri, í viðtali við dag-
blaðið Trabajadores.
Esp losa sagði, að flestar
kvikmyndir, sem Qölluðu um
hlutskipti öreigans, væru
„óskaplega leiðinleg" fram-
leiðsla. Bandarískar kvik-
myndir hefðu aftur á móti
unnið hug og hjörtu kvik-
mynda- og sjónvarpsáhorf-
enda og nefhdi hann sem
dæmi, að 10 ára gömul,
bandarísk mynd væri sýnd
fyrir fullu húsi en telja mætti
á fíngrum annarrar handar
þá, sem nenntu að sjá nýjustu
sovésku, pólsku eða búlgörsku
framleiðsluna.
hermenn hefðu ráðist til inngöngu
á sjúkrahúsið þegar íbúar á svæðinu
kostuðu gijóti að þeim innnan úr
byggingunni. „Hermennimir brutu
allt og brömluðu. . . allar rúður
og meira að segja tækjabúnað á
rannsóknarstofunni," sagði læknir-
inn sem vildi ekki láta nafn síns
getið.
Palestínumenn á Gaza-svæðinu
komu upp vegatálmum og grýttu
ísraelska hermenn í gær. íbúar á
svæðinu sögðu að þetta væri svar
Palestínumanna við dauða Pa-
lestínumanns í ísraelsku fangelsi á
mánudag. Palestínumenn sögðu að
Shin Bet, ísraelska leyniþjónustan,
hefði tekið Mahmoud al- Masri til
yfirheyrslu í aðalfangelsinu á
Gaza-svæðinu og þar hefði hann
látist af völdum barsmíða.
Liechtenstein:
63 kg afskíragulli
Reuter
Japanskir skólapiltar í bænum Tsuna reyna í sameiningu að lyfta
63 kg gullstöng, sem talið er að sé hin stærsta í heiminum. Gull-
stöngin, sem er andvirði 100 milljón jena, rúmlega 41,3 miljjóna
ísl. króna, er styrkur stjórnvalda til bæjarins. Japönsk yfírvöld
hyggjast reyna að hleypa nýju blóði í atvinnulíf bæja og þorpa úti
á landsbyggðinni. Gullstöngin er nú til sýnis í Tsuna og kemur
til greina að hún verði skráð í heimsmetabók Guiness.
Stj órnar kreppa vegna
byggingar listasams
ZÚurich, frá önnu Bjamadóttur, fréttaritara
ÍBÚAR Liechtenstein kusu nýtt
þing um helgina. Þingsætum var
fjölgað úr 15 í 25 en engar breyt-
ingar urðu á pólitískri samsetn-
ingu þess. Föðurlandssambandið
(Vaterlandische Union, VU,)
hlaut 47,14% atkvæða og 13 þing-
sæti en Framsóknarflokkurinn
Morgunbladsins.
(Fortschrittliche BÚurgerpartei,
FBP,) 42,14% og 12 þingsæti.
Flokkarnir höfðu áður 8 og 7
þingsæti hvor. Fijálsi listinn
(Freie Liste, FL,) bauð fram í
annað sinn og hlaut 7,55% en
“Æðri“-flokkurinn (Úuberpar-
teiliche Liste) hlaut 3,17%.
Indland:
Rajiv Gandhi lætur
leysa síkha úr haldi
Nýju Dehlí. Reuter.
HUNDRAÐ og þrir öfgasinnar
síkha voru látnir lausir á Ind-
landi á mánudag, en það var lið-
ur í tilraunum Rajivs Gandhi,
forsætisráðherra, til þess að
koma á friði í héraðinu Punjab
fyrir kosningar, sem fram fara
síðar á árinu.
Þá var ákveðið að flytja 85 öfga-
menn til viðbótar frá fangelsum í
Nýju Dehlí til betrunarhúsa I
Punjab. Margra þeirra bíða nýjar
ákærur vegna ofbeldisaðgerða er
tengjast baráttu síkha á Indlandi
fyrir því að fá að stofna sjálfstætt
ríki í Punjab. Öllum öfgamönnunum
188 hafði verið haldið án þess að
réttur hefði verið settur yfír þeim.
Gandhi tekur mikla áhættu með
friðarumleitunum sínum í Punjab.
Með tilslökunum og sáttargjörð við
síkha á hann á hættu að hindúar
snúi baki við Congress-flokknum.
Sömuleiðis koma tilraunir hans til
að stilla til friðar og vinna að sátt-
um milli hindúa og síkha í Punjab
til að standa og falla með því hvem-
ig hang tekur á máli öfgamann-
Súdae:
Himgursneyð blasir við
Nairóbt. Khartoum. Reuter.
ALVARLEG hungursneyð blasir við íbúum suðurhluta Súdans vegna
skorts á hjálpargögnum, en fúlltrúar alþjóðlegra hjálparstofiiana
reyna nú i kappi við klukkuna að koma í veg fyrir að tugþúsundir
manna hryqji niður úr hungri eins og í fyrra.
í gær komu fulltrúar Sameinuðu
þjóðanna, hjálparstofnana og
ýmissa ríkja saman í Khartoum,
höfuðborg Súdans, til þess að reyna
fínna leiðir til að útvega og koma
nægum hjálpargögnum til Suður-
Súdans áður en regntími hefst í
byijun maí. Eftir það er ekki hægt
að flytja gögn þangað, hvorki á
landi né lofti fram í október. Hvöttu
fundarmenn til þess að eins mánað-
ar vopnahléi yrði lýst yfír í stríði
stjómarhersins og skæmliða í suð-
urhluta landsins frá næstu mánaða-
mótum og deiluaðilar gæfu trygg-
ingu fyrir því að það yrði virt. Með
því móti gætú meiríháttar hjálpar-
gagnaflutningar til hungursvæð-
anna átt sér stað í tæka tíð fyrir
regntímann. Um ein milljón manna
býr á hungursvæðunum og hafa
fulltrúar hjálparstofnana sagt að
undanfömu, að líf um eitthundrað
þúsund þeirra væri í hættu ef næg
göng bæmst ekki.
Stjórnarkreppa og stríð skæm-
liða og súdanska stjómarhersins
hefur stóraukið á vandann í Suður-
Súdan. Vegna bardaga hefur verið
stöðugur flóttamannastraumur
þaðan að undanfömu til grannríkj-
anna. Flýðu t.a.m. 28 þúsund Súd-
anir til Uganda um helgina, flestir
frá landamæraborginni Nimule,
sem féll I hendur skæmliða á föstu-
dag. Hafa skæruliðar náð fímm
öðmm borgum í Suður-Súdan á
rúmri viku, flestum mótspyrnulítið.
Em það borgimar Nasir við landa-
mæri Eþíópíu, Liria, Parajok og
Torit í suðausturhluta landsins og
virkisborgin Gemmeiza við Níl.
Stefndu sveitir skæmliða í gær til
annarrar virkisborgar stjómarhers-
ins, Mongalla við Nfl, en hún er
aðeins 50 km frá Juba, hinni um-
setnu höfuðborg Suður-Súdans.
Sadeq al-Mahdi, forsætisráð-
herra Súdans, fór í gær til Beng-
hazi að því er virtist í þeim tilgangi
að vinna stuðning Líbýumanna í
deilum sínum við súdanska stjóm-
arherinn, sem hefur veitt Mahdi
lokafrest til að gera ýmsar umbæt-
ur og ráðstafanir til binda endi á
borgarastríðið í Suður-Súdan.
Stjómmálaflokkar þurfa að £á
að minnsta kosti 8% atkvæða i
Liechtenstein tíl að hljóta þing-
sæti.
Stjómarkreppa skall á í fursta-
dæminu fyrr í vetur er þingmenn
FBP gengu af þingi vegna deilu
um byggingu listasafns. Franz Jó-
sef II, fursti, bauðst fyrir tuttugu
áram til að lána þjóðinni lista- og
vopnasafn furstafjölskyldunnar ef
hún byggði góða byggingu til að
sýna það í opinberlega. Safn fjöl-
skyldunnar er með fínni og verð-
mætari listaverkasöfnum í einka-
eign í heimi og Rubens-myndir þess
þykja bera af. Þjóðin, sem er 27.400
manns, hefur deilt um bygginguna
æ sfðan. Hún óttast að listasafnið
verði of stórt og dýrt. Hætt hefur
verið við eina teikningu og fram-
kvæmdir stöðvaðar við aðra. Ekki
er vitað hvert framhaldið verður.
Tæplega 900 manns skoraðu á
stjómvöld að halda almenna kosn-
ingu um bygginguna fyrir nokkrum
áram. Krafan fór fyrir dómstólana
og var dæmd ólögleg. Forseti dóm-
stólsins er flokksbundinn I Föður-
landssambandinu. Andstæðingar
flokksins töldu að misrétti hefði
verið beitt og FBP krafðist þess að
sérstök þingnefnd kannaði málið.
VU féllst ekki á það og framsóknar-
menn gengu af þingi.
Stóra flokkamir tveir hafa starf-
að saman í samsteypustjóm sfðan
1938. Þeir eru báðir íhaldssamir
og hlynntir áframhaldandi fursta-
stjóm. Liechtenstein er með ríkustu
þjóðum heims, þar er engin verð-
bólga og helsti efnahagsvandinn
skortur á vinnuafli. Stjómarand-
stöðuflokkamir eru að miklu leyti
umhverfisflokkar en Frjálsi listinn
stendur á bak við þjóðaratkvæða-
greiðslu sem verður haldin seinna
í þessum mánuði um ríkissamninga.
Þá verður kosið um hvort að þjóðin
eigi að verða spurð álits í framtíð-
inni áður en veigamiklar ákvarðan-
ir, eins og til dæmis aðild að Sam-
einuðu þjóðunum, era teknar. Þing-
ið og furstinn, eða prinsinn fyrir
hans hönd, geta nú tekið slíkar
ákvarðanir án afskipta kjósenda.
Hans Adam krónprins er ákveðinn
stuðningsmaður aðildar dvergþjóð-
arinnar að Sameinuðu þjóðunum en
talið er að meirihluti hennar sé
sama sinnis og nágrannamir í Sviss
og þyki aðild að SÞ fullkominn
óþarfi. Úrslit næstu kosninga í
Liechtenstein kunna að hafa meiri
áhrif á framtíðarstjóm landsins en
þingkosningamar nú um helgina.
Sovétmenn:
Kafbát-
amir
kallaðir
heim
London. Reuter.
Sovétmenn hafa kallað burt
alla kjamorkuknúna kafbáta
frá hafsvæðum við Bandaríkin
og Vestur-Evrópu að Miðjarð-
arhafínu undanskildu. Sagði
frá þessu í breska blaðinu Obs-
erver á sunnudag, sem hafði
það eftir vestrænum leyniþjón-
ustuheimildum, að þetta væri
í samræmi við stefnu Míkhafls
Gorbatsjovs sovétleiðtoga um
„eðlilegan vamarviðbúnað“.
Vestrænir hemaðarsérfræð-
ingar telja, að einnig sé um að
ræða nýjar hemaðaráætlanir.
Kafbátamir eru miklu hljóðlát-
ari en áður og því auðveldara
að koma þeim á vettvang með
skömmum fyrirvara og án þess
eftir verði tekið.
Mósambík:
3.500 manns
hungur-
morða
Maputo. Reuter.
RÚMLEGA 3.500 manns urðu
hungurmorða á sex vikum í
Memba, sem er einangrað svæði
f Nampula-héraði S Norður-
Mósambfk. Þurrkar, sem staðið
hafa f ár, hafa orðið til þess að
smábændur hafa flúið til borg-
anna og yfirvöld hafa sent 330
tonn af matvælum til svæðisins.
Félagar í skæruliðahreyfíngunni
MNR, sem haldið hafa sveitahér-
uðum landsins í heljargreipum,
réðust hins vegar á birgðastöðv-
amar og stálu matvælunum.
Úganda:
Þorpsbúar
flýja alnæm-
isrannsókn
ÞORPSBÚAR í Suðvestur-
Úganda hafa flúið hóp manna á
vegum stjómvalda, sem stundað
hafa rannsóknir á alnæmi, vegna
ótta við að smitast af sjúk
dómnum. Hefur rannsóknunum
verið hætt af þessum sökum.
Rannsóknimár kostuðu 500.000
dali (25 milljónir ísl. kr.), vora
flármagnaðar af Columbia-
háskóla í Bandarfkjunum og
byggðust á viðtölum og blóð-
sýnatökum. Samkvæmt opin-
berum skýrslum eru 5.000 alnæ-
missjúklingar f Úganda.
Finnland-Færeyjar
Samkomu-
lagum
fríverslun
Kaupmannahöfn. Fr& Nils J. Bruun,
firéttaritara Morgunblaðsins
PERTTI Salolainen, utanríkis-
ráðherra Finnlands, og Peter
Michaelsen, sendiherra Dan-
merkur f Finnlandi, undirrituðu
á mánudag samkomulag um
fríverslun milli Finna og Færey-
inga. Samkvæmt samkomulag-
inu verða tollar á fiski frá Fær
eyjum, sem fluttur er inn til
Finnlands, þeir sömu og á físki
frá öðram Norðurlöndum.